- درد قفسهٔ سینه نشانهٔ چیست؟
ناگهان دچار درد قفسهٔ سینه میشوید و موجی از ترس شما را فرا میگیرد. بهاندازه کافی دربارۀ این درد شنیدهاید تا آن را خطرناک بدانید. قبل از اینکه دچار وحشت شوید، یک چیز را در نظر داشته باشید: در فیلمهای تلویزیونی درد قفسهٔ سینه همیشه نشانهٔ حمله قلبی است، اما در زندگی واقعی آنقدر هم خطرناک نیست.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، گرچه همیشه باید خطرناکترین علت را برای درد قفسهٔ سینه در نظر داشت، اما بیش از ۵۰ علت برای این درد وجود دارد که برخی از آنها چیزی نیستند و اصلاً درمانی لازم ندارند. بهطور کلی، ضربهٔ ناگهانی درد، درد خفیف طولانی، احساس سوزش، و احساس دردی که هنگام جابهجائی بالاتنه تغییر میکند معمولاً جای ترس ندارد. در این موارد، پزشکان وجود بیماری قلبی یا موردی را که نیاز به درمان فوری دارد تشخیص میدهند.
چطور میتوانید دردهای احتمالی مربوط به قلب را تشخیص دهید؟ فرض کنید که در حال قدم زدن یا ورزش کردن هستید و ناگهان فشار، گرفتگی، یا تنگی درست در پشت جناغ یا کمی به طرف چپ آن احساس میکنید که احتمالاً به دست، پشت، گردن، یا آرواره کشیده میشود. فوراً مینشینید و ناراحتی ظرف ۵ تا ۱۵ دقیقه فروکش میکند. آیا دچار حملهٔ قلبی شدهاید؟ بیشتر امکان دارد که گرفتار چیزی شده باشید که پزشکان آن را آنژین صدری مینامند. (ولی اگر شما این درد را پیدا کردید، آن را آنژین صدری ندانید و برای تشخیص واقعی به پزشک مراجعه کنید.) در آنژین صدری چربی در درون رگهای اکلیلی قلبی رسوب و مجرای آنها را تنگ کرده است و با کاهش جریان خون به ماهیچهٔ قلب، نیاز اکسیژن آن برطرف نمیشود.
آنژین صدری اصولاً در هنگام فعالیت یا لحظات هیجان روی میدهد که قلب کار بیشتر دارد و نیاز آن به خون غنی از اکسیژن بیشتر است. این درد پیامی از قلب برای اعلام احتیاج به اکسیژن است، درست مثل درد ماهیچهٔ ساق پا وقتی دچار گرفتگی میشود.
عوامل دیگری مثل سیگار کشیدن، تنش روانی، و کمی فعالیت نیز تنگی رگهای اکلیلی را تشدید و امکان درد را بیشتر میکنند.
آنژین صدری یک حالت اورژانس نیست، اما یک زنگ خطر است. فرض کنید یکی از این رگها بسیار باریک شود یا لختهای خون آن را کاملاً ببندد. در این صورت بخشی از ماهیچهٔ قلب میمیرد.
روی دادن چنین حالتی حملهٔ قلبی نام دارد و در بیشتر موارد قلب خود درد اخطار را به شما اطلاع میدهد. درد حاصل شبیه به آنژین صدری است، اما طولانیتر، شدیدتر و اغلب همراه سرگیجه، تهوع، تنگی نفس، و عرق کردن است. اگر این علائم را دیدید، منتظر خوب شدن آن ننشینید. فوراً به اورژانس پزشکی مراجعه کنید تا از تخریب بیشتر قلب جلوگیری کنند.
درد قلب همیشه بهعلت بیماری رگهای اکلیلی نیست. مثلاً التهاب شایع بافت دور قلب که معمولاً ویروسی است، درد شدیدی ایجاد میکند که با تنفس یا دراز کشیدن بدتر میشود. آسیبدیدگی رگهای قلب یا بیماریهای دریچهای قلب نیز درد قفسهٔ سینه ایجاد میکنند. و همهٔ اینها معمولاً با آنژین صدری یا درد حملهٔ قلبی تفاوت دارند.
دردهائی نیز در قفسهٔ سینه روی میدهند که منشأ قلبی ندارند. بسیاری از آنها عصبی هستند. حملات اضطراب و تنش روانی کششی در ماهیچههای سینه ایجاد میکنند یا باعث ضربان نامنظم قلب میشوند. بیماران مضطرب اغلب فشار خوب هم دارند و تنفس سریع آنها به ناراحتی در قفسهٔ سینه و نیز گزگز و کرختی لبها و دست و پا منجر میشود.
در بسیاری افراد، درد ناشی از علل نسبتاً خوشخیم گوارشی، مثل نفخ، سوزش سردل، فتق مری، یا برگشت اسید معده است. این نوع درد معمولاً در قسمت پائین قفسهٔ سینه است و انواعی از احساس سوزش تا درد مبهم دارد.
هر درد برندهای که با دم نشدید شود میتواند به علت التهاب جنب (پوشش دور ریهها) یا ناشی از سینه پهلو یا دیگر بیماریهای ریوی باشد. احتمال دیگر آسیبهای مختلف مثل کشیدگی ماهیچهها یا غضروفهای سینه یا ضربدیدگی و شکستگی دنده است.
- درمان درد قفسهٔ سینه
درد قفسهٔ سینه همیشه به معنی مراجعه به اورژانس پزشکی نیست. گرچه اگر درد داشتید حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. در اینجا راهنمائیهائی برای کنترل درد گفته میشود.
فوراً بنشینید. اگر درد ناگهانی داشتید، راه نروید. آنژین صدری با چند دقیقه استراحت تسکین مییابد. اگر درد بدتر شد، نزد پزشک بروید.
نیتروگلیسیرین استفاده کنید. استفاده از قرص زیر زبانی نیتروگلیسیرین درد را آرام میکند. این دارو گشادکنندهٔ رگها است، یعنی دیوارهٔ رگها را شل کرده و باعث عبور خون بیشتری از آنها میشود. امروزه چسبهای پوستی نیتروگلیسیرین هم وجود دارد، اما بسیاری آنها را بعد از مدتی استفاده بیتأثیر مییابند. قرصهای طولانی اثر آن هم وجود دارد که روزی دو تا چهار قرص آن را با تجویز پزشک میتوان خورد.
از پزشک دارو بخواهید. دیگر داروهای گشادکنندهٔ رگها برای آرام کردن آنژین صدری و دیگر دردهای قلب عبارتند از مسدودکنندههای کانال کلسیم (مثل نایفدیپین) که تأمین اکسیژن قلب را زیاد میکند و داروهای مسدودکنندهٔ گیرندههای بتا (مثل آتنولول و پروپرانول) که با کاهش بار قلب نیاز آن را به اکسیژن کم میکنند.
آسپیرین بخورید. آسپیرین مسکن بسیار خوبی برای دردهای ناشی از آسیبدیدگی و نیز التهاب دور قلب است. همچنین در افراد مبتلا به آنژنی صدری، خوردن روزانهٔ یک قرص آسپیرین بچه یا نصف قرص آسپیرین بزرگسالان (با تجویز پزشک) خطر حملهٔ قلبی را کاهش میدهد و اگر فردی دچار حملهٔ قلبی شد، خوردن یک قرص آن تا رسیدن به بیمارستان از لخته شدن بیشتر خون جلوگیری میکند.
مواظب معده خود باشید. برای تسکین سوزش سر دل یک قرص با یک قاشق شربت ضداسید، کمی آب، و یک بیسکویت بخورید. از خوردن غذاهائی که دستگاه گوارش شما را ناراحت میکنند اجتناب کنید.
آروغی بزنید. یک جرعهٔ بزرگ آب معدنی بخورید و دهانتان را باز بگذارید تا آروغ بزنید. ممکن است بیادبانه به حساب آید، ولی درد ناشی از گاز معده یا غذای پرحجم را کاهش میدهد.
بالش خود را بلندتر کنید. بعضی دردهای قفسهٔ سینه، مثل درد التهاب دور قلب، با دراز کشیدن تشدید میشوند. گذاشتن چند بالش یا بالا آوردن زیر سری درد را کمتری میکند.
خود را محدود نکنید. راحت باشید. مسافرت کنید. در فعالیتهای اجتماعی شرکت کنید. تنش روانی و اضطراب ایجاد درد قفسهٔ سینه میکند که خود درد نیز تنش و اضطراب را بیشتر میکند.
کارهائی را که باعث درد میشود کنار بگذارید. گرچه ورزش برای سلامتی بسیار مهم است، فعالیتهائی مثل دویدن یا برف پارو کردن ممکن است باعث آنژین صدری شوند. ورزشهای سبکتری مثل پیادهروی یا شنا انجام دهید.
سیگار نکشید. سیگار کشیدن رگهای خونی را منقبض کرده و کار قلب را بیشتر میکند. کسانی که سیگار را ترک میکنند ظرف چند هفته کاهش دردهای قفسهٔ سینه را احساس میکنند.
الکل ننوشید. مصرف زیاد الکل باعث بسیاری ناراحتیهای قلبی، از جمله درد قفسهٔ سینه، میشود.
کمتر قهوه بخورید. مصرف قهوه، کوکاکولا، و دیگر نوشابههای کافئیندار را کم کنید.
- چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
- هر درد قفسهٔ سینه را به پزشک اطلاع دهید.
- اگر درد شدید است و به شانهها، گردن، دستها یا آرواره منتشر میشود، یا همراه با سرگیجه، غش، عرق کردن، تهوع یا تنگی نفس است، آن را یک مورد اورژانس بدانید.
* درد بالای پشت
- درد بالای پشت نشانهٔ چیست؟
درد بالای پشت یادآوری گفتهٔ بزرگترهاست که مرتب میگفتند ”قوز نکن!“ حالا باز هم پشتتان فریاد میزند ”صاف بنشین“
بد نشستن باعث ضعف ماهیچهها و کشیدگی مفاصل و رباطهای پشت میشود که نتیجهٔ آن درد بالای پشت است.
کار کشیدن زیاد از ماهیچههای پشت (مثلاً رنگزدن سقف اتاق) نیز باعث این درد میشود. و اگر سینههای بزرگی دارید، راست ایستاندن زیاد میتواند به درد بالای پشت بینجامید.
علل مهمتر درد بالای پشت عبارتند از پوک استخوانی، پارگی صفحهٔ بین مهرهای، و آسیب دیدن پشت. پوک استخوانی بیمارئی است که در آن، استخوانها مشبک و شکننده شدهاند، بهقدری که مهره ممکن است در اثر وزن خود ستون فقرات بشکند. پاره شدن یک صفحهٔ بین مهرهای (دیسک) خوشبختانه نادر است، ولی درد بسیار شدید ایجاد میکند. آسیبدیدن پشت، مثلاً در تصادف رانندگی، که گردن را به جلو و عقب پرتاب میکند، ماهیچههای بالای پشت را بهشدت کشیده و به گردن نیز آسیب میرساند.
بالاخره، بیماریهای قلبی هم گاهی خود را با درد بالای پشت نشان میدهند.
مستعدترین نواحی درد ماهیچهٔ ذوزنقهای پشت و تیغهٔ شانه است.
- درمان درد بالای پشت
اگر نمیدانید چرا بالای پشتتان درد گرفته است، بهتر است نزد پزشک بروید. اگر پوک استخوانی با بیماری قلبی دارید، یا اگر آسیبی به پشتتان وارد آمده است، باید زیر نظر پزشک درمان شوید.
اما اگر درد ناشی از یک مشکل مکانیکی است، مثل کشیدگی پشت یا بد نشستن، خودتان میتوانید تا حدی آن را تسکین دهید.
خودتان ماساژ دهید. یک دقیقه ماساژ دادن ناحیهٔ دردناک در هر ساعت گرفتگی ماهیچه را رفع میکند. ماساژ عمقی نواحی بسیار حساس کمی بعد نتیجه میدهد. برای ماساژ دادن کافی است دست را از بالای شانهٔ دیگر به پشت برسانید و ماهیچهٔ آن را مالش دهید.
از دیگران کمک بخواهید. ماساژ دادن ملایم ماهیچهٔ ذوزنقهای با کشش دادن ماهیچه و افزایش جریان خون آن درد را کاهش میدهد. از همسر یا دوستتان خواهش کنید با کف دست ماهیچهها را مالش دهد. مالش باید بهآرامی و در جهت کشیدن پنجه باشد.
ماساژ با آرنج. روش دیگر ماساژ دادن برای تسکین درد پشت استفاده از آرنج کس دیگری است. از دوست یا همسرتان بخواهید بهمدت ۱۵ تا ۳۰ ثانیه تیزی آرنج خود را روی ماهیچهٔ ذوزنقهای فشار دهد، بردارد و تکرار کند. این فشار موقتاً جریان خون ماهیچه را کم کرده و با رها کردن آن پر از خون و اکسیژن میکند. این کار اغلب به شلشدن ماهیچهٔ گرفته منجر میگردد.
سینهبند ورزشی بپوشید. درد بالای پشت زنانی که سینههای بزرگ دارند با پوشیدن سینهبندهای ورزش تسکین مییابد، چون این سینهبندها قدرت نگهداری بیشتری دارند.
سر را بالا بگیرید. وقت پشت میز کارتان هستید، بهجای پائین آوردن سر و چشم، کاغذ را بالا ببرید. بیشتر مردم وقت خواندن وضعیت درست نشستن را رعایت نمیکنند؛ و بهجای صاف نگاهداشتن سر، گردن و سر را جلوتر از شانهها میکشند.
گوشی تلفن را با دست بگیرید. هیچگاه گوشی تلفن را با استفاده از گردن و شانه نگیرید. گوشی را با دستتان بگیرید. اگر دستتان بند است، از تلفنهای بلندگودار استفاده کنید.
درست بنشینید. بد نشستن وضع طبیعی و نگاهدارندهٔ وزن بدن را تغییر داده و ماهیچههای بالای پشت را ضعیف و مستعدکشیدگی میکند. در هنگام نشستن باید سینه جلو، شکم به تو، و لمبر در زیر بدن باشد تا حالت s شکل پشت حفظ شود. اگر مدام از درد بالای پشت رنج میبرید، از پزشک بخواهید تا وضعیت نشستن شما را بررسی کرده و در صورت لزوم انجام ورزشهای مناسب را به شما بیاموزد.
بالای پشت را تقویت کنید. معلوم نیست کی ممکن است دچار دررفتگی بالای پشت یا ضربهٔ ناشی از تصادف میشوید. ولی اگر ماهیچههای بالا پشت و گردن قوی باشند، احتمال کشیدگی یا پارگی آنها کمتر میشود. در این وضعیت ضربه بهجای وارد آمدن بر استخوان یا رباط، توسط ماهیچه جذب میشود.
با ورزش زیر ماهیچهها را تقویت کنید: در هر دست وزنهای گرفته و آنها را در دو طرف آویزان کنید. شانهها را به طرف گوشها بالا بکشید، به عقب بدهید، و به هم نزدیک کنید. سپس آنها را رها کنید. این کار را ۸ تا ۱۲ بار انجام دهید.
- چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
- درد بالای پشت به جلو سینه، پائین قفسه، یا شکم میکشد.
- سابقهٔ خانوادگی بیماریهای قلبی و عروقی وجود دارد.
- درد بالای پشت بدون دلیل مشخص است.