موضوع: تفسیر چرا؟

به نام خدای بزرگ و مهربان

سلام علیکم
شاید برای برخی سؤال باشد که قرآن چه نیازی به تفسیر دارد و چرا اصلاً اینقدر تفاسیر مختلف وجود دارد. برای پاسخ به این پرسش چند نکته را به اختصار ضمن بهره‎گیری از مقدمه تفسیر شریف المیزان اثر علامه طباطبایی رحمت الله تعالی علیه تقدیم می کنیم :

1 - تفسیر به معنای بیان معانی آیات قرآن کریم و کشف مقاصد و مدالیل آن است. به عبارتی ساده تفسیر در لغت به معنای نقاب از چهره چیزی برداشتن است.
2 - تفسیر قرآن علم جدیدی نیست و به همان عصر نزول قرآن کریم برمی گردد. همانطور که قرآن کریم در آیه 151 سوره مبارکه بقره به آن تصریح نموده : (.... یعلمکم الکتاب و الحکمة...) و این به آن معناست که از ابتدا رسولی از جنس مردم از سوی خداوند فرستاده شده تا به آنان ضمن خواندن آیات الهی و تزکیه، کتاب و حکمت بیاموزد.

3 - اینکه چرا تفاسیر مختلف است دلایل زیادی دارد. یکی از این دلایل به تعداد مفسرین برمی‌گردد. در طبقه اول از مفسرین که صحابه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بودند تا طبقه دوم یعنی تابعین و دیگران تا امروز هر یک به نحوی با بهره‎گیری از احادیث، عقل و قرینه‎ آیات دیگر قرآن کریم به تفسیر قرآن کریم پرداخته‎اند و در این میان قوت و ضعف مشاهده می‌شود. چه آنکه برخی ممکن است از روایات ضعیف یا حتی جعلی استفاده نموده باشند و در مقابل بعضی دیگر با بکارگیری علم شناخت حدیث تا جایی که ممکن بوده از احادیث معتبر بهره جسته و عقل را نیز مبنای قبول یک حدیث دانسته اند. عده‎ای در این میان فقط بر احادیث متوقف بودند و اگر مثلاً برای آیه‏ای از قرآن کریم روایتی نمی یافتند می‎گفتند درباره این آیه تفسیری نمی‎توان نوشت و به عبارتی عقل و اندیشه را از کار انداخته بودند. از سویی اختلاف مذاهب و ورود مباحثی فلسفی، عرفانی و غیره به حوزه تفسیر طی سالیان متمادی سبب تفاوت‎هایی در انتشار تفاسیر شد. صرفنظر از اختلاف تفاسیر آنچه در این میان از همه قابل اعتمادتر است به یقین تفسیری است که از ناحیه مقدسه ائمه اطهار علیه السلام و در رأس همه از پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله رسیده باشد چرا که خداوند متعال به طور اختصاصی پیامبر عزیزمان را مسئول تبیین قرآن کریم برای مردم نموده است (سوه مبارکه نحل، آیه 44 / لتبیّن للناس)

در اعتماد به تفسیر ائمه اطهار علیهم السلام هم شکی نیست. چرا که اولاً حدیث شریف ثقلین مورد تصدیق شیعه و سنی است که قرآن و اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله را جدانشدنی معرفی فرموده و از سویی قرآن کریم در سوره مبارکه احزاب آیه 33 خبر از عصمت و تطهیر و مصونیت از گناه و خطا بودن ائمه اطهار علیهم السلام داده و از سویی دیگر در سوره مبارکه واقعه آیه 79 یادآوری فرموده که جز مطهرون (همانها که به مقام تطهیر دست یافته اند) با قرآن تماس نخواهند داشت (لا یمسه الا المطهرون)
والحمد لله رب العالمین.

منبر اینترنتی