آيا اهل تسنن ، هنگام خواندن سوره در نماز ، بسم الله را مي‌گويند ؟
پاسخ :
اهل سنت در اين باره اختلافات شديدي دارند ، برخي آن را واجب ، برخي مستحب ، برخي مكروه و ... مي‌دانند . اين اختلاف آن قدر شديد است كه حتي از قول خود ائمه اربعه اهل سنت نيز چندين قول نقل شده است . از اين كه بگذريم در باره جهر و اخفاء آن نيز اختلاف شديدي دارند ، برخي به جهر و برخي به اخفاء فتوي داده‌اند و... ؛ مثلاً عبد الله بن قدامه در كتاب معروف المغني كه امروزه وهابي‌ها بيش از هر كتابي به آن بها مي‌دهند ، از قول مالك بن أنس مي‌نويسند :
وقال مالك والأوزاعي لا يقرؤها في أول الفاتحة .
المغني - عبد الله بن قدامه - ج 1 - ص 520 .
مالك و اوزاعي گفته‌اند كه بسم الله در اول فاتحه خوانده نمي‌شود .
وروي عن أحمد أنها ليست من الفاتحة ولا آية من غيرها ولا يجب قراءتها في الصلاة وهي المنصورة عند أصحابه وقول أبي حنيفة ومالك والأوزاعي وعبد الله ابن معبد الرماني .
المغني - عبد الله بن قدامه - ج 1 - ص 522 .
از احمد بن حنبل روايت شده است كه بسم الله نه جزئي از فاتحه است و نه جزئي از بقيه سوره‌ها ، و واجب نيست كه در نماز خوانده شود ، اين قول پذيرفته شده در بين اصحاب احمد و همچنين قول ابو حنيفه ، مالك و اوزاعي و عبد الله بن معبد رماني همين است .
و نووي از بزرگان علماي شافعي در كتاب المجموع مي‌نويسد :
وقال مالك والأوزاعي وأبو حنيفة وداود ليست البسملة في أوائل السور كلها قرآنا لا في الفاتحة ولا في غيرها وقال احمد هي آية في أول الفاتحة وليست بقران في أوائل السور وعنه رواية انها ليست من الفاتحة أيضا .
المجموع - محيى الدين النووي - ج 3 - ص 334 .
مالك ، اوزاعي ، ابو حنيفه و داود گفته‌اند كه بسم الله در اوائل سوره از قرآن نيست ، نه در فاتحه و نه در ديگر سوره‌هاي قرآن . احمد حنبل گفته كه در سوره فاتحه جزء قرآن است و در بقيه سوره ها نيست ، و از احمد در روايت ديگري نقل شده است كه جزء فاتحه هم نيست .
و حتي در صحيح مسلم روايتي را به پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم نسبت داده‌اند كه آن حضرت نيز در نماز حتي در سوره فاتحه بسم الله را قرائت نمي‌كردند .
عن انس بن مالك انه حدثه قال صليت خلف النبي صلى الله عليه وسلم وأبى بكر وعمر وعثمان فكانوا يستفتحون بالحمد لله رب العالمين لا يذكرون بسم الله الرحمن الرحيم في أول قراءة ولا في آخرها .
صحيح مسلم - مسلم النيسابوري - ج 2 - ص 12
أنس بن مالك روايت كرده است كه پشت سر پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم ، ابوبكر ، عمر و عثمان نماز خواندم ، آن‌ها سوره فاتحه را با « الحمد لله رب العالمين » شروع كردند و « بسم الله الرحمن الرحيم » را ذكر نكردند ، نه در اول قرائت و نه در آخر آن .
كه اين خود نوعي تحريف در قرآن به حساب مي‌آيد . اگر جزئي نبوده است ، چرا آن را در قرآن نوشته‌اند ؟ آيا اين تحريف قرآن نيست ؟ چيزي را كه جزء قرآن نبوده ، وارد قرآن كرده‌اند . اگر جزء قرآن بوده و از طرف خداوند نازل شده است ، چرا آن را جزء قران نمي‌دانيد و در نمازهايتان يا نمي‌خوانيد و يا اگر مي‌خوانيد ، با اخفاء مي‌خوانيد ؟
منظور استاد قزويني هم در شبكه سلام ، ذكر اقوال تمامي مذاهب اهل سنت نبوده است . براي اطلاع دقيق از تمامي اقوال اهل سنت مي‌توانيد به كتاب‌هاي ذيل مراجعه فرماييد :
1. المغني ، عبد الله بن قدامه
2. المبسوط ، السرخسي
3. المجموع ، النووي
4. و...
پاسخ با نقل قول
