موضوع: کمکهاي اوليه در "شوك - غش - صرع"

کمکهاي اوليه




شوك

تعريف : ناتواني دستگاه گردش خون در رساندن خون كافي به تمام اعضاي بدن را شوك گويند . در اين حالت چون خون كافي به اعضاي بدن نمي رسد بدن شروع به مقابله باوضع موجود (كاهش خون رساني ) مي كند . دفاع بدن دراين حالت بصورتي است كه بايد حداكثرخون به اعضاي حياتي مثل مغز و قلب رسيده و در مقابل به اعضا كم اهميت تر مثل پوست , روده و عضلات خون كمتري برسد زيرا سلامت قلب و مغز ضروري تر است ؛ و در حقيقت شوك دفاع بدن در برابر اين كاهش خون رساني است .شوك به سه دليل مي تواند بروز يا پيشرفت كند :
1) كاهش قدرت قلب 2) كشادشدن رگها 3) كاهش حجم خون


انواع شوكها
انواع شوك را بر اساس علت آن تقسيم بندي مي كنند كه عبارتند از :
1- شوكهاي فلبي مثل موارد سكته قلبي
2- شوكهاي ناشي از كاهش خون مثل موارد خونريزي شديد يا سوختگي شديد
3- شوكهاي عصبي مثل قطع نخاع
4- شوكهاي رواني مثل شنيدن خبرهاي بد
5- شوكهاي حساسيتي , مثل تزريق داروئيكه فرد به آن حساسيت دارد
6- شوكهاي عفوني و غيره



علائم
شوك و علائم آن به تدريج به تدريج پيشرفت ميكنند . علائم آن را به سه مرحله تقسيم ميكنند كه عبارتند از :
مرحله اول : افزايش تعداد نبض و تنفس , اضطراب و ترس .
مرحله دوم : رنگ پريدگي , نبض سريع و ضعيف , تنفس مشكل , ضعف و تشنگي و گاهي تهوع .
مرحله سوم : كاهش سطح هوشياري , كاهش فشار خون , نبض و تنفس ضعيف .
مصدوم اغلب قدرت سر پا ايستادن نداشته و روي زمين مي افتد . مردمكهاي چشمهايش گشاد شده و چشمهايش حالت خماري دارد .




كمكهاي اوليه :
بهترين درمان شوك پيشگيري از آن است . بنا براين اگر براي كسي حادثه اي اتفاق افتاده (مثلاً تصادف كرده ) كه احتمال مي دهيد دچار شوك شود ولي هنمز علائم شوك را نشان نمي دهد ، با اين اقدامات عبارتند از :
1- كنترل راههاي هوايي مصدوم و جلوگيري و آسپيره كردن مواد استفراغي .
2- دادن اكسيژن
3- كنترل خون ريزي
4- آتل بندي محل شكستگي
5- مريض را به پشت دراز كرده و پاهايش را حدود 20-30سانتي متر بلند كنيد.نكته مهم اينكه اگر با اين كار تنفس مصدوم مشكل شد فوراً پاهايش را پايين آورده و يا اگر احتمال شكستگي پا يا ستون فقرات مي رود پا ها را بلند نكنيد.
6-جلو گيری از دفع حرارت بدن مصدوم به به وسيله پيچيدن وي درون پتو يا كحاف يا چيز مشابه آن ، توجه داشته باشيد كه با حرارت خارجي (بخاري ) مصدوم را گرم كنيد.
7- در صورتيكه كصدوم بيهوش يا استفراغ ندارد به او مايعات بدهيد.
8- كنترل علائم حياتي را هر5 دقيقه يكبار به عمل آوريد.


وضعيت اغماء- بهبودي
مصدوم كه زخمهاي وسيع در پائين صورت يا فك دارد، يا آنها كه بيهوش هستند به پهلو خوابيده و سر وي را به پائين خم كنيد تا مايعات استفراغ شده و خونيكه از صورت خارج مي شوند باعث انسداد مجازي تنفس و خفگي نشود . در اينگونه مصدومين بايد توجه اين وضعيت را وضعيت بهبودي مي گويند .

غش

هنگامي كه جريان خون مغز كم شود ، بدليل اينكه مغز كنترل خود را روي اعضاء بدن از دست ميدهد فرد قدرت و هوشياري خود را از دست داده وسقوط مي كند . به اين حالت غش مي گويند.


علائم :

1- رنگ پريدگي و سردي پوست و عرق زياد

2- سرگيجه

3- گزگز دست و پا

4- اختلال بينايي

5- تغيرات علائم حياتي بصورت كاهش درجه حرارت بدن و فشار خون و تعداد تنفس و نبض البته تعداد نبض كاهش يافته و بعد از مدتي كوتاه افزايش مي يابد .

6- سقوط و عدم هوشياري

كمك هاي اوليه :
1) اغلب وقتي كه فرد مي افتد يا شما وي را دراز مي كنيد حالش بهبود مي يابد و اقدام ديگري لازم نيست . اگر مصدوم به حالت نشسته باشد بهتر است سر او را خم كرده و وسط دو زانويش بگذاريد . ولي در مجموع وضعيت درازكش بهتر از نشسته است .
2) سر فرد را به عقب خم كنيد تا زبان از مسيرهاي هوايي خارج شود و همچنين سر را به يك طرف خم كنيد تا مواد استفراغي آسپيره نشود (وارد راه هوايي او نشود).
3) لباسهاي مصدوم را شل كنيد .
4) تا وقتي مريض به هوش نيامده چيزي را به او نخورانيد .
5) روي سر و صورت مصدوم آب سرد بپاشيد يا نيشگون بگيريد .
6) اگر بدن مصدوم سرد است او را در پتو بپيچيد .

توجه : با وجود اينكه مسئله غش مسئله ساده اي است ولي ميتواند نشانه بيماري مهم قلبي و يا غيره باشد .بنابراين توصيه مي شود كه فرد دچار غش به پزشك مراجعه نمايد

صرع

صرع از بيماريهاي مغز و اعصاب مي باشد كه معمولاً بصورت تشنج و يا حواس پرتي است كه در مدت زمان كوتاه اتفاق مي افتد . بصورت ناگهاني و تقريباً بدون هيچ علامت آگاهي دهنده آغاز و چند دقيقه به طول مي انجامد و مصدوم پس از آن , از حوادث بوقوع پيوسته چيزي بياد نمي آورد .

مراحل حملات صرع :
مرحله اول
تمام عضلات فرد منقبض شده و مثل چوب خشك شده و در پي آن به زمين مي خورد .
مرحله دوم
چند ثانيه بعد از مرحله اول دچار تشنج ها و تكانهاي متعدد در تمام بدن مي شود . در اين مرحله كف از دهان بيمار خارج شده و ممكن است ادرار و مدفوع وي دچار بي اختياري گردد .
مرحله سوم
پس از حدود يك دقيقه به حالت اغما مي رود . در انتها فرد بهوش آمده و ممكن است به خواب طبيعي برود .

كمكهاي اوليه :
اولين شيوه درمان به وسيله ابن سينا دانشمند برجسته ايراني ارائه شد . بدين گونه كه وي با كشيدن دايره اي به دور بيمار به اطرافيان بيمار مي گفت كه جن در بدن بيمار رفته است و اجنه او را مي آزارند و هركس وارد اين دايره بشود مورد هجوم جن ها واقع مي شود . ابن سينا با اين شيوه تنها مي خواسته تا از ورود مردم به حيطه خط رسم شده در اطراف بيمار جلوگيري كند تا اكسيژن كافي به بيمار رسيده و بيمار به وضع عادي خود بر گردد . و حال اينكه امروزه نيز تنها كاري كه از يك امدادگر بر مي آيد به شرح زير مي باشد :
1) در حين حمله مريض را از نقاط خطرناك دور كنيد و به آرامي شانه ها و سر او را بگيريد تا دامنه حركت وي كم شود و به سر وي آسيب نرسد .
2) در اثر تكانهاي شديد ممكن است مريض دچار ضربه مغزي شود و بهتر است زير سر وي جسم نرمي مثل بالشت و غيره بگذاريد .
3) اگر دهان بيمار بسته بود سعي در باز كردن آن نكنيد , ولي اگر دهان بيمار باز بود جسم نرمي مانند لاستيك يا دستمال را بين دندانهاي بيمار قرار دهيد تا از گازگرفتن احتمالي زبانش جلوگيري شود . در ضمن اينكار بايد توجه داشته باشيد كه زبان مريض به عقب نيفتاده و راههاي هوايي را مسدود نكند .
4) بدليل عدم اختلال در تنفس نيازي به تنفس مصنوعي نمي باشد .
5) بعد از رفع حمله به بيمار استراحت داده و همچنين مايعات شيرين به او بخورانيد
6) در ضمن در صورتي كه بيمار كنترل ادرار و مدفوع خود را از دست داد او را با چيزي بپوشانيد تا پس از بهبودي , از اينكه ديگران وي را در آن وضع ديده اند ناراحت نشود .

پایگاه اینترنتی امدادگران ایران