نام هاي ديگر: حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی ،میرزا جواد آقاملکی،جواد ملکی،
موطن: تبریز
نام پدر : حاج میرزا شفیع
تاريخ وفات: 1343قمری

زندگینامه ها:

منبع :
2

متوفای 1304 ش .
مردی از ملکوت
احمد لقمانی
روزهای زندگانی انسان ، ایام هجرت او از ((عالم قدس )) است تا در کلاس تربیت و خودسازی شرکت کند و در مدرسه آفرینش حضور یابد و پس از چندی به ابدیت رجعت کرده ، در دیار قرب قرار گیرد.
از طلوع خورشید حیات تاکنون چهره هایی تابناک ، این کلاس را با بهترین امتیاز پشت سر گذاشته و با دستیابی به قله قدس و معرفت ، ((مقام آدمیت )) را کسب کرده اند.
عارف فرزانه و عالم وارسته ، ((حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی )) از جمله انسانهای هوشمندی بود که سرمایه عمر خویش را با خدای خود سودا نمود و بر لحظه لحظه آن دیده بصیرت آمیز و ژرف نگر گشود. مدتی به ((تحصیل )) پرداخت و زمانی ((تدریس )) را پیشه خود ساخت و عمری را به ((تهذیب )) خود و دیگران گذراند. و سرانجام با نفس ‍ مسیحایی خویش ((روح الله )) پرورید و ((چلچراغ هدایت و رستگاری )) در شبستان حوزه آویخت .
اینک نسیم لطف الهی ، فرصتی بهارگونه برایمان پدید آورده است ، با هم گذری شتابان و سیری سریع بر زندگانی آن فرهیخته والا گوهر می نماییم تا از آبشار معرفت وی ، زلال اندیشه و جرعه های ناب از آن خود سازیم .
میلاد میرزا
خورشید قرن سیزدهم هجری رو به افول بود که تبریز لبریز از شادی و سرور شد. ((لطف )) الهی پسری زیبا به خاندان ((حاج میرزا شفیع )) داد که ((جواد))ش نام نهادند. گلخنده های شادی و شور بر چهره اهل خانه نشسته بود و همگان بوسه سپاس به درگاه الهی می زدند. پدر طفل به پاس ‍ این نعمت ، چندین روز مردم شهر را از ((سفره نعمت )) خود بهره مند ساخت .
((جواد)) در دامان مادری مهربان و پدری صالح مراحل رشد و ترقی را پیمود و سالهای کودکی هر یک ، دفتری نوبر دیدگان وی می گشود.
شیرین جرعه های معرفت
پای همت به مدرسه نهاد و با کمال ادب و فروتنی زانوی تعلم در مقابل استاد بر زمین زد. صرف ، نحو، منطق ، معانی بیان و دروس مقدماتی دیگر را در تبریز فراگرفت و پس از مدتی ((سطح )) را به پایان رساند. روشنی باران نور در سرزمین وجودش وی را راهی دیار یار ساخت و به سوی نجف اشرف هدایت نمود.
بسان عبدی ذلیل و مریدی فقیر، پای ارادت بر صحن ولای خود نهاد و با قدمهای همراه با محبت خویش به سوی ((ضریح ولایت )) شتافت و از آن حضرت استمداد ((تحصیل و تهذیب )) نمود.
چندی از ورود او به نجف اشرف نگذشته بود که عشق ولایت کاری کارستان کرد و شعله هایی هدایت یکی پس از دیگری رخ نشان داد. دست تقدیر پای او را به درس محدث محقق ، میرزا حسین نوری کشاند و اندیشه با شکوه وی را از انبوه دانش و بینش ، فقیه وارسته آیة الله حاج آقا رضا همدانی بارورتر ساخت . ثمرآفرین خوشه های فکر و اندیشه میرزا جواد آقا با حضور در درس آخوند ملامحمدکاظم خراسانی چشمگیرتر شد و تابناکی چهره وجود او با آشنایی با آخوند ملا حسینقلی همدانی افزون گردید؛ هم او که بسان اکسیری ، میرزا جوادآقا از ملک به ملکوت رسانید، کسی که نسیم نگاهش غبار رذایل را از صفحه جان انسانها می شست و تاءثیری ژرف در کلامش دیده می شد.
چلچراغ بیداری
سالهای هجرت و روزهای تشرف در نجف با انبوه برکات همراه بود و تلاش ‍ بسیار در راه تحصیل و تهذیب رهاوردهای مبارکی در پی داشت . تا اینکه میرزا جواد آقا در سال 1321 قمری / 1270 ش . آهنگ رجعت به ایران کرد و به زادگاهش تبریز وارد شد.(1)
جاذبه معنوی او روشن ضمیران پاک را بسان پروانه هایی عاشق گرداگردش ‍ به پرواز درآورد و از محضر پرفیض وی آنان را سیراب ساخت .
دانش پژوهان از بارش دانش وی بهره می بردند و مردم نیز با قلبی مطمئن و روحی پرشور اطراف او حلقه می زدند. در این سالها بود که واقعه مشروطه پدید آمد و ارتش روسیه بخشی از آذربایجان را اشغال کرد، مردم بی پناه آن خطه به خاک و خون کشیده شدند و شهر تبریز محاصره گردید. راهی غیر از ترک دیار باقی نماند. از این رو حاج میرزاجوادآقا به دور از چشم متجاوزان رو به سوی تهران گذارد و از آنجا به زیارت حضرت عبدالعظیم علیه السلام شتافت . سپس به قم مهاجرت کرد و این شهر را وطن دوم خویش قرار داد.(2)
ارمغان ارزشمند دوران تحصیل و تدریس حاج میرزا جواد آقا، ژرف نگری و اندیشمندی بسیار نسبت به اوضاع جهان بود. وی صاحب سیرتی سیاسی شده بود و هماره حوادث را با دیده بصیرت و بینش می نگریست . حکومت زمان خود را مردود می دانست و صاحب منصبان را افرادی ناپاک و غاصب می شمرد. هیچ گاه روی خوش به آنان نشان نمی داد و با زبان دعا، ناخرسندی خویش را نسبت به اوضاع ابراز می نمود.
افرادی که برای مشورت به حضورش می شتافتند از قبول کارهای دولتی منصرف می ساخت و سردمداران حکومت را همچون ستمگران بی امیه و بنی عباس قلمداد می کرد.(3)
تدریس و تهذیب در قم
سال 1329 ق . قم پذیرای وجود حاج میرزا جواد آقا شد. در آن ایام این شهر از حداقل امکانات محروم بود، جمعیتی اندک داشت و هنوز حوزه علمیه مقدس و پر برکتشان تاءسیس نشده بود.
این عارف فرزانه اندکی پس از ورود، به درخواست برخی از افراد پارسا، جلسات درس و محافل اخلاق بپا کرد.
درس ((فقه )) که متن آن مفاتیح فیض کاشانی بود و در پی آن درس ‍ ((اخلاق و عرفان )) برای عموم مردم که در مدرسه فیضیه تشکیل می شد. درس دیگری برای بعضی از خواص در منزل حاج میرزا بر قرار می شد که اخلاق و عرفان موضوع آن بود. علاوه بر این ، نماز جماعت در مسجد بالاسر حرم مطهر حضرت معصومه علیهاالسلام نیز از سوی ایشان اقامه می گردید؛ که امام خمینی و آیة الله بهاءالدینی از جمله افرادی بودند که در نماز حاج میرزا جواد آقا شرکت می کردند.
تابناکی سالهای حضور این شخصیت علمی عرفانی ، زمینه ساز هجرت بسیاری از علما و بزرگان به سوی این خطه گردید. در آن ایام عوام و خواص ‍ از سرو سبز وجود ایشان بهره های وافر می بردند و و منزل وی دارالشفای روان مردم زجر دیده و مصیبت زده بود. لطافت سخنان این فرزانه سخت کوش در مناسبتهای مختلف ، امواج مردم را لبریز از شادی و نشاط در ایام عید و سرور معصومین علیهم السلام می نمود و جرعه های معرفت بسیاری در ایام رحلت و عزا در کام وجود آنان سرازیر می کرد.
گویا تقدیر چنین بود که پاکی و قداست در حوزه علمیه قم به دست چنین وارسته ای پاک ، پی ریزی شود تا دهه ای بعد، پای همت و تلاش به وسیله حاج شیخ عبدالکریم حائری به میان گذارده شده و حوزه علمیه قم ، قامت سبز خود را برافرازد.
آنان که با حالات ملکوتی و عبادی این فرزانه عارف آشنا بودند ایشان را از بکائون(4)می شمردند. عبدی صالح که سه ماه رجب ، شعبان و رمضان را پی در پی روزه می گرفت و در قنوت نمازهای نافله این بیت حافظ را مکرر می خواند:
ما راز جام باده گلگون خراب کن
زان پیشتر که عالم فانی شود خراب (5)
شاگردان درس اخلاق

1.امام خمینی – قدس سره الشریف –
(())(())(())(())(6)
(())(())(7)

(())(8)
2.حاج آقا حسین فاطمی قمی
(9)
3. آخوند ملا علی همدانی
(10)

(())

گنجینه های نور
(())(((())
(())
(())
(())(())
(())(())

(())
بوی گل را از که جوییم ، از گلاب

((
گر بشکافند سراپای من
جز تو نیابند در اعضای من
(())))(11)

(12)

((
))
دستورالعمل های حاج میرزا جواد آقا
(())

(())(())
((
))(13)
جواد بن شفیع کجاست ؟
(())(())(())

(14)
تکبیر پرواز

(())
(15)

آثار:

1. المراقبات
2. اسرارالصلاة
3. رساله لقاء الله
4. کتابی در فقه
5. رساله ای در حج
6. حاشیه فارسی بر ((غایة القصوی ))