موضوع: نشانه های دنیای خوب و بد از نگاه امام باقر (ع)

«هرکس دنیا را به جهت بی نیازی از مردم، توسعه زندگی خانواده و احسان و نیکی به همسایه اش طلب کند، روز قیامت در حالی که چهره اش همانند ماه شب چهاردهم می درخشد، خداوند متعال را دیدار می نماید.»

دنیا و مادّیات بر اثر دخالت عوامل و عناصر، به دو گروه: پسندیده و ناپسند، تقسیم می شود؛ یعنی نیّت و انگیزه افراد می تواند دنیا را در مسیر آخرت و معنویّات و یا در مقابل و تضادّ آنان قرار دهد. بنابراین، دنیای پسندیده و ثروت های مشروع، وسیله و ابزار رسیدن به کمالات خواهد بود؛ لذا امام باقر علیه السلام این حقیقت را بدین گونه گوشزد فرموده است:
«من طلب الدّنیا إستعفافاً عن النّاس و سعیاً علی أهله و تعطّفاً علی جاره لقی الله عزّوجلّ یوم القیامة و وجهه مثل القمر لیلة البدر.»
«هرکس دنیا را به جهت بی نیازی از مردم، توسعه زندگی خانواده و احسان و نیکی به همسایه اش طلب کند، روز قیامت در حالی که چهره اش همانند ماه شب چهاردهم می درخشد، خداوند متعال را دیدار می نماید.» (مراة العقول، ج ۱۹، ص ۲۳)

سه نکته کوتاه:
* اولاً مطابق کلام امام دنیا هم می تواند خوب باشد و هم بد؛ دنیای مطلوب و پسندیده نیز سه نشانه دارد:
۱- باید برای بی نیازی از مردم باشد نه ثروت اندوزی.
۲- برای توسعه زندگی و راحتی خانواده باشد.
۳- برای این باشد که دستمان باز شود و بتوانیم از همسایه و سایر مومنین دستگیری کنیم.

** حضرت حتی ترک دنیا را ناپسند می شمارد و آن را ممزوج و مخلوط با آخرت می داند و می فرماید:
«لیس منّا من ترک دنیاه لآخرته و لا آخرته لدنیاه.»
«هرکس دنیا را به خاطر آخرت و آخرت را به جهت دنیا رها کند، از ما نیست.» (تحف العقول، ص ۲۳۴)

*** یکی از وظایف مردان در خانواده تأمين رفاه و راحتي خانواده است و این موضوع تنها مختص به نفقه و امثال آن نمی شود بلکه چيزی فراتر از تأمين نفقه و هزينه زندگی است. اگر مرد در هزينه كردن حاصل دسترنج خود سخاوت و گشاده رويی به خرج داد، مِهر و شادابی و صفا را در خانواده چند برابر كرده و باعث افزايش محبت و تحكيم بنيان خانواده می شود به. اين نوع تعامل و رفتار در روايات تأكيد شده تا آنجا که از رسول اكرم‏ صلی الله عليه و آله نقل شده: «بهترين شما كسي است كه بهترين براي خانواده‏ اش باشد و من برای خانواده ام بهترين هستم» (وسائل‏ الشيعه، ج ۱۴، ص ۲۲۱)