مضرات سيگار
سيگار و بيماريهاي وابسته به آن :
كشيدن سيگار يكي از بزرگترين مشكلات بهداشتي قابل پيشگيري در جوامع مختلف ميباشد مصرف سيگار به صورت يك عادت درجوامع مختلف و گروههاي سني مختلف در آمده است اغلب افراد سيگاري مدعي هستند كه سيگار باعث كاهش عصبانيت و تنش و رفع اضطراب و خستگي و به آرامش رسيدن ميشود. در تحقيقات اغلب ثابت شده است كه شروع و سر آغاز مصرف دخانيات يك جنبه رواني دارد و سيگار تنها بطور موقت و گذرا اضطراب و عصبانيت را كاهش ميدهد ولي ساعاتي بعد همان اضطراب و عصبانيت با شدت بيشتري بروز ميكند.
خطرات سيگار:
احتمال سرطان ريه لب, دهان, حنجره, پانكراس , مثانه, ... با مصرف سيگار افزايش مي يابد. حدود 8% سرطانهاي ريه در رابطه با مصرف طولاني مدت سيگارمي باشند.
2. آمفيزم : تمامي سيگاريها به درجاتي از آمفيزم دچار ميشوند. در اين بيماري ديواره حباب چه هاي ريوي بتدريج از بين رفته و فرد مبتلا به تنگي نفس ميشود. پيشروي اين بيماري بستگي به تعداد سيگار در روز و تعداد روزهايي كه مصرف ميشود دارد
3.برونشيت مزمن: حدود 4/3 موارد علت اين بيماري مصرف سيگار است اين بيماري با دفع خلط فراوان و سرفه شروع ميشود كه ابتدا در فصول سرد سال است و سپس در تمام سال اين علائم ادامه مي يابد.
. سكته مغزي , حدود 4% سكته هاي مغزي در افراد زير 65 سال با مصرف سيگار است.
5. گرفتاري هاي عروق محيطي : گرفتاري هاي عروق دستها و پاها و تنگي شريان اين اندامها در اثر آترواسكلروز يا التهاب عروق ممكن است منجر به قطع عضو يا لنگيدن شود
* چگونه سيگار را ترك كنيم :
- ترك سيگار راحت است يك فرد ممكن است بارها سيگار را ترك كند ولي مهم اينست كه فرد در ترك باقي بماند تا بتواند از اثرات مفيد ترك سيگار بهره مند شود.
- مهمترين عامل در ترك سيگار اراده و تصميم گيري خود فرد است و كمكها و روشهاي ترك سيگار از اهميت درجه دوم برخوردار است
- با توجه به اين كه سيگار از ديدگاه روانكاوي نيازهاي دهاني را ارضا ميكند بنابراين با مصرف تنقلات وآدامس مي توان اين نياز را بر آورده ساخت.
- تا آنجا كه ممكن است چيزي ارزشمند تر از سيگار را جايگزين سيگار كنيد. مثلا سلامتي تان , قلبتان و... ورزش نيز متضمن آرامش و دوري از عصبانيت است با فرا گرفتن
راههاي ايجاد آرامش و كاهش استرسها مانند پياده روي , دوچرخه سواري , شنا و كوه پيمايي ميتوان مصرف سيگار را كنترل كرد.
- در طول ترك سيگار سعي كنيد روشهايي براي حل مشكلات خود فراهم آوريد تا دوباره به سيگار روي نياوريد .
- يك روز تصميم بگيريد كه اصلا سيگار نكشيد و اين تاريخ را براي خودتان ثبت كنيد و بخاطر بسپاريد ولي اگر ترك يك باره سيگار برايتان مشكل است سعي كنيد ابتدا تعداد آن را كم كرده و هر سيگار را نصفه خاموش كنيد. هر بار نسبت به روز قبل تعداد سيگار كمتري بكشيد.
- زماني كه ميل شديد به كشيدن سيگار پيدا ميكنيد از جا بلند شويد , نفس عميق بكشيد, چند قدم راه برويد, به دستها پاها كشش دهيد يا يك نوشيدني مثل آب ميوه ميل كنيد.
بدانيد كه نكته مهم قطع كامل سيگار است چون تعداد كم آن هم مي تواند خطرناك باشد.
مطمئن باشيد اگر بتوانيد يك بار مبارزه كنيد ميتوانيد براي هميشه با عادات بد خود مبارزه كنيد. * نيكوتين موجود در سيگار يك عامل اعتياد آور است و بسيار ي از كساني كه سيگار را ترك كرده اند و بعدا براي سر گرمي يك يا چند سيگار كشيده اند مجددا تبديل به سيگاريهاي قهار شده اند پس بهتر است بعد از ترك سيگار حتي براي سرگرمي هم سيگار كشيده نشود.
در سيـگار حـدود 4000 مـاده شـيمـيايي خطرناك همچونآمونياك، سرب و آرسنيك موجود ميباشد اما مـاده اي كـهسبب ميگردد افراد بدنبال سيگار گرايش يابنـد نـيـكوتـيـناسـت. نيـكوتـيـن از بـرگـهـاي گياه تنباكو بدست مي آيـد.نيكوتين يك آلكولوئيد (شبه قليا) بسـيـار سـمي و روغـنمانند ميباشد. نيكوتين تاثير مضاعف تحريك و سركوب گردر بـدن دارد. يـك نـخ سـيگار حاوي 8 الي 20 ميـلي گـرمنيكوتين است كه تنها 1 ميلي گـرم آن هنـگـام كـشــيدنسيـگــار جذب بدن مي گردد. شايان ذكر است كـه تـنـهـا2 الي 5 ميلي گرم نيكوتين سبب تهوع و استفراغ و تنها60 ميلي گرم از اين ماده مرگ آور ميباشد. راه هاي ورودنيكوتين به بدن 3 طريق ميباشد:
جذب از طريق پوست
جذب از طريق ريه ها
جذب از طريق غشاء مخاطي بيني و دهان
بيـشتـرين جـذب نيـكوتين از طريق استنشاق و آلوئولهاي (كيسـه هاي ريـز هـوايـي كه تبادل گازها در آن ها صورت ميگيرد) ريه مي بـاشد. نيـكوتين پس از ورود به جريان خون مستقيما و سريعا به مغز ميرسد و سپس در تمام بدن منتشر ميگردد. تـنها 10 الي 15ثانيه زمان كافي است كه پس از اولين پك شما به سيگار نيكوتين به مغز شما برســد. مهمتريت اثر نيكوتين نيز بر روي مغز اعمال ميگردد اثراتي كه باعث:
1- احساس لذت و خوشايند از كشيدن سيگار2- احساس تحريك پذيري پس از ترك سيگار
ميگردد. نيمه عمر نيكوتين در بدن 1 ساعت مي بـاشد بـدين مــفهوم كه پس از سپري شدن 6 ساعت از كشيدن سيگار تنها در حدود 0.031 ميليـگرم از 1 ميلي گرم نيكوتين جذب شده در بدن باقي خواهد ماند. بدن از طرق زير از شر نيكوتين خلاص ميگردد:
1- 80 درصد نيكوتين توسط آنزيمهاي كبد تجزيه ميگردد.2- نيكوتين در ششها متابوليزه شده و به كوتينين و اكسيد نيكوتين تبديل ميگردد.3- كوتينين و ديگر مواد متابوليزه و باقي مانده نيكوتين نيزتوسط كـلـيه هـا ----- شده و از طريق ادرار دفع ميگردند.
نيمه عمر كوتينين 24 ساعت ميباشد بنابراين با آزمايش ادرار حتي تا 2 روز بعد قادر مي بـاشيد تشخيص دهيد فرد اخيرا سيگار كشيده يا خير.
برخي افراد كبدشان آنزيم كمتري به مـنـظور تــجزيه نيكوتين ترشح كرده بنابراين اينگونه افراد در روز به تعداد سيگار كمتري براي تداوم اثرات سيگار نيازمندند.
افرادي كه بطور مداوم سيگار مي كشـنـد بـدنشـان نـسبت به نـيكوتين مقاومت حاصل كرده و براي دستيابي به اثرات سيگار به تعداد سيگار بيشتري نياز دارند.
اثرات نيكوتين بر بدن نيكوتين عملكرد بدن و مغز شما را دگرگون ميـكـند. نتيجهنـهايـي متناقض ميباشد: نيكوتين هم نيرو بخش و محركو هم سركوبگر و آرامش دهنـده اسـت. نـيكوتين اثرات زيررا در بدن ايجاد ميكند:
1- نـيـكوتـين سبـب تـرشـح فـوري آدرنالين مي گردد. با اثر آدرنالين هنگامي كـه شـمـا وحشتزده هستيد و يا حالت هجومي پيدا ميكنيد آشنا هستيد: ضربان قــلبتان سريعتر شده، افزايش فشار خون، تنفس سريع و كم عمق، افزايش گلوكز خون، كـاهـش دماي پـوسـت، تحريك سيستم عصبي مركزي. خـود نيـكوتـيـن نـيز به نوبه خـود مـانـع تـرشـح هورمون انسولين ميگردد (انسولين قند خون را كاهش ميدهد) بـنابراين نيكوتين سبب ميـشـود گلوكز بيش از معمول در خون وجود داشته باشد كه بـاعث مـي گــردد شـخـص احساس گرسنگي كمتري كند.
2- نيكوتين متابوليسم پايه را افزايش مي دهد يعني فرد كالري بيشتر از معمول خواهد سوزاند. بنابراين به مرور زمان وزنشان كاهش خواهد يافت.
3- نيكوتين سبب افزايش ترشح استيل كولين مي گردد .افزايش استيل كوليــن باعــث افزايش فعاليتهاي نورونهاي مغزي، بهبود سرعت عمل واكنش شما به محركات، افزايش توانايي تمركز كردن ميشود.
4- افزايش ترشح دپامين: اين همان عاملي است كه به فرد در پـي اسـتـعـمـال سـيگار حس خوشي و نشاط ميدهد.
5- سبب آزاد سازي گلوتامات كه سبب افزايش يادگيري و حافظه مي گردد.
6- افـزايش تـرشـح آنـدروفـيـن. آندروفين يك مسكن درد طبيعي بدن است و خـاصـيـتـي همچون مرفين دارد.
اما در دراز مدت نيكوتين اثرات مخرب زير را بدنبال دارد:
1- فشار خون بالا.2- انسداد عروق خوني و در پي آن سكته قلبي و مغزي.3- كاهش ويتامين C.4- كاهش كارايي سيستم ايمني بدن.5- سرطان دهان، گلو، حنجره و ريه.6- برونشيت و آمفيزم.7- زخم معده.8- كاهش وزن.9- كاهش حواس بويايي و چشايي.10- چين و چروك پوست .11- ناباروري در مردان.
) سيگارها داراى ۴۰۰۰ تركيب شيميايى متفاوت هستند كه ۴۳مورد آن ها سمى هستند و به همين دليل خطر ابتلا به سرطان ، بيمارى قلبى، سكته، عقيم شدن، افزايش فشار خون، مشكلات باردارى، بيمارى هاى لثه، بيمارى هاى دندان، مسدود شدن شريان ها، زخم معده و آب مرواريد چشم را افزايش مى دهد.بسيارى از افراد نمى دانند كه سيگار حتى روى استخوان هاى آنها نيز تأثير مى گذارد و استخوان هاى افراد سيگارى حجم و ضخامت كمترى دارد و همين امر با شكستگى، عدم بهبود سريع و حتى بيمارى پوكى استخوان در آن ها مى شود. افراد سيگارى حتى هنگام راه رفتن و بالا و پايين رفتن از پله نيز دچار مشكل نفس تنگى مى شوند و نمى توانند حتى براى مدت كوتاهى بدوند، اما به محض اين كه سيگار را كنار بگذاريد متوجه تغييرات در بدن خود و نفس كشيدن خود مى شويد و براحتى حتى براى مدت طولانى بدون نفس تنگى مى توانيد بدويد و يا از پله ها بالا و پايين برويد. لازم به ذكر است كه سيگار تنها براى فرد سيگارى مضر نيست و روى اطرافيان كه در كنار وى هستند نيز تأثير مى گذارد. سالانه بيش از ۳۰۰۰ نفر در اثر ابتلا به بيمارى سرطان و بيش از ۵۰ هزار نفر در اثر ابتلا به بيمارى قلبى جان خود را از دست مى دهند در حالى كه حتى يك بار هم سيگار نكشيده اند بلكه با فردى سيگارى زندگى و همنشينى كرده اند. به همين دليل است كه كشيدن سيگار در اماكن عمومى ممنوع شده است.شما الگوى فرزندان جوان خود هستيد،؛ فكر نكنيد كه اگر به فرزند يا نوه خود بگوييد سيگار نكشيد در حالى كه اين رفتار را دائماً از شما مشاهده مى كند، موفق خواهيد شد. خودتان را گول نزنيد زيرا وقتى شما سيگار مى كشيد، اين پيغام را به او انتقال مى دهيد كه خطرناك نيست و ضررى ندارد. تحقيقات نشان داده فرزندان افراد سيگارى ۵ برابر بيشتر از بقيه سيگارى هستند.هزارها دليل مهم ديگر براى ترك سيگار و رهايى از مشكلات و مضرات آن وجود دارد، هيچ وقت ترك عادت هاى بد دير نيست. از همين امروز ترك سيگار را در برنامه خود قرار دهيد و سعى كنيد هر چه زودتر اين كار را انجام دهيد.
مصرف هر نوع دخانيات مانند سيگار ، پيپ ، قليان ، و چوپق براي سلامتي ضرر دارد .قلب ، عروق و ريه بيشترين آسيب را در اثر استعمال دخانيات پيدا مي کنند. اينجا مختصري در مورد سيگار توضيح مي دهيم :
مضرات سيگار اثرات اشاره مي کنيم :
*سموم موجود در دود سيگار ، باعث سرطانهاي ريه ، گلو، دهان ، مثانه ، کليه و غيره ميشوند .
*مواد موجود در سيگار ، ضربان قلب و فشار خون را بالا مي برد، روي قلب و عروق خوني فشار مي آورد و خطر سکته هاي مغزي را بيشتر ميکند .* با مصرف سيگار خون و اکسيژن کمتري به دستها و پا ها مي رسد و ممکن است باعث سياه شدن و قطع انگشتان شود.
* گاز هاي سمي موجود در سيگار ، بصورت لايه اي ، داخل راههاي تنفسي و ريه ها را مي پوشاند . همانند دوده اي که در دود کش بخاري مي نشيند .* سيگار بروز پوکي استخوان را تسريع مي کند .
* دود سيگار باعث بيماري لثه ها ، خرابي و زرد شدن دندان ها بوي بد دهان وخشکي دهان مي شود .
* افراد سيگاري مزه غذا ها را خوب متوجه نمي شوند .
* سيگار گردش خون را ضعيف مي کند و باعث بد رنگي و چروکيدگي پوست صورت مي شود.
* سيگار يکي از ععل ايجاد ناتواني جنسي در مردان است .
* احتمال پائسگي زود رس در زنان سيگاري بيشتر است .
عليرغم اين همه مضرات چرا بعضي ها سيگار مي کشند ؟
* بسياري از سيگاريها فکر مي کنند سيگار به آنها آرامش مي دهد ؛ اما آيا فردي که دچار عوارض سيگار شده آرامش خواهد داشت ؟
* گروهي نيز ميگويند به کشيدن سيگار عادت کرده اند بنابراين اين کار را ادامه مي دهند .اين افراد بايد بدانند که هر چه تعداد و مدت سيگار کشيدن بيشتر باشد ، عوارض آن شديد تر خواهد بود . از طرف ديگر نبايد نا لميد باشند ؛ زيرا امکان ترک سيگار ، در هر سني وجود دارد . پس در هر زماني که سيگار را ترک کنيد جلوي اثرات تخريبي آن را گرفته ايد .
* بعضي ديگر دوست دارند سيگار بکشند و به سلامتي خود اهميت نمي دهند . اين افراد بايد متوجه باشند که اثرات سرطان زايي و ساير مضرات ناشي از دود سيگار ، براي اطرافيان فرد سيگاري ، بيشتر از خود اوست . دود سيگار افراد سيگاري ، به کودکان و زنان باردار بيشتر از ساير افراد آسيب مي رساند.
چگونه سيگار را ترک کنيم ؟* ابتدا براي ترک سيگار تصميم بگيريد و سپس زمان خاصي را براي اين کار انتخاب کنيد .*راههاي زيادي براي ترک سيگار وجود دارد . براي هر فرد يکي از اين راهها مناسب است . 1- راه اول اين است که از يک روز معين ترک سيگار را شروع کنيد و ديگر اصلا سيگار نکشيد و در اين تصميم خود محکم باشيد . در اين صورت يکباره سيگار را ترک خواهيد کرد . 2- راه دوم اينکه سيگار را کم کم ترک کنيد : براي اين کار مي توانيد :
- ميزان مصرف روزانه سيگار را کم کنيد .- مکان هميشگي سيگار کشيدن را عوض کنيد .- زمان همييشگي سيگار کشيدن را به تاخير بيندازيد .- سيگارتان را وقتي نصفه شد خاموش کنيد .در نهايت سيگار را کاملا کنار بگذاريد .
* اگر نيازي داريد دستهايتان مشغول باشند ، گرفتن قلم ، کليد يا تسبيح در دست را امتحان کنيد .*با ترک سيگار ممکن است ميل شديد به کشيدن سيگار پيدا کنيد ، در اين صورت انجام کارهاي زير مي تواند بشما کمک کند .
-دو بار پشت سر هم يک نفس عميق بکشيد .- يک ليوان آب يا نوشيدني ديگر بنوشيد .- کار ديگري انجام دهيد به عنوان مثال از خانه بيرون برويد و قدم بزنيد .- بضرر هاي سيگار کشيدن فکر کنيد . * اگر کسي به شما سيگار تعارف کرد ، بدون تردديد بگوييد : نه ! من سيگار نمي کشم .*اگر قبلا زياد سيگار ميکشيديد ممکن است براي ترک ، نياز به استفاده از آدامس نيکوتين دار داشته باشيد . در باره چگونگي مصرف آن ، از پزشک يا داروساز استفاده کنيد . * اگر پس از ترک سيگار ، بار ديگر کشيدن سيگار را شروع کرديد ، دلسرد نشويد.در وقت مناسب ديگري مجددا ترک سيگار را شروع کنيد .
برخي از اثرات ترک سيگار
* 20 دقيقه بعد از ترک سيگار ،فشار خون و ضربان قلب به حد طبيعي برميگردد.* 8 ساعت پس از ترک سيگار ،مقدار اکسيژن خون به حد طبيعي برمي گردد.* 24 ساعت پس از ترک سيگار ، اثرات آن از ريه ها کم کم پاک مي شود .*48 ساعت پس از ترک سيگار قدرت چشايي و بويايي بهتر مي شود .* 72 ساعت پس از ترک سيگار ، تنفس راحت تر مي شود . * 2 تا 12 هفته پس از ترک سيگار ، گردش خون بهتر مي شود. * 3 تا 6 ماه بعد از ترک سيگار ، سرفه، خس خس و مشکلات تنفسي خوب مي شود .
*5 سال پس از ترک سيگار ، خطر حمله قلبي نصف يک فرد سيگاري مي شود . * 10 سال پس از ترک سيگار ، خطر سرطان ريه نصف يک فرد سيگاري مي شود و خطر سکته قلبي ، مانند کسي است که هرگز سيگار نکشيده است . سيگار کشيدن نه تنها سلامتي خود فرد را به خطر مي اندازد بلکه تجاوز آشکار به حقوق ديگران به خصوص کودکان است .
مصرف سيگار و پيامدهاي آن
امروزه سيگار به عنوان يكي از مهمترين عوامل مرگ و مير انسان ها و در عين حال تنها علت قابل پيشگيري مرگ و مير و ناتواني در دنيا محسوب مي شود و سالانه جان ميليون ها نفر بر اثر استعمال سيگار به مخاطره مي افتد. آمار افراد سيگاري در دنيا حدود1 ميليارد و200 ميليون نفر است كه800 ميليون نفر از آنان متعلق به كشورهاي در حال توسعه هستند. اين آمار نشان دهنده افزايش روز افزون تعداد افراد سيگاري به ويژه زنان جوان در كشورهاي در حال توسعه است.بر اساس تحقيقات سازمان بهداشت جهاني 6/14 درصد از ايرانيان در فاصله سني15 تا69 ساله سيگار مي كشند.سالانه در دنيا سيگار باعث مرگ4 ميليون و800 هزار نفر مي شود كه اين مرگ و ميرها در كشورهاي در حال توسعه بيشتر رخ مي دهد. تخمين زده مي شود تا سال2030 ميلادي، سالانه10 ميليون نفر بر اثر استعمال دخانيات جان خود را از دست خواهند داد70 درصد از اين تعداد مربوط به كشورهاي در حال توسعه خواهد بود.در ايران هر سال حدود50 هزار نفر در اثر استعمال سيگار جان خود را از دست مي دهند. هم چنين بالاترين ميزان مرگ و مير ناشي از سرطان قسمت هاي فوقاني دستگاه تنفس (لب، دهان، حلق) و سرطان قسمت هاي تحتاني دستگاه تنفس (ناي، ريه، برونش) در ميان كشورهاي خاورميانه متعلق به ايران است.حدود80 تا90 درصد سيگاري هاي حرفه اي، قبل از20 سالگي شروع به كشيدن سيگار كرده اند و در اين ميان جوانان15 تا24 ساله بيشتر از ساير سنين براي اولين بار سيگار را تجربه مي كنند. با اين وجود اتخاذ راهكارهايي به منظور پيشگيري از اين معضل ضروري به نظر مي رسد.
يكي از مهم ترين راهكارها براي پيشگيري از اعتياد به سيگار، آموزش نوجوانان در معرض خطر است. دوران مدرسه بهترين زمان برنامه ريزي و آموزش براي جلوگيري از گرايش و اقدام به چنين رفتارهايي مي باشد. چه عواملي باعث گرايش به مصرف سيگار را در نوجوانان مي شود؟ بيشتر دختران و پسران جوان سيگاري معتقدند كه سيگار براي سلامتي آنها مضر نيست. اين نگرش در جواناني كه از كودكي پدر و مادر سيگاري خود را ديده اند و با اين رفتار خو گرفته اند تقويت مي شود. گاهي ترغيب اطرافيان مي تواند عامل اصلي ايجاد اين گرايش در فرد شود. اغلب جوانان در اقشار پايين فرهنگي سيگار را به عنوان وسيله اي براي كسب و ارتقاي جايگاه اجتماعي جدي تر قلمداد كرده و با همين نگرش آن را تجربه مي كنند. گاهي افراد بنا به تصورهاي نادرست خود از آن به عنوان آرام بخشي براي كاهش استرس و اضطراب استفاده مي كنند. آمار نشان مي دهد دو سوم نوجوانان در16 سالگي براي اولين بار، كشيدن سيگار را تجربه كرده اند. ميزان استفاده از سيگار در پسران بيشتر از دختران بوده و پسران در سنين پايين تري كشيدن سيگار را شروع مي كنند. مواد تشكيل دهنده سيگار و مضرات آن سيگار از توتون، كاغذ، مواد نگهدارنده و اسانس تشكيل يافته است. در درجه حرارت بالا تركيبات سيگار تغيير كرده و تبديل به مواد سرطان زا مي شوند. مواد سمي موجود در سيگار عبارتند از تركيبات گازي (مونوكسيد كربن، فرمالدئيد و...) و تركيبات ذره اي (نيكوتين، قطران و...). مونوكسيد كربن حاصل از دود سيگار بعد از ورود به ريه ها، با هموگلوبين خون تركيب شده و جاي اكسيژن را مي گيرد. به عبارتي هموگلوبين به جاي تركيب با اكسيژن با مونوكسيدكربن اتصال برقرار كرده و به طبع آن اكسيژن كمي به اعضاي بدن خواهد رسيد. نتيجه اين كمبود اكسيژن، خستگي، ضعف عضلاني و مشكلات تنفسي مي باشد. بدن براي مقابله با اين وضعيت گلبول قرمز بيشتري توليد مي كند تا از اين طريق كمبود اكسيژن خود را جبران كند و اين حالت منجر به غلظت خون و يا پلي سايتمي مي شود. از ميان عوامل ذره اي سيگار، نيكوتين تنها بخش اعتيادآور سيگار است. نيكوتين با تاثير روي سيستم قلبي و عروقي، به بالا رفتن فشار خون و افزايش ضربان قلب كمك كرده و اين امر موجب بروز بيماري هاي قلبي عروقي خواهد شد. نيكوتين هم چنين روي سيستم اعصاب مركزي اثر گذاشته و باعث لرزش، تشنج، فلج عضلات و مرگ مي شود. بسياري از افراد به ويژه جوانان بر اين باورند كه مصرف قليان بي ضرر است و وجود آب در قليان را دليلي بر بي خطر بودن آن مي دانند. اين تصور نه تنها به هيچ عنوان درست نيست بلكه اسانس هايي كه به تنباكو هاي امروزي اضافه مي شود كاملاً سرطان زا هستند. تاثير سيگار بر تمامي ارگان هاي بدن به نحوي است كه تقريباً هيچ ارگاني را نمي توان يافت كه از آثار سو سيگار در امان باشد. قربانيان مصرف سيگار
امروزه از هر3 نفر كه مي ميرند يك نفر مبتلا به بيماري هاي قلبي و عروقي هستند. سيگار اصلي ترين عامل ايجاد كننده اين بيماري است. بيماري هاي قلبي نظير انسداد عروق قلب و سكته قلبي جان تعداد زيادي از مردم را تهديد مي كند. در سال2000 ميلادي، 5 ميليون نفر بر اثر استعمال سيگار جان باختند. از اين تعداد افراد حدود 7/2 ميليون نفر در اثر ابتلا به بيماري هاي قلبي و عروقي حاصل از مصرف سيگار جان باختند، يك ميليون نفر در اثر ابتلا به بيماري هاي ريوي جان خود را از دست دادند و850 هزار نفر در اثر ابتلا به سرطان ريه درگذشته اند. بيماري هاي حاصل از مصرف سيگار مصرف1 تا14 نخ سيگار در روز احتمال ابتلا به سرطان ريه را8 برابر مي كند و اگر اين تعداد سيگار مصرفي به25 نخ در روز برسد، احتمال ابتلا به سرطان ريه25 برابر خواهد شد. اگر شخصي علاوه بر سيگار از الكل و پيپ هم استفاده كند شانس ابتلا به سرطان ريه، لب، دهان، گلو در وي دو چندان مي شود.
كشيدن سيگار شايع ترين عامل شناخته شده اي است كه با برونشيت مزمن و آمفيزم ارتباط دارد.90 درصد بيماراني كه بيماري مزمن ريوي دارند، مصرف كنندگان قبلي يا فعلي توتون هستند. كشيدن سيگار براي مدت طولاني حركت مژك هاي سلول هاي اپيتليال تنفسي را مختل كرده و شخص را مستعد ابتلا به بيماري هاي ريوي مي كند. بيماري هاي ريوي حاصل از استعمال سيگار مي تواند، تمامي ارگان هاي بدن را درگير كند. وظيفه مهم ريه، رساندن اكسيژن به تمام اعضاي بدن است. به اين ترتيب كه فقر اكسيژن، بيماري ها و ناتواني هاي زيادي ايجاد مي شود. سيگار نه تنها باعث افزايش انواع بيماري ها وسرطان هاي ريه مي شود بلكه احتمال ابتلا به سرطان هايي نظير پانكراس، كليه، كبد، خون، معده، مثانه، دهان، لب و گلو نيز چند برابر مي كند. يكي از اعضاي حياتي كه در اثر مصرف سيگار دچار اختلال عملكرد مي شود مغز است. بر اثر كاهش اكسيژن مغز، احتمال ابتلا به آلزايمر (از دست دادن حافظه، عدم تشخيص زمان، مكان و جهت و ...) دو برابر افراد عادي مي شود. هم چنين سيگار باعث از دست دادن بافت استخواني شده و پوكي استخوان و شكستگي هاي استخوان را نيز افزايش مي دهد. با مصرف سيگار، جريان خون در دهان كاهش يافته و احتمال ابتلا به بيمارهاي دهان و دندان نيز افزايش مي يابد. به طوري كه آمار نشان مي دهد افراد سيگاري بيشتر از افراد عادي دندان هاي خود را از دست مي دهند، رنگ دندان هايشان تيره مي شود و بيماري هاي دهان و دندان به صورت شديدي در آنها بروز مي كند. حتي در كاشت دندان نيز افراد سيگاري با شكست بيشتري مواجه مي شوند. به علت عدم اكسيژن رساني مناسب، ترميم زخم در افراد سيگاري با80 درصد تاخير صورت مي گيرد. بنابراين در صورت انجام عمل جراحي، اين افراد بايد بسيار مراقب زخم و عفونت ناشي از عمل جراحي باشند. به علت افت جريان خون پوستي و اثري كه سيگار بر روي آنزيم هاي پوستي دارد، پوست افراد سيگاري تيره تر و داراي چين و چروك بيشتري هستند. هم چنين سيگار مهم ترين عامل بروز سرطان معده و مري بوده و در بروز بيماري هاي چشم نظير آب مرواريد نيز موثر است. با توجه به رشد روز افزون تعداد زنان جوان سيگاري در سال هاي نه چندان دور با يك اپيدمي سرطان ريه در زنان جوان روبرو خواهيم شد. زيرا زنان سيگاري دو برابر مردان سيگاري شانس ابتلا به سرطان ريه را دارند. زناني كه سيگار مي كشند، بيشتر در معرض حملات قلبي، انواع سرطان ها و مشكلات دهان و ريه قرار دارند. آمار نشان مي دهد كه از سال1987 به بعد سرطان ريه حتي بيشتر از سرطان سينه جان زنان را در معرض خطر قرار داده است. سيگار روي باروري زنان نيز تاثير داشته و حتي در طي حاملگي احتمال زايمان زودرس، مرگ جنين و تولد نوزاد با وزن كم را افزايش مي دهد. زناني كه علاوه بر سيگار از قرص هاي ضد باروري نيز استفاده مي كنند، ده برابر افراد عادي دچار حمله قلبي مي شوند. سيگار علاوه بر فرد سيگاري به اطرافيان و افراد خانواده او آسيب هاي فراوان مي رساند و آنها ناخواسته مبتلا به بيماري هايي به مراتب شديدتر از بيماري هاي فرد سيگاري مي شوند. تحقيقات انجام شده حاكي است كه برونشيت مزمن، عفونت ريه، آسم و ساير بيماري هاي مزمن ريوي در بچه هايي كه والدين آنها سيگار مي كشند بيشتر ديده مي شود. و حتي شانس ابتلا به سرطان هاي مختلف نيز در اين بچه ها بالاتر است. بسياري از اطرافيان فرد سيگاري از تحريك چشم ها، بيني، گلو، كاهش عملكرد ريه، افزايش ابتلا به آسم و شدت حملات آن شكايت دارند. آزمايشات نشان مي دهد كه احتمال ابتلا به بيماري هاي عروق قلبي در سيگاري هاي غير فعال (افراد در معرض دود سيگار) بيشتر است. سالانه ميليون ها نفر در سراسر جهان در معرض ابتلا به بيماري هاي عروق قلبي هستند اين افراد مستعد ابتلا به سرطان هاي مختلف، به ويژه سرطان ريه نيز هستند. ترك سيگار همان طور كه گفته شد مصرف سيگار به مدت طولاني تغييرات مخربي در ريه ايجاد مي كند. بعد از ترك سيگار از روند تخريب ريه جلوگيري شده و ريه به تدريج شروع به ترميم خود مي كند و در نتيجه احتمال ابتلا به سرطان ريه و پيشرفت سرطان ريه كم تر مي شود. ترك سيگار علاوه بر كاهش سرطان ريه، احتمال ابتلا به سرطان هاي قسمت هاي ديگر، بيماري هاي عروقي، مغزي و تنفسي را نيز از بين مي برد. به علت اعتيادآور بودن نيكوتين موجود در سيگار براي ترك سيگار اقدامات خاصي بايد انجام گيرد. قدم اول براي ترك سيگار ايجاد آمادگي در فرد سيگاري است. ابتدا بايد تاريخ مشخصي براي ترك سيگار تعيين شود. - در صورت امكان با يكي از دوستان سيگاري خود مشورت كرده و هر دو همزمان با هم اقدام به ترك كنيد. - توجه داشته باشيد چرا اقدام به ترك مي كنيد و در چه زماني مي خواهيد به طور كامل سيگار را كنار بگذاريد.
- كارهايي كه در حين انجام آنها سيگار كشيده مي شود مشخص كنيد. به عنوان مثال رانندگي. - سعي كنيد عادت هاي ناخودآگاه خود را كه در حين مصرف سيگار انجام مي دهيد، تغيير دهيد. (مثلاً سيگار را در جاي ديگري نگه داريد، در جيب ديگر شلوار يا كت و يا با دست ديگر سيگار بكشيد.) - وقتي در حال كشيدن سيگار هستيد، هيچ كار ديگري انجام ندهيد و فقط به سيگار فكر كنيد. - فقط در جاي خاصي سيگار بكشيد و هيچ گاه در منزل سيگار نكشيد. خود را مقيد كنيد كه فقط در بالكن و يا حياط اقدام به كشيدن سيگار كنيد. - هر گاه هوس كرديد سيگار را روشن كنيد، چند دقيقه صبر كنيد وسعي كنيد به جاي كشيدن سيگار كار ديگري انجام دهيد. به عنوان مثال يك ليوان آب خنك بخوريد ويا آدامس بجويدو يا از آبنبات و يا خلال دندان استفاده كنيد. - سيگار را در زمان مشخصي خريداري كرده و سعي كنيد نوع سيگار مصرفي را به سيگاري كه علاقه اي به آن نداريد تغيير دهيد. - اواخر هر روز در صورت نكشيدن سيگار به خود پاداش دهيد. مثلاً يك فيلم زيبا و يا يك غذاي خوشمزه. - سعي كنيد ورزش كنيد، به ويژه پياده روي ويا دوچرخه سواري. - به نتايج مثبت ترك سيگار فكر كنيد. اين كه چقدر به خود و خانواده اتان علاقه داريد و به سلامت آنها اهميت مي دهيد. افكار مثبت به شما كمك زيادي خواهند كرد. - به طور منظم غذا بخوريد. زيرا گاهي احساس گرسنگي با هوس سيگار كشيدن اشتباه مي شود. - ظرفي را در نظر بگيريد و پولي كه هر هفته با آن سيگار مي خريديد، در آن بياندازيد. - اجازه دهيد تمام افراد خانواده، دوستان و آشنايان بدانند كه شما در حال ترك سيگار هستيد، زيرا افراد زيادي از شما حمايت خواهند كرد. - خيلي از دوستان سيگاري شما مايلند بدانند شما چطور موفق به ترك آن شده ايد، با آنها صحبت كنيد. در حقيقت افرادي كه به مدت طولاني موفق به ترك سيگار شده اند، از حمايت قوي دوستان و خانواده برخوردار بوده اند. - اگر احياناً گاهي سيگار كشيديد، نگران نشويد، اغلب كساني كه موفق به ترك كامل شده اند چند بار اقدام به ترك كرده اند.
در هر صورت با توجه به اثر اعتياد آور نيكوتين، با قطع مصرف سيگار، علائمي به صورت تحريك پذيري، عدم تمركز، افزايش اشتها و هوس كشيدن سيگار به وجود خواهد آمد. اين مسائل كاملاً طبيعي و البته زود گذر است. براي كمتر شدن اين علائم، مي توان نيكوتين سيگار را با روش هاي ديگر جايگزين كرد. روش NRT (Nicotin Replacement Therapy) جايگزين كردن نيكوتين سيگار با منابع ديگري غير از سيگار است. آسان ترين روش ترك سيگار استفاده از آدامس نيكوتين و يا برچسب هاي پوستي نيكوتين است كه فرد در هنگام هوس سيگار مي تواند از آنها استفاده كند و به دليل تغيير رفتار سيگار كشيدن كمك زيادي به فرد مي كند. البته روش هاي ديگري نظير استفاده از اسپري هاي نيكوتين نيز وجود دارد كه توسط پزشك بايد تجويز شود. هدف اصلي NRT از بين بردن رفتار سيگار كشيدن است. گرچه اعتياد به نيكوتين ممكن است مدتي باقي بماند، اما براي ترك سيگار نيكوتين جايگزين را نيز به تدريج بايد قطع كرد.
◊ نیکوتین و مضرات آن در سيـگار حـدود 4000 مـاده شـيمـيايي خطرناك همچون آمونياك، سرب و آرسنيك موجود ميباشد اما مـاده اي كـه سبب ميگردد افراد بدنبال سيگار گرايش يابنـد نـيـكوتـيـناسـت. نيـكوتـيـن از بـرگـهـاي گياه تنباكو بدست مي آيـد. نيكوتين يك آلكولوئيد (شبه قليا) بسـيـار سـمي و روغـنمانند ميباشد. نيكوتين تاثير مضاعف تحريك و سركوب گر در بـدن دارد. يـك نـخ سـيگار حاوي 8 الي 20 ميـلي گـرمنيكوتين است كه تنها 1 ميلي گـرم آن هنـگـام كـشــيدن سيـگــار جذب بدن مي گردد. شايان ذكر است كـه تـنـهـا2 الي 5 ميلي گرم نيكوتين سبب تهوع و استفراغ و تنها 60 ميلي گرم از اين ماده مرگ آور ميباشد. راه هاي ورودنيكوتين به بدن 3 طريق ميباشد: • جذب از طريق پوست • جذب از طريق ريه ها • جذب از طريق غشاء مخاطي بيني و دهان بيـشتـرين جـذب نيـكوتين از طريق استنشاق و آلوئولهاي (كيسـه هاي ريـز هـوايـي كه تبادل گازها در آن ها صورت ميگيرد) ريه مي بـاشد. نيـكوتين پس از ورود به جريان خون مستقيما و سريعا به مغز ميرسد و سپس در تمام بدن منتشر ميگردد. تـنها 10 الي 15ثانيه زمان كافي است كه پس از اولين پك شما به سيگار نيكوتين به مغز شما برســد. مهمتريت اثر نيكوتين نيز بر روي مغز اعمال ميگردد اثراتي كه باعث: 1- احساس لذت و خوشايند از كشيدن سيگار 2- احساس تحريك پذيري پس از ترك سيگار ميگردد. نيمه عمر نيكوتين در بدن 1 ساعت مي بـاشد بـدين مــفهوم كه پس از سپري شدن 6 ساعت از كشيدن سيگار تنها در حدود 0.031 ميليـگرم از 1 ميلي گرم نيكوتين جذب شده در بدن باقي خواهد ماند. بدن از طرق زير از شر نيكوتين خلاص ميگردد: 1- 80 درصد نيكوتين توسط آنزيمهاي كبد تجزيه ميگردد. 2- نيكوتين در ششها متابوليزه شده و به كوتينين و اكسيد نيكوتين تبديل ميگردد. 3- كوتينين و ديگر مواد متابوليزه و باقي مانده نيكوتين نيزتوسط كـلـيه هـا ----- شده و از طريق ادرار دفع ميگردند. • نيمه عمر كوتينين 24 ساعت ميباشد بنابراين با آزمايش ادرار حتي تا 2 روز بعد قادر مي بـاشيد تشخيص دهيد فرد اخيرا سيگار كشيده يا خير. • برخي افراد كبدشان آنزيم كمتري به مـنـظور تــجزيه نيكوتين ترشح كرده بنابراين اينگونه افراد در روز به تعداد سيگار كمتري براي تداوم اثرات سيگار نيازمندند. • افرادي كه بطور مداوم سيگار مي كشـنـد بـدنشـان نـسبت به نـيكوتين مقاومت حاصل كرده و براي دستيابي به اثرات سيگار به تعداد سيگار بيشتري نياز دارند.
اثرات نیکوتین در بدن
نيكوتين عملكرد بدن و مغز شما را دگرگون ميـكـند. نتيجه نـهايـي متناقض ميباشد: نيكوتين هم نيرو بخش و محرك و هم سركوبگر و آرامش دهنـده اسـت. نـيكوتين اثرات زيررا در بدن ايجاد ميكند: 1- نـيـكوتـين سبـب تـرشـح فـوري آدرنالين مي گردد. با اثر آدرنالين هنگامي كـه شـمـا وحشتزده هستيد و يا حالت هجومي پيدا ميكنيد آشنا هستيد: ضربان قــلبتان سريعتر شده، افزايش فشار خون، تنفس سريع و كم عمق، افزايش گلوكز خون، كـاهـش دماي پـوسـت، تحريك سيستم عصبي مركزي. خـود نيـكوتـيـن نـيز به نوبه خـود مـانـع تـرشـح هورمون انسولين ميگردد (انسولين قند خون را كاهش ميدهد) بـنابراين نيكوتين سبب ميـشـود گلوكز بيش از معمول در خون وجود داشته باشد كه بـاعث مـي گــردد شـخـص احساس گرسنگي كمتري كند. 2- نيكوتين متابوليسم پايه را افزايش مي دهد يعني فرد كالري بيشتر از معمول خواهد سوزاند. بنابراين به مرور زمان وزنشان كاهش خواهد يافت. 3- نيكوتين سبب افزايش ترشح استيل كولين مي گردد .افزايش استيل كوليــن باعــث افزايش فعاليتهاي نورونهاي مغزي، بهبود سرعت عمل واكنش شما به محركات، افزايش توانايي تمركز كردن ميشود. 4- افزايش ترشح دپامين: اين همان عاملي است كه به فرد در پـي اسـتـعـمـال سـيگار حس خوشي و نشاط ميدهد. 5- سبب آزاد سازي گلوتامات كه سبب افزايش يادگيري و حافظه مي گردد. 6- افـزايش تـرشـح آنـدروفـيـن. آندروفين يك مسكن درد طبيعي بدن است و خـاصـيـتـي همچون مرفين دارد. اما در دراز مدت نيكوتين اثرات مخرب زير را بدنبال دارد: 1- فشار خون بالا. 2- انسداد عروق خوني و در پي آن سكته قلبي و مغزي. 3- كاهش ويتامين C. 4- كاهش كارايي سيستم ايمني بدن. 5- سرطان دهان، گلو، حنجره و ريه. 6- برونشيت و آمفيزم. 7- زخم معده. 8- كاهش وزن. 9- كاهش حواس بويايي و چشايي. 10- چين و چروك پوست . 11- ناباروري در مردان.
پاسخ با نقل قول
