موضوع: محورهای اساسی سبک زندگی پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)

محورهای اساسی سبک زندگی پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)

آنچه در پی می‌آید بیان 100 خصلت از خصوصیات رفتاری پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) است که بازگوکننده بخشی از سلوک فردی و اجتماعی و سبک زندگی آن حضرت می‌باشد.
بی‌شک تأسی به سیره و سنت آن حضرت براساس آیه‌‌کریمه «و لکم فی رسول‌الله اسوه حسنه» و از جمله آنچه در این مطلب به آن اشاره شده، راهگشای مشکلات و مسائل مبتلا به جامعه مسلمانان خواهد بود.
1- هنگام راه رفتن با آرامی و وقار راه می رفت.
2- در راه رفتن قدم ها را بر زمین نمی کشید.
3- نگاهش پیوسته به زیر افتاده و بر زمین دوخته بود.
4- هرکه را می دید مبادرت به سلام می کرد و کسی در سلام بر او سبقت نگرفت.
5- وقتی با کسی دست می داد دست خود را زودتر از دست او بیرون نمی کشید.
6- با مردم چنان معاشرت می کرد که هرکس گمان می کرد عزیزترین فرد نزد آن حضرت است.
7- هرگاه به کسی می نگریست به روش ارباب دولت با گوشه چشم نظر نمی کرد.
8- هرگز به روی مردم چشم نمی دوخت و خیره نگاه نمی کرد.
9-چون اشاره می کرد با دست اشاره می کرد نه با چشم و ابرو.
10- سکوتی طولانی داشت و تا نیاز نمی شد لب به سخن نمی گشود.
11- هرگاه با کسی، هم صحبت می شد به سخنان او خوب گوش فرا می داد.
12- چون با کسی سخن می گفت کاملا برمی گشت و رو به او می نشست.
13- با هرکه می نشست تا او اراده برخاستن نمی کرد آن حضرت برنمی خاست.
14- در مجلسی نمی نشست و برنمی خاست مگر با یاد خدا.
15- هنگام ورود به مجلسی در آخر و نزدیک درب می نشست نه در صدر آن.
16- در مجلس جای خاصی را به خود اختصاص نمی داد و از آن نهی می کرد.
17- هرگز در حضور مردم تکیه نمی زد.
18- اکثر نشستن آن حضرت رو به قبله بود.
19- اگر در محضر او چیزی رخ می داد که ناپسند وی بود نادیده می گرفت.
20- اگر از کسی خطایی صادر می گشت آن را نقل نمی کرد.
21- کسی را بر لغزش و خطای در سخن مواخذه نمی کرد.
22- هرگز با کسی جدل و منازعه نمی کرد.
23- هرگز سخن کسی را قطع نمی کرد مگر آنکه حرف لغو و باطل بگوید.
24- پاسخ به سوالی را چند مرتبه تکرار می کرد تا جوابش بر شنونده مشتبه نشود.
25- چون سخن ناصواب از کسی می شنید. نمی فرمودـ« چرا فلانی چنین گفت» بلکه می فرمود « بعضی مردم را چه می شود که چنین می گویند؟»
26- با فقرا زیاد نشست و برخاست می کرد و با آنان هم غذا می شد.
27- دعوت بندگان و غلامان را می پذیرفت.
28- هدیه را قبول می کرد اگرچه به اندازه یک جرعه شیر بود.
29- بیش از همه صله رحم به جا می آورد.
30- به خویشاوندان خود احسان می کرد بی آنکه آنان را بر دیگران برتری دهد.
31- کار نیک را تحسین و تشویق می فرمود و کار بد را تقبیح می نمود و از آن نهی می کرد.
32- آنچه موجب صلاح دین و دنیای مردم بود به آنان می فرمود و مکرر می‌گفت هرآنچه حاضران از من می شنوند به غایبان برسانند.
33- هرکه عذر می آورد عذر او را قبول می کرد.
34- هرگز کسی را حقیر نمی شمرد.
35- هرگز کسی را دشنام نداد و یا به لقب های بد نخواند.
36- هرگز کسی از اطرافیان و بستگان خود را نفرین نکرد.
37- هرگز عیب مردم را جستجو نمی کرد.
38- از شر مردم برحذر بود ولی از آنان کناره نمی گرفت و با همه خوشخو بود.
39- هرگز مذمت مردم را نمی کرد و بسیار مدح آنان نمی گفت.
40- بر جسارت دیگران صبر می فرمود و بدی را به نیکی جزا می داد.
41- از بیماران عیادت می کرد اگرچه دور افتاده ترین نقطه مدینه بود.
42- سراغ اصحاب خود را می گرفت و همواره جویای حال آنان می شد.
43- اصحاب را به بهترین نام هایشان صدا می زد.
44- با اصحابش در کارها بسیار مشورت می کرد و بر آن تاکید می فرمود.
45- در جمع یارانش دایره وار می نشست و اگر غریبه ای بر آنان وارد می شد نمی توانست تشخیص دهد که پیامبر کدامیک از ایشان است.
46- میان یارانش انس و الفت برقرار می کرد.
47- وفادارترین مردم به عهد و پیمان بود.
48- هرگاه چیزی به فقیر می بخشید به دست خودش می داد و به کسی حواله نمی کرد.
49- اگر در حال نماز بود و کسی پیش او می آمد نمازش را کوتاه می کرد.
50- اگر در حال نماز بود و کودکی گریه می کرد نمازش را کوتاه می کرد.
51- عزیزترین افراد نزد او کسی بود که خیرش بیشتر به دیگران می رسید.
52- احدی از محضر او نا امید نبود و می فرمود « برسانید به من حاجت کسی را که نمی تواند حاجتش را به من برساند.»
53- هرگاه کسی از او حاجتی می خواست اگر مقدور بود روا می فرمود و گرنه با سخنی خوش و با وعده ای نیکو او را راضی می کرد.
54- هرگز جواب رد به درخواست کسی نداد مگر آنکه برای معصیت باشد.
55- پیران را بسیار اکرام می کرد و با کودکان بسیار مهربان بود.
56- غریبان را خیلی مراعات می کرد.
57- با نیکی به شروران، دل آنان را به دست می آورد و مجذوب خود می کرد.
58- همواره متبسم بود و در عین حال خوف زیادی از خدا بردل داشت .
59- چون شاد می شد چشم ها را بر هم می گذاشت و خیلی اظهار فرح نمی کرد.
60- اکثر خندیدن آن حضرت تبسم بود و صدایش به خنده بلند نمی شد .
61- مزاح می کرد اما به بهانه مزاح و خنداندن، حرف لغو و باطل نمی زد.
62- نام بد را تغییر می داد و به جای آن نام نیک می گذاشت.
63- بردباری اش همواره بر خشم او سبقت می گرفت.
64- از برای فوت دنیا ناراحت نمی شد و یا به خشم نمی آمد.
65- از برای خدا آنچنان به خشم می آمد که دیگر کسی او را نمی شناخت.
66- هرگز برای خودش انتقام نگرفت مگر آنکه حریم حق شکسته شود.
67- هیچ خصلتی نزد آن حضرت منفورتر از دروغگویی نبود.
68- در حال خشنودی و ناخشنودی جز یاد حق بر زبان نداشت.
69- هرگز درهم و دیناری نزد خود پس انداز نکرد .
70- در خوراک و پوشاک چیزی زیادتر از خدمتکارانش نداشت.
71- روی خاک می نشست و روی خاک غذا می خورد.
72- روی زمین می خوابید.
73- کفش و لباس را خودش وصله می کرد.
74- با دست خودش شیر می دوشید و پای شترش را خودش می بست.
75- هر مرکبی برایش مهیا بود سوار می شد و برایش فرقی نمی کرد.
76- هرجا می رفت عبایی که داشت به عنوان زیر انداز خود استفاده می کرد.
77- اکثر جامه های آن حضرت سفید بود.
78- چون جامه نو می پوشید جامه قبلی خود را به فقیری می بخشید.
79- جامه فاخری که داشت مخصوص روز جمعه بود.
80- در هنگام کفش و لباس پوشیدن همیشه از سمت راست آغاز می کرد.
81- ژولیده مو بودن را کراهت می دانست.
82- همیشه خوشبو بود و بیشترین مخارج آن حضرت برای خریدن عطر بود.
83- همیشه با وضو بود و هنگام وضو گرفتن مسواک می زد.
84- نور چشم او در نماز بود و آسایش و آرامش خود را در نماز می یافت.
85- ایام سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هرماه را روزه می داشت.
86- هرگز نعمتی را مذمت نکرد.
87- اندک نعمت خداوند را بزرگ می شمرد.
88- هرگز از غذایی تعریف نکرد یا از غذایی بد نگفت.
89- موقع غذا هرچه حاضر می کردند میل می فرمود.
90- در سر سفره از جلوی خود غذا تناول می فرمود.
91- بر سر غذا از همه زودتر حاضر می شد و از همه دیرتر دست می کشید.
92- تا گرسنه نمی شد غذا میل نمی کرد و قبل از سیر شدن منصرف می شد.
93- معده اش هیچ گاه دو غذا را در خود جمع نکرد.
94- در غذا هرگز آروغ نزد.
95- تا آنجا که امکان داشت تنها غذا نمی خورد.
96- بعد از غذا دستها را می شست و روی خود می کشید.
97- وقت آشامیدن سه جرعه آب می نوشید؛ اول آنها بسم الله و آخر آنها الحمدلله.
98- از دوشیزگان پرده نشین باحیاتر بود.
99- چون می خواست به منزل وارد شود سه بار اجازه می خواست.
100- اوقات داخل منزل را به سه بخش تقسیم می کرد: بخشی برای خدا، بخشی برای خانواده و بخشی برای خودش بود و وقت خودش را نیز با مردم قسمت می کرد.
منابع: کتاب «منتهی الآمال» محدث قمی و کتاب «مکارم الاخلاق» طبرسی به نقل از: سایت کیهان- 16/03/1392- ص6