موضوع: اوباما: فلسطین تشکیل شود/تشکیل نشود!!!

محمود عباس قصد دارد تا قبل از پایان دورۀ ریاست خود، شناسایی دولت فلسطین به نام او ثبت شود تا هم وضعیت خود و هم گروه فتح و دولت خودگردان را ارتقاء ببخشد.



محمود عباس روز دوشنبه به نیویورک رفت تا پس از 18 سال از طرح موضوع تشکیل دولت فلسطینی در مقابل نمایندگان بیش از 190 کشور دنیا سخنرانی کند و درخواست خود مبنی بر تشکیل کشور مستقل فلسطینی را به اعضای شورای امنیت ارائه کند.
اسراییل در این میان که بیش از همه نگران تحولات جهان عرب و پیامدهای سقوط رهبران جبهۀ سازش است، در آستانۀ پذیرش ضربۀ سنگین دیگری است و به وتوی متحدان قسم خوردۀ خود دل بسته است. به رغم همۀ شعارهایی که اوباما برای تشکیل دولت فلسطینی داده بود، ایالات متحدۀ آمریکا قول داده است که طرح تشکیل دولت را وتو خواهد کرد. با این حال شناسایی فلسطین یا عضویت در سازمان ملل، هر چند به معنای وصول مطالبات اولیۀ فلسطینیان اعم از بازگشت آوارگان، عقب نشینی از اراضی 1967 و قدس شرقی و ... نیست اما می تواند گامی بسیار کوچک در نزدیک شدن به آرمان های فلسطین باشد. خبر در گفتگو با محمد ایرانی، سفیر اسبق کشورمان در اردن آینده و پیامدهای تشکیل دولت فلسطینی و نشست روز جمعه مجمع عمومی را مورد بررسی قرار داده است.




تشکیل دولت فلسطینی تغییری در وضعیت فلسطینیان ایجاد می کند؟
در وهلۀ اول باید بین دو مسئله تفکیک قائل شد که آیا محمود عباس طرح شناسایی دولت فلسطین را به شورای امنیت می برد یا عضویت در سازمان ملل را. این دو مسئله کاملا از هم مجزاست.
منشور ملل متحد تکلیف این مسئله را در مادۀ 4 روشن کرده است. در این ماده، روند شناسایی دولتها به تفصیل آمده است در صورتی که عضویت رسمی در این سازمان پروسۀ دیگری دارد. به نظر می رسد آنچه که هم اکنون از سوی محمود عباس در حال مطرح شدن است، موضوع شناسایی دولت مستقل فلسطینی است و نه عضویت. چون عضویت باید از طریق شورای امنیت سازمان ملل صورت گیرد و آمریکایی ها اعلام کرده اند که آن را وتو خواهند کرد. لذا روند شناسایی از طرق دیگری در حال اجراست و آن قطعنامۀ "اتحاد برای صلح" است که طی آن فلسطینیان باید دو سوم آراء مجمع عمومی را کسب کنند و در آن صورت می توانند موضوع عضویت را دنبال کنند.




آیا این مسئله شدنی است؟
محمود عباس شرایط سختی را برای عضویت دارد . اما در خصوص شناسایی تا الان بیش از 125 کشور فلسطین را به رسمیت شناخته اند. در واقع فلسطین مستقل مورد شناسایی قرار خواهد گرفت. اینها نکات حقوقی مسئله بود.
اما در خصوص احقاق حقوق فلسطینیان نیز باید گفت دو دیدگاه خوش بینانه و بدبینانه در این زمینه وجود دارد؛ از زاویۀ نگاه خوش بینانه، حقوق فلسطینیان در چهارچوب سازمان ها، قطعنامه ها و دادگاه های بین المللی از طریق دولت مستقل فلسطینی به طور رسمی قابل پیگیری است. اما نگرانی که گروههای مخالف از جمله حماس و جهاد روی آن دست گذاشته اند، موضوع سرزمین های 1948 و بازگشت آوارگان مربوط به این سرزمین هاست که با این روند برای همیشه منتفی خواهد شد و این نگرانی از طرف آنها وجود دارد.






تکلیف اراضی 1967 چه می شود؟ آیا اسراییل تحت فشار جامعه بین الملل حاضر به واگذاری آن خواهد شد؟
تصور نمی کنم که به هیچ وجه اسراییل در شرایط فعلی مرزهای 1967 را به رسمیت بشناسند. این موضوع حتی در دور قبلی مذاکرات محمود عباس با اولمرت، نخست وزیر سابق رژیم صهیونیستی مورد بررسی قرار گرفته بود تا در مقابل شناسایی فلسطین، مرزهای 1967 نیز با تعدیلات یعنی با جابجایی برخی از مناطق تبادل شود.
لذا خوش بینانه ترین حالت اینست که اسراییل شهرک های ساخته شده در اراضی 1967 را تخلیه نخواهد کرد، قدس شرقی را نیز واگذار نخواهند کرد و مقامات رژیم صهیونیستی تنها مایل اند بین 5 تا 6 درصد از صحرای نقب را که در واقع هم اکنون بخشی از سرزمین های 1948 است را به تشکیلات خودگردان بدهند. و لذا رژیم صهیونیستی همانطور که حاضر نشد از جولان و بخش هایی از جنوب لبنان عقب نشینی کند، به نظر نمی رسد از فلسطین که برای آنها حیاتی تر است، عقب نشینی کنند.
با این اوصاف طرح این مسئله چه فایده ای برای فلسطین خواهد داشت؟
محمود عباس به چند دلیل این هدف را دنبال می کند؛ اول اینکه تا قبل از پایان دورۀ ریاست خود، این مسئله به نام او ثبت شود و دوم اینکه از شرایط موجود کشورهای عربی استفاده کند و وضعیت خود و هم گروه فتح و دولت خودگردان را ارتقاء ببخشد. در صورت موفقیت، تحقق این مسئله نقطه عطفی در تاریخ مربوط به او و دولت خودگردان خواهد بود. اما به نظر نمی رسد که عباس بتواند در شرایط فعلی از این مسئله بهره بردای می کند. در هر حال این مسئله می تواند گام مثبتی باشد برای اینکه در آینده فلسطینیان با فراهم شدن شرایط نسبتا مساعد از طریق نهادهای بین المللی خواسته ها و مطالبات خود را دنبال کنند.
شناسایی فلسطین یک گام به جلوست اما به معنای احقاق حقوق آنان نخواهد بود و معضلات و مشکلات میان دو طرف به دلیل عمق زیاد همچنان به قوت خود باقی است.




هزینه های تشکیل دولت فلسطینی برای اسراییل چیست؟
اسراییل مایل نیست دولت رسمی فلسطین را در کنار خود داشته باشند و بسیار نسبت به این مسئله حساسیت دارد و از همین رو بسیاری از کشورهای حاضر در سازمان ملل نیز نسبت به تشکیل دولت فلسطین حساسیت نشان داده اند. طرح شناسایی دولت فلسطین مربوط به قرارداد اسلو( 1993) است و قرار بوده که دو طرف در 20 سپتامبر 2000 آن را مورد شناسایی قرار دهند اما به دلایل زیادی از جمله فشارهای آمریکا و اسراییل بر دولت عرفات و محمود عباس این مسئله تعویق افتاد و در واقع طرح این مسئله چندان جدید نیست.
چون اسراییل هیچگاه حاضر نبوده که دولت مستقل فلسطینی را در کنار خود داشته باشد، بنابراین همیشه مانع تراشی و سنگ اندازی کرده و اجازه نداده این مسئله طرح شود، اما امروز به دلیل شرایط داخلی، منطقه و بین المللی زمینه برای طرح آن فراهم شده است.
دلیل اصلی مخالفت اسراییل اینست که زمینه مذاکرات و امتیاز گرفتن از طرف مقابل در زمانی که فلسطینیان تشکیل دولت نداده اند به مراتب برای اسراییل آسان تر است تا اینکه فلسطین به عنوان عضوی از سازمان ملل به پای میز مذاکره بنشیند.






آینده این روند را چگونه پیش بینی می کنید؟ آیا آمریکا طرح تشکیل دولت فلسطینی را وتو خواهد کرد؟
محمود عباس مایل نیست که با آمریکایی ها مشکل یا کدورتی داشته باشد و روابط خود را قطعا به خاطر این موضوع تحت تأثیر قرار نخواهد داد. چرا که هم به لحاظ سیاسی و هم اقتصادی دولت خودگردان وابسته به غرب و به خصوص آمریکایی هاست. تشکیلات خودگردان کمک های مالی زیادی سالانه از سوی غرب دریافت می کند. آمریکا سالانه حدود 47 میلیون دلار به دولت خودگردان کمک می کنند و لذا نباید تصور کرد که محمود عباس تمام قد و با تمام ابزار در مقابل آمریکایی ها بایستد.
من معتقدم که اگر این موضوع جدی شود، آمریکایی ها آن را وتو خواهند کرد ولی اگر محمود عباس تشخیص بدهد که با طرح چنین مسئله ای با آمریکایی ها دچار مشکل خواهد شد، دست به چنین کاری نخواهد زد و صرفا به شناسایی دولت فلسطینی بسنده خواهد کرد کمااینکه هم اکنون این مسئله تحصیل حاصل است، چون حدود 125 کشور تاکنون فلسطین را به رسمیت شناخته اند و برای به رسمیت شناختن به اکثریت نسبی( نصف به اضافه یک) نیاز است و مشکلی برای شناسایی وجود ندارد.



//اگر تلویزیون فردا سخنرانی محمود عباس رو پخش کرد حتما ببینید.احتمالا باید شاهد وقایع جالبی باشیم
مخصوصا که اوباما قول داده طرح تشکیل را وتو کند!