موضوع: آیا ایران با سونامی سرطان مواجه است؟

متخصصان می‌گویند از واژه سونامی برای افزایش شیوع سرطان‌های مختلف در ایران استفاده نکنید، اما در عین حال هشدار می دهند که سرطان‌ها در حال افزایش است و خطر کاملا جدی است. مقاله پیش رو در مورد شیوع سرطان‌ها و ابعاد آن را از دست ندهید.

دکتر رضا ملک‌زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و رئیس پژوهشکده گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران و دکتر کاظم زنده دل، معاون مرکز تحقیقات سرطان انیستیتو کانسر ایران و دبیر شبکه ملی تحقیقات سرطان گزارش مشترکی را در مورد وضعیت سرطان در ایران و جهان منتشرکرده‌اند که در ذیل می‌آید.

آمار سرطان در دنیا و ایران

براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی که در کتاب معتبر بین‌المللی World Cancer Report 2014 منتشر شده است، در جهان هر سال به‌طور متوسط به ازای هر 100 هزار نفر 182 نفر به سرطان مبتلا می‌شوند و 102 نفر به دلیل سرطان فوت می‌کنند. براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی در مجموع در کل دنیا 14 میلیون نفر بروز سرطان و 8 میلیون نفر مرگ ناشی از سرطان را شامل می شود.

براساس آمار سازمان بهداشت جهانی، میزان بروز سرطان در کشور ما به‌طورمتوسط 7/134 نفر در هر 100 هزار نفر گزارش شده است. براساس این آمار تخمین زده شده، سالانه 85 هزار نفر از مردم کشور ما به سرطان مبتلا می‌شوند و حدود 55 هزار نفر به دلیل سرطان جان خود را از دست می‌دهند.

شایع‌ترین سرطان‌ها در مردان ایرانی معده، پروستات، مثانه، روده بزرگ و ریه و در زنان ایرانی پستان، روده بزرگ، معده، مری و تخمدان است.

سونامی سرطان

یکی از مهم‌ترین موضوعات مهم در مورد بروز سرطان این است که با افزایش سن متوسط جامعه، کنترل بیماری‌های واگیر و افزایش عوامل خطر سرطان‌ها به میزان بروز سرطان در تمام دنیا در حال افزایش است.

البته این افزایش در کشورهای در حال توسعه به مراتب بیشتر است. به صورتی که در برآوردهای صورت‌گرفته در 20 سال آینده در حالی که میزان افزایش بروز سرطان در کشورهای پیشرفته 34درصد است، در کشورهای درحال توسعه بیش از 80 درصد افزایش را تجربه خواهیم کرد.

کشور ما هم جزو همین کشورهاست و به‌تدریج به آمار سرطان در کشور افزوده خواهد شد و لازم است برنامه‌ریزی لازم برای مقابله با آن صورت گیرد.

اخیرا در خصوص افزایش بروز سرطان، متخصصان سرطان از واژه سونامی استفاده می‌کنند که باعث نگرانی‌هایی در سطح جامع شده است. با آنکه تردیدی در خصوص افزایش بروز سرطان وجود ندارد، استفاده از واژه سونامی در این خصوص صحیح نیست. واژه سونامی (یا تسونامی) یک پدیده جغرافیایی است که به صورت خاص به «طوفان ناگهانی و کشنده دریایی» اطلاق می‌شود که در پس زمین‌لرزه‌های زیر دریا رخ می‌دهد. آبی که به صورت شدید به لرزه درآمده به شکل موج‌های عظیم به کرانه‌ها رسیده و ویرانی به بار می‌آورد. سرعت این موج‌ها به 800 کیلومتر در ساعت می‌رسد و خاطره بسیار وحشتناکی را به جای می‌گذارد و شدت آن به حدی است که تقریبا نمی‌شود آن را کنترل کرد و در بعضی نقاط خاص جهان که نزدیک به دریاها و اقیانوس‌ها هستند، رخ می‌دهد. در حالی که افزایش مربوط به بروز سرطان یک فرایند تدریجی است و شامل تمام کشورها می‌شود و می‌توان با برنامه‌ریزی مناسب شدت آن را تحت کنترل درآورد.

براساس آمارهای معتبر، آمار میزان بروز سرطان در جمهوری اسلامی ایران کمتر از میزان‌های بروز در کشورهای مختلف است. مقایسه آمار سرطان در کشور ما با سایر کشورها در نمودار شماره یک ارائه شده است. میزان سرطان در سال 1391 (2012 میلادی) در ایران به ازای هر 100 هزار نفر 135 نفر است و از کشورهای مختلف غربی و همچنین از کشورهایی مثل چین، ترکیه، قطر پایین‌تر بوده و از میانگین دنیا (182 در هر 100 هزار نفر) کمتر است.

علت و عوامل خطر سرطان‌ها

عوامل خطر سرطان یا به عبارت دیگر عواملی که باعث می‌شود سرطان‌ها ایجاد شوند به 3 دسته مهم طبقه‌بندی می‌شوند. تعدادی عوامل عوامل محیطی هستند که جزو مهم‌ترین عوامل خطر سرطان‌ها محسوب می‌شوند و شامل عوامل مختلف از جمله تنباکو (سیگار و قلیان)، تریاک، عفونت‌ها، مواجهات شغلی، آلودگی‌های محیطی، عوامل غذایی و... هستند. شرایط اختصاصی مردم یک جامعه شامل چاقی، فعالیت فیزیکی، وضعیت هورمونی مثل باروری و شیردهی، نیز جزو عواملی هستند که ارتباط آنها با بروز سرطان‌ها اثبات شده است. عوامل ژنتیکی و سابقه فامیلی سرطان هم از عوامل مهمی است که با بروز سرطان‌ها مرتبط است. کسانی که در اقوام درجه یک، فردی را داشته که در سنین پایین به سرطان مبتلا شده، و کسانی که 2 یا چند نفر از افراد خانواده آنها به سرطان مبتلا شده‌اند بیشتر از سایر افراد مستعد بروز سرطان است.

عوامل خطر سرطان جزو عواملی هستند که توجه به آنها برای تمام مردم ضروری است. نکته قابل‌توجه آن است که اکثر عوامل خطر سرطان با سایر بیماری‌های غیرواگیر هم مشترک است و با کنترل عوامل خطر سرطان علاوه بر بروز سرطان از بیشتر بیماری‌های غیرواگیر هم پیشگیری خواهد شد. توصیه‌های مهمی که می‌توان به مردم کرد عبارت است. از ترک سیگار و قلیان و منع مصرف تریاک، افزایش مصرف میوه و سبزی، کاهش مصرف نمک، کاهش چاقی و افزایش فعالیت فیزیکی. از طرفی کسانی که در خانواده درجه یک آنها کسی به سرطان مبتلا شده باشد، لازم است با پزشکان مشورت کرده و در صورت توصیه پزشکان روش‌های پیشگیری از سرطان را به صورت جدی‌تری پیگیری کنند.

ابتلای یک نفر از افراد خانواده که در سن زیر40 سالگی مبتلا به سرطان شده باشد یا آنکه چند نفر از اعضای خانواده سابقه ابتلا به سرطان را داشته باشند در اولویت بیشتری قرار دارند و باید جهت انجام معاینات دوره‌ای و انجام ارزیابی‌ها و غربالگری برای سرطان ترغیب شوند.

تشخیص زودرس و غربالگری سرطان‌ها

یکی از استراتژی‌های مهم کنترل سرطان، توجه به تشخیص زودهنگام و انجام غربالگری سرطان‌هاست.
تشخیص زودهنگام به این معنی بوده که مردم را با علائم اولیه سرطان آشنا کنیم تا در صورت بروز سرطان در مراحل اولیه به پزشک مراجعه کنند و قبل از آنکه دیر شود با انجام معاینات دقیق و انجام تست‌های آزمایشگاهی بیماری آنها به موقع و در مراحل اولیه تشخیص داده شوند.
در مورد بعضی از سرطان‌ها روش‌های غربالگری توصیه می‌شود و لازم است به وسیله وزارت بهداشت برای مردم انجام شود. انجام غربالگری برای سرطان‌های کولورکتال و دهانه رحم در اولویت و انجام ماموگرافی هم برای پیشگیری از سرطان پستان هم با در نظر گرفتن ملاحظاتی مورد توجه است. غربالگری برای سرطان‌های دهان هم مطرح بوده که البته به دلیل آنکه در کشور ما شیوع آن پایین است، به صورت یک برنامه جامع توصیه نمی‌شود.
سازمان بهداشت جهانی انجام غربالگری برای سایر سرطان‌ها را توصیه نمی‌کند و براساس رویکرد تشخیص زودرس توصیه می‌شود، هر کدام از افرادی که یک ضایعه غیرطبیعی یا خونریزی و تغییر شکل طولانی‌مدت را در هر کدام از اعضای بدن خود مشاهده می‌کنند در اولین فرصت مهم به پزشک مراجعه کرده و با انجام معاینات لازم و تست‌های تشخیصی به تشخیص زودهنگام این بیماری کمک کنند. ضایعات مهمی که می‌تواند توجه جدی به آنها را توصیه کرد در جدول شماره 2 ارائه شده است.

ثبت سرطان و تعیین دقیق آمار سرطان

هر برنامه‌ریزی مناسب برای کنترل سرطان و همچنین انجام پژوهش‌های با کیفیت نیاز به وجود آمار و اطلاعات دقیق از وضعیت سرطان‌ها دارد. نظام ثبت سرطان شامل جمع‌آوری و ثبت اطلاعات بیماران مبتلا به سرطان است. برای آنکه بتوان از اطلاعات ثبت سرطان برای برنامه‌ریزی و تحقیقات سرطان استفاده کرد، باید کیفیت اطلاعات و نتایج آن صحیح و قابل‌اعتماد باشد.
2 شاخص مهم کیفیت ثبت سرطان شامل کامل بودن و صحت اطلاعات ثبت است. در صورت عدم تامین این 2 شاخص مهم نتایج ثبت سرطان می‌تواند گمراه‌کننده باشد. در کشور ما مجلس شورای اسلامی قانون گزارش اجباری موارد سرطانی را به تصویب رسانده است و وزارت بهداشت طی 10 سال گذشته تلاش کرده این قانون را اجرا کند. به همین دلیل برنامه ثبت سرطان مبتنی بر آسیب‌شناسی در دانشگاه‌های کشور اجرا شده و در سال‌های اخیر اقدام به اجرای برنامه ثبت مبتنی بر جمعیتی در چند دانشگاه کشور کرده است. البته به دلیل مشکلات متعدد فنی و اجرایی هنوز نتایج قابل‌قبولی از این برنامه ارائه نشده و گزارش‌های ثبت سرطان کشوری همواره با کاستی‌ها و مشکلات متعددی همراه بوده است. به همین دلیل سازمان بین‌المللی تحقیقات سرطان(IARC) که مرجع تایید این برنامه در کشورهای مختلف است، تاکنون این برنامه را تایید نکرده است.
علاوه بر این برنامه، پژوهشکده گوارش و کبد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران با همکاری دانشگاه علوم‌پزشکی گلستان و مرکز تحقیقات گوارش و کبد آن دانشگاه اقدام به اجرای برنامه ثبت سرطان جمعیتی کرده و پس از چند سال فعالیت مستمر، نتیجه این کار با تایید IARC در سال 2013 در کتاب معتبرCancer in Five Continents منتشر شده است. این گزارش اولین گزارش کشور محسوب می‌شود که در کنار 250 گزارش از کشورهای مختلف به‌عنوان یک گزارش معتبر به ثبت رسیده است.
معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با توجه به ضرورت وجود ثبت سرطان جمعیتی در مناطق مختلف کشور و براساس تجربه موفق استان گلستان، برنامه ملی ثبت سرطان جمعیتی را تدوین کرده است. این برنامه علاوه بر استان تهران در 10 استان کشور اجرا خواهد شد. تجمیع نتایج گزارش ثبت سرطان از استان‌های منتخب وضعیت بروز، شیوع و مرگ و میر سرطان را در کل کشور ارائه خواهد کرد.

ابعاد اقتصادی و هزینه‌های سرطان بر مردم و دولت

در کنار افزایش میزان‌های بروز سرطان، روش‌های درمانی جدید و گران‌قیمت سرطان چالش‌های جدی را برای کشورها به‌خصوص کشورهای در حال توسعه ایجاد کرده است. از طرفی وجود درمان‌های جدید و پیشرفت‌های درمانی منجر شده است که میزان‌های بقای سرطان‌ها و طول عمر بیماران سرطانی به میزان قابل‌توجهی افزایش یابد.
در سالیان گذشته بیماران سرطانی که تشخیص داده می‌شدند، به دلیل فقدان امکانات درمانی در مدت کوتاهی فوت می‌کردند. امروزه با توسعه زیرساخت‌های درمانی، تجهیز بخش‌های درمانی شامل جراحی، شیمی‌درمانی و رادیوتراپی، وجود پزشکان و متخصصان در نقاط مختلف کشور و همچنین دسترسی به داورهای گران‌قیمت تعداد زیادی از بیماران تحت درمان‌های مناسب قرار می‌گیرند و به زندگی خود ادامه می‌دهند، البته تعدادی از این بیماران در سال‌های بعد به علت عود مجدد بیماری برای درمان‌های تکمیلی به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند.
در مجموع هزینه‌های بیماران سرطانی شامل چند بخش است که شامل هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم است. هزینه‌های مستقیم شامل هزینه‌های مراقبت‌های درمانی و هزینه‌های تحمیل‌شده به خانواده فرد بیمار (مثل مسافرت به مراکز درمانی، غیبت از کار و...) و هزینه‌های غیرمستقیم شامل هزینه‌های تولید از دست رفته ناشی از ناتوانی و مرگ زودرس است.
به عبارت دیگر علاوه بر هزینه‌های که به صورت مستقیم به دلیل درمان سرطان به جامعه تحمیل می‌شود، ابتلا به بیماری سرطان و مرگ زودرس بیماران در گروهی از مردان و زنان جامعه که پس از سال‌ها کار و تحصیل نیروی مولد جامعه هستند، هزینه‌های مهمی را به جامعه تحمیل می‌کند که لازم است به آنها توجه کرد. مطالعات انجام‌شده در کشورهای مختلف نشان داده است که 80-70 درصد هزینه‌های سرطان‌ها مربوط به هزینه‌های غیرمستقیم بوده. محاسبه هزینه‌ها و بار اقتصادی ناشی از سرطان‌ها جزو گزارش‌هایی مهمی است که به وسیله کشورها تدوین و برای کنترل و مدیریت آن برنامه‌ریزی می‌شود.
براساس تخمین‌هایی که به وسیله متخصصان کشور صورت گرفته است، براساس وضعیت آمار سرطان‌ها در کشور، هزینه کل درمان سرطان‌ها در ایران برای سال 1391 حدود 6000 میلیارد تومان برآورد می‌شود و هزینه‌های غیرمستقیم سرطان و عمر مفید از دست رفته در همان سال حدود 14000 میلیارد تومان برآورد شده. در مجموع در یک سال هزینه ناشی از سرطان در کشور 20 هزار میلیارد تومان است که با توجه به افزایش بروز سرطان در سال‌های آینده طی 20 سال آینده این هزینه تقریبا 2 برابر خواهد شد. تنها با انجام پژوهش‌های کاربردی و برنامه‌ریزی مناسب و توسعه ابعاد مختلف کنترل سرطان شامل پیشگیری، تشخیص زودرس و درمان مناسب می‌توان ضمن کاهش هزینه‌های درمانی هزینه‌های غیرمستقیم سرطان را کاهش داد.

انجام تحقیقات سرطان در ایران

کشور ما در جنبه‌های مختلف تحقیقات علوم ‌پزشکی، از جمله تحقیقات سرطان پیشرفت قابل‌توجهی کرده است. بیش از 10 مرکز تحقیقاتی در استان‌های مختلف کشور تاسیس شده. از بارزترین تحقیقاتی که در زمینه سرطان‌ها صورت گرفته است می‌توان به تحقیقات سرطان در استان گلستان اشاره کرد که برای بررسی عوامل خطر و پیشگیری از سرطان‌های گوارش فوقانی شامل سرطان‌های معده و مری صورت گرفته است.
این تحقیقات در سال‌های قبل از انقلاب شروع شده و پس از یک دهه توقف مجددا در 10 سال گذشته پیگیری شده است. نتایج این تحقیقات منجر به مشخص شدن عوامل خطر اصلی سرطان مری در ساکنان منطقه ترکمن‌صحرا که یکی از مناطق پرخطر دنیا برای این سرطان است، محسوب شده. جدا از تایید نقش مصرف قلیان، چای داغ و مصرف تریاک به‌عنوان عوامل خطر جدیدی هستند که به وسیله محققان کشور در طی این تحقیقات برای سرطان مری یافت شده است.
ارزیابی وضعیت درمان سرطان کشور و همچنین ارزیابی‌های اقتصادی نیز به وسیله محققان کشور صورت گرفته که نتایج آنها مبنای تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی‌های ملی در خصوص پیشگیری و کنترل سرطان است. با توجه به رشد آمارهای سرطان توسعه تحقیقات سرطان از اولویت‌های کشور است.
شبکه ملی تحقیقات سرطان با هدف ساماندهی به تحقیقات سرطان و افزایش همکاری بین مراکز و سازمان‌های مختلف تاسیس شده. مهم‌ترین چالش تحقیقات سرطان محدودیت‌های ملی و حمایت‌های لازم از مراکز تحقیقاتی بوده است.
امید می‌رود با افزایش اعتبارات تحقیقاتی و توجه ویژه به امر تحقیقات شواهد لازم برای برنامه‌ریزی‌های ملی در خصوص کنترل سرطان تولید شود. اجرای استاندارد و کیفی برنامه ثبت سرطان جمعیتی که در بخش قبلی اشاره شد، بستر مناسبی را برای توسعه تحقیقات سرطان در کشور ایجاد خواهد کرد.

امروز جای هیچ‌گونه شکی نیست که تشخیص زودهنگام سرطان، کلید درمان این بیماری مهلک و کشنده است. اما اینکه چه زمانی انجام شود، بهتر است و اغلب به زمانی باز می‌گردد که هنوز بیمار علایمی نشان نمی‌دهد، خود جای بحث دارد. تا به امروز، شواهد روزافزونی حاکی از آن است که همه انواع سرطان مشخصه‌ خاص یا حتی بوی خاص مربوط به خود را دارند که همین اثر انگشت خاص آنها، کلید تشخیص زودهنگام آنها است.


در حال حاضر، محققان در سراسر جهان به دنبال روش‌های ساده‌تری هستند تا بتوانند علایم زیرکانه‌ای را که انواع سرطان، از جمله سرطان‌های پستان، کولورکتال، ریه، پانکراس، دهان و دیگر سرطان‌ها از خود بروز می‌دهند، قبل از آنکه نتوان برای بیمار کار خاصی انجام داد، شناسایی کنند. البته بعضی تست‌های موجود به این امر کمک می‌کنند.

تد گانسلر، مدیر محتوای پزشکی در انجمن سرطان آمریکا می‌گوید: «در طول 2 دهه گذشته، محققان اطلاعات زیادی در رابطه با تغییرات سلولی و ملکولی برای افتراق بافت سرطانی از سالم پیدا کرده‌اند.» وی ادامه می‌دهد: «بسیاری از متخصصان که حوزه غربالگری و تشخیص سرطان را دنبال می‌کنند، از پیشرفت‌های صورت گرفته بسیار هیجان‌زده‌اند، خصوصا در رابطه با کاهش مرگ و میر مرتبط با سرطان.» در اینجا سعی داریم تا به بعضی از این روش‌های ساده اشاره‌ای داشته باشیم.

تست‌های تنفسی برای تشخیص سرطان

هوای بازدمی شما می‌تواند سرنخ‌های ارزشمندی را در رابطه با سلامتی شما بدهد. البته نه به آن سادگی که مثلا مشخص است به تازگی مسواک زده‌اید. هوای بازدمی حاوی صدها ماده شیمیایی است که «ترکیبات آلی فرار» (VOCs) نامیده می‌شوند. مطالعات زیادی نشان داده‌اند که هوای بازدمی بیماران مبتلا به سرطان‌های ریه و پستان، در مقایسه با افراد سالم، پانلی مجزا و متفاوت از بوها یا VOCها دارند. آزمایش‌های آزمایشگاهی تفصیلی و ارتقای دانش قوی بیوشیمی سرطان کمک کرده تا این یافته‌ها امروز در دسترس قرار گیرد. البته در این میان نباید نقش سگ‌ها را از نظر دور داشت که با شامه تیز خود چه کمک بزرگی به دانشمندان کرده‌اند! در دهه‌های گذشته، مطالعات اندکی به این موضوع اشاره کرده بودند که سگ‌های می‌توانند سرطان‌ها را از روی بو تشخیص دهند. از آن زمان تاکنون، تعداد مطالعات علمی که از این ایده حمایت کرده‌اند، رو به فزونی گذاشته و تایید می‌کنند که دقت سگ‌ها برای تشخیص مواد شیمیایی آزاد شده در اثر وجود سرطان بالاست.

سرطان‌هایی که می‌توانند از قوه بویایی تیز سگ‌ها بهره ببرند، عبارتند از کولون، پستان، مثانه، تخمدان، پروستات و ریه. در حال حاضر نیز کارآزمایی‌های بالینی چندی هستند که به بررسی حسگرهای تنفسی و بینی‌های مصنوعی، براساس تحقیقاتی که روی درک بویایی سگ‌ها صورت گرفته، پرداخته‌اند تا مشخص شود که آیا اینها می‌توانند سرطان ریه را تشخیص دهند.
یکی از این موسسات پیشرو در این زمینه، انستیتوی تنفسی کلینیک کلیولند است که نتایج مطالعات آنها حاکی از دقت حدود 85 درصدی روش فوق در تشخیص افراد سالم از بیمار است. در این روش، بیمار تنها هوای بازدمی خود را تحویل حسگر می‌دهد تا «اثر تنفسی» خاص هر فرد مشخص شود. اگر مواد خاصی در هوای بازدمی باشد، با تغییر رنگ سیستم خود را نشان می‌دهند. دکتر حسین برقعی، انکولوژیست پزشکی در مرکز سرطان فاکس چیس در فیلادلفیا معتقد است جمع‌آوری هوای بازدمی ارزان بوده و با هزینه اندک و سرعت بالا می‌تواند در جمعیت گسترده‌ای مورد استفاده قرار گیرد. البته تغییرات ترکیبات هوای بازدمی تنها نشانه بروز سرطان ریه نیست و در این میان می‌تواند نشانه وجود زودهنگام سرطان پستان هم بوده یا به تایید نتایج غیرطبیعی ماموگرافی نیز کمک کند. این نتایج در شماره مارس 2014 نشریه PLOS One منتشر شده است. یکی از نویسندگان این مقاله معتقد است: «بررسی ترکیبات آلی فرار (VOCs) هوای بازدمی زنانی که علایم آشکاری ندارند، شاید به تشخیص زودهنگام سرطان پستان کمک کرده و پیش آگهی نهایی بیماران را بهبود ‌بخشد. البته باید گفت هنوز خیلی زود است که نتیجه‌گیری کنیم تست تنفسی یا تست‌های مشابه جایگزین ماموگرافی می‌شوند.»

تست بزاق

حال از بوی تنفس که بگذریم، دهان نیز به خودی‌خود، به عنوان دروازه ورود به سلامتی فرد در نظر گرفته شده است. باکتری‌های داخل دهان، نه‌تنها ماشه‌ای برای بروز بیماری‌های حفره دهانی و لثه‌‌ها محسوب می‌شوند، بلکه می‌توانند نشانه‌های زودهنگام بعضی سرطان‌های خاص، مانند سرطان پانکراس را نشان دهند. این نوع سرطان، اغلب تا زمانی که پیشرفت نکند، تشخیص داده نمی‌شوداما یک سواب ساده از بزاق می‌تواند به تشخیص بهتر و سریع‌تر سرطان پانکراس کمک کند. نتایج تحقیقاتی که در کنفرانس سالانه انجمن میکروبیولوژی آمریکا در بهار 2014 عنوان شد، حاکی از آن بود که افراد مبتلا به سرطان پانکراس، در مقایسه با افراد سالم یا افرادی که مبتلا به دیگر بیماری‌های پانکراس هستند، انواع متفاوتی از باکتری را در بزاق خود نشان می‌دهند. پژوهشگران امیدوارند این نتایج، فتح بابی باشد در جهت یافتن روش‌های آسان‌تر برای پیگیری بیمارانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان پانکراس قرار دارند. آنها می‌گویند نتایج به‌دست‌آمده بسیار امیدبخش و حیرت‌آور هستند. زیرا بزاق بیماران مبتلا به سرطان پانکراس حاوی سطح کمتری از انواع بعضی از باکتری‌ها و سطح بیشتری را از انواع دیگر هستند. البته بعضی از کارآزمایی‌های بالینی روی این موضوع کار می‌کنند که ترکیبات بزاق می‌تواند بعضی از انواع سرطان دهان را نیز نشان دهد یا خیر.

تست خون و تست مدفوع

امروزه مشخص شده که تمامی انواع سلول‌های سرطانی DNA به داخل جریان خون می‌ریزند، بنابراین بسیاری از انواع تست‌های خونی یا «بیوپسی‌های مایع» بر مبنای تعقیب این قطعات ژنتیکی مانند پروتئین‌ها، ذرات تومورال و دیگر بیومارکرها، خصوصا مواردی که مرتبط با سرطان هستند در خون پایه‌‌ریزی می‌شوند. درواقع اکثر تحقیقات پایه سرطان که در دهه‌های اخیر انجام شده‌اند بر شناسایی تغییرات DNA RNA و پروتئین تمرکز کرده‌اند تا بتوانند سلول‌های سرطانی را از انواع طبیعی تمیز دهند. پیشرفت‌های عظیمی هم که در تکنولوژی پزشکی رخ داده به دانشمندان کمک می‌کند تا این تغییرات را در نمونه‌‌های خون، ادرار و مدفوع تشخیص دهند. مطالعات اخیر نشان داده‌اند DNA تومور در گردش به‌طور موفقیت‌آمیزی در افراد مبتلا به بعضی سرطان‌ها، مانند پستان، کولورکتال، گاستروازوفاژیال و پانکراس در همان مراحل اولیه بیماری قابل تشخیص است. همچنین تغییرات گویچه‌های قرمز خون و DNA مرتبط با سرطان کولورکتال می‌توانند به داخل لوله گوارش آمده و همراه با مدفوع به بیرون از بدن رانده شوند. در حال حاضر، یک تست آسان برای استفاده، به بررسی و تشخیص این علائم غیرطبیعی می‌پردازد، یعنی خیلی قبل از آنکه تغییرات ناشی از سرطان کولورکتال خود را در جریان خون نشان دهند. در آگوست 2014، سازمان غذا و داروی آمریکا نخستین تست DNA مدفوع را با نام Cologuard مورد تایید خود قرار داد. البته توصیه‌های کنونی غربالگری سرطان کولوررکتال شامل این تست نمی‌شوند اما متخصصان معتقدند : Cologuard به‌زودی جای خود را در میان تست‌های تشخیصی سرطان کولورکتال بازمی‌کند.

پیشرفت تکنولوژی

تصویربرداری‌های پزشکی مانند ماموگرافی و سی‌تی اسکن‌ها، نقش بسیار مهمی در تشخیص و پیگیری سرطان دارند. به موازات پیشرفت تکنولوژی، میزان آگاهی و درک دانشمندان از چگونگی شکل‌گیری و روند رشد انواع سرطان بالا می‌رود. از سوی دیگر، تست‌های غربالگری پیشرفته‌ای نیز به میدان می‌آیند که قادرند سرطان‌ها را در مراحل پایین‌تر و در اندازه‌های کوچک‌تر، حتی در مراحل پیش‌سرطانی، شناسایی کنند و دیگر به آنها اجازه ندهند که در آینده تهدیدی برای جان انسان‌ها به‌شمار آیند. محققان معتقدند: «این مهم است که روش‌هایی توسعه یابند که به‌طور دقیق تعیین کنند کدام یک از انواع سرطان که زود تشخیص داده می‌شوند، واقعا خطرناک هستند و کدام بیماران می‌توانند به‌طور ایمن از عوارض جانبی جراحی، پرتوتابی و یا کموتراپی جان سالم به در برند.»/

40 درصد سرطان‌ها قابل پیشگیری است و 60 درصد باقیمانده هم با خود مراقبتی و تشخیص زودهنگام درمان می‌شود. پس می‌توان نتیجه گرفت که حداقل نیمی از سرطان‌ها با تشخیص زودهنگام درمان خواهد شد.


خوشبختانه پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان با توجه به یک‌سری نکات ممکن است. یکی از فاکتورهای بسیار مهم در پیشگیری از سرطان نگه داشتن وزن در حالت ایده‌آل است. بر این اساس، باید توجه داشت که بالا بودن وزن هنگام تولد رابطه مختصری با خطر سرطان دارد،اما افزایش وزن در دوران بزرگسالی با افزایش خطر سرطان مرتبط است. از سوی دیگر باید از کاهش و افزایش مکرر وزن پرهیز کرد، زیرا بر خطر بروز سرطان تأثیر می‌گذارد.
امان از سیگار

پرهیز از مصرف دخانیات گرچه دیگر تکراری شده است، اما همچنان از سوی بسیاری از افراد نادیده گرفته می‌شود.
از فرآورده‌های توتون مانند سیگار، پیپ و قلیان و حتی جویدن توتون، سالم نیست. حتی توصیه می‌شود که اگر سیگار هم نمی‌کشید، از نشستن در جاهایی که افراد دیگر سیگار می‌کشند، خودداری کنید. جالب است بدانید که اثرات ترک سیگار از همان ساعات اولیه ترک آشکار می‌شود پس هر چه زودتر سیگار را ترک کنید سود بیشتری می‌برید و هر چه زمان بیشتری برای اقدام به ترک سپری شود، مزایای حاصل از آن کاهش می‌یابد.
معجزه ورزش را دست‌کم نگیرید

بررسی‌های محققان ثابت کرده است که داشتن فعالیت بدنی منظم روزانه حتی به شکل پیاده‌روی می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به سرطان بسیار موثر باشد. به همین دلیل توصیه می شود هر هفته دست‌کم سه بار و هر بار 30 تا 45 دقیقه فعالیت ورزشی انجام دهید که ضربان قلب‌تان را بالا ببرد و در کنار آن تمریناتی نیز برای تقویت عضلات داشته باشید. همچنین از نشستن طولانی در یک‌جا از جمله پشت میز کار یا در مقابل تلویزیون، بپرهیزید.
برنامه غذایی‌تان را با میوه‌ها رنگین کنید

مصرف روزانه پنج وعده از سبزی‌ها و میوه‌ها مقوله‌ای است که اثرات آن در پیشگیری از سرطان انکارنشدنی است. باید مصرف مواد نشاسته‌ای را کم کنید و از رژیم‌های غذایی که غنی از میوه‌جات و سبزیجات تازه است، استفاده کنید. همچنین باید از نوشیدنی‌های شکردار بپرهیزید و این نوشیدنی‌ها را با آب جایگزین کنید. علاوه بر مصرف قند و شکر تصفیه شده مصرف نمک را نیز باید محدود و برای طعم‌دار کردن غذا از ادویه و چاشنی گیاهی استفاده کنید.
تغذیه سالم داشته باشید

در این که باید به اندازه مناسب غذا بخورید و سعی کنید که وعده‌های اصلی غذا را حذف نکنید تا ناچار به ریزه‌خواری نشوید، از نقطه نظر سلامت شکی وجود ندارد.
توصیه می شود در حالت استرس و اضطراب غذا نخورید، از غذاهای کم‌چرب و تا حد امکان بدون چربی‌های حیوانی استفاده کنید.برای این منظور از روش‌های صحیح پخت مانند کبابی، بخارپز، آب‌پز و پخت ملایم در حرارت کم‌بهره بگیرید. همچنین غذاهای نیم سوخته و سوخته (کباب، جوجه کباب، ته دیگ، سیب‌زمینی و پیاز داغ سوخته) را مصرف نکنید.
از مصرف انواع گوشت‌های دودی و نمک سود یا فرآوری شده با مواد شیمیایی و نگهدارنده مانند سوسیس و کالباس و کنسرو به‌طور جدی باید پرهیز کرد. از مصرف مشروبات الکلی نیز باید پرهیز کرد.
خود را در برابر عفونت‌ها محافظت کنید

پیشگیری از ابتلا به عفونت‌ها و ویروس‌ها می‌تواند سدی در برابر ابتلا به بسیاری بیماری‌های دیگر از جمله برخی از انواع سرطان باشد. به همین دلیل دکتر قنبری‌مطلق با تاکید بر تزریق واکسن برای پیشگیری از ابتلا به ویروس هپاتیتb ، بخصوص از سوی افراد پرخطر می‌گوید: برای آمیزش جنسی نیز باید از ابزارهای محافظت‌کننده، استفاده کرد تا خطر ابتلا به ویروس پاپیلوم انسانی و سرطان‌های ناشی از آن مانند سرطان دهان، دهانه رحم و مقعد کاهش پیدا کند.
محافظت از پوست را کم‌اهمیت نشمرید

متخصصان به طور مکرر تاکید می‌کنند که در صورت تماس طولانی‌مدت با تابش آفتاب، از کرم ضدآفتاب، کلاه آفتاب‌گیر، عینک آفتابی و پوشش مناسب مثل لباس سفید، آستین‌دار و یقه بلند استفاده کنید.
برای کاهش اثرات زیانبار نور خورشید بر پوست و تشدید خطر سرطان پوست باید از کرم یا لوسیون ضدآفتابی استفاده کنید که فاکتور محافظتی آن 15 یا بیشتر است. بعد از تماس با نور خورشید، دوش بگیرید و عرق موجود روی پوست، نمک، مواد شیمیایی و فرآورده‌های ضدآفتاب را از تن خود بشویید. از برنزه شدن چه از طریق خوابیدن در برابر نور خورشید یا لامپ‌های فرابنفش نیز پرهیز کنید.
اگر مرتب آرایش می‌کنید، از لوازم آرایشی بدون چربی استفاده کنید؛ زیرا لوازم آرایش چرب، منافذ پوستی را می‌بندد. داروها از جمله برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدافسردگی، ضدپرفشاری خون، داروهای قلبی و دیابت نیز می‌تواند پوست را نسبت به آفتاب حساس‌تر کند.
مراقب آسیب‌های شغلی باشید

در نظر داشته باشید که برخی از مشاغل چون کشاورزی، سمپاشی، نقاشی، مبل‌سازی، کار در صنایع آهن، فولاد، زغال‌سنگ، لاستیک و کار تولید یا تعمیر پوتین و کفش، خطر برخی سرطان‌ها را افزایش می‌دهد.
از تماس با آفت‌کش‌ها بپرهیزید. جذب آفت‌کش‌ها بیشتر از راه پوست صورت می‌گیرد. در صورت تماس باید بدنتان را بسرعت بشویید. هنگام کار با حلال‌ها نیز باید مطمئن شوید که اتاق کاملا تهویه می‌شود. از برخورد غیرضروری با اشعه ایکس نیز تا حد امکان پرهیز کنید. اگر در محیطی کار می‌کنید که در آن در معرض تراکم بالایی از ذرات ریز، الیاف و گرد و غبار قرار دارید، ماسک محافظ مناسب را روی بینی و دهان خود قرار دهید.
زندگی روانی سالمی داشته باشید

شاید در ظاهر به نظر شعارگونه بیاید، ولی واقعیت آن است که اگر در زندگی اهداف واقعگرایانه داشته باشید، درگیر بسیاری از استرس‌های روحی نخواهید شد. بر این اساس، تا آنجا که می‌توانید از تنش و اضطراب پرهیز کنید؛ زیرا اضطراب، سیستم دفاعی بدن را تضعیف می‌کند. خودتان را دوست داشته باشید و به جسم و روان خود احترام بگذارید. دقایقی از روز را به خلوت کردن با خود و دعا کردن بپردازید تا به آرامش برسید. از رقابت‌های ناسالم تنش‌آفرین بپرهیزید و زندگی اجتماعی سالمی داشته باشید.
علائم هشداردهنده سرطان را بشناسید

نشانه‌هایی که به منظور تشخیص زودهنگام سرطان نباید نادیده بگیرید شامل موارد زیر می‌شود:
ابتلای به سرطان در اقوام درجه یک
تغییر در خال‌های پوستی و زخم‌های بدون بهبود
توده در هر جای بدن
سرفه یا گرفتگی صدای طولانی
اختلال بلع یا سوء هاضمه طولانی
استفراغ یا سرفه خونی
اسهال یا یبوست طولانی
خونریزی غیرطبیعی ادرار، مدفوع، واژن، نوک سینه
بی‌اشتهایی یا کاهش وزن بی‌دلیل/

سلول ها به طور نرمال، با دو تا شدن به طریقه منظم و کنترل شده تولید مثل می کنند و منجر به رشد و ترمیم بافت های بدن می شوند.گاهی تقسیم سلول ها ، بدون کنترل و به صورت غیر عادی انجام می شود. ‌رشد غیر عادی و بیش از حد سلول های بافت، تومور نامیده می شود که می تواند خوش خیم یا بد خیم باشد.
Google+FacebookFacebookFacebookFacebook
رشد بی رویه و خارج از کنترل تعدادی از سلول ها سرطان نامیده می شود. بدن انسان از اجزاء کوچکی به نام سلول تشکیل شده که با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند. سلول ها، بلوک های ساختمانی بدن هستند و گروهی از سلول ها، بافت ها و ارگان های بدن را تشکیل می دهند. سلول هایی که در بافت های مختلف مانند مغز، کبد ، کلیه و ریه هستند، هر کدام یک عملکرد واحد دارند. سلول ها به طور نرمال ،با دو تا شدن به طریقه منظم و کنترل شده تولید مثل می کنند و منجر به رشد و ترمیم بافت های بدن می شوند.گاهی تقسیم سلول ها ، بدون کنترل و به صورت غیر عادی انجام می شود. ‌رشد غیر عادی و بیش از حد سلول های بافت، تومور نامیده می شود که می تواند خوش خیم یا بد خیم باشد.
تومورهای خوش خیم معمولا محدود به قسمت کوچکی از بدن است و اغلب به آهستگی رشد می کند. این تومورها بسته به سایز و محلشان ،مشکلاتی به وجود می آورند که با درمان تومور که غالبا جراحی است ، معمولا بیمار مشکل دیگری نخواهد داشت.
سرطان یا تومورهای بدخیم نیز در یک فضای محدود شروع می شوند ، اما می توانند به بافت ها و ارگان های مجاور گسترش یابند. سلول های سرطانی ممکن است با جریان خون به مناطق دورتری در بدن منتقل شوند .در اینجا ممکن است تومور جدیدی را به نام تومور ثانویه یا متاستاتیک تشکیل دهند.
سلول‌های سرطانی با سیستم لنفاتیک نیز منتقل می شوند. سیستم لنفاتیک به طور نرمال برای از بین بردن عفونت در بدن کار می کند. این سیستم از یک سری غدد و رگ هائی که در سراسر بدن به هم متصلند تشکیل شده است.
علت دقیق سرطان ناشناخته است. فاکتورهای خطر ابتلا به سرطان به ترتیب شانس ابتلا و انواع سرطان در جدول1 و 2 نشان داده شده است.
‌فاکتورهای خطر غیر قابل تغییر سرطان عبارتند از: جنس، سن، ژنتیک. به طور مثال در افراد باسابقه فامیلی انواعی از سرطان ، احتمال ابتلا به سرطان بیشتر است.
یکی از فاکتورهای خطر قابل تغییر، توتون و تنباکو است. 90% از سرطان های ریه ناشی از توتون است. تار موجود در توتون با سرطان های حنجره ، حلق، مری ، مثانه، پانکراس، کلیه و سرویکس مرتبط است.

غربالگری (بیماریابی)

غربالگری به مفهوم تشخیص زودرس سرطان در افراد بی علامت است که حیات بیمار را تضمین می کند. غربالگری سرطان برای گروه های زیر در دسترس است:
عموم مردم: سرطان های تحت غربالگری عبارتند از : سرطان پستان، سرطان روده بزرگ، سرطان دهانه رحم، سرطان پروستات.
گروه های با احتمال بالای ابتلا به سرطان : سرطان های تحت غربالگری عبارتند از: سرطان ریه، سرطان کبد در هپاتیت B و C مزمن، سرطان معده، سرطان بیضه.
غربالگری سرطان شامل یک معاینه پزشکی و یک یا تعدادی از اقدامات زیر است:

‌آزمایش خون

بعضی از سرطان ها با آزمایش خونی که تومور مارکر نامیده می شود، تشخیص داده شوند و بعضی از تومور مارکرها برای تشخیص پیشرفت بیماری بعد از درمان نیز به کار می روند. تومور مارکرها در سرطان های زیر مفید هستند: سرطان های روده بزرگ، کبد، پستان، تومورهای بیضه، پروستات ، تیروئید و ریه

‌رادیوگرافی از قفسه سینه (CXR)

این تصویربرداری در بیماران با سرطان ریه و بیمارانی که پزشک مشکوک به انتشار سرطان از جایی دیگر به ریه بیمار است به کار می رود.

ماموگرافی

طبق مطالعات زیادی که انجام شده ماموگرافی برای تشخیص زودرس سرطان پستان بسیار مفید است. توصیه می شود زنان بالای 40 سال برای غربالگری سرطان پستان با ماموگرافی بررسی شوند و در مورد تکنیک معاینه پستان توسط خودشان آموزش داده شوند.

سونوگرافی

سونوگرافی روشی ساده برای یافتن بدخیمی های مخفی شکم و حفره لگنی مثل تومور پانکراس و سرطان تخمدان و همچنین برای بررسی سرطان هایی که در کبد قرار گرفته اند، است.

‌نمونه برداری

این جراحی ساده سرپایی و معمولا تحت یک بی حسی موضعی انجام می شود. نمونه برداری در افرادی که یک توده یا تورم بزرگ شونده و یا یک ضایعه پوستی دارندکه مشخصاتش تغییر می کند به کار می رود. بعضی اوقات یک نمونه برداری نازک با سوزن از قسمت های عمقی توده یا برآمدگی در حفره بدن انجام می شود. گاهی سونوگرافی یا سی تی اسکن برای تعیین اندازه و محل قرار گیری توده قبل از آن استفاده می شود.

‌آندوسکوپی

این یک روش تشخیصی با وسایل مخصوص است که توسط پزشک با چراغ برای دیدن حفره معده، روده بزرگ، بینی، نای، ریه ها برای یافتن ضایعات سرطانی به کار می رود و یک روش مفید برای پی گیری تومور بعد از درمان است.

‌آزمایش ادرار

آزمایش ادرار برای یافتن سلول های بدخیم در بیمارانی که مشکوک به بدخیمی های کلیه، حالب ( مجرایی که ادرار را از کلیه به مثانه منتقل می کند) مثانه و پروستات انجام می شود. در صورت نیاز اقدام دیگر در این زمینه سیستوسکوپی ( دیدن مثانه توسط لوله مجهز به دوربین) است.

‌آزمایش خون مخفی در مدفوع

این آزمایش در بیمارانی که سابقه تغییر عادت اجابت مزاج یا کاهش وزن شدید یا سابقه فامیلی بدخیمی روده دارند انجام می شوند.

اسمیر دهانه رحم ( پاپ اسمیر)

این روش در زنان برای یافتن ضایعات پیش بدخیم و یا تشخیص زودرس سرطان به کار می رود. توصیه می شود زنان به طور منظم این آزمایش را انجام دهند.

‌سی تی اسکن

این روش برای یافتن تومورهایی که در حفره های بدن هستند و با معاینات بالینی همیشگی تشخیص داده نمی شوند جهت تشخیص زودرس سرطان های ریه، روده بزرگ، پروستات، مغز و حلق ( سر و گردن) به کار می رود.

‌تغذیه

غربالگری برای دستیابی به روش تغذیه و اطلاع رسانی به اشخاص و بیماران در رابطه با رژیم غذایی و نقش آن در پیشگیری از درمان بیماران مفید است.

آزمایش و تصویر برداری؛ تشخیص سرطان

روش‌های تشخیصی گوناگونی برای تأیید وجود بیماری و پیداکردن میزان گسترش آن استفاده می‌شود. این روش ها شامل پرتونگاری‌های اختصاصی، پژواک‌نگاری (سونوگرافی) و آزمایش خون است.

سونوگرافی

سونوگرافی روشی غیرتهاجمی بدون درد برای بررسی اعضای داخلی است. این وسیله شبیه رادار عمل می‌کند بدین طریق که امواج صوتی از اعضای داخلی عبور کرده و بازگشت آن‌ها دریافت شده، آنگاه توسط رایانه به تصویری تبدیل می‌شود که نشان دهنده وضعیت اعضای داخلی است. سونوگرافی می‌تواند بین کیست و سایر علل بزرگی تخمدان افتراق دهد. اگر کیست تخمدان کشف شود، چسبندگی آن به ساختمان های دیگر و نمای خوش خیم یا بدخیم آن توسط پژواک نگاری قابل ارزیابی است.

پرتونگاری (رادیوگرافی )

در زنانی که سرطان تخمدان تشخیص داده شده، برای پیداکردن درگیری دستگاه ادراری و روده فراخ توسط سرطان، ‌از پرتونگاری‌های گوناگون استفاه می‌شود. یکی از این روش ها تنقیه باریم است. در این آزمایش روده فراخ توسط محلولی از باریم با تنقیه پر می‌شود و سپس پرتونگاری به عمل می‌آید. نتایج پرتونگاری اثر تومور بر عملکرد روده فراخ و احتمال منشأ گرفتن تومور از روده فراخ را مشخص می‌کند. پرتونگاری دیگر IVPاست. در این آزمایش ماده حاجب به درون خون تزریق می‌شود، سپس این ماده توسط کلیه‌ها از خون گرفته می‌شود و در ادرار تغلیظ می شود. این نوع پرتونگاری، ساختمان کلیه‌ها و سایر قسمت های دستگاه ادراری را مشخص می‌کند.

لاپاروسکوپی

این روش ممکن است با احساس کردن تومور توسط پزشک یا مشاهده نکته غیرطبیعی در آزمون های تصویربرداری انجام گیرد. در این روش یک سوراخ کوچک در جدار شکم ایجاد می شود و یک وسیله لوله مانند باریک همراه یک چراغ از محل سوراخ به داخل شکم وارد می شود. در مواردی که کیست‌های تخمدان به نظر بزرگ بیایند، این روش ممکن است باعث صدمه آنها شود؛ در این مواقع لاپاروتومی توصیه می‌شود.

لاپاروتومی

این جراحی تحت بیهوشی عمومی صورت می‌گیرد و تشخیص و درمان سرطان تخمدان را توام انجام می‌دهد. در حین لاپاروتومی قطعه‌ای از بافت برای تشخیص نمونه‌برداری می‌شود ولی هدف لاپاروتومی درمان سرطان تخمدان نیز هست.

عکسبرداری پوزیترون نشری برای تشخیص سرطان و تومور سرطانی

Positron emission tomography یا PETیک روش تشخیصی است که از طریق عکس‌های بیولوژیک از آشکارسازی تشعشع پوزیترون نشری کار می کند. پوزیترون مانند الکترون ذره ای کوچک است که دارای بار مثبت است و از ماده رادیو اکتیو انتشار یافته و به بدن بیمار هدایت می شود. عکس های متعدد از بدن بیمار می تواند انواع بیماری فرد را مشخص کند. که دارای دقت بالایی است و از تکنیکی بالا برای استفاده از ایزوتوپ های تولید شده در سیکلوترون بهره می برد. یک رادیو نوکلئید منتشر کنندهِ پوزیترون معمولا بوسیلهِ تزریق وارد بدن فرد می شود و در بافت مورد نظر تجمع می‌کند. این رادیو نوکلئید به وسیله انتشار پوزیترون واپاشی می کند که فورا با یک الکترون مجاور خود (به دلیل کثرت الکترون‌ها در ماده) ترکیب شده و در همین زمان پس از ترکیب این زوج الکترون-پوزیترون و نابودی آن‌ها دو اشعه گامای مشخصه در جهت مخالف هم منتشر می شوند. این اشعه ها به وسیله آشکارسازهای گاما آشکار‌سازی می‌شوند که نمایانگر موقعیت دقیق آن ها است. PETنقش مهمی را در تشخیص سرطان ایفا می کند.
روش های جدید به تلفیق CT و PETپرداخته‌اند و به روشی دیگر به نام PETCT منجر شده است. این روش 30% بهتر از روش های قبل عمل می کند.
برتری عکس برداری هسته ای بر عکس برداری اشعه‌X ‌این است که به وسیله عکس‌برداری هسته ای می توان هم از بافت‌های نرم و هم استخوان ها به خوبی عکس‌برداری کرد. مقدار متوسط دز موثر mSv4/6برای هر بار عکس‌برداری است.

‌کاربرد های عمومی دستگاه

PETمعمولا برای تشخیص سرطان به کار می‌رود همچنین برای بررسی نحوه پیشرفت و یا بهبود تومور سرطانی (از طریق تغییرات بیوشیمیایی) نیز کاربرد دارد. این نوع اسکن می‌تواند برای تمام بدن کاربرد داشته باشد. PET Scanاز قلب می تواند برای بررسی جریان خون وارد شده به عضلات قلب مورد استفاده قرار گیرد و نیز برای تشخیص بیماری های کرونر قلب مفید است. PETهمراه با روش های دیگر بررسی قلب می تواند به تشخیص دقیق نارسایی های عضلات قلب کمک کند و برای روش هایی چون آنژیوپلاستی می تواند سودمند باشد.

‌مزایا و معایب PET

‌چون PETبه پزشک امکان می دهد بر روی بدن مریض تحقیق کند ، پزشک می تواند تغییرات بیوشیمیایی بدن را قبل از تغییرات جسمی و آناتومیک مشاهده کند.
به دلیل آنکه ماده رادیو اکتیو دارای نیمه عمر بسیار کوتاهی است ، ماندگاری خود ماده و تشعشعات آن در بدن کم خواهد بود.
‌ماده رادیو اکتیو ممکن است اثراتی را بر جنین زنان حامله باقی بگذارد و بر شیر زنان شیرده نیز تاثیر گذار باشد. در صورت حامله یا شیر ده بودن باید به پزشک اطلاع داده شود.

‌محدودیت های PET

در بیمارانی که دارای تعادل شیمیایی معمولی نیستند ممکن است این روش نتیجه غلط بدهد. مخصوصا در مورد بیماران دیابتی اگر سطح قند خونشان نرمال نباشد. همچنین چون ماده رادیو اکتیو پس از زمانی کوتاه از بین می رود، در نتیجه باید مرکز تولید رادیواکتیو نزدیک آزمایشگاه PETباشد. این نکته مهمی است تا ماده رادیو اکتیو از بین نرود و اثر خود را از دست ندهد.
در نهایت ، روش PETمی تواند بخشی از یک زنجیرهِ آزمایش باشد. همچنین می‌تواند با انواع دیگر عکس برداری ها مانند CTو MRIتلفیق شود.

الاستوگرافی و تشخیص سرطان سینه

سونوگرافی می‌تواند بدون نیاز به نمونه‌برداری به پزشک در تشخیص سرطان سینه کمک کند.
دانشمندان به فناوری جدیدی برای تشخیص بافت سرطانی دست یافته‌اند. این فناوری که الاستوگرافی ‌ ‌نام گرفته، یک روش غیرتهاجمی تصویر برداری سونوگرافی است که می‌تواند بافت‌های خوش خیم را از بد خیم تشخیص دهد. در الاستوگرافی انعطاف پذیری بافت بدن ارزیابی و تصویربرداری می‌شود.
این روش در واقع بسط یکی از قدیمی‌ترین ابزارها در پزشکی نیز یعنی معاینه با دست است که پزشک شکل و سفتی بافت بدن را احساس می‌کند. تومورهای سرطانی شبیه فنر سفت هستند، اما بافت طبیعی و ضایعات خوش خیم به راحتی فشرده می‌شوند. در سونوگرافی معمولی و الاستوگرافی از پژواک امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویر از داخل بدن استفاده می‌شود، اما الاستوگرافی یک قدم جلوتر است. در سونوگرافی معمولی پزشک دستگاه را برروی پوست بدن می‌گذارد و امواج صوتی با فرکانس بالا به داخل بدن فرستاده می‌شوند. بافت و اندام ها صدا را به صورت پژواک به یک رایانه می‌فرستند و رایانه صدا را به تصویر تبدیل می‌کند.
الاستوگرافی نیز حرکات را ارزیابی می‌کند. هنگامی که پزشک دستگاه را روی سینه حرکت می‌کند پژواک صدا قبل و بعد از فشردن یا حرکت بافت سینه ارزیابی می‌شود. تصاویر حاصله سفتی و نرمی بافت را مشخص می‌کند. استفاده از این شیوه در تشخیص سرطان سینه اولین کاربرد واقعی الاستوگرافی است.
در یک روش تحقیقاتی روش الاستوگرافی بر روی‌ 80‌زن غده‌های بی‌ضرر را با دقت ‌ 100‌درصد از تومورهای بدخیم سینه تشخیص داد. در نمونه برداری سلول های سینه با سوزن یا چاقوی جراحی برداشته شده و در زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود. نمونه‌برداری اضطراب، تنش و نگرانی بسیار زیادی به همراه دارد. علاوه برآن شیوه جدید می‌تواند به کاهش هزینه‌ها کمک کند.
سالیانه حدود یک میلیون نمونه‌برداری از بافت‌های مشکوک به سرطان که در ماموگرافی یا معاینات با دست تشخیص داده می‌شود انجام می‌گیرد. اما از هر ‌ 10‌مورد در هشت مورد نمونه‌ها خوش خیم هستند.
نمونه برداری می‌تواند ‌ 200‌ تا هزار دلار هزینه در برداشته باشد و چند روز یا هفته طول می‌کشد تا نتیجه آزمایش مشخص شود. هزینه الاستوگرافی به مراتب کمتر از روش نمونه برداری است. همچنین نتیجه این روش ظرف چند دقیقه معلوم می‌شود.
شیوه سونوگرافی در مقایسه با نمونه برداری از بافت سینه زن، هر ‌17‌ مورد تومور سرطانی را تشخیص داد و از ‌ 106‌مورد برجستگی خوش خیم ‌ 105‌مورد را درست تشخیص داد.

Follow up ‌های اولتراسوند در غربالگری سرطان پستان

بر طبق مطالعات رادیولوژی توده های پستانی که در اولتراسوند مشخص می شوند و به عنوان نسبتا خوش خیم تشخیص داده می شوند به طور سالمی به وسیله Follow upتصویربرداری به جای بیوپسی کنترل شود.
از آنجائی که ماموگرافی یک آزمون غربالگری استاندارد سرطان پستان است، حساسیت ماموگرافی برای تشخیص سرطان پستان در خانم هایی با بافت متراکم پستان کاهش می یابد. بعضی از مطالعات نشان داده است که اولتراسوند می تواند اطلاعات مفیدی را در تشخیص سرطان در خانم هایی با پستان متراکم ایجاد کند. هر چند، غربالگری با اولتراسند هم یک تعداد وسیعی از ضایعات پستان که مشکوک هستند را تشخیص می دهد، ولی ممکن است سرطانی باشند یا نباشند. اغلب برای این توده ها بیوپسی پبیشنهاد می شود. در این روش 80 درصد ضایعات بیوپسی نرمال پستان، خوش‌خیم تشخیص داده می‌شوند.
این نتایج بیان می کند که Follow upهای معمول با اولتراسوند یک روش بی خطر نسبت به بیوپسی در مواردی است که ضایعه پستان به عنوان یک ضایعه نسبتا خوش خیم طبقه بندی شده است.

‌اسکنر قابل حمل برای تشخیص سرطان سینه

به تازگی اسکنر قابل حملی اختراع شده است که بدون نیاز به انجام آزمایش اشعه ایکس می تواند به راحتی و دقت بسیار سرطان سینه را در زنان جوان تشخیص دهد.
این اسکنر جدید ساخته شده با امواج رادیویی کار می کند و به سرعت تومورهای سرطانی بدخیم و خوش خیمی را که در کامپیوتر نشان داده می شود نشان می دهد و قابل استفاده در دفتر پزشکان است.
پیش از این هم از امواج رادیویی در تشخیص سرطان سینه استفاده شده بود ولی تفاوت آن با این روش جدید در سرعت تشخیص تومورهای سرطانی و قابل حمل بودن دستگاه است.
در این روش از پرتونگاری های کامپیوتری و از فن آوری همانند موبایل استفاده می شود. ولی در این دستگاه هزینه ها کمی پایین تر آمده و اندازه آن کوچک شده است.
ماموگرافی در تشخیص سرطان سینه در زنان بالای 50 سال به خوبی عمل کرده و دقت آن تا حدود 95 درصد است ولی چنین اثری را در زنان زیر 50 سال ندارد و دقت تشخیصی آن حدود 65 درصد است.

بینی الکترونیکی و تشخیص زودهنگام انواع سرطان

آزمایش استنشاقی جدید می تواند نشانه های اولیه سرطان سینه، ریه، روده و پروستات را تشخیص دهد. محققان دستگاهی به نام Breathotronساخته اند که سرطان را بو می کشد .
پژوهشگران معتقدند بررسی های بیشتر می‌تواند به ارائه یک بینی الکترونیکی )Electronic Nose(ارزان قیمت و قابل حمل منجر شود که پزشکان با استفاده از آن بتوانند بیماری ها را زودهنگام تشخیص دهند. این تحقیق نشان می‌دهد که بینی الکترونیک می تواند نفس سالم و بدخیم را از هم تشخیص داده و بین نفس بیماران مبتلا به انواع سرطان، تمایز قایل شود. اگر نتایج اولیه در مطالعات وسیع بعدی تایید شود، فناوری جدید می تواند به ابزار ساده ای برای تشخیص زودهنگام و همچنین تصویربرداری از سرطان تبدیل شود.
این شیوه همچنین می تواند راه ساده ای برای ارزیابی و نظارت بر موثر بودن درمان سرطان و تشخیص زودهنگام عود بیماری ارائه کند. محققان تنفس 177 داوطلب سالم و مبتلا به سرطان های مختلف بین سنین 20 تا 75 ساله را مورد بررسی قرار دادند. پالس‌های نفس این افراد از سنجنده هایی که می توانند میزان بسیار اندک مواد شیمیایی را تشخیص دهد عبور داده شد. سپس مواد شناسایی شده برای تحلیل داده به رایانه ارسال شد.
این دستگاه می تواند به طور چشمگیری شیوه تشخیص سرطان را در سال‌های آتی متحول کند. به جای استفاده از چشم، این دستگاه به پزشکان امکان می دهد از یک بینی پیشرفته برای بو کشیدن مراحل اولیه سرطان استفاده کنند. این دستگاه علاوه بر تشخیص سرطان می تواند ذات الریه و عفونت های روده ای را نیز شناسایی کند.
بینی الکترونیکی به منظور ردیابی نشتی های ضعیف آمونیاک در شاتل ها ساخته شد. این بینی با استفاده از لایه های پلیمری که رسانائی الکترونیکی آن‌ها در مواجه با مواد گوناگون متفاوت است طراحی شد.
اکنون سازندگان آن بر این باورند که می توان از این بینی الکترونیکی به عنوان یک ردیاب بسیار حساس در تشخیص ترکیبات مشخصی که توسط سلول های سرطانی تولید می شوند استفاده کرد.
چنین دستگاهی برای جراحان در زمانی که در حال جراحی بخش های از بدن هستند و مشخص کردن نسج تومورها بسیار سخت و ریسکی است با ارزش است.
در حال حاضر جراحان با استفاده از بازرسی های بصری اسکن های قبل از جراحی برای مشخص کردن نسج سرطانی استفاده می کنند. اما تشخیص نسج سرطانی مغز مشکل است و زمانی که جمجمه باز است تغییر شکل می دهند که باعث می شود اسکن‌ها با مشاهدات جراحان متفاوت باشد. به همین دلیل ، برداشتن نسج سرطانی و جلوگیری از آسیب به بخش های سالم کار سختی است.
بینی الکترونیکی به تازگی سرطان ریه و دیابت را در بیمارانی که به درون آن باز دم کرده بودند تشخیص داد. شاید بتوان با متصل کردن این دستگاه به تجهیزات تصویر برداری تصویر بسیار شفافی از مغز تهیه کرد تا بخش های گرفتار سرطان به دقت مشخص شوند.

نسل بعدی اسپکت: تشخیص زودهنگام سرطان مغز تنها با یک اسکن

نسل آینده فناوری تصویربرداری پزشکی، با امکان تشخیص زودهنگام تر غده های سرطانی مغز تنها در یک اسکن، انقلابی در زمینه بهینه سازی در تشخیص و درمان سرطان ایجاد کرده و خروجی بیماران از بیمارستان ها را افزایش می‌دهد.
پیش بینی بالا بر اساس خبرهای یک طرح پیشگام در بریتانیا قرار دارد. در این طرح، با نام پروسپکتاس، گروهی از دانشگاه لیورپول در همکاری با گروه فیزیک هسته ای و دپارتمان‌های فناوری تاسیسات شورای علوم و فناوری ... فعالیت می کند. هدف این طرح آن است که فناوری برای نسل بعدی ابزار تصویربرداری اسپکت )SPECT(تولید کند.
اسپکت نوعی تصویربرداری است که کاربرد وسیعی در آزمایش عملکرد قلب و غده های سرطانی، از طریق ردیابی اشعه گامایی که از تزریق میزان اندکی مواد رادیواکتیو به بیمار ساتع می شود، دارد. اسپکت می تواند اطلاعات عملکردی سه بعدی در مورد بدن به دست دهد.


نانوسنسور برای تشخیص سریع سرطان

محققان نوعی نانوسنسور و بیومارکر برای مولکول های سرطانی ارائه کرده اند که قادر است وجود سرطان در خون را در غلظت بسیار اندک نیز تشخیص دهد. این نانوسنسور، یک روش آزمایش خون برای تشخیص سریع سرطان است که می تواند در مطب پزشکان مورد استفاده قرار گیرد.
مولکول های سرطانی صرفا در صورت وجود یک تومور در خون ترشح می شوند. دستگاه نانوسنسور نتیجه آزمایش را بسیار سریع تر از روش های متداول ارائه می کند.
هر چند در 10 سال گذشته انواع مختلفی از نانوسنسورها ارائه شده است، اما استفاده از آن‌ها برای آزمایش و تجزیه کامل خون تاکنون سخت بود. این نانوسنسورها حاوی بسیاری از ذرات چون پروتئین ها و یون ها بودند که شناسایی مارکرهای سرطان را سخت می‌کردند.
این نانوسنسور شبیه یک ***** کار می کند. این دستگاه بیومارکرهای سرطان را گرفته و آن‌ها را به یک میکروچیپ متصل می کند و بقیه عناصر و اجزاء خون به جریان خود ادامه می‌دهند. در گام دوم، یک نانودتکتور، وجود بیومارکرهای دارای غلظت بالا از جمله آنتی ژن های سرطان پستان و پروستات را ثبت می‌کند. دانشمندان می توانند بدین طریق غلظت بسیار اندک یک بیومارکر را با دقت بالا شناسایی کنند.
با این روش جدید حتی غلظت های چند پیکوگرم (یک بیلیونیوم گرم) در هر میلی لیتر نیز قابل تشخیص هستند. دقت این روش، شبیه شناسایی یک دانه نمک در یک استخر بزرگ است.
این در حالی است که روش های متداول کنونی صرفا در صورت غلظت کافی بیومارکرهای سرطان در خون، قادر به شناساسی آن‌ها هستند. به علاوه از آنجا که در این روش ها، خون ابتدا از طریق تجزیه شیمیایی چندین ساعته به عناصرش تفکیک می شود، این روش ها بسیار پرزحمت هستند.
در روش جدید می توان با کمک نانو دتکتورهای جدید، یک دستگاه عرضه کرد که پزشک بتواند با آن طی صرفا چند دقیقه در مطب خود، وجود سرطان در فرد را تشخیص دهد. به علاوه از نانو دستگاه ها می توان برای تشخیص همزمان یک سری بیومارکرهای مختلف به عنوان نمونه برای بیماری های قلب، گردش خون و سرطان نیز استفاده کرد. از دیگر امتیازات سنسورهای جدید، تولید نسبتا ارزان آن‌ها است. ‌تشخیص سرطان در بسیاری از مبتلایان دیر انجام می شود تا بتوان از طریق معالجه به موقع، با تومور مقابله کرد اما چنانچه تومور و سلول سرطانی زودهنگام شناسایی شود، می‌توان امکان درمان را حداقل در برخی از انواع سرطان بهبود بخشید.

دستگاه توموریاب و تشخیص نوع سرطان پوست

محققان آمریکایی موفق به ساخت دستگاهی شده‌اند که بدون نیاز به بافت‌برداری، قادر به تشخیص تومور سیاه رنگ قشر عمیق پوست است.
پزشکان تا کنون مجبور بودند زخم‌های پوست را که سرطانی به نظر می‌رسند، بافت‌برداری کنند تا دریابند که آیا زخم‌ها بدخیم هستند یا خوش‌خیم؛ اما ساخت دستگاه جدید پزشکی، از این پس به آن‌ها این امکان را می‌دهد تا بدون نیاز به هر گونه جراحی و بافت‌برداری، وجود تومور در قشر عمیق پوست را تشخیص دهند.
این دستگاه که توموریاب نام گرفته، زخم‌ها را برای تشخیص وجود تومور بررسی می‌کند و پزشکان در صورتی دست به عمل جراحی می‌زنند که این دستگاه وجود علایم سرطانی را تایید کند. تومور سیاه رنگ قشر عمیق پوست، کشنده‌ترین نوع سرطان پوست است و تشخیص دیر هنگام، بر وخامت آن می‌افزاید، اگر بیماری سرطان پوست به موقع و در مراحل اولیه بروز، شناسایی شود، قابل درمان است.

ماموگرافی و تشخیص سرطان سینه

یکی از مهمترین و موثرترین راه های تشخیص سرطان سینه، به خصوص در مراحل اولیه بیماری، انجام ماموگرافی است. یکی از موثرترین راه های مبارزه با این بیماری، تشخیص آن در مراحل اولیه پیدایش است. به عقیده اکثر پزشکان در صورت تشخیص به موقع سرطان در مراحل اولیه می توان درمان موثرتری را انجام داد و از میزان مرگ و میر احتمالی کاست.
تصویربرداری ماموگرافیک دوره ای در زنان بدون نشانه، نرخ ابتلا به سرطان را به میزان زیادی کاهش می دهد. عمده سرطان های پستان از بافت غده ای سینه منشأ می‌گیرند که با تغییرات آناتومیک و انحراف در مجرای و بروز توده های کوچک و بزرگ همراه است. سرطان های پستان معمولا از ربع خارجی پستان آغاز شده و ممکن است توده های بدخیم، به فاشیای قفسه سینه اتصال یابند یا به پوست گسترش پیدا کنند و موجب فرورفتگی شوند. سرطان پستان به تدریج گسترش می یابد و این گسترش در اغلب موارد گره های لنفی در زیر بغل و در طول شریان پستانی داخل را در بر می گیرد.
در حدود 90% از ضایعات خوش خیم و بدخیم پستان از طریق لمس پستان شناسایی می شوند .با این حال ممکن است تا زمان قابل لمس شدن یک توده بدخیم بدون درد و منفرد،گسترش به گره های لنفی صورت گرفته باشد. بنابراین، تشخیص در مراحل اولیه سرطان، به عنوان یک عامل حیاتی در درمان موفق به شمار می رود.

دستگاه سی تی لیزر ماموگرافی

با استفاده از لیزر و سی تی اسکن، روش جدیدی برای تصویربرداری از سینه بدون اشعه ایکس ارائه شده است که نیاز به بیوبسی را کم می کند و ارزش تشخیصی بالایی دارد. روش شبیه سی تی اسکن با اشعه ایکس است ولی لیزر جای اشعه ایکس را گرفته است. لیزر با فرکانسی تولید می شود که با ضریب جذب اکسی و دی اکسی هموگلوبین مطابقت دارد. بیمار یکی از پستان هایش را در محفظه اسکن قرار می دهد طوری که کاملاً معلق بماند و با هیچ قسمتی از سیستم در تماس نباشد. با تابش لیزر و اندازه گیری ضرایب جذب بافتی،تصویر سه بعدی به دست می آید که به راحتی می توان مثبت یا منفی بودن تست را از روی آن تشخیص داد. این سیستم تحت نام ماموگرافی لیزری برش نگاری کامپیوتری (CCTLM) عرضه شده است.
بسیاری از ماموگرافی ها به نتیجه قطعی درباره سرطان منجر نمی شوند، چون خواندن آن‌ها مشکل است. در نتیجه بیماران ناچار به بیوپسی می شوند که عملی دردناک است.سیستم جدید با کم کردن احتمال نیاز به بیوپسی کیفیت زندگی را برای زنان بالا می برد.

مزایای دستگاه سی تی ماموگرافی لیزری

1-در این دستگاه از نور لیزر بی ضرر برای تصویر برداری استفاده می‌شود و اشعه یونیزان ایکس در آن هیچ کاربردی ندارد.
2-از فشرده سازی پستان در هنگام تصویر برداری استفاده نمی‌شود و بیمار در هنگام تصویربرداری کاملا آسوده و در وضعیت دراز‌کش قرار دارد.
3-در پستان‌های با بافت تراکم (dense) که در ماموگرافی معمولی تشخیص ضایعات مشکل یا غیر ممکن است به راحتی می‌توان ضایعه را پیدا کرد.
4-در ماموگرافی معمولی اندازه ضایعات می‌باید حداقل1 سانتی متر باشند تا دیده شوند و مشاهده ضایعه یک سانتی متری در نسج پستان نیز به معنی همراه بودن متاستاز محلی با ضایعه است. اما در این روش ضایعات 3 -2 میلی متری نیز تشخیص داده می‌شوند و چون هر بافت نئوپلازیک بیش از دو میلی متر برای ادامه حیات و رشد خود نیاز به عروق مغذی (angiogenesis ) دارد لذا با تشخیص و درمان به موقع که می‌تواند با برداشتن اصل توده و اطراف آن و ترمیم پلاستیک (بدون ماستکتومی‌رادیکال) انجام گیرد، درمان کامل امکان پذیر است. و اگر پس از لومپکتومی‌و ترمیم، پروتز گذاشته شود امکان بررسی مجدد با پروتز هم وجود دارد که در ماموگرافی معمولی چنین قابلیتی وجود ندارد. انجام MRI نیز در موارد وجود پروتز با محدودیت‌هائی همراه است.
5-در این روش هر وقت ضایعه ای در پستان دیده شود یعنی pathologic angiogenesis وجود دارد و بدخیم است و نیاز به بیوپسی تشخیصی ندارد. اگر ضایعه ای در ماموگرافی معمولی دیده شود و امکان بیوپسی از آن مشکل باشد و رادیولوژیست وجراح بین خوش خیم وبدخیم بودن آن مردد باشند با این روش به آسانی به ماهیت ضایعه پی خواهند برد. لذا از انجام بیوپسی‌های مشکل و غیر ضرور خود بخود کاسته خواهد شد.

مشکلات ماموگرافی

موضوع تابش پرتو های یون ساز xو خطر آن برای بیماران همواره مهمترین ریسک در کار با ماموگرافی است.
در یک آزمایش معمول ماموگرافی، میزان تابش به بیمار بین 1/5 mGyتا 2/5mGyاست. این موضوع خود خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد. به صورت تئوری نشان داده شده است که هر بار تابش به میزان 4 در میلیون احتمال ابتلا را افزایش می دهد. احتمال ابتلای فرد به سرطان سینه در حالت معمولی 1500 در میلیون است.بنابراین افزایش ریسک چندان زیاد نیست.با این حال برای حل این مشکل به تازگی روش هایی ارائه شده اند که از اولتراسوند یا لیزر برای ماموگرافی استفاده می‌کنند. با این حال هنوز ماموگرافی استاندارد طلایی در این حوزه است./

تاکنون حدود 200 نوع سرطان در دنیا شناسایی شده و محققان معتقدند که بسیاری از آنها اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شوند، قابل‌درمان خواهندبود. یکی از مشکلاتی که بیماران مبتلا به سرطان که در حال شیمی‌درمانی هستند، با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، مشکلات تغذیه‌ای، محدودیت‌های غذایی، بی‌اشتهایی و تغییر حس چشایی است. چند نکته ساده و کاربردی تغذیه‌ای را به این گروه از بیماران پیشنهاد می‌کنیم تا با رعایت آنها بتوانند لذت بیشتری از غذایی که می‌خورند، ببرند و فایده بیشتری هم به بدنشان برسانند.

اگر غذایتان بی‌مزه است:

به غذاهای خود سس‌های خانگی بدون مواد افزودنی بزنید.
هنگام پخت غذاهای گوشتی، مقداری سس خردل، سس کچاپ، سس سویا، سبزی‌های معطر یا سرکه اضافه کنید. سیر سرخ‌کرده هم طعم خوبی به گوشت‌ها می‌دهد.
از روز قبل، گوشت را در مخلوطی از سیر و پیاز رنده‌شده بخوابانید.
پودر انواع مغزها را هنگام سرو‌ به غذاها اضافه کنید.
انواع پنیر مانند پنیر چدار می‌توانند طعم متفاوتی به غذای شما بدهند.
به نوشیدنی‌های خود مقداری عسل، دارچین یا شکر بیفزایید.
به غذاهای شیرین، مقداری شکر قهوه‌ای، شیره خرما یا عسل، اضافه کنید.
به‌جای افزودن نمک اضافی به غذاهایی که حس می‌کنید طعم چندان مطلوبی ندارند، کمی گلپر، آبلیمو یا سرکه به آنها بیفزایید.
با غذاهایی که ته‌مزه شیرینی دارند، خرما و کشمش بخورید.
با غذاهایی که ته‌مزه ترشی دارند یا با انواع خورش‌ها، آلو بخورید.

اگر غذایتان زیادی شیرین است:


اگر تغییر حس چشایی باعث می‌شود برخی از غذاها را بیش از اندازه شیرین حس کنید، کمی نمک یا آبلیموی تازه هنگام سرو به آنها بیفزایید.
به نوشیدنی‌های شیرین و برپایه شیر که می‌خواهید طعم ملایم‌تری داشته باشند، کمی ماست، قهوه فوری یا شیر پرچرب اضافه کنید.
اگر حس دهانی‌تان بیش از اندازه به شیرینی حساس شده، نوشیدنی‌های بدون شکر را مصرف کنید. شیر ساده، قهوه‌های فوری بدون شکر و انواع چای می‌توانند گزینه‌های خوبی برای شما باشند.
به‌جای خوراکی‌‌های شیرین، مواد غذایی‌ای مانند پنیر،‌ تخم‌مرغ، مغزها و کره بادام?زمینی را در برنامه صبحانه و عصرانه خود داشته باشید.
از شیرین‌کننده‌های مصنوعی استفاده نکنید.
در کنار غذاهای شیرین، سبزی‌ها و صیفی‌های تازه و فراوان بخورید.

اگر می‌خواهید روند شیمی‌درمانی‌تان به خوبی سپری شود:


در طول شیمی‌درمانی، غلات کامل و سبوس‌دار را جایگزین غلات آرد سفید کنید.
به‌جای آبمیوه‌های صنعتی، آبمیوه‌های تازه و سالم خانگی بخورید تا هم کمی جبران کمبود وزنتان بشود و هم آنتی‌اکسیدان‌های بیشتری به بدنتان برسد.
برای تقویت ایمنی بدنتان، میوه‌ها و سبزی‌هایی با رنگ تیره مانند پرتقال، هویج، آلو سیاه، کلم بروکلی، اسفناج، گوجه‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای‌های رنگی، توت فرنگی، انگور قرمز، گریپ‌فروت قرمز، هلو، زردآلو، فلفل سبز، هندوانه، انبه، انار، آلبالو، گیلاس، تمشک، شاه‌توت و ذرت بخورید.
نصف بشقاب غذای هر وعده‌تان از انواع سبزی‌های تازه تشکیل شده باشد. در ضمن، به سالادهای خود نخودفرنگی، گوجه‌فرنگی گیلاسی، جعفری و ذرت شیرین اضافه کنید.
روزی 4 میوه فصل بخورید.
هفته‌ای 2 تا 3 وعده حبوبات را در برنامه غذایی‌تان بگنجانید.
لبنیات کم‌چرب بخورید.
از روغن زیتون، روغن بذر کتان و روغن کانولا برای طبخ غذاهایتان استفاده کنید.
دور کره و روغن‌های جامد را خط بکشید.
میوه‌ها و مغزهای خام را در وعده صبحانه هم داشته باشید.
همراه چای و نوشیدنی‌های خود، یک تکه کوچک شکلات تلخ هم بخورید.
کمتر گوشت قرمز و گوشت‌های فرآوری‌شده بخورید.
برای مدتی خوردن غذاهای سرخ‌کرده را کنار بگذارید.
میوه‌های خشک را در میان‌ وعده‌هایتان داشته باشید.
تاحد امکان، ماهی، میگو، گوشت بوقلمون، شترمرغ و سینه مرغ را جایگزین گوشت‌ قرمز کنید.
تا می‌توانید در طول روز، آب بخورید.
مصرف آب کرفس هم برایتان مفید است.
خوراکی‌های حاوی ویتامین c مانند انواع مرکبات، کیوی، فلفل دلمه‌ای و پیاز را در طول روز مصرف کنید.

اگر دچار عوارض شیمی‌درمانی شده‌اید:


اگر در اثر شیمی‌درمانی دچار کاهش اشتها شده‌اید هم هیچ کدام از وعده‌های غذایی خود را حذف نکنید. شما می‌توانید حجم کمتری غذا اما در وعده‌های بیشتری بخورید.
اگر حوصله جویدن ندارید، از اطرافیان خود بخواهید که غذاها را برای شما له یا رنده کنند.
اگر در اثر شیمی‌درمانی دچار اسهال شدید، مصرف برنج بدون روغن یا کم‌روغن، موز و سیب را در برنامه روزانه‌تان داشته باشید.
برای پیشگیری از خشکی دهان، مصرف شیر و ماست در طول روز و سوپ رقیق قبل از غذا را فراموش نکنید.
اگر دچار یبوست شدید، روغن زیتون و آلوی خیس‌شده همراه غذاهای خود بخورید.
اگر دچار سوزش گلو و حلق هستید، از مصرف انواع فلفل تازه و پودری خودداری کنید.
برای پیشگیری از تهوع هنگام غذا خوردن در طول دوره‌های شیمی‌درمانی، برای مدتی قید مصرف غذاهایی را که بوی زیاد یا طعم تندی دارند بزنید.
حتی زمانی که تهوع و استفراغ دارید، تاجایی که می‌توانید آب بنوشید.

اگر می‌خواهید غذاهایتان ایمن باشد:

تخم‌مرغ‌هایی را که خارج از یخچال نگهداری می‌شوند یا تاریخ مصرفشان گذشته است، نخرید و نخورید.
تاریخ مصرف تمام خوراکی‌هایی را که می‌خواهید بخرید، نگاه کنید.
خوراکی‌های باز و فله‌ای نخرید.
لبنیات غیرپاستوریزه و محلی نخورید.
از مصرف غذاهای مانده بپرهیزید.
میوه‌ها و سبزی‌هایی را که از نحوه شستشوی آنها خبر ندارید، نخورید.
برای مدتی دور غذاهای رستورانی را خط بکشید.
در مورد مصرف گیاهان دارویی، دمنوش‌ها و مکمل‌های غذایی حتما با پزشک مشورت کنید./

محققان انجمن سرطان آمریکا اعلام کردند با رژیم غذایی سالم، کاهش وزن، فعالیت بدنی و کاهش مصرف الکل و دخانیات می توان از بروز سرطان جلوگیری کرد. درحالیکه سالانه 13 میلیون نفر به سرطان مبتلا می شوند و 8 میلیون نفر به این دلیل جان خود را از دست می دهند، می توان با تشخیص زودهنگام 30 تا 40 درصد مرگ و میرها را کاهش داد.

محققان انجمن سرطان آمریکا پی بردند با رژیم غذایی متنوع و سالم، کاهش وزن، فعالیت بدنی و کاهش مصرف الکل و دخانیات می توان از بروز 340 هزار مورد ابتلا به سرطان جلوگیری کرد.
دکتر تیم آرمسترانگ عضو سازمان بهداشت جهانی گفت: ورزش و فعالیت بدنی مردم در هر سنی آنها را در مقابل ابتلا به انواع سرطان و بیماری های غیر واگیردار مصون می کند. او افزود: برای اینکه بدن سالمی داشته باشید و به جنگ بیماری ها بروید، باید هفته ای 150 دقیقه فعالیت بدنی متعادل داشته باشید که می تواند شامل پیاده روی و دوچرخه سواری باشد.

دانشمندان معتقدند برای مقابله با سرطان باید از دخانیات، نور شدید آفتاب و بیماری های عفونی دوری کرد. دکتر تیم بیرز، عضو مدرسه پزشکی دانشگاه کلرادو گفت: پزشکان مردم را تشویق می کنند تا روش زندگی شان را تغییر دهند، غذای سالم بخورند، ورزش کنند و وزنی متعادل داشته باشند تا به سرطان مبتلا نشوند. او افزود: انجمن سرطان آمریکا با انتشار اهدافش و اجرای آن قصد دارد تا سال 2020 به جنگ سرطان برود. این اهداف عبارتند از:

کاهش محسوس مصرف دخانیات و الکل
چاقی
واکسیناسیون گسترده علیه بیماری هپاتیت b
همگانی کردن درمان بیماری ها
از میان بردن نگاه غلط به سرطان
8 قدم تا شکست سرطان
انجمن سرطان آمریکا 8 روش برای پیشگیری از سرطان پیشنهاد کرده است که عبارت اند از:

مصرف مواد غذایی پر کالری و پر نمک، عاری از فیبر و پر چرب را کاهش دهید
نوشابه های شیرین ننوشید
سبزیجات، میوه، آجیل و غلات بخورید
مصرف گوشت قرمز را کاهش دهید
غذای شور و حاوی سدیم نخورید
مواد تقویتی مانند ویتامین ها، خطر ابتلا به سرطان را کاهش نمی دهد و مصرف آنها توصیه نمی شود
وزنتان را متعادل نگه دارید
روزانه 30 دقیقه فعالیت بدنی مانند پیاده روی و دوچرخه سواری داشته باشید