سکته قلبي(در اصطلاح پزشکي امآي) و يا انفارکتوس ميوکاردMyocardial infarction عبارتست از انهدام و مرگ سلولي دائم و غيرقابل برگشت، در بخشي از عضله قلب(ميوکارد) است که به علت ازبينرفتن جريان خون و وقوع يک ايسکمي شديد در آن قسمت از قلب رويميدهد. اين توقف گردش خون ميتواند بهطور ناگهاني بدون هيچ علائم قبلي نمايان گردد يا پس از تعدادي از حملات آنژيني (درد قفسه سينه) نمود يابد. عمدهترين دليل ايجاد سکته بستهشدن رگهاي تغذيهکننده قلب است. براي رفع انسداد غير از دارو، از بالن و جراحي قلب باز (تعويض رگ مسدود شده) استفاده ميشود. سکته قلبي نوعي عارضه فراگير است که هرساله باعث درگذشتن هزاران تن ميگردد.
در ميان عوامل مساعدکننده ديابت، فشارخون بالا، کلسترول خون بالا افراط در استعمال دخانيات و الکل، عدم فعاليت بدني، فشار عصبي، سابقه فاميلي و سن قابل ذکراند.
بهطور يقين اين بيماري خيلي وخيم است و ساليانه تنها در آمريکا، در سال 2004 ميلادي، بيش از 150000 نفر از اين عارضه جانباختند.
سببشناسي
اغلب آترواسکلروزعروق کرونري و درنتيجه انسداد عروق تغذيهکننده ماهيچه قلب، منجر به انفارکتوس ميوکارد ميشود که درمان، آسان نخواهدبود.اگر شريان بستهشده شريان کرونر اصلي باشد احتمال مرگ انسان وجود دارد.
عوامل متعدد مساعدکنندهاي مانند ديابت (بيماري قند خون)، فشار خون بالا، سيگار، زيادي کلسترول خون و غيره وجود دارد که عامل تصلب شرائين است.
علائم
در اکثر موارد انفارکتوس ميوکارد همراه با تظاهرات معمولي و تيپيک است که تشخيص را آسان ميسازد. يک درد موضعي قفسه سينه که در مرکز قفسه صدري(سينه) با قابليت انتشار بهطرف آرواره، بازوها، پشت و گردن، سمپتوم ويژه در امآي است و بيشتر از 20دقيقه طولميکشد. اگر درمان نشود اين درد آزاردهنده و بحراني است و مدتها بهطولميانجامد.
گاهي چندين ساعت با مصرف نيترات ها مقاومت ميکند، همچنين علائم ديگري که آشکارکننده هستند عبارتند از الکتروکارديوگرام اورژانس و فوري ميتواند تشخيص را آسان سازد. در تعداد زيادي از موارد انواع انفارکتوس وجود دارد که بهصورت تشويش و اضطراب تظاهر ميکند.
مثلاً اشکال هاضمهاي و احساس کاذب آروغزدن، عصبي بودن، تنگي نفس (به علت اشکال در بطن چپ و درنتيجه ادم ريوي)، ادم و تورم در دست و پا که گاهي بدون تشخيص است و تنها اتفاقي در آزمايش قلبي و آزمايش روتين و منظم پزشکي با تشخيص آن برخورد ميشود.
بايد بخاطر داشت که هنگام مراجعه يک بيمار مسن با فشار خون بالا، سن بيش از 40 سال، زندگي مشوش و پراضطراب که دچار درد شديد وناگهاني و ممتد قفسه سينه، بفکر انفارکتوس بود و الکتروکارديوگرام درخواست نمود.
تشخيص
براساس علائم باليني و شواهد موجود در نوارقلب وافزايش آنزيمهاي قلبي کراتينفسفوکيناز و تروپونين و در پارهاي از موارد با آنژيوگرافي تشخيص سکته قلبي دادهمي شود.
درمان
اولين قدم استراحت کامل، تجويز اکسيژن و کنترل فشار خون و ريتم قلبي است. معمولاً داروهاي ضدانعقاد مانند آسپرين يا هپارين و بلوککنندههاي گيرنده بتاي سمپاتيک مانند پروپرانولول تجويز مي شود. روشهاي بازکردن رگ مسدودشده در بيمارستان عبارتنداز داروهايي مانند استرپتوکيناز و اوروکيناز، بالن و جراحي اورژانس عروق کرونر.