موضوع: منظور از مكر الهي چيست؟

منظور از مكر الهي چيست؟

در حالیکه مکر از نظر اسلام مذموم است منظور از" مكر الهى" در آیۀ54سورۀ آل عمران چيست؟

" مكر" در لغت عرب با آنچه در فارسى امروز از آن مى فهميم تفاوت بسيار دارد" در فارسى امروز مكر" به نقشه‏ هاى شيطانى و زيان بخش گفته مى‏شود، در حالى كه در لغت عرب هر نوع چاره‏انديشى را" مكر" مى‏گويند كه گاهى خوب و گاهى زيان‏ آور است.در كتاب مفردات راغب" مى‏خوانيم: المكر صرف الغير عما يقصده:" مكر اين است كه كسى را از منظورش باز دارند" (اعم از اينكه منظورش خوب باشد يا بد)در قرآن مجيد نيز گاهى" ماكر" با كلمه" خير" ذكر شده مانند:
" وَ اللَّهُ خَيْرُ الْماكِرِينَ" (خداوند بهترين چاره‏جويان است) و گاهى" مكر" با كلمه" سيئ" آمده است مانند:" وَ لا يَحِيقُ الْمَكْرُ السَّيِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ" (نقشه و انديشه بد جز به صاحبش احاطه نخواهد كرد) بنا بر اين منظور از آيه مورد بحث و آيات متعدد ديگرى كه" مكر" را به خدا نسبت مى‏دهد اين است كه دشمنان" مسيح" با طرحهاى شيطانى خود مى‏خواستند جلو اين دعوت الهى را بگيرند اما خداوند براى حفظ جان پيامبر خود و پيشرفت آيينش تدبير كرد و نقشه‏هاى آنها نقش بر آب شد و همچنين در موارد ديگر «وَ مَكَرُوا: (مكر كردند) »يعنى كفار بنى اسرائيل بر قتل عيسى تصميم گرفتند.

وَ مَكَرَ اللَّهُ: (خدا نيز مكر كرد) يعنى آنها را بر مكرشان مجازات نمود و مجازات بر مكر نيز مكر ناميده ميشود- در تفسير آمده كه چون قومش او را بيرون كردند پس از چندى با حواريان بسوى ايشان برگشت و آنها را بدين خود خواند و مردم بنى اسرائيل بقتل او كمر بستند و اسباب ريختن خونش را فراهم ساختند و اين بود مكر آنها و مكر خدا اين بود كه آن فردى را كه خواست مباشر قتل عيسى شود بصورت عيسى در آورد تا او را بجاى عيسى حساب كردند و بدارش آويختند و عيسى بآسمان رفت.ابن عباس در اين باره گويد: چون شاه بنى اسرائيل تصميم بر كشتن عيسى گرفت عيسى بغرفه و بالا خانه خود رفت و جبرئيل او را از آنجا بآسمان برد شاه مردى ناپاك را بكشتن وى فرستاد و چون مرد وارد خانه عيسى شد خداوند او را شبيه عيسى كرد. وى چون عيسى را نيافت بيرون آمد تا بآنها خبر دهد كه عيسى در خانه نيست مردم پنداشتند كه عيسى است پس او را گرفتند و بدار زدند.


منابع :
ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن، ج‏4، ص: 9-ج2ص448
نمونه ج2ص567

/anvartaha.net