موضوع: کاهش چشمگیر جمعیت شیعیان ایران تا ۵۰ سال آینده

کاهش چشمگیر جمعیت شیعیان ایران تا ۵۰ سال آینده

«آخرین تحقیقات پژوهشگران در زمینه نرخ باروری در کشور حاکی از کاهش نرخ باروری است، زیرا نرخ باروری در شهر تهران در سال ۸۸ برابر با ۱٫۴ بوده، اما در سال گذشته به ۱٫۰۸ کاهش یافته است. علاوه بر این طبق سرشماری عمومی سال ۹۰، میزان نرخ باروری در شهرهای بزرگ کشور ۱٫۱۲ بوده است».

آخرین تحقیقات پژوهشگران در زمینه نرخ باروری در کشور حاکی از کاهش نرخ باروری است، زیرا نرخ باروری در شهر تهران در سال ۸۸ برابر با ۱٫۴ بوده، اما در سال گذشته به ۱٫۰۸ کاهش یافته است. علاوه بر این طبق سرشماری عمومی سال ۹۰، میزان نرخ باروری در شهرهای بزرگ کشور ۱٫۱۲ بوده است. این آمارها بخوبی نشان می دهد نه تنها نرخ باروری در شهر تهران کاهش پیدا کرده، بلکه از متوسط مناطق شهری کشور نیز پایین تر قرار گرفته است. هرچند بتازگی قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده ابلاغ شد، اما به گفته کارشناسان، تصویب قانون در این خصوص در بلندمدت تاثیرگذار خواهد بود، زیرا با اجرایی شدن آن حدود یک دهه زمان لازم است تا قانون جدید تاثیر بگذارد.
تا اواخر ماه گذشته، هیچ قانونی در ارتباط با سیاست های تشویقی تصویب نشده بود، زیرا آخرین مصوبه ای که مجلس نشینان در این رابطه داشتند، افزایش مرخصی مادران بود و این که فرزندان چهارم خانواده ها بتوانند از بیمه تامین اجتماعی یا خدماتی بهره مند شوند، اما با تصویب و ابلاغ شدن قانون اصلاح قوانین جمعیت می توان امیدوار بود قوانین مشابهی در این باره تصویب شود.
سلیمان عباسی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این باره به «جام جم» می گوید: با توجه به سرشماری ای که در کشور انجام گرفته بود، مشخص شد کشور به سمت سالمند شدن پیش می رود. این ماجرا می تواند برای کشور هزینه بر باشد، زیرا بر اقتصاد کشور نیز تاثیر می گذارد. به همین دلیل قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده تصویب و از سوی رئیس جمهور ابلاغ شد.
به گفته عباسی، با توجه به این مصوبه، موانعی از سر راه خانواده ها برداشته شد. برای نمونه، فرزند سوم به بعد خانواده ها تحت پوشش بیمه قرار گرفته یا هزینه مهدکودک به آنها تعلق می گیرد.
او ادامه می دهد: علاوه بر این، مرخصی زایمان را از شش ماه به ۹ ماه افزایش داده و برای آقایان هم دو هفته مرخصی تشویقی در نظر گرفتند. این در حالی است که امیدواریم کارهای خوب دیگری هم انجام شود. البته قرار بود دولت مکلف به اجرای این مصوبه باشد، ولی در شورای نگهبان به دولت اختیار داده شد با توجه به امکانات و منابعی که دارد این مصوبه را اجرا کند.

ایران ۱۴۲۵ کهنسال است
نگرانی از بالا رفتن جمعیت کهنسال کشور تا آنجا بالا گرفته که بتازگی جلسه تهدید جمعیت در کمیسیون اجتماعی مجلس برگزار شد. عبدالرضا عزیزی، رئیس کمیسیون اجتماعی درباره جزئیات این جلسه می گوید: در این جلسه که با حضور برخی اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، کمیته امور زنان مجمع تشخیص مصلحت نظام، نمایندگان مرکز امور زنان و وزارت آموزش و پرورش برگزار شد حاضران به بیان دیدگاه ها و پیشنهادهای خود در این خصوص پرداختند. هدف ما از این جلسه علاوه بر تشویق خانواده ها به فرزندآوری و جوانان به ازدواج، یافتن راه حلی برای تغییر شرایط موجود بود.
او ادامه می دهد: ما قبلا هم کارهایی در این خصوص انجام داده ایم؛ برای نمونه طرح ۵۰ ماده ای برای حمایت از ازدواج جوانان و زاد و ولد را تنظیم کرده و در اختیار هیات رئیسه مجلس قرار دادیم.
اما این طرح ۵۰ ماده ای همانند طرح تفصیل ازدواج هنوز به نتیجه نرسیده است و شرایط برای ازدواج جوانان سخت تر از گذشته می شود، زیرا بسیاری از جوانانی که درخواست وام ازدواج کرده بودند، هنوز وام خود را دریافت نکرده اند.
عزیزی در این باره می افزاید: برخی بیشتر از یک سال است در انتظار وام ازدواج هستند، اما متاسفانه جوانی هم که همین وام سه میلیون تومانی را دریافت می کند نسبت به گذشته قدرت خرید کمتری دارد.
هرچند مسئولان بانک مرکزی ادعا می کنند بیشتر از همیشه موجودی قرض الحسنه بانک ها را به وام ازدواج اختصاص داده اند، اما عزیزی در این خصوص نظر دیگری دارد. او ادامه می دهد: در بررسی ها متوجه شدیم بانک ها تخلف کرده و به جای پرداخت وام ازدواج، وام قرض الحسنه به کارمندان خود داده اند.
این در حالی است که رئیس بانک مرکزی معتقد است با اختصاص حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان می توان مشکل وام ازدواج را سر و سامان داد. عزیزی توضیح می دهد: ولی صندوق مهر امام رضا بر این باور است با هزار میلیارد تومان می توان در مدت پنج سال روند پرداخت وام ازدواج را به روز کرد.
عزیزی عنوان می کند: در سال ۱۴۳۲، حدود یک چهارم جمعیت کشور ما سالمند خواهند بود، زیرا وقتی سن ازدواج افزایش پیدا می کند، احتمال باروری سالم نیز کم می شود. علاوه بر این، اکنون رشد جمعیت در کشور ملایم است، اما در سال ۱۴۲۵ رشد جمعیت منفی خواهد شد.
علاوه بر این، کارشناسان هشدار می دهند بحران جمعیت جدی است و تا حدود ۲۰ سال دیگر جمعیت ایران به پیری می رسد.
این در حالی است که طبق آمار های منتشر شده حدود سه میلیون نفر از زنان کشور در سن باروری قرار دارند، اما براساس آمار فقط ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار نفر از آنها مادر شده اند به همین دلیل می تواند گفت با گذشت زمان از آمار زنانی که قابلیت باروری دارند کاسته می شود.

نتیجه در سال ۱۴۰۴
امیرحسین قاضی زاده هاشمی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز در این باره به «جام جم» می گوید: تصویب قانون در این خصوص خوب است، اما یک دهه زمان می برد اثر بگذارد، به همین دلیل پیش بینی می کنیم تا سال ۱۴۰۴ نرخ جمعیت از ۱٫۸ به ۲٫۵ برسد. علاوه بر این، سیاست تشویقی پشتوانه حقوقی و مالی می خواهد که مجموعه این قوانین چند هزار میلیارد تومان بودجه طلب می کند.
قاضی زاده می افزاید: کاهش نرخ جمعیت و ازدواج در کشور فقط دلیل اقتصادی ندارد؛ زیرا سبک زندگی ها تغییر کرده است.

افزایش ازدواج های بالای ۳۰ سال دختران
گفته می شود ازدواج دیگر اولویت دختران نیست، بلکه آنها ادامه تحصیل را مقدم بر ازدواج می دانند؛ به همین دلیل سن ازدواج در دختران بالاتر رفته است. رئیس سازمان ثبت احوال کشور نسبت به افزایش سن ازدواج و سن فرزنددار شدن در دهه اخیر در کشور هشدار داده و می گوید: آمارها در سال گذشته حکایت از کاهش میزان تولد در کشور دارد که باید در این خصوص سیاست های درستی اتخاذ شود.
محمد ناظمی اردکانی ادامه می دهد: سهم ازدواج بالای ۳۰ سال برای خانم ها در دهه اخیر دو برابر شده و سن فرزنددار شدن که ده سال گذشته بین ۲۰ تا ۲۴ سالگی بود، اکنون بین ۲۵ تا ۲۹ سالگی رسیده است.
این در حالی است که اکنون به طور میانگین یک میلیون و ۴۰۰ هزار تولد و کمتر از ۴۰۰ هزار فوت سالانه در کشور ثبت می شود و این شرایط خبر از شیب نزولی ولادت و شیب صعودی فوت در کشور می دهد به همین دلیل می توان تخمین زد تا ۳۰ سال آینده به نقطه سر به سر رسید؛ یعنی زمانی می رسد که تعداد ولادت ها با تعداد فوت شدگان برابر خواهد شد.
به گفته اردکانی، اکنون نرخ ولادت ۱۸ در هزار نفر است و نرخ فوت ۵٫۵ تا ۶ در هزار نفر است. همچنین به طور میانگین سالانه بیش از ۸۰۰ هزار ازدواج در کشور ثبت می شود و در مقابل ۱۴۰ هزار طلاق به وقوع می پیوندد.


ازدواج اولویت نیست
علی اصغر کیهان نیا، مشاور خانواده درباره این که چرا سن ازدواج در بین جوانان بالا رفته می گوید: قبلا اولویت هایی مانند کار و تحصیل مطرح نبود، اما امروز جوانان بیشتر به فکر تحصیل و پیدا کردن شغل مناسب خود بوده و برای این کار زمان بیشتری می گذارند، بنابراین این ماجرا سبب بالا رفتن سن ازدواج شده است.
اما بالا رفتن سن ازدواج سبب بروز مشکلاتی خواهد شد؛ مسائلی مانند فرزندآوری درسن بالا و کم حوصلگی زوج ها. مصطفی اقلیما، رئیس انجمن علمی مددکاران اجتماعی ایران در این باره می افزاید: بهتر است بدانید دختران و پسران تا سن مشخصی به ازدواج تمایل دارند و اگر از این سن عبور کنند دیگر تن به ازدواج نمی دهند.
این سن برای دختران ۳۰ سالگی و برای پسران ۳۵ سالگی است. علاوه بر این اگر دختری بعد از این سن برای ازدواج پیشقدم شود فقط در فکر پرکردن خلا های زندگی اش است و در برابر پسری هم که بعد از عبور از ۳۵ سالگی تصمیم به ازدواج می گیرد در جستجوی یار زندگی خود نیست، بلکه او به شخصی نیاز دارد که در کارهای خانه کمکش کند. از طرفی کارشناسان هشدار می دهند ازدواج در سنین بالا خطرات زیادی هم دارد. برای نمونه زنی که در سن بالا باردار می شود خود و کودکش را در معرض خطر قرار می دهد.
بیشتر کارشناسان معتقدند در دهه ۶۰ که سیاست های حمایتی دولت بهتر بود و مردم از سطح رفاهی بهتری برخوردار بودند، خانواده ها فرزندان بیشتری داشتند. به عنوان مثال، آن زمان کالابرگ توزیع می شد، ولی با قطع این سیاست ها رفته رفته خانواده ها کم جمعیت تر شدند.
کیهان نیا عنوان می کند: این روزها خانواده ها با گوشت و پوست خود مشکلات را احساس کرده و وقتی متوجه می شوند سیاست های تشویقی دولت، نیازهای آنها را برطرف نمی کند به قول معروف بی خیال بچه دار شدن می شوند.
از طرفی، علاوه بر مشکلات مالی، خانواده ها به فکر آینده فرزند خود نیز هستند. برای نمونه با مشکلاتی که اکنون در بازار کار کشور وجود دارد، خانواده نتیجه گیری می کند بچه آنها در آینده نمی تواند درآمد مناسبی داشته باشد. البته باید به نزدیک شدن فرهنگ ها به یکدیگر هم اشاره کرد، زیرا با آمدن اینترنت و همه گیر شدن آن دیگر نمی توان مرزی برای کشور ها در نظر گرفت.
کیهان نیا ادامه می دهد: وقتی پدر یا مادری می بیند نمی تواند آن طور که باید و شاید فرزند خود را کنترل کرده و بر او تسلط داشته باشد، در تصمیم خود برای بچه دار شدن تجدیدنظر می کند. از این گذشته در قدیم فرهنگ بچه ها طوری بود که کنار یکدیگر می خوابیدند، اما با تاثیرگذاری سایر فرهنگ ها در کشور اکنون هر بچه ای اتاق، تلفن شخصی و وسایل مخصوص می خواهد. این ماجرا بر مشکلات خانواده ها اضافه می کند.
به این ترتیب چون خانواده ها به عمق مشکل و مسائل جامعه خود واقف هستند، به مشکلات بچه دار شدن تن نداده و سعی می کنند این کار را به تعویق بیندازند. به این دلیل، دولتمردان باید راهکاری بیابند تا امکانات رفاهی خانواده بیشتر شود تا آنها به فرزندآوری تمایل پیدا کنند.


سیر نزولی در کلانشهرها
مدتی قبل نتیجه تحقیقاتی منتشر شد که نتیجه آن خبر از این می داد حدود ۴۰ درصد از زوج های تهرانی به تک فرزندی یا صاحب فرزند نشدن رضایت داده اند و با وجود تلاش برای وضع سیاست های تشویق موالید، نرخ باروری در تهران همچنان رو به کاهش است و در کمترین میزان خود به ۱٫۰۸ رسیده است.
براساس این تحقیق، کاهش باروری بیشتر در سنین ۲۵ تا ۲۹ سال رخ داده است که دلیل آن می تواند افزایش سن ازدواج و باقی ماندن در سن تحصیل باشد یا هرچه میزان درآمد خانوار بالاتر باشد، نرخ باروری در آنها کمتر است. بر این اساس، نرخ باروری برای سطح درآمد پایین ۱٫۳، برای سطح درآمد متوسط ۱٫۲ و برای سطح درآمد بالا ۰٫۷ است.
همچنین خانوارهای ساکن مناطق بالای شهر دارای پایین ترین نرخ باروری ۰٫۷ و ساکنان مناطق میانی ۱٫۱ و ساکنان مناطق پایین شهر نرخ باروری ۱٫۵ داشتند.
هم اکنون میانگین تعداد کنونی فرزند در مردان و زنان جوان متأهل تهران ۱٫۱ فرزند است. این در حالی است که این افراد جوان معتقدند در شرایط فعلی و واقعی می توانند به طور متوسط ۱٫۶ فرزند داشته باشند و اگر شرایط به وضع ایده آل برسد تعداد مناسب فرزند ۲٫۲ است.
محققان در این پژوهش دلایل افرادی را که نمی خواهند در آینده هیچ فرزندی یا فرزند دیگری داشته باشند، بررسی کرده اند. قابل توجه است که نداشتن توانایی برای تامین هزینه های فرزند ۲۷ درصد، داشتن تعداد مورد نظر فرزندان ۲۵ درصد، تداخل فرزندآوری با علایق، تفریحات، برنامه های کاری و تحصیلی ۱۶ درصد و نگرانی نسبت به آینده فرزندان ۱۵ درصد از دلایل این افراد را تشکیل می دهد.
- – - – - – - – - – - – - – - – - – - – - – - – - – - – - – - – - – - – - – - – - – - – - – - – - – - – -

تا ده ها سال آینده در ایران: اهل سنت و وهابیت اکثریت می شوند، شیعیان اقلیتپ

بررسی‌های انجام شده و برخی آمار موجود حاکی از رشد و افزایش تعجب برانگیز تعداد پیروان فرقه ضاله وهابیت در شهرهای مختلف جمهوری اسلامی ایران دارد. در همین راستا دکتر «علوی» استاد دانشگاه مشهد نیز در تماس با پایگاه حفا آماری تأسف انگیز از افزایش بی‌سابقه جمعیت فرقه ضاله شیعه ستیز خبر داد.
پس از درج شدن اخباری مبنی بر انتقاد برخی مسئولان از افزایش جمعیت کشور، این استاد دانشگاه مشهد در این تماس با ارائه آماری از رشد جمعیت وهابی و مقایسه آن با شیعیان گفت: پس از تبلیغ کاهش جمعیت توسط دولت وقت، عالمان سنی تبلیغ افزایش جمعیت برای رسیدن به اکثریت را شعار خود قرار دادند و تا امروز نتایج زیادی به دست آورده اند:


۱- امروزه به صورت رسمی و غیررسمی تبلیغ می‌کنند که حداقل دو زن و بیست بچه داشته باشید. خودشان در سخنرانی‌ها تصریح می‌کنند که با این کار می‌خواهند به مرحله‌ای برسند که ایران به کشوری سنی مذهب تبدیل شود. اگر فقط یک بار به سیستان و بلوچستان مراجعه فرمایید خواهید دید که تبلیغ چهار زن گرفتن و تکثیر نسل چقدر بین اهل تسنن مشهور و مورد عمل است.
۲- نرخ رشد جمعیت در برخی مناطق سنی که اطلاع دارم ۷% است اما در مناطق شیعی بین ۱% تا ۳/۱% است. در برخی روستاهای مختلط نشین (شیعه و سنی نشین) وضع فاجعه بارتر است. مثلا روستایی را سراغ داریم که در گذشته ۶۵% آن را شیعیان و ۳۵% را سنی‌ها تشکیل می‌دادند اما امروزه ۸۶% را سنی‌ها تشکیل می‌دهند.
۳- مهاجرت اهل سنت سرریز شده از شهرهای خود به شهرهای شیعه نشین برای تغییر بافت جمعیتی نیز انکار ناپذیر است. در شهرهای فراوانی، مناطق بلوچ نشین تشکیل شده است در حتی در گرگان – رشت و مشهد، چه رسد به شهرهایی مانند بیرجند، کرمان و غیره.
۴- ممکن است سوال شود: اهل سنت همیشه حاکمان مسلمان را «ولی الامر» دانسته و اطاعت از آنان را واجب می‌دانستند، چگونه بر علیه سیاست‌های دولت مقابله کردند؟ جواب کاملا روشن است زیرا سنی‌ها به مرور زمان از سنی به وهابی تبدیل شدند و وهابی‌ها اطاعت از حاکم شیعه را حرام، کشتن شیعه را واجب و استتفاده از هر ابزاری برای مقابله با شیعیان را مباح و باعث ثواب می‌دانند.


ناگفته نماند در این زمینه حدودا ۶۰ فتوا از علمای وهابی در کتاب مجموع فتاوی دارللجنه علمای مکه و مدینه در مورد مشرک بودن شیعه و لزوم قتل شیعیان صادر شده است. نکته دیگری نیز می‌تواند مسئله را تبیین کند. تا سال ۱۳۸۲ عمده حملات علیه شیعیان در سیستان و بلوچستان با بمب‌های صوتی صورت گرفتند اما از ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۸ همه حملات انفجاری بودند و این از پیامدهای تبلیغات وهابیت بین سنی‌ها بود. از سال ۱۳۸۸ به بعد نیز حملات انتحاری شده‌اند یعنی وهابی به خود بمب می‌بندد و به امید رسیدن به ثواب با کشتن شیعیان خود را بین شیعیان منفجر می‌کند.
گفتنی است در یکی از شهرک‌های مشهد دو مدرسه وجود دارد. دبستان و راهنمایی دخترانه و نیز دبیرستان دخترانه. دبیرستان دخترانه ۸۰% شیعه و ۲۰% سنی دارد اما دبستان و ابتدایی دخترانه ۸۰% سنی و ۲۰% شیعه. راز این اختلاف چیست؟ از زمانی که کنترل جمعیت در کشور باب شد و شیعیان کم فرزندی را پیشه خود کرده و سنی‌ها افزایش جمعیت را شعار خود قرار دادند، فرزندان بیشتری در بین اهل سنت به دنیا آمدند و آنها هم اینک در سن تا ۱۳- ۱۴ سالگی هستند لذا همگی در مدرسه ابتدایی و راهنمایی درس می‌خوانند اما سه سال بعد که بزرگتر می‌شوند به دبیرستان خواهند رفت و دبیرستان نیز ترکیب ۸۰% سنی خواهد یافت و شیعیان ۲۰% ابتدایی اقلیتی در دبیرستان خواهند شد.
لازم به ذکر است که وجود افغانی ها در ایران که اکثریتشان نیز سنی هستند و زاد و ولد و افزایش جمعیت آنها در ایران نیز بر این مسئله دامن خواهد زد.
در کنار این موضوع، بافت جمعیتی شیعیان که اکثرا در شهرهایی همچون قم، تهران، اصفهان و تبریز ساکن می باشند باعث خواهد شد تا خانواده های شیعه در بحران اقتصادی و گرانی بیشتر از اهل سنت ساکن شهرهای حاشیه ای همچون سیستان و بلوچستان و کردستان و اهواز تحت تاثیر گرانی و تورم قرار بگیرند و قادر خواهند بود، زندگی را با مشکلات کمتری بگذرانند. لیکن گرانی و تورم بر شهرنشین های شیعه زیانبارتر خواهد بود و بر رشد جمعیت آنها، تاثیر کاهنده بیشتری خواهد گذاشت.