چگونه میتوانیم بدون مصرف دارو، احساس درد را به حداقل برسانیم؟
محبوبه عمیدی: مصرف دارونماها باعث میشود باور کنید که دردتان تسکین پیدا کرده اما حل کردن جدول یا هر چیز دیگری که بتواند حواستان را پرت کند، با مشغول کردن ذهنتان درد را کاهش خواهد داد. تصویربرداریها از عملکرد مغز نشان میدهند مکانیزم عملکرد دارونماها با مسائل پیچیدهای که ذهن شما را درگیر کردهاند، میتواند مشابه باشد. به عبارت دیگر دارونماها هم روی عملکرد قشر جانبی-پشتی پیشپیشانی که مسئولیت فعالیتهایی با سطح شناختی بالا مانند حافظه فعال یا توجه را به عهده دارد، اثر میگذارند، همان بخشی که شما برای حل معماها به آن نیاز دارید. فکر میکنید این فرضیه درست باشد؟
[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]محققان دانشگاههای کلمبیا و کلرادو بولدر در تلاش مشترکی این فرضیه را به چالش کشیدند. آنها برای کاهش درد داوطلبان از دارونماها یا فعالیتهای مغزی پیچیده و گاهی هر دوی آنها استفاده کردند و دیدند استفاده همزمان از هر دو فاکتور میتواند کاهش درد را باز هم کاهش دهد. این آزمون نشان میداد بین مکانیزم اثر این دو عامل تداخلی وجود ندارد و احتمالا شیوههای متفاوتی برای کاهش درد دارند. نتیجه این آزمون اگر چه فرضیه مکانیزم عمل یکسان را زیر سئوال میبرد اما میتواند به متخصصان بالینی کمک کند درد را در بیماران بیشتر از آنچه تاکنون ممکن بود، کاهش دهند.
محققان برای انجام این آزمون از 33 داوطلب خواستند در سه بخش متفاوت شرکت کنند. در مرحله اول با استفاده از صفحات فلزی کوچکی که گرم شده بودند، آستانه درد هر فرد اندازهگیری شد. در مرحله دوم پیش از آزمونها، بعضی از این افراد از کرمهای پوستی استفاده کردند که چیزی بیش از مرطوبکننده ساده نبود، اما به آنها گفته شده بود که مسکنی قوی است و گروه دیگر از همان کرم استفاده کردند اما میدانستند که تنها یک مرطوبکننده ساده است.
از داوطلبانی که تنها از دارونماها استفاده کرده بودند، خواسته شد که به نشانهای روی صفحه نمایش خیره شوند و میزان حرارت را در آزمونهای متعدد ارزیابی کنند. در آزمونهای بعدی از هر دو گروه شرکتکننده خواسته شد فعالیتهای مغزی پیچیده انجام دهند و در جلسه سوم که جلسه پایانی بود، هر داوطلب برای کاهش درد شیوههایی را آزمایش کرد که در دفعه پیش داوطلبان دیگر استفاده کرده بودند و همان آزمونهای پیشین تکرار شد. جالب است بدانید تمامی صفحات حرارت یکسانی داشتند، اما افراد درد را در سطوح متفاوتی ارزیابی کردند.
نتیجه: هر دو گروه زمانی که از دارونماها استفاده میکرد یا مشغول فعالیتهای مغزی میشد، نسبت به زمانی که تنها به نشانه خیره شده بود، درد کمتری را احساس میکرد. زمانی که از دارونماها و فعالیتهای مغزی به طور همزمان استفاده شد، احساس درد باز هم کاهش یافت اما اثر متقابلی یا تداخلی وجود نداشت. دادهها نشان میداد که دارونماها حافظه فعال یا منطقه توجه را هدف قرار نمیدهند.
اما برای تصویربرداریهای مغزی چه اتفاقی افتاده بود؟ آنها دقیق و فوقالعادهاند اما با توجه به اینکه هر بخش از مغز هدایت فعالیتهای شناختی بسیاری را به عهده دارد، نمیتوان به سادگی گفت که چه فعالیتی باعث فعال شدن این بخش شده است. محققان این آزمون برای تعیین اثر دارونماها از مشاهدات رفتاری مستقیم استفاده کردند و نتایج آنها نشان داد استفاده همزمان از دارونماها و فعالیتهای مغزی پیچیده میتواند حداکثر کاهش درد ممکن را بدون هیچ تداخلی ایجاد کند.