دلايل سرماخوردگي
بيشتر سرماخوردگيها ناشي از ويروسهاي نامرئي موجود در هواست كه به واسطه تنفس يا دست زدن به چيزي، ما را مبتلا ميكند. بيش از 100 نوع ويروس مختلف وجود دارد كه ميتوانند از طريق بيني يا گلو وارد بدن شده و سيستم ايمني بدن را دچار مخاطره كرده و موجب گلودرد، سردرد يا سخت شدن تنفس از طريق بيني شوند.
هوايي كه خشك است، مقاومت بدن را مقابل عفونت به وسيله ويروس سرماخوردگي، كاهش ميدهد. افراد سيگاري يا كساني كه در كنار آنها زندگي ميكنند نيز بيشتر در معرض اين عفونت قرار دارند. افرادي كه سيگار ميكشند بيش از ديگران به سرماخوردگي مبتلا ميشوند و نشانهها و طول مدت بيماريشان نيز بدتر و بيشتر از ديگران است و حتي امكان ابتلا به برونشيت نيز در آنها وجود دارد.
اما بعكس باورهاي معمول در مورد سرماخوردگي، نپوشيدن لباس گرم هنگام سرما، نشستن يا خوابيدن در هواي سرد و بيرون رفتن با موهاي خيس، موجب سرماخوردگي نميشود!
نشانهها و علائم
اولين نشانههاي سرماخوردگي اغلب سرفه، آبريزش بيني و عطسه است. كودكاني كه سرما ميخورند اغلب دچار گلودرد، سرفه، سردرد، تب خفيف، خستگي، درد عضلاني و كاهش اشتها نيز ميشوند. آب بيني آنها هم ممكن است به سبز يا زرد تغيير رنگ بدهد.
سرايت بيماري
معمولا سرماخوردگي در 2 تا 4 روز ابتدايي بعد از مشاهده علائم، مسري است و حتي ميتواند اين سرايت تا 3 هفته هم ادامه داشته باشد. شما ميتوانيد از طريق تماس با فرد بيمار دچار مريضي شويد يا از طريق تنفس در مكاني كه حاوي ويروس بيماري است و بر اثر سرفه يا عطسه آلوده شده، بيمار شويد. اگر پس از دست زدن به سطح آلوده به ويروس، به دهان يا بيني خود دست بزنيد هم امكان ابتلا به سرماخوردگي وجود دارد.
پيشگيري
از آنجا كه تعداد زيادي ويروس، عامل اين بيماري هستند، لذا واكسن خاصي براي مواجهه با سرماخوردگي وجود ندارد. اما براي كمك به جلوگيري از ابتلا به آن، بويژه در مورد كودكان ميتوان موارد زير را در نظر گرفت:
كودكان را از محيطي كه در آن فردي سيگاري وجود دارد يا كسي كه مبتلا به سرماخوردگي است، دور نگهداريم.
شستن دستها به طور مرتب بويژه پس از عطسه و سرفه ميتواند بسيار موثر باشد. هنگام عطسه و سرفه هم حتما بايد با دستمال جلوي دهان و بيني خود را بگيريد تا از پخش ويروسها در هوا جلوگيري شود.
از حوله و وسايل غذاخوري فرد بيمار استفاده نكنيد. از ليوان مشترك، شيشه شير و ظروف فرد بيمار بايد اجتناب كرد. به دستمال استفاده شده توسط ديگري نيز مطلقا نبايد دست زد.
برخي محققان هنوز بدرستي نميدانند كه استفاده از روي و ويتامين C در شدت دوره بيماري نقش دارند يا نه، اما استفاده از ميزان بيش از حد آنها ميتواند اثرات جانبي منفي بر جاي بگذارد.
درخصوص استفاده از [برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] نيز حتما بايد با پزشك مشورت كرد. استفاده از ويتامينها و مكملها نيز به صورت سرخود، اصلا پيشنهاد نميشود.
دوره بيماري
نشانههاي سرماخوردگي معمولا 2 تا 3 روز پس از قرارگيري در كنار منبع عفونت، ظاهر ميشود. بيشتر سرماخوردگيها در عرض يك هفته بهبود مييابند اما برخي از آنها تا 2 هفته هم طول ميكشند.
درمان
خيليها ميگويند كه زمان همه بيماريها را بهبود ميدهد. اگرچه شايد اين گفته هميشه درست نباشد اما در مورد سرماخوردگي تقريبا صحيح است. داروها، سرماخوردگي را شفا نميدهند و تنها برخي علائم آن مثل بدندرد، سردرد و تب را تخفيف ميدهند. براساس سن و وزن كودك، ميتوان از استامينوفن براي تسكين دردها استفاده كرد.
اما براي كودكان كمتر از 12 سال هرگز نبايد از [برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] استفاده كرد و براي فرزندان كمتر از 19 سال نبايد طي بيماري ويروسي به [برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] پناه برد، زيرا استفاده از آن ريسك نوعي سندروم كه حتي ميتواند در موارد نادري موجب مرگ شود را افزايش ميدهد.
اگر اصرار داريد كه هنگام سرماخوردگي حتما به فرزندتان دكونژستان يا آنتي هيستامين بدهيد تا شايد نشانههاي بيمارياش كم شود، بدانيد كه ممكن است عوارض جانبي مثل عصبانيت، توهم يا ضربان قلب نامنظم را گريبانگير او كنيد.
در مورد كودكان كمتر از 2 سال وضع كاملا متفاوت بوده و بدون مشورت با پزشك نبايد اقدامي انجام دهيد.
برخي راههايي كه ميتوانيد با كمك آنها علائم سرماخوردگي را كاهش بدهيد عبارتند از:
ـ استفاده از قطرههاي آب نمك براي استفاده در بيني براي سهولت در تنفس (اين قطرهها در هر داروخانهاي يافت ميشوند).
ـ استفاده از دستگاه بخور براي افزايش رطوبت هوا
ـ استفاده از حمام آب گرم براي كاهش دردهاي بدن
ـ ايجاد بخار به وسيله دوش آب داغ براي كمك به تنفس راحتتر فرزندتان.
و اما در مورد سوپ مرغ؛ اگرچه هيچ دليل واقعي و ثابتشدهاي وجود ندارد كه سوپ مرغ، سرماخوردگي را بهبود ميدهد، اما بيش از 800 سال است كه انسانها به چنين درماني معتقدند. چرا كه سوپ مرغ شامل موادي به نام سيستئين است كه به كنترل سرايت سرماخوردگي كمك ميكند.
اما نكته اساسي اين است كه تنها مطمئن شويد كه فرزندتان هنگام گرسنگي غذا ميخورد و به مقدار زيادي از مايعات استفاده ميكند. از به كارگيري مواد كافئيندار كه ميزان حجم ادرار را افزايش داده و خطر كمآبي را در بدن بيشتر ميكند، جلوگيري كنيد.
چه زمان به پزشك مراجعه كنيم؟
پزشك شما قادر نيست نوع دقيق ويروسي كه موجب سرماخوردگي فرزند شما شده را تشخيص دهد اما ميتواند با معاينه گلو و گوش فرزندتان، مطمئن شود كه نشانههاي بيماري مربوط به مريضي خاص ديگري نيست و نياز به درمان ويژهاي ندارد. (اگر بيماري فرزندتان پس از 3 روز وخيمتر شد، امكان دارد بيماري او يك سرماخوردگي ساده نباشد).
اگر نشانههاي بيماري بيش از يك هفته به طول انجاميد يا هر سال در زمان مشخصي پديدار شد يا هنگامي روي داد كه فرزندتان در معرض گرد و خاك، تماس با يك حيوان يا مادهاي خاص قرار گرفت، ممكن است بيماري او ناشي از آلرژي باشد اگر كودكي هنگام سرماخوردگي مشكل تنفسي پيدا ميكند، ممكن است آسم داشته باشد. اگر تصور ميكنيد كودكتان فقط دچار يك سرماخوردگي ساده نيست و هر روز به جاي بهبود، بدتر ميشود حتما به پزشك مراجعه كنيد.
اگر نشانههاي زير را نيز در فرزندتان مشاهده كرديد، حتما با پزشك تماس بگيريد:
ـ سرفههايي همراه با خلط
ـ تنفسهاي كوتاه
ـ خستگي نامعمول
ـ ناتواني در بلع غذا يا مايعات
ـ افزايش سردرد و گلودرد
ـ تب بيش از 38 درجه سانتيگراد كه بيش از يك روز طول بكشد.
ـ تب بيش از 3/39 درجه سانتيگراد
ـ درد سينه يا شكم
ـ تورم لوزهها
ـ درد در ناحيه گوشها
مانند بيشتر بيماريهاي ويروسي، سرماخوردگي هم بايد دوره خود را طي كند. استراحت كافي، پرهيز از فعاليتهاي شديد و مصرف مايعات (آب، آبميوه، نوشيدنيهاي بدون كافئين) به ميزان زياد همه ميتوانند به بهبود فرزندتان كمك كنند.
رفتن به مدرسه، بيماري فرزندتان را تشديد نميكند فقط ميتواند منجر به بيمارشدن بقيه همكلاسيهاي فرزندتان شود. پس شايد بهتر باشد فرزندتان چند روزي را در منزل استراحت كند تا بهبود يابد.
الهه عيوضزاده
تبیان