موضوع: شیطان وسوسه می کند یا اجبار ؟

«یُریدُ الشَّیْطانُ أَنْ یُوقِعَ بَیْنَکُم» (مائده/91) اراده‌ی شیطان این است که بینتان کینه باشد. حدیث داریم مسلمان اگر با هم قهر کرد سه روز بیشتر حق ندارد قهر کند. روز چهارم باید آشتی کند. پیغمبر فرمود: اگر روز چهارم آشتی نکنند، هیچ کدام از این دو را من به عنوان مسلمان خوب قبول ندارم.

چرا خدا شیطان را آفرید؟
حکمت آفرینش شیطان
1- شیطان را خدا شیطان نیافرید. شیطان موجودی بود همراه ملائکه عبادت می‌کرد، لجبازی کرد و خودش خودش را شیطان کرد. معلم می‌آید سر کلاس درس می‌دهد. این بچه درس را می‌خواند قبول می‌شود و دیگری نمی‌خواند و رفوزه می‌شود، معلم این را رفوزه‌اش نکرد.
2- اگر خیر و شر نباشد، قدرت انتخابی وجود ندارد
اگر خیر و شر نباشد قدرت انتخاب برای بشر نیست.
خوب کلمه شیطان، شیطان یعنی وجود شر. مثلاً حدیث داریم ناخن‌هایتان را بگیرید. ناخن بلند، زیر ناخن شیطان جمع می‌شود. خوب یعنی وجود شر، یعنی میکروب! زباله را در خانه نگه ندارید، در زباله‌ها شیطان است. تار عنکبوت کنار اتاق شیطان است. شیطان یعنی موجودی که صاحب شر است.
حالا هم آن شیطانی که خدا خلق کرده و هم به هر شری می‌شود گفت: شیطان. 88 بار اسمش آمده، یازده بار هم کلمه ابلیس آمده، که البته ابلیس غیر شیطان است. ابلیس همان یکی است که خیلی گردن کلفتی کرد. چهارده مرتبه هم گفته دشمن تو است، «عَدُّوٌ»

شیطان، وسوسه می‌کند نه اجبار
وسوسه‌های شیطان آدم را مجبور هم می‌کند، یا نه مجبور نمی‌کند؟
شیطان اختیار، انتخاب و قدرت اختیار را از انسان می‌گیرد یا نمی‌گیرد؟
در پاسخ باید گفت : خیر .شیطان اختیار را ازشما نمی گیرد و شما را به انجام کاری مجبور نمی کند .

شیطان تنها دعوت و وسوسه می‌کند ، روز قیامت مردم به شیطان می‌گویند تقصیر تو است. می‌گوید: «فَلا تَلُومُونی» (ابراهیم/22) چرا می‌گویی تقصیر تو است؟ مرا ملامت می‌کنی؟ «وَ لُومُوا أَنْفُسَکُم» ، «إِلاَّ أَنْ دَعَوْتُکُم» من فقط دعوتت کردم.
«فَاسْتَجَبْتُمْ» اومدی! صدای «قد قامت الصلاة» را شنیدی، نرفتی! فیلم من را دیدی آمدی. سی‌دی من را دیدی، آمدی. ماهواره من را دیدی، آمدی. من تو را هل که ندادم، من تو را کیش کیش کردم. شیطان دعوت می‌کند، اما انسان را مجبور نمی‌کند.

شیطان، دشمن قسم خورده انسان
این قسم خورده یعنی چه؟
شیطان دو تا قسم خورد. یکی به خدا گفت: «بعزتک» به عزت تو همه را گمراه می‌کنم. مگر مخلصین را، حریفشان نمی‌شوم. شیطان مثل سگ می‌ماند. به غریبه‌ها می‌پرد، به اهل خانه کاری ندارد. به اهل الله، آنهایی که بندگان خوب خدا هستند، شیطان حریفشان نمی‌شود.
یکی «قاسمهما» آدم و حوا را هم در بهشتی که بودند قسم داد.
تهاجمش هم همه جانبه است. ممکن است کسی چشمش پاک است، دستش دزد است. دزدی نمی‌کند، ولی از ناموس مردم نمی‌تواند دل بکند.
یکی چشمش پاک است، دستش هم پاک است. زبانش هرچه می‌خواهد می‌گوید. یکی چشم و دست و زبانش پاک است، فکرش منحرف می‌شود. ولذا قرآن می‌گوید که: «مِنْ بَیْنِ أَیْدیهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ وَ عَنْ أَیْمانِهِمْ وَ عَنْ شَمائِلِهِمْ» (اعراف/17) یعنی از راست و چپ و شمال و جنوب و از هر طرف می‌آید. و لذا می‌گویند: «مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنَّاسِ» (ناس/4)

خناس یعنی چه؟
خناس یعنی می‌آید جلو، حریف نمی‌شود، می‌رود برمی‌گردد و از آن طرف می‌آید. حریف نمی‌شود برمی‌گردد و از این طرف می‌آید. یعنی صد رقم و صد راه را طی م یکند تا به مقصودش برسد.

تشکیلات شیطان را بشناسید
قرآن می‌فرماید : «هُوَ وَ قَبیلُهُ» (اعراف/27) قبیله دارد. تشکیلات سیاسی دارد ؛ «حِزْبُ الشَّیْطان» (مجادله/19) حزب یک تشکیلات سیاسی است. تشکیلات نظامی دارد؛ «وَ جُنُودُ إِبْلیس» (شعرا/95) «جُنُود» جُند، جُند یعنی لشگر، سرباز.
خوب جمعیتی به دنبالش هستند. هوادار دارد، «أَوْلِیاءَهُ» (آل‌عمران/175)، «أَوْلِیاءَ الشَّیْطان» (نساء/76) هم داریم. نقشه دارد. «کَیْدَ الشَّیْطانِ» (نساء/76) سراغ همه هم می‌رود. حتی سراغ انبیا هم می‌رود. منتهی حالا در انبیا نمی‌تواند نفوذ کند.

نقش شیطان در ایجاد کینه و دشمنی
هدف شیطان چیست؟
اول این که می‌خواهد شما هدایت نشوید.
اگر بداند می‌زند که اصلاً دین را نپذیرید. اگر دین را پذیرفتی می‌گوید: «ضَلالاً بَعیداً» (نساء/60) یک گمراهی خیلی دور که اصلاً راهی برای برگشت نباشد،
گاهی هم اگر نتوانست گمراه کند، خوب مسلمان هستی اما کینه‌ای می‌شوی. ماه رمضان دو تا هم حاج خانم و حاج آقا و نماز شب خوان هستند ، هر دو هم مسلمان هستند، چادر روضه، حج، عمره، مشهد، زیارت، جمکران، دعا، الغوث، الغوث، همه‌ی عبادت‌ها را می‌کند. اما با فلانی قهر است. کینه، قلبی که کینه دارد خطرناک است. مثل لیوانی که سوسک در آن است. شما آبش نمی‌کنی.
«یُریدُ الشَّیْطانُ أَنْ یُوقِعَ بَیْنَکُم» (مائده/91) اراده‌ی شیطان این است که بینتان کینه باشد. حدیث داریم مسلمان اگر با هم قهر کرد سه روز بیشتر حق ندارد قهر کند. روز چهارم باید آشتی کند. پیغمبر فرمود: اگر روز چهارم آشتی نکنند، هیچ کدام از این دو را من به عنوان مسلمان خوب قبول ندارم.

انسان را به گناه هل می‌دهد
«یَأْمُرُکُمْ بِالسُّوءِ وَ الْفَحْشاء» (بقره/169) به عقاید خرافی هل می‌دهد. من تعجب می‌کنم یک افرادی یک کتابهایی می‌خوانند، کتاب‌های عرفان، این عارف را می‌شناسی، نه شنیدم... چند سال درس خوانده؟ کجا درس خوانده؟ چه کسی این را معرفی کرده؟ چه سابقه‌ای دارد؟ به چه دلیل این کتاب را می‌خوانی؟ به چه دلیل جلسه‌ی ایشان می‌روی؟ آخر در مملکتی که اینقدر اسلام‌شناس درجه یک هست تو جلسه‌ی فلانی می‌روی؟

زینت دادن کارهای زشت
شیوه‌های کار شیطان!
شیوه‌های کار شیطان از همه مهم‌تر تزیین است. که من فکر می‌کنم تزیین خیلی مهم است. یعنی آدم خودش هم گول خودش را می‌زند.

مهم‌ترین راه نفوذ شیطان
تزیین «زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطانُ أَعْمالَهُم» (انفال/48) تزیین، یعنی «فَرَآهُ حَسَنا» (فاطر/8) فکر می‌کند کارش درست است.
به اسم هدیه رشوه می‌دهد. اگر بگوید: رشوه، خوب می‌فهمد رشوه حرام است. رشوه دهنده گناه کرده، رشوه گیرنده هم گناه کرده است. ولی نمی‌گوید: آقا این رشوه است. می‌گوید: هدیه است. چشم‌روشنی است. یعنی این گناه زینت می‌شود با کلمه‌ی هدیه.
به نام آبرو داری ولخرجی می‌کند، بابا ما آبرو داریم. خوب آبرو داری، مهمانی هفت نفر آمدند، شما غذای بیست نفر را پختی. حالا هفت نفر هستند، غذای هشت نفر را بپز. به اسم آبرو داری.
به اسم انتقاد، تخریب می‌کند. می‌گوید: آزادی بیان! خوب آزادی بیان یعنی چه؟ یعنی تخریب! اصلاً خانمی که با این حجاب بیرون می‌آید، می‌گوید: آزادی است، اصلاً معنای آزادی یعنی چه؟ نه می‌فهمیم آزادی یعنی چه... کسی حق دارد با لباس شنا سر کلاس فیزیک بیاید، بنشیند و بگوید: آزدی است؟ با لباس کشتی برویم در کلاس بنشینیم؟ بگوییم: آقا آزادی است. خوب آزادی معنا دارد. در و دروازه دارد. اگر تو آزاد هستی، من هم باید فکرم آزاد باشد. با این قیافه در خیابان می‌آیی.
خدایا در همه حال دست مارا بگیر .

فرآوری : زهرا اجلال
بخش قرآن تبیان
منبع :
بیانات حجت الاسلام قرائتی