دانستنی های جالب در مورد لیزیک چشم و پی.آر.کی
سازمان غذا و داروی أمریکا لیزیک و پی آر کی را مورد تایید , مطمئن و کارا تشخیص داده است .
سازمان غذا و داروی أمریکا لیزیک و پی آر کی را مورد تایید , مطمئن و کارا تشخیص داده است .اصلاح عیوب دید با استفاده از پرتو غیر حرارتی نور لیزر است که با کامپیوتر کنترل می شود . جراح چشم ، لیزر را روشن نموده و می تواند آنرا هر لحظه ای خاموش سازد. برای کاهش خطر اشتباه , ضرایب اطمینانی در جای خود تعبیه شده اند ,هر چند با هر نوع عمل جراحی خطراتی نیز توام می باشد .گر چه هیچ کس تعداد دقیق عوارض این نوع جراحیها را نمی داند ولی مطالعات نشان داده اند که بروز مشکلات جزئی نظیر خشک شدن چشم و تاری دید در شبها ۳تا ۵%می باشد, هر چند تصور می رود خطر بروز خطرات جدی هم چون از دست دادن بینایی کمتر از ۱%باشد . هیچ گونه مورد شناخت شده کوری ناشی از عمل جراحی لیزیک و یا پی آر کی وجود ندارد
۱- آیا می توان هر دو چشم را با هم جراحی نمود؟
بله ,اکثر جراحان جراحی دو چشم را در یک زمان انجام می دهند هر چند برخی از بیماران ترجیح می دهند بین عمل جراحی دو چشم یک هفته فاصله باشد.
۲- تفاوت جراحی لیزری با جراحی های انکساری قبلی چیست ؟
در حال حاضر روش های اصلاح لیزری دید که مورد تایید سازمان دارو و غذای آمریکا می باشند .مثل :لیزیک از درجه بالایی پیش بینی پیامدهای آتی عمل با ضریب کمتر روز عوارض برخورد دارند . علاوه بر آن روش های قدیمی تر مستلزم انجام عمل جراحی و ایجاد برش ها با دست به جای استفاده از لیزر به صورت خودکار برای اصلاح دید می باشند .
۳- آیا اصلاح لیزری دید به چشم آسیب وارد می سازد؟
هنگام جراحی پی آر کی و یا لیزیک دردی را احساس نمی کنید زیرا اولاً جراح قطره بی حسی در چشمتان می ریزد و ثانیاً در صورت لزوم دارو تجویز خواهد کرد. بسیاری از بیمارانی که تحت عمل لیزیک قرار می گیرند فقط یک یا چند روز احساس ناراحتی جزیی دارند و اغلب خارش چشم و احساس می کنند که مثل اینکه شن در چشمتان ریخته شده است. عموماً بعد از عمل پی آر کی بیمار درد بیشتری دارد زیرا در این عمل لایه های قرنیه برداشته شده وتحت عمل قرارمی گیرند.
۴- جراحی لیزیک چقدر طول می کشد؟
معمولاً خود عمل لیزر کمتر از یک دقیقه طول می کشد ولی کل عمل بر روی هر دو چشم در حدود نیم ساعت وقت خواهد برد.
۵- چطور می توان فهمید که چشم من برای عمل مناسب است؟
در مرحله اول این چشم پزشک است که می تواند در این تصمیم گیری به شما کمک کند هر چند قبل از اینکه چشم پزشک شما را ببیند چند رهنمود ذیل در تصمیم گیری شمابرای عمل کردن چشم می تواند مورد لحاظ قرار گیرد چشم باید سالم باشد یعنی : آب مروارید, آب سیاه , عفونت , خشکی شدید چشم و یا هر وضعیتی که درمان بعد از عمل را تحت تاثیر قرار دهد نداشته باشید. باید بزرگسال باشید یعنی حداقل ۱۸ سال داشته باشید. برای برخی از عمل های جراحی و برای دیگر عمل ها باید ۲۱ ساله بود.
دید چشم حداقل باید یک سال قبل از عمل ثابت بوده و تغییر نکرده باشد. اگر حامله یا تحت مراقبت باشید , سطوح هورمونی می تواند بر شکل چشم شما تاثیر بگذارد. لذا تا زمانی که هورمونها به سطح اولیه خود باز گردند می بایست منتظر بمانید. فرد نباید بیماری خود ایمن (تولید کننده پادتن های مضر) یا جانکاه نداشته باشید زیرا بر روند بهبودی تاثیر گذار خواهد بود.
۶- قبل از عمل چه اتفاقی می افتد
چشم پزشک چشم شما را مورد معاینه کامل قرار خواهد داد تا اطمینان حاصل نماید که چشمتان سالم بوده و برای عمل مناسب است .چشم پزشک چشم را معاینه می کند تا مورد آب سیاه , آب مروارید و هر بیماری دیگری که نتوانید عمل کنید نداشته باشید. چشم پزشک هم چنین از دستگاهی به نام توپوگرافر قرنیه ( دستگاهی که ساختار قرنیه را توصیف می کند) استفاده نموده و از چشم عکسبرداری و به صورت الکترونیکی موقعیت قرنیه را تعیین می نماید .جراح ضمن استفاده از نقشه قرنیه چشم برنامه ریزی لازم را جهت دست یابی به دقیق ترین نتیجه ممکن انجام می دهد.
۷- هنگام انجام جراحی چه اتفاقی می افتد؟
لیزیک و پی آر کی جراحی های سر پایی هستند بدین معنی که بیمار حدود یک ساعت در مطب جراح بیشتر نیست و بعد از آن قدم زده و همراه کس دیگری به منزل خواهد رفت زیرا ممکن است دید چشم بعد از عمل قدری تار باشد. بیمار روی صندلی راحتی دراز می کشد . جراح چند قطره بی حسی در چشم ریخته و سر وی را زیر دستگاه لیزر قرار می دهد. دستگاهی پلک های چشم را هنگام عمل باز نگه می دارد.
در لیزیک جراح توده ای بافت (فلپ) نازکی را در روی قرنیه ایجاد می کند , فلپ را کنار زده و با استفاده از لیزر قسمتی از بافت قرنیه را بر می دارد و سپس فلپ را در جای خود قرار می دهد. اگر بیمار عمل پی آر کی داشته باشد لیزر لایه بیرونی قرنیه را بر می دارد.
در هر دو عمل مقدار بافت قرنیه ای که برداشته می شود قبلاً محاسبه گردیده و این مقدار بسیار بسیار کم – کمتر از ضخامت یک تار موی انسان می باشد.
۸_ بعد از عمل چه اتفاقی می افتد؟
جراح قطره ای در چشم بیمار می ریزد یا پمادی در چشم وی خواهد کشید . بیمار کمی استراحت کرده , به منزل رفته و استراحت می نماید. به محض استراحت, بیمار متوجه می شود که دید چشمانش واضح تر شده است و پس از چند هفته بهتر نیز خواهد شد.
۹- کی می توان رانندگی را از سر گرفت؟
رانندگی را می توان به محض اینکه احساس کردید از دید نسبتاً خوبی برخوردار شده اید شروع کنید , البته بجز همان روزی که عمل کرده اید .
۱۰- آیا می توان فوراً به سر کار خود برگشت؟
بعضی افراد فردای روز عمل به سر کار خود بر می گردند. اما جراحان معمولاً دو یا سه روز استراحت (مرخصی ) پزشکی توصیه می نمایند.
۱۱- کی می توان آرایش کرد؟
دو یا سه روز بعد از عمل می توان آرایش را از سر گرفت. هرچند بهتر است لوازم آرایشی قبلی خود را کنار گذاشته و لوازم آرایشی جدید خریداری نموده تا خطر عفونت کاهش یابد.
۱۲- آیا عوارض جانبی نیز وجود دارد؟
بعضی احساس خشکی چشم دارند که معمولاً به مرور زمان کاهش یافته و از بین می رود. برخی دیگر , برق زدن چشم و احساس وجود هاله ای اطراف چراغ های روشنایی به ویژه در شب می نمایند. معمولاً این عوارض نیز با گذشت زمان کاهش می یابد .در افراد قلیلی (۱%) دید بهتر که نشده است بدتر هم شده است.
۱۳_ به چند جلسه معاینه بعد از عمل لازم است؟
فرق می کند. بار اول , جراح فردای عمل بیمار را معاینه می کند . بار دوم یک هفته یا یک ماه بعد , بار سوم سه ماه بعد. جراح به شما خواهد گفت آیا نیازی به معاینات بعدی وجود دارد یا نه.
۱۴_ در صورتی که به مرور زمان دید بهتر نشود چه باید کرد؟
تعداد افراد اندکی احساس می کنند که دیدشان به حالت قبل برگشته است و به تدریج دیدشان یدتر شده است. در این صورت با چشم پزشک خود مشورت کرده تا علت آن را پیدا کرده و تشخیص داده شود آیا درمان مجدد مناسب است یا نه.
۱۵- هزینه عمل با لیزر چقدر است؟
این سوال تنها یک جواب ندارد زیرا هزینه آن از یک مرکز جراحی به مرکز دیگر متفاوت است. هزینه عمل یک چشم کمتر از هزار دلار تا دو هزار دلار متفاوت است. متوسط هزینه عمل مبلغی در حدود ۱۵۷۵ دلار است. در ایران از چهار تا پنج میلیون ریال متغیر است.
۱۶- پی آر کی چیست؟
پی آر کی حروف اولیه Photorefractive Keratectomy یک روش جراحی چشم است . در این روش , چشم پزشک با استفاده از لیزر اگزایمر[۱] سطح قرنیه را مجدداً aکل می دهد پی آر کی معمولاً برای درمان نزدیک بینی , دور بینی و آستیگمات به کار می رود. در پی آر کی با دستگاه میکروکراتوم فلپ قرنیه ایجاد نمی گردد و بنابر این باید لایه های سطحی قرنیه بعد از عمل بهبود یابند این بدان معنی است که بیمارانی که تحت این عمل قرار می گیرند می بایست مدت بیشتری تحمل نمایند که بهترین دید خود را به دست آورند .اگرچه نتایج عمل پی آر کی و لیزیک در مقایسه با یکدیگر در شش ماه اول ویزیت بعد از عمل بسیار بهم نزدیک می باشند ولی بحث بر سر این است که به دلیل خطر بیشتر تاری دید و بهبود نیافتن قرنیه در این عمل , چشم پزشکان لیزیک را مطمئن تر می دانند. در این عمل خطر عفونت نیز تا اندازه ای بیشتر از لیزیک است هر چند عفونت بعد از این دو عمل تادر است.
۱۷- روش انجام پی آر کی چیست؟
بیمارانی که از لنزهای تماسی نرم یا لنزهای تماسی سخت گاز تراوا[۲]استفاده می کنند باید به ترتیب سه روز و سه هفته قبل از ارزیابی انجام عمل از زدن لنز خودداری نمایند. قبل از انجام عمل ,بیمار یک یا چندبار معاینه (تعیین دید مورد اصلاح) می گردد چنانچه نظر چشم پزشک بر این باشد که بیمارانی که از لنز تماسی استفاده می کنند دید انکساری غیر ثابت دارند از آنان می خواهد از لنز زدن خودداری نموده تا ظرف یک تا سه هفته به حالت اول بر گردند .چنانچه انکسار به حالت اول ثابت باشد , این روش را برنامه ریزی می نمایند. توپوگرافی قرنیه که برداشتن نقشه دقیق از قرنیه است نیز انجام خواهد شد تا کراتاکونوس[۳] یا درجات آستیگمات قرنیه با این عمل از میان برود.
چند دقیقه قبل از عمل , قطره بی حسی در چشم چکانده می شود تا چشم بی حس گردیده و در هنگام عمل درد نداشته باشد .وسیله ای ظریف به نام اسپکیولم[۴] در چشم گذاشته می شود تا پلک ها را از هم باز کند و بیمار در هنگام عمل پلک نزند و مشکلی ایجاد ننماید .سپس جراح به آرامی سلول های سطح قرنیه (اپی تلیوم) و قسمت دوم عمل یعنی استفاده از لیزر را شروع می نماید. لیزر که برای دقت انجام عمل با رایانه هدایت می شود بر اساس خطای انکساری چشم ( نزدیک بینی ,دور بینی و آستیگمات) برنامه ریزی شده است.
لیزر زدن چشم اکثر بیماران کمتر از یک دقیقه وقت طول می کشد . همینکه جراح انحنای قرنیه را مجدداً شکل داد , لنز تماسی را داخل چشم بیمار قرار می دهد تا توام با تجویز قطره های ضد التهاب و آنتی بیوتیک روند بهبودی چشم بهتر یابد. بیمار معمولاً می تواند اتاق عمل را چند دقیقه بعد از جراحی ترک نماید.
لازم است بعد از عمل , بینایی اکثر بیماران در نوبت یک روز , سه روز, یک هفته , یک ماه و دو یا سه ماه و چهار تا شش ماه مجدداً ارزیابی گردد .در روز دوم یا سوم بعد از عمل , لنز تماسی را وقتی بافت پوششی قرنیه بهبود یافت بر می دارند .اکثر بیماران تنها به قطره چشمی نیاز دارند که روند بهبودی چشمشان در هفته ششم تا هفته دوازدهم کنترل شود , اما بیماران دیگر ممکن است به داروهای موضعی به مدت شش ماه یا بیشتر بعد از عمل نیاز داشته باشند.
به طور کلی , هر چه خطای انکساری دید بیشتر باشد , احتمال بیشتری وجود دارد که بیمار به تجویز قطره های چشمی برای مدت طولانی بعد از عمل نیاز داشته باشد.
قدرت دید بعد از عمل پی آر کی
نتایج پی آر کی حداقل در بیمارانی که چشمشان ۶٫۰- دیوپتر نزدیک بینی دارد بسیار شبیه لیزیک است. هر چند عموماً روند بهبودی تا حصول بهترین دید در بیماران پی آر کی تا اندازه ای کند تر از بیماران لیزیک است. مطالعات انجام شده در نوبت های شش ماهه بیماران پی آر کی و لیزیک نشان می دهد که اساساً نتیجه عمل پی آر کی در این حد نزدیک بینی با لیزیک شبیه می باشد. یافته های تحقیقات بر روی فاز ۳ لیزر اکزایمر پی آر کی در مورد نزدیک بینی نشان داده است در اصلاح دید بین ۱٫۵۰- و ۶٫۰- دیوپتر , ۶۶٫۵درصد از چشــم بیماران از قدرت دید ۲۰/۲۰ و ۹۲٫۲ درصد آنان ۴۰/۲۰ یا بهتر بدست آورده اند.
چه علائمی نشان می دهد که فردی به پی آر کی نیاز دارد؟
- بیماری که درجه نزدیک بینی , دوربینی و آستیگمات چشم او مناسب عمل باشد.
- بیماری که دیگر تحمل نسبی عینک زدن نداشته باشد.
- بیمار واقع گرایی که انگیزه درستی از عمل داشته باشد.
پی آر کی برای درمان نزدیک بینی , دور بینی و آستیگمات چشم به کار می رود. هر چند در حال حاضر تمامی روش های جراحی لیزر اکزایمر مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا در درمان این سه نوع عیب انکساری چشم نمی باشد. به طور مثال , هنوز چند نوع روش لیزر اکزایمر برای درمان دور بینی مورد تایید این سازمان نمی باشد. در این خصوص , جراح اطلاعات لازم را در اختیارتان قرار می دهد.
پی آر کی یک روش جراحی انتخابی است که همچون هر روش جراحی دیگر از مزایا و مضراتی برخوردار است .عموماً علائم نیاز به عمل می بایست درجه مناسب نزدیک بینی , دور بینی و آستیگمات بــوده و بیمار ضمن بهره مندی از آموزش خوب و انگیزه درست انتظارات واقع گرایانه ای از عمل داشته باشد.
بهترین داوطلب این عمل فردی است که بخواهد کمتر به عینک یا لنز تماسی متکی بوده و خواهان پذیرش خطرات عمل باشد و این نکته را در یابد که بعضاً ممکن است به تقویت عمل نیاز وجود داشته باشد. این خطرات بالقوه اولیه شامل : تاری دید, برق زدن چشم در شب و نیز عفونت قرنیه توام با از دست دادن بهترین قدرت وضوح دید چشم باشد. خوشبختانه خطراتی مثل عفونت که دید چشم را تهدید کند بسیار نادر است.
چه انتظاری از عمل پی آر کی باید داشت؟
معمولاً بعد از عمل فوراً لنز های تماسی در چشم قرار داده می شود . بیمار این لنز را دو یا سه روز تا زمانی که بافت پوششی قرنیه بهبود می یابد به چشم می زند. بیمار انتظار دارد چشم پزشک حداقل چند جلسه در شش ماه اول بعد از عمل او را ببیند که اولین نوبت آن روز اول تا سوم می باشد. وقتی بافت پوششی قرنیه بهبود یافت , چشم احساس درد نخواهد کرد و لنز تماسی از چشم بیمار بیرون آورده می شود. بیمار به قطره های چشمی نیاز دارد تا از عفونت چشم جلوگیری به عمل آورده و التهاب آن تحت کنترل قرار گیرد. دید چشم وی به تدریج بهتر خواهد شد و عموماً از دید خوبی برخوردار می گردد طوری که می تواند ظرف دو یا سه هفته بعد از عمل رانندگی نماید. با این وجود بهترین دید چشم تا شش هفته یا شش ماه بعد از عمل به دست نخواهد آمد.