موضوع: انواع خداشناسی

انواع خداشناسی
بطور کلی، معرفت و شناخت یک موجود به حسب آن شی مورد شناخت، به دو صورت تحقق می­یابد. یکی شناخت حضوری و دیگری شناخت حصولی. در مورد خداوند متعال نیز همین دو نوع شناخت متصور است. یکی شناخت حضوری که بدون وساطت مفاهیم ذهنی، تحقق می­یابد و دیگری شناخت کلی و حصولی که به وسیله مفاهیم عقلی حاصل می­شود و مسقیماً به ذات الهی تعلق نمی­گیرد.
قرآن کریم انسان را بالفطره خداشناس معرفی می­کند و مدعی است که همه انسان­ها در مرحله­ای وجود، پروردگار خویش را به صورت عیان مشاهده کرده­ و به ربوبیت او اعتراف کرده­اند و به حسب آفرینش خود، یک نوع شناخت از آفریننده خود دارند.
لشناخت حصولی و حضوری خداوند را اینگونه بیان می­کنیم:

1. خداشناسی فطری (حضوری):
منظور از خداشناسی فطری و حضوری این است که دل انسان ارتباط عمیقی با آفریننده­ی خود دارد و هنگامی که انسان به عمق دل خود، توجه نماید چنین رابطه­ای را خواهد یافت ولی اکثر مردم مخصوصا در اوقات عادی زندگی که سرگرم امور دنیا هستند، توجهی به این رابطه قلبی ندارند و تنها هنگامی که توجهشان از همه چیز بریده می­شود و امیدشان از همه اسباب قطع می­گردد، می­توانند به این رابطه قلبی توجه نمایند.

2. خداشناسی فطری (حصولی):
منظور از خداشناسی فطری و حصولی این است که عقل انسان برای تصدیق وجود خدا نیازی به تلاش و کوشش ندارد، بلکه به آسانی درک می­کند که وجود انسان و همه پدیده­های جهان نیازمند هستند. پس خدای بی­نیازی وجود دارد که نیاز آنها را رفع کند.