سلامت نیوز : سرطان به عنوان يکي از بيماري هاي دوران مدرن، با وجود کنترل بيماري هاي عفوني در تمام کشورها در حال افزايش است. اين بيماري در کنار بيماري هاي قلبي هم اکنون به يکي از تهديدهاي جدي سلامت زنان کشور تبديل شده است.
سکته هاي مغزي، بيماري هاي انسدادي مزمن ريه، بيماري آلزايمر، ديابت، ذات الريه و آنفلوآنزا بيماري هاي ديگري است که در کمين سلامت بانوان است. از آن جا که سرطان سينه جزو سرطان هايي است که قابل پيشگيري است، اطلاع رساني و آگاهي دادن مردم در اين خصوص بي گمان بسيار کارساز خواهد بود.
رتبه اول سرطان سينه در تمام استان ها
رئيس مرکز تحقيقات سرطان دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي طبق آخرين آمارهاي ثبت سرطان در کشور به فارس مي گويد: پراکندگي سرطان سينه در همه استان هاي کشور يکسان است و از نظر شيوع اين سرطان مقام اول را در بين زنان دارد. دکتر محمد اسماعيل اکبري با بيان اين مسئله که اين سرطان در همه استان ها رتبه اول را دارد، تصريح مي کند: بعد از سرطان پوست، سرطان سينه در زنان و سرطان معده در مردان و سرطان خون در نوجوانان وجوانان شايع ترين سرطان است. اين در حالي است که ۷۵ درصد توده هاي بدخيم سينه با خودآزمايي بيماران قابل تشخيص است و اطلاع رساني و آگاهي دادن به مردم در کاهش مرگ ومير مبتلايان و تشخيص زودهنگام بسيار موثر است.
اکبري با اشاره به آمار بيماران سرطاني در کشورمان افزود: شاخص رشد سرطان در کشور ۸ در صد هزار است که اين شاخص به سن و جنس وابسته است.وي درباره طول عمر يا بقاي عمر بيماران سرطاني در کشور تصريح کرد: طول عمر بيمار مبتلا به سرطان سينه در ايران ۷۱ درصد و نرخ بقاي سرطان معده 14.7درصد است. رئيس مرکز تحقيقات سرطان دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي افزود: ۴۰ درصد از انواع سرطان ها قابل پيشگيري است و ۴۰ درصد آن با پيشرفت علم پزشکي علاج قطعي دارد و تنها ۲۰ درصد بيماران سرطاني جان خود را از دست مي دهند.
در اين مطلب به طور ويژه به سرطان سينه ، شناسايي عوامل خطر و علل بروز سرطان در گفت وگو با يکي از کارشناسان مي پردازيم.دکتر فاطمه همايي دانشيار راديوتراپي و آنکولوژي دانشگاه علوم پزشکي مشهد با تاييد افزايش شيوع سرطان سينه در زنان ايراني به خراسان مي گويد: روند اين سرطان در تمامي کشورهاي جهان رو به افزايش بوده است و کشور ما نيز از اين نظر استثنا نيست. در سال هاي گذشته ميزان بروز سرطان سينه در کشور ما ۱۷ در صد هزار بود اما طي سال هاي اخير اين رقم به ۲۲ تا ۲۳ در صد هزار رسيده است.
به جز افزايش شيوع سرطان، نکته حائز اهميت در اين نوع سرطان اين است که متاسفانه بيشتر بيماران در مراحل پيشرفته شناسايي مي شوند و ۷۰ درصد مبتلايان در زمان مراجعه توده اي بزرگ تر از ۲ سانت دارند و غدد لنفاوي آن ها درگير شده است.اندازه تومور و درگيري غدد لنفاوي ۲ شاخص اصلي پيشرفت سرطان است؛ به همين دليل است که مي گوييم خانم ها بايد در اين باره اطلاعات کافي داشته باشند تا بتوانند با خودآزمايي ، توده هاي احتمالي را در سينه شان در مراحل اوليه شناسايي و به درمان خود کمک کنند. اهميت اين مسئله زماني روشن مي شود که بدانيم ميزان مرگ و مير ناشي از سرطان سينه در آمريکا و اروپا با وجود افزايش شيوع آن کاهش پيدا کرده است.
در واقع آموزش خودآزمايي سينه، اطلاع رساني درباره علايم سرطان، اجراي طرح هاي غربالگري و درمان هاي پيشرفته وجديد در اين زمينه باعث شده است که آن ها بتوانند مرگ و مير ناشي از اين نوع سرطان را کاهش دهند.دکتر همايي درباره دليل پايين بودن سن مبتلايان به اين سرطان در ايران در مقايسه با کشورهاي پيشرفته مي گويد: نتايج مطالعات نشان مي دهد که سن متوسط مبتلايان به سرطان سينه در ايران ۴۸ سال است و اين عدد در بيشتر کشورهاي شرق درياي مديترانه به همين ترتيب است.
شايان ذکر است که اين رقم، سن در هنگام تشخيص است به اين معنا که به عنوان مثال اگر سرطان سينه در يک زن آمريکايي در ۶۰ سالگي تشخيص داده شود، در اکثر موارد در مرحله اوليه است؛ از اين رو بيماري قابل درمان است در صورتي که زنان ايراني در سنين پايين تر و در مرحله بالاتري از پيشرفت بيماري به تشخيص تومور خود مي رسند.از آن جا که سرطان يک بيماري مزمن است، يک خانم ايراني حداقل از چندين سال قبل مبتلا بوده است، بدون اين که خود خبر داشته باشد.
به اين ترتيب مي بينيد که سن زنان ايراني مبتلا به سرطان سينه بسيار پايين تر از کشورهاي غربي است. لذا اين موضوع يکي از اولويت هاي تحقيقات دانشگاهي ماست که مي توان با بررسي آن به چرايي اين تفاوت سني بين مبتلايان ايراني و غربي پرداخت.
علل بروز سرطان
رئيس مرکز تحقيقات سرطان دانشگاه علوم پزشکي دانشگاه مشهد درباره نقش ژنتيک به عنوان يکي از عوامل بروز بيماري مي گويد: طبق تحقيقات نقش ژنتيک در بروز اين سرطان فقط ۵ درصد است اما بايد متذکر شد که اين وضعيت در کشور ما نامعلوم است و براي تعيين نقش ژنتيک در زنان ايراني مبتلا بايد مطالعه تحقيقاتي وسيعي انجام داد.
مهم ترين عواملي که باعث ايجاد سرطان سينه مي شود، هورمون هاي جنسي است. نتايج مطالعات نشان مي دهد که افزايش هورمون استروژن در بدن در بروز سرطان سينه نقش دارد. هر قدر سنين باروري يک خانم طولاني تر باشد، احتمال ابتلا به سرطان سينه هم بالاتر مي رود بنابراين کساني که در سنين پايين پريود و در سنين بالا يائسه مي شوند بيش از ديگران در خطر ابتلا به سرطان سينه قرار دارند.
از همين رو کاهش سن بلوغ يکي از علايم خطر است و بهتر است عوامل بلوغ زودرس در دختران شناسايي و کنترل شود.هم چنين hrtنيز يکي از عوامل بروز سرطان سينه است. Hrt همان هورمون تراپي جايگزين است که طي آن خانم يائسه هورمون جايگزين دريافت مي کند.در اين روش خانم يائسه در ازاي قطع ترشح هورمون هاي زنانه، هورمون جايگزين دريافت مي کند.
دريافت اين هورمون ها علائم يائسگي را در خانم ها کم مي کند اما نتايج مطالعات ثابت کرده است که hrt باعث افزايش احتمال ابتلا به سرطان سينه مي شود و بايد مشکلات ناشي از يائسگي را با روش هاي غير از اين روش درمان کرد.
به ويژه در خانم هايي که در سنين ۴۰ تا ۵۰ سالگي يائسه مي شوند.يکي ديگر از عوامل موثر در بروز اين سرطان، چاقي است که در خانم هاي يائسه اين خطر چند برابر مي شود. توصيه اکيد ما به اين دسته از خانم ها تغيير روش زندگي و انجام فعاليت هاي ورزشي است.
ورزش بايد حداقل ۲ تا ۳ بار در هفته به مدت ۲۰ دقيقه انجام شود و اين ورزش همراه با تعريق و افزايش ضربان قلب در کاهش بروز سرطان سينه نقش مهمي ايفا مي کند. خانم ها هم چنين بايد از دريافت هورمون هاي جنسي استروژن جايگزين اجتناب کنند.
از ديگر عوامل خطر در بروز سرطان سينه، حاملگي ديررس و حاملگي پس از ۳۵ سالگي است که احتمال بروز سرطان را بيشتر مي کند.
علائم سرطان
احساس توده بدون درد يکي از مهم ترين علائم سرطان سينه محسوب مي شود و لازم است خانم ها نسبت به وجود هرگونه توده اي حساسيت نشان دهند و با پزشک مشورت کنند. ورم، توکشيدگي پوست، تغيير رنگ پوست و زخم نوک سينه نشانه هاي سرطان پيشرفته است و فرد بلافاصله بايد به پزشک مراجعه کند.پزشک بر مبناي معاينه کلينيکي، ماموگرافي، سونوگرافي يا ام آر آي تصميم به نمونه برداري مي گيرد.
پس از نمونه برداري تشخيص قطعي سرطان صورت مي گيرد. اگر تومور کوچک باشد و غدد لنفاوي درگير نشده باشد، امکان انجام يک جراحي محدود هم در محل تومور اوليه و هم در محل غدد لنفاوي زير بغل وجود دارد.اما اگر سرطان پيشرفته باشد پزشک مجبور به برداشتن سينه مي شود و اين مسئله بار رواني شديدي را بر بيمار تحميل مي کند.
تاخير در مراجعه
دکتر همايي درباره تاخير در مراجعه به پزشک در زناني که توده اي در بدن خود لمس مي کنند، مي گويد: تحقيقاتي در حال انجام است تا بفهميم چرا زنان با تاخير مراجعه مي کنند. به نظر مي رسد ترس شديد از بيماري يکي از مهم ترين علل است. متاسفانه بسياري از زنان فکر مي کنند با انکار بيماري به خودشان کمک مي کنند.
در صورتي که فقط فرصت بهبود را از خود سلب مي کنند. با مراجعه به هنگام مي توان ضمن حفظ زيبايي مانع از پيشرفت سرطان شد.
درباره شيمي درماني براي خانم ها نيز ذکر اين نکته ضروري است که انجام هرگونه شيمي درماني بايد تحت نظر متخصص آنکولوژي باشد.هرقدر تشخيص سرطان ديرتر انجام شود، درمان هاي شيمي درماني سنگين تري مورد نياز است.
اگر اطلاع رساني و فرهنگ سازي درباره لزوم تشخيص به موقع سرطان صورت بگيرد مي توان اميدوار بود بسياري از بيماران بتوانند بيماري را پشت سر بگذارند، در عين حال نقش حمايتي همسر و خانواده بسيار اساسي است و به خانم کمک مي کند که بتواند مراحل درماني را با موفقيت پشت سر بگذارد.
اين سرطان قابل پيشگيري و قابل کنترل است و امروزه با پيشرفت روش هاي درماني تعداد بيشتري از مبتلايان به اين سرطان بهبود پيدا مي کنند.بيماران پس از طي دوره درمان بايد تحت نظر پزشک متخصص به صورت دوره اي معاينه شوند.
۸ راه طبيعي و کم خرج براي پيشگيري از سرطان سينه
۱ -هر روز فعاليت و تمرينات بدني داشته باشيد.
۲ -يک رژيم غذايي پيشگيري از سرطان را دنبال کنيد. براي جلوگيري از بروز اين بيماري مصرف ريزمغذي هاي گياهي را با خوردن مقادير زيادي از ميوه ها، سبزي ها، غلات سبوس دار، دانه ها، خشکبار و حبوبات افزايش دهيد. از جمله مصرف -مواد غذايي سرشار از فيبر خوراکي -دانه سويا و محصولات آن مثل «توفو» در اين مورد بايد از مصرف زياد محصولات شيرين شده و تصفيه شده سويا خودداري کرد.-سبزيجات خانواده سير و پياز
۳ -حتما وزن خود را به يک حد سالم و طبيعي برسانيد. نتايج بررسي ها نشان مي دهد که افزايش وزن يک عامل موثر در بروز سرطان سينه است.
۴ -بررسي ها تاييد مي کند که مصرف کنندگان الکل بيشتر در معرض خطر ابتلا به اين سرطان هستند.
۵ -هرگز سيگار نکشيد يا در محيطي که دود سيگار است قرار نگيريد. زنان سيگاري ۴۰ درصد بيشتر در معرض ابتلا به سرطان سينه هستند اما ترک آن بلافاصله تاثيرات سودمندي در کاهش اين خطر بر جاي مي گذارد.
۶ -مصرف چربي را کاهش دهيد و از چربي هاي سالم استفاده کنيد. به نقل از ايسنا چربي هاي ترانس را از رژيم غذايي خود حذف کنيد، مصرف چربي هاي اشباع شده را کاهش دهيد و مصرف روغن زيتون و روغن ماهي امگا- ۳ را افزايش دهيد.
۷ -تا حد امکان از تماس با عوامل سرطان زا مثل غذاهاي سرطان زا، تشعشعات غيرضروري پرتوايکس، هورمون درماني، تماس فيزيکي يا استنشاق حشره کش ها و آفت کش ها پرهيز کنيد.
۸ -از مکمل هاي غني از ريزمغذي ها براي پيشگيري از سرطان سينه و ديگر بيماري ها استفاده کنيد.
منبع:روزنامه خراسان
به نقل از سلامت نیوز