موضوع: بررسی و بحث در مورد روابط دختر و پسر قبل از ازدواج

سلام
بررسی و بحث در مورد روابط دختر و پسر قبل از ازدواج
تا همین چند سال پیش، انتخاب همسر در خانواده‌های ایرانی غالباً به این صورت بود که پسر آماده ازدواج ، مشخصات و خصوصیاتی که برای همسر آینده‌اش در نظر داشت را با کلی خجالت و سرخ و سفید شدن به خانواده‌اش اعلام می‌کرد و بزرگ‌ترهای خانواده با توجه به آن مشخصات و خصوصیات، دختری را در نظر گرفته و خانم های خانواده به خواستگاری او می‌رفتند. اگر در این مراسم دو طرف همدیگر را می‌پسندیدند، خانواده پسر برای بار دوم و این بار به همراه داماد به خانه عروس می‌رفتند و معمولاً با پیشنهاد یکی از بزرگترها، دختر و پسر در اتاقی جدا از سایرین با هم حرف می‌زدند و نظرات و حساسیت‌ها و دیدگاه‌هایشان در مورد زندگی را بیان کرده و توقعاتی که از همسر آینده‌شان داشتند را مطرح می‌کردند. در این نوع انتخاب همسر که هنوز در بسیاری از خانواده‌ها مخصوصاً در روستا‌ها و شهرهای کوچک رواج دارد والدین نقش اساسی و مهمی در انتخاب همسر برای فرزندشان داشتند.



درباره شرایط امروزی جامعه نکته ای را باید مدنظر داشت. در روستاها و شهرستان‌ها از قدیم الایام مردم همدیگر را می‌شناختند و هنوز هم افراد بومی هر منطقه همدیگر را می‌شناسند و از خصوصیات خانوادگی، پایبندی به اصول مذهبی، تقیّد نسبت به حریم خانواده، خصلت‌های اخلاقی و تعصبات و حساسیت‌های همدیگر آگاهند. بنابراین هر کس می‌داند قرار است با چه خانواده‌ای وصلت کند. اما در کلان شهرها و شهرهای مهاجرپذیر، اقوام و گروه‌های مختلف با فرهنگ‌ها و اعتقادات و سلیقه‌ها و خلقیات گوناگون در همسایگی هم زندگی می‌کنند، از طرف دیگر ارتباط بین همسایه‌ها و هم‌محلی‌ها بسیار کاهش یافته. به همین دلیل آگاهی از پیشینه خانواده‌ای که قرار است با آنها وصلت صورت بگیرد و شناخت خصلت‌ها و خلقیات آن خانواده بسیار مشکل شده. بنابراین می‌توان گفت یکی از عوامل اصلی رشد آمار طلاق در شهرهای بزرگ نسبت به شهرستان‌ها و روستاها همین مسئله است.



شاید به همین دلیل است که امروزه، نحوه انتخاب همسر و ازدواج مثل بسیاری دیگر از فرایندهای اجتماعی در شهرها و کلان شهرها به تدریج در حال تغییر است. رواج شدید روحیه فردگرایی، افزایش دامنه آزادی‌های فردی بخصوص در مورد زنان و دختران، گسسته شدن و یا تزلزل روابط و پیوندهای خانوادگی و توسعه منفعت طلبی و خودمحوری، از دیگر مواردی است که در جوامع شهری رو به افزایش است. برخی معتقدند این تغییر و تحولات از پیامدهای محتوم دوران گذر از سنّت به مدرنتیه است. عده‌ای دیگر تأثیرات فرهنگ غرب در جامعه را عامل بروز این وضع می‌دانند. علت این تغییرات هر چه می‌خواهد باشد، آنچه مهم به نظر می‌رسد این است که جامعه به تدریج از باورها و سنت‌ها و فرهنگ اصیلش فاصله می‌گیرد.



یکی از تغییراتی که از لحاظ فرهنگی به خصوص در شهرها به وجود آمده، حضور پررنگ زنان و دختران در جامعه است. امروزه کمتر اداره و کارخانه و سازمان و شرکت و فروشگاهی پیدا می‌شود که بخشی از کارمندان آن را زنان و دختران جوان تشکیل ندهند. همچنین تعداد زیادی از دانشجویان و هنرجویان دانشگاه‌ها و سایر مراکز آموزش عالی را دختران تشکیل می‌دهند. چنانکه گاهی اوقات تعداد آنان بیشتر از تعداد پسران پذیرفته شده در این مراکز و موسسات است.

کاملاً طبیعی است نتیجه این حضور، برخورد و تعامل بیشتر بین دخترها و پسرهاست و در این برخورد‌ها و مواجهه‌ها، عوارض و پیامدهای خاص خودش را دارد. یکی از این پیامدها شکل‌گیری و دوستی‌هایی بین جنس‌های مخالف است، دوستی‌هایی که اصطلاً به آنها «دوستی‌های خیابانی» گفته می‌شود.

در سری مقالاتی که در مورد حجاب، تقدیم کاربران عزیز شد ، گفتیم زن و مرد بصورت غریزی نسبت به هم کشش و تمایل دارند. این کشش و تمایل، زمانی نمود و تظاهر خارجی و عملی پیدا می‌کند که دختران با سر و وضع و لباس و آرایشی در جامعه حاضر شوند که باعث تحریک و واکنش مردها و پسرها شوند. به همین دلیل است که اسلام برای پیش‌گیری از شکل‌گیری این ارتباطات و عوارض منفی و ناخوشایند آن، رعایت حجاب از سوی بانوان و نگاه‌های معنی‌دار از سوی هر دو طرف را الزامی کرده است.



اما سوالی که پیش می‌آید اینست که چرا چنین دوستی‌هایی قبیح و زشت دانسته می‌شود؟ آیا وقت آن نرسیده که در مورد حُسن و قبح این دوستی‌ها با توجه به شرایط جامعه و رشد فکر و تکنولوژی، بازنگری صورت گیرد؟ آیا حقیقتاً این دوستی‌ها و رابطه‌ها عوارض منفی دارند یا مخالفت با این رفاقت‌ها یک سنت اشتباه است که از قدیم برجای مانده؟ اگر هدف از برقراری این ارتباط‌ها و مراوده‌ها، صرفاً شناخت همدیگر برای ازدواج باشد چطور؟ اگر دختر و پسری که با هم دوست می‌شوند متعهد شوند که ارتباط جنسی برقرار نکنند و به تعهدشان پایبند باشند، آیا بازهم باید با چنین رفاقتی مقابله کرد؟



تبیان - احسان رادمند

روابط قبل از ازدواج تاثير مهمي در طلاق دارد
دلايل طلاق از ديدگاه رئيس كميسيون اجتماعي


رئيس كميسيون اجتماعي مجلس هفتم گفت: دوست دختر و دوست پسر بازي هاي پيش از ازدواج دليل مهمي در افزايش طلاق در جامعه ايران است. عبدالرضا مصري نماينده كرمانشاه گفت: اگرچه رشد طلاق در جامعه ايران نسبت به چند سال گذشته رشد جهشي نداشته است ولي نسبت به ساليان قبل كه كيان خانواده در ايران استحكام بيشتري داشت، رشد ناگهاني اين پديده شوم در ايران حرف حقي است. وي با اشاره به دخالت عوامل مختلف در بروز طلاق و افزايش اين ناهنجاري اجتماعي در جامعه گفت: بالا رفتن سن ازدواج جوانان يكي از دلايل اين مسئله است زيرا خواسته ها و توقعات افرادي كه در سن بالا ازدواج مي كنند، نسبت به افرادي كه در سن پايين ترند بسيار بيشتر است. مصري ادامه داد: وقتي ازدواج در سن پايين انجام مي شود، انتظارات و خواسته ها به لحاظ عاطفي، اقتصادي و شخصيتي بسيار محدود است و اگر چالش و مشكلي در بين چنين زوج هايي پيش آيد، خيلي سريع رفع و رجوع مي شود و دلخوري ها به دليل اقتضاي سني آنها بسيار راحت حل مي شود. وي افزود: ولي در سنين بالا چارچوب هاي ذهني و فكري فرد بسته شده است و لجاجت ها ديگر حالت بچه گانه ندارد بلكه لجاجت ها به كينه تبديل مي شود. عضو كميسيون اجتماعي، مشكلات اقتصادي را از ديگر دلايل افزايش طلاق در جامعه خواند و گفت: در زمان هاي گذشته به دليل محدود بودن ارتباطات بين دختران و پسران، زوج ها پس از ازدواج نسبت به هم شناخت پيدا مي كردند و ديگر نمايش پيش از ازدواج در بين آنها وجود نداشت كه بخواهد پس از ازدواج براي آنها چالش زا شود. وي افزود: در بسياري موارد دختران و پسران در ارتباطات پيش از ازدواج خود براي هم خالي بندي مي كنند، دروغ مي بافند و ژست هاي غيرواقعي مي گيرند و هر چند اين مسائل در آن روزها بسيار قشنگ و خوشايند است ولي بعد از ازدواج يكي يكي تمام اين خالي بندي ها مشخص مي شود و براي طرفين قابل تحمل نيست. وي افزود: تمام اين ژست ها كه زماني به منظور جلب نظر طرف مقابل صورت مي گرفت، بعد از ازدواج ديگر بايد قالب واقعيت به خود بگيرد و زماني كه اين مسئله رخ نمي دهد، اختلاف بروز مي كند. مصري ادامه داد: متاسفانه اعتماد در چارچوب حريم خانواده نيز به دليل وجود چنين ارتباطاتي پيش از ازدواج ديگر رنگ باخته است زيرا دختري كه با چند نفر ارتباط داشته و يا پسري كه با چند نفر حتي به صورت نه خيلي نامشروع ارتباط داشته است، ديگر نمي تواند پس از ازدواج به طرف مقابل اعتماد كند. وي افزود: در چنين شرايطي است كه وقتي تلفن زنگ مي زند، دختر رنگش مي پرد و يك دنيا ابهام در ذهن پسر به وجود مي آيد و همين طور بالعكس اين مورد كه به اين ترتيب جرقه هاي سوءظن در زندگي زوجين شكل مي گيرد. وي افزود: همچنين پس از ازدواج شاهد هستيم كه دخترها و پسراني كه عادت به رفيق بازي كرده اند ديگر نمي توانند از اين شيوه خود دست بردارند لذا اختلافات در اين قالب نيز شكل مي گيرد زيرا پس از ازدواج هم دختر و هم پسر ديگر تمايلي ندارند كه همسرشان با فردي ديگر خوش و بش كند. وي افزود: لذا شيوع تجددگرايي در برخي رفتارهاي جوانان بدون پياده سازي فرهنگ اين رفتارها يكي از دلايل مهم افزايش طلاق در جامعه است.
روزنامه شرق

آیا ارتباط قبل از ازدواج اشکال شرعی دارد؟

آیا ارتباط قبل از ازدواج اشکال شرعی دارد ؟.تازه این ارتباط هم از لحاظ نامشروع نیست و دو طرف با تمام چنگ و دندان به این ارتباط وزندگی بعد و آینده پایبند باشند.توضیحی بدهید .
برخی معتقدند باید آشنایی و صمیمیت پیش از ازدواج وجود داشته باشد تا دو فرد یکدیگر را به خوبی بشناسند و پس از آن زندگی مشترک را شروع کنند .اما باید بگوییم که عشق واقعی و علاقه مندی حقیقی بین دو جنس ، زمانی ایجاد می شود که دو فرد ارتباط خود با یکدیگر را به سادگی تزلزل پذیر ندانند؛ از سوی دیگر هر یک برای جلب نظر دیگری دست به رفتار نمایشی نزنند. در آشنایی های پیش از ازدواج این مسئله بسیار دیده می شود. امروزه غرب از طریق تجربه کردن این روابط و آشنایی ها ، به نحو چشمگیری نهاد خانواده را متزلزل ساخته است. در غرب ظلم آشکاری به جنس زن می شود، زیرا زنان پیش از این که به سن قانونی و شرعی برای برقراری روابطشان با جنس مخالف برسند، مورد بهره برداری جنسی مرد قرار می گیرند و در بسیاری مواقع پس از آن ، مطرود می شوند. (1)
دوستی های قبل از ازدواج که به عشق معروف است، عامل تعیین کنندة ازدواج نیست ، زیرا ازدواج نوعی مشارکت در یک اجتماع کوچک (خانواده) است که در آن دو انسان می باید از جهات گوناگون با یکدیگر تناسب عملی داشته باشند. پس آن چه عامل تعیین کننده است، همتایی و هم کفو بودن زن و مرد است. در صورتی که در انتخاب همسر، همگونی مراعات شود، نیازی به برقراری روابط صمیمانه پیش از ازدواج نخواهد بود، بلکه باید تأکید کنیم که چنین روابطی می تواند بیش از آن که مفید باشد، مضر و تهدید کنندة نهاد خانواده در جامعه به شمار آید. با نگا هی به آمار می توان دید که آمار طلاق بین کسانی که قبل از ازدواج ارتباط های دوستانه داشته اند بالاتر است. از طرفی آشنایی و ارتباط دختر و پسر در محیط اجتماع ، بیش تر از آن که معرفت ساز باشد، فروزندة هوس ها و معرفت سوز است. عمدتاً دیده می شود فرد آن گونه که هست، خود را نشان نمی دهد یا به سبب محبت و عشقی که ایجاد شده، نمی تواند عیوب طرف مقابل و جوانب مختلف قضیه را بسنجد . بیشتر رفتارها در آشنایی های خیابانی به شکل های تصنعی ابراز می شود.
البته قبول داریم اگر شناخت صحیحی در ازدواج باشد، آمار جدایی کم می شود، ولی چه بسا ازدواج هایی که در اقوام نزدیک انجام می شود و با آن که دو طرف از کودکی همدیگر را می شناختند، ولی بعد از ازدواج فهمیدند به درد هم نمی خورند. این ها همه گواه آن است که ارتباطات قبلی نمی تواند مشکل شناخت را حل کند، بلکه مشکل شناخت، بیش تر به آفات شناخت برمی گردد که در رأس آن ها تعلق قلبی پیدا کردن به طرف مقابل است.(2)
بهترین راه آن است که دو طرف با اطلاع خانواده و با مشورت از آنها، از همدیگر شناخت پیدا کنند. شناخت پیدا کردن لزوماً به این معنا نیست که روابط دوستانة خیابانی برقرار کنند که در بسیاری از مواقع ، هدف اصلی که شناخت باشد، نه تنها تأمین نمی شود، بلکه چه بسا شناخت کاذبی به وجود می آید که آثار آن در آینده وقتی ازدواج صورت گرفت، ظاهر می شود.
در بسیاری از مواقع ، شناخت شخصیت واقعی و رفتارها و ویژگی ها از طرف دوستان، فامیل ها خانواده ، محیط کار و... به دست می آید.
به همین خاطر ازدواج هایی که از این طریق ها صورت گرفته، کمتر به جدایی ختم شده است.
در مورد نظر اسلام باید گفت: با توجه به اهمیت ازدواج و نقش آن در سرنوشت انسان، اسلام زوجین را به بصیرت و شناخت دقیق فرا خوانده است. هرگز اسلام راضی نیست دختر و پسر بی گدار به آب زنند و چشم بسته عمل نمایند. هر عقل سلیمی حکم می کند دو نفری که یک عمر با هم زندگی می کنند، پیش از ازدواج کاملاً یکدیگر را ببینند و با هم صحبت کنند. در روایات معصومین به این مسئله توجه شده است .
شخصی در زمان پیامبر (ص) زنی را خواستگاری کرد اما گویا او را خوب ندیده بود. حضرت فرمود :
« اگر او را دیده بودی، امید سازش و تفاهم بیش تر و زندگی تان با دوام تر بود».(3) حتی در روایتی امام صادق (ع) فرمود: «اگرکسی قصد سوء استفاده نداشته باشد، می تواند به گیسوان و زیبایی های (ظاهری) زن نگاه کند».(4)
براین اساس فقها فرموده اند: هر یک از زوجین می توانند بدن دیگری را با شرایط ذیل به منظور تحقیق ببینند:
1 – نگاه به قصد لذت نباشد؛
2 – ازدواج بستگی به این نگاه باشد؛
3 – مانعی از ازدواج این دو در میان نباشد.(5)
البته بعضی از فقها نگاه را به صورت و دست ها منحصر کرده اند.(6)
بنابراین دختر و پسر پیش از ازدواج می توانند به صورت غیر مستقیم از طریق نامه یا واسطه و معرّف و به صورت مستقیم به گفتگو و دیدن ( با نظارت والدین و بزرگ ترها که در جریان امر قرار دارند) همدیگر را بشناسند، به شرط آن که حدود اسلامی رعایت شود.
پی نوشت ها :
1 – علی اصغر احمدی، روابط دختر و پسر درایران ، ص 109.
2 – مجموعه مقالات هم اندیشی، ج2، ص 489.
3 – وسائل الشیعه، ج14، ص 61.
4 – همان، ص 60.
5 – سید مسعود معصومی، احکام روابط زن و مرد، ص 187.
6 – همان، ص 188.
منبع: http://www.pasokhgoo.ir

عنوان : بررسي روابط دختر و پسر قبل از ازدواج


تاریخ : 1386/1/1

نویسنده : مجله زندگی سالم


گفتگو با محمد یعقوبی، روانشناس و محقق اجتماعی
بررسی روابط دختر و پسر قبل از ازدواج

در جامعه سنتی ایران که این روزها رفته رفته نوعی آزادی نیمه کاره در حوزه اجتماعی را تجربه می کند، ارتباط دختر وپسر به صورتی لجام گسیخته در حال دگرگونی است و متاسفانه این موضوع بصورت پنهانی و خزنده در میان جوانان و نوجوانان در حال گسترش است.در همین راستا با محمد یعقوبی، روانشناس و پژوهشگر اجتماعی به گفتگو نشسته ایم.

آیا وجود ارتباط و لزوم شناخت دختر وپسر قبل از ازدواج ضروری است و چرا؟
براي جواب به سئوالات شما ابتدا بايد به چند نكته اشاره كرد.همانطور كه شما اشاره نموده‌ايد كه جامعه سنتي ما مرحله گذار خود را به جامعه مدني طي مي‌كند، البته مي‌توان گفت از زماني كه مظفرالدین شاه فرمان مشروطيت را در سال 1285 امضاء كرد تا به امروز قريب به صد سال مي‌گذرد كه اين جامعه از سنتي مي‌خواسته به جامعه مدني برسد و در اين صد سال در عالم برزخ گير كرده و نه توانسته سنتها را بشناسد و از آنان به نحو احسن استفاده كند و نه جامعه مدني را شكل داده است كه طولاني شدن اين مرحله گذار عوارض عديده‌اي به دنبال دارد كه در همه ابعاد زندگي تأثير گذار بوده است. يكي از تأثيرات آن چگونگي رابطه دختر و پسر و يا رابطه جنس مؤنث و مذكر بوده است. از كشف حجاب رضاخان گرفته و تا سخت گيريهاي بيش از اندازه كه در اين صد سال صورت گرفته ولي هنوز اين رابطه بعنوان يك معضل اجتماعي مطرح و حل نشده است.
از طرف ديگر در جامعه ايراني از لحاظ رابطه جنس مذكر و مؤنث تفاوتهاي چشمگيري وجود دارد؛ مثلاً در بعضي از نقاط ايران، زن و مرد و يا دختر و پسر در جوار هم در دشت و صحرا با هم كار و فعاليت مي‌كنند و در مناطق ديگر جدائي زن و مرد و محرم و نامحرمي به شدت رعايت مي‌شود. اخيراً نيز توسّط ماهواره و اينترنت اطلاعات زياد و مختلفي در اين زمينه به اشخاص مي‌رسد و مذهب هم جايگاه خودش را دارد پس بطور خلاصه اين رابطه (دختر و پسر) تحت تأثير 6 مولفه قرار مي‌گيرد:
1- مرحله گذار از جامعه سنتي به جامعه مدني
2- تفاوتهاي فرهنگي جامعه ايران در زمينه رابطه دختر و پسر
3- به آساني در دسترس قرار گرفتن اطلاعات از طرف ماهواره و اينترنت در زمينه رابطه دختر و پسر و ارتباط آنان از طريق اينترنت
4- مذهب
5- ويژگيهاي رواني دوران بلوغ
6- تعارضات شديد بين 5 مؤلفه ذكر شده
به همين خاطر نمي‌توان با قاطعيت اظهار نظر كرد؛ من سعي مي‌كنم جواب سئوالات شما را از بعد روانشناسی خصوصاً روانشناسي اجتماعي بررسي نمايم.
قطعاً قبل از ازدواج، دختر و پسر بايد نسبتاً به ويژگيهاي فردي، خانوادگي و فرهنگي هم آگاه شوند. البته هر جواني اول بايد به يك شناخت نسبي از خودش برسد و به اين سئوال كه من كيستم و چه ويژگيهايي دارم پاسخ مناسب بدهد تا بتواند نتيجه‌گيري كند كه با چه كسي مي‌توانم همراه شوم.
براي چگونگي شناخت جنس مخالف بخاطر ازدواج با توجه به جامعه و فرهنگ خودمان سئوالاتي مطرح است كه بايد پاسخ مناسب آن را پيدا نمود . آيا دختر و پسر بايد پنهانی از والدين به اين كار مبادرت ورزند؟
مخربترين عامل در هر رابطه عدم صداقت و پرخاشگريست. اگر دختر و پسر خواهان يك رابطه سالم با والدين خود می باشند حتماً بايد والدين خود را در جريان امور زندگيشان از جمله دوستي با جنس مخالف قرار دهند كه رابطه پنهاني عوارض عديده‌اي ايجاد خواهد كرد كه در اين فرصت كم، پرداختن به آن مقدور نيست.
عكس‌العمل والدين چگونه باشد؟
موقعي كه دختر يا پسري رابطه با جنس مخالف را با والدين مطرح مي‌كنند هيچ موقع نبايد والدين صد درصد با آن مخالفت نمايند كه مخالف شديد باعث مخفي كاري و لجبازي مي‌گردد. اول بايد والدين با فرزندشان هم عقيده شوند كه بله شما نيز بايد ازدواج كني و من خيلي خوشحالم كه احساس مسئوليت نموده‌اي و مي‌پذيري كه بزرگسال شده‌اي و آماده‌اي براي مستقل شدن ولي نبايد عجله كرد، فرصت به خودت و ما بده تا بررسی و تحقيق كنيم كه خطاهاي ما در اين زمينه كمتر باشد، انشاء الله كه انتخاب شما، انتخاب سالمي است و اگر با جوانشان همراه شوند بعداً اگر خواستند عقيده وي را عوض كنند كشمكش و بحث و مخالفت كمتری پيش مي‌آيد.
مكان گفتگو كجا باشد؟
مكان گفتگو يا بايد مطابق سنتها باشد كه پسر در خانواده دختر به صحبت بپردازد كه تا حدي بار مالي بر دوش خانواده‌ها اضافه مي‌كند و از طرف ديگر همسايه‌ها نيز مطلع مي‌شوند و اگر دختري چند خواستگار وارد منزلشان شود ولي ازدواج نكند برچسبي به او خواهد خورد كه در ازدواج وي قطعاً تأثيرگذار است.
روش دوم كه روش مناسبتري است بايد دولت جمهوري اسلامي مكاني را در هر شهر تعيين نمايد جهت آشنايي دختر و پسر كه با مجوز والدين در آن مكان به گفتگو بپردازند و بعد از چند جلسه كه نسبتاً به روحيات و خلقيات همديگر آشنا شدند، پسر به خواستگاري دختر برود.

مدت آشنايي براي شناخت چه مدت طول بكشد؟
مدت آشنايي حداقل سه ماه و بيشتر از شش ماه نباشد.

در رابطه با چه موضوعاتي صحبت شود و حد و مرزها تا چه حد باشد؟
در رابطه با معيارهايي كه هركدام براي ازدواج دارند سئوال كنند و جواب دهند كه در اين زمينه بايد چهار نكته را رعايت كرد:
الف - صداقت و بدون رودربايستي سئوال كردن و جواب دادن.
ب - هيچ گونه تعهدي براي ازدواج كردن به همديگر ندهند.
پ - اخلاقاً تعهد نمايند كه تمام گفته‌ها بين خودشان بماند و به هيچ وجهي چه ازدواج كنند و چه نكنند جاي ديگري بازگو نشود.
س - حد و مرزها از نشستن گرفته تا كلام رعايت گردد.
سن دختر و پسر كه مبادرت به اين كارمی ورزند چقدر باشد؟
حداقل سن براي دختران، 18 سال و پسران، 22 سال كه دوران بلوغ آنان به اتمام رسيده باشد و شخصيت آنان نسبتاً پخته و اسير تمايلات ناخودآگاه خود نباشند.