چشمان بسته حقوق بشر در جنگ تحميلي به ايران
جام جم آنلاين: يكي از بزرگ‌ترين و در عين حال زيانبارترين تجربيات بشر، جنگ‌افروزي است. جنگ به مثابه آتش، هستي جوامع و انسان‌ها را در مدت كوتاهي به نيستي مبدل مي‌كند.
معمولا جنگ‌ها علاوه بر تاثيرات مخرب آني خود، تاثيرات ناگوار بلندمدت هم در پي دارند كه گاهي اوقات چندين نسل را بلكه تاريخ يك ملت را تحت تاثير قرار مي‌دهد. بشر پس از رسيدن به نعمت تفكر درصدد برآمد با ايجاد و تاسيس ارگان‌ها و نهادهايي از ميزان خشونت در جوامع بشري در سطح داخلي يا بين‌المللي بكاهد.
شايد مهم‌ترين نمود و ابزار ياد شده ، جوامع جهاني حقوق بشر باشد.
در 31 شهريور سال 1359، رژيم بعثي عراق با استعداد 12لشكر با تهاجم به مرزهاي زميني و هوايي جمهوري اسلامي ايران، يكي از بزرگ‌ترين و طولاني‌ترين جنگ‌هاي معاصر در خاورميانه بلكه جهان را به انقلاب نوپاي اسلامي و ملت ايران تحميل كرد.
در پي اين تهاجم آشكار، شوراي فرماندهي عراق با صدور اطلاعيه‌اي تاكيد كرد: اگر تاكتيك نظامي و امنيت عراق ايجاب كند كه در سرزمين‌هاي اشغالي بمانيم، آن را تحت اشغال قرار خواهيم داد.
رئيس‌جمهور رژيم بعثي عراق نيز در اقدامي مغاير با قوانين بين‌المللي همزمان، تنها اندكي پيش از اعلام رسمي جنگ بر ضد ايران، قرارداد 1975 الجزاير را در مقابل دوربين‌هاي خبري به نشانه عدم پايبندي به آن پاره كرد. در اين حال سخنگوي رژيم عراق نيز در واكنش به جنگ با ايران، براي پايان دادن به جنگ 3 شرط زير را عنوان كرد:
ـ احترام ايران به حاكميت عراق در محدوده خاك ايران
ـ شناسايي حقوق قانوني عراق بر شط‌العرب
ـ بازپس‌دادن 3 جزيره تنب كوچك، تنب بزرگ و ابوموسي
البته از همان آغاز جنگ، هيات‌هاي مختلفي با هدف پايان بخشيدن به جنگ عراق بر ضد ايران مشغول ميانجيگري بودند؛ هرچند اين كوشش به دليل رفتارهاي غيرديپلماتيك سران بعثي بغداد، محكوم به شكست بود.
بر اين اساس كشورهاي عربي بارها سعي كردند با فرستادن هيات‌هاي متعدد، آتش جنگ تحميلي را خاموش كنند كه عراق پيشنهادهاي ياد شده را بشدت رد كرد.
البته يادآوري اين نكته ضروري است كه رژيم بعثي عراق پيش از آغاز رسمي تجاوز خود به خاك ايران، بارها و بارها علاوه بر تهاجمات نقطه‌اي تني چند از هموطنان را مجروح، شهيد و حتي اسير كرده بود.
آمار انتشار يافته در اين خصوص حاكي است در فاصله زماني بهمن 57 تا شهريور 59، 1879 ايراني كشته و
855 نفر اسير شدند.
با اين حال رژيم حكومت عراق در نامه‌‌اي كه به تاريخ 3 مهر 59 به دبيركل وقت سازمان ملل نوشت مدعي شد كه عمليات نظامي ارتش عراق كه از تاريخ 31 شهريور 59 به اجرا درآمد براي دفاع از منافع حياتي عراق بوده است. در حالي كه طبق پاراگراف اول بند 5 قطعنامه شماره 2314 مجمع عمومي سازمان ملل متحد مصوبه 12 آوريل 1974 هيچ نوع دليلي داراي هر ماهيتي كه باشد اعم از سياسي، اقتصادي، نظامي يا غيره نمي‌تواند مجوزي براي تجاوز باشد.
موارد نقض حقوق بين‌المللي در جنگ تحميلي عراق بر ضد ايران1 ـ حمله به شهروندان غيرنظامي و مناطق مسكوني
مستند حقوقي
در دوران 8 ساله جنگ تحميلي، بارها و بارها رژيم عراق به طور فاحش موارد متعددي از كنوانسيون‌ها و مقررات مربوط به حقوق بين‌المللي را در سطح گسترده‌‌اي نقض كرد كه در اين بخش به شكل مختصر به اطلاعات و آمار موثق، اين موارد بررسي مي‌شود:
بروز و شعله‌ور شدن آتش جنگ، به هيچ‌وجه پسنديده و مطلوب نيست و خسارات جبران‌ناپذيري در پي دارد. تلاش و كوشش استادان حقوق بين‌الملل و سياستمداران نوعدوست در وهله اول معطوف برجلوگيري از آغاز جنگ است ولي نبايد از واقعيات غافل شد و بسا اين تلاش‌ها به سرانجام نرسد. در اين خصوص اين اساتيد با تدوين و وضع قوانين سعي كردند كه از دامنه و ميزان خسارات احتمالي جنگ بكاهند كه اين خود مبناي اصلي تدوين مقررات و قوانين مربوط به حقوق جنگ شد. در اين راستا در نيمه دوم قرن نوزدهم، حمايت از افراد غيرنظامي در برابر خطرات ناشي از مخاصمات مسلحانه به عنوان يك قاعده عرفي پذيرفته شد. بر اين اساس قاعده ياد شده يكي از اصول مقررات بين‌المللي شد.
بنابراين موادي چند از قرارداد دوم لاهه 1899 و قرارداد چهارم 1907 درخصوص مقررات جنگ‌هاي زميني، به حمايت از غيرنظاميان و ممنوعيت حمله به اهداف غيرنظامي اختصاص يافت. همچنين در ماده 25 از قرارداد چهارم 1907چنين مقرر شد: بمباران يا حمله به شهرها، روستاها، مناطق مسكوني و ساختمان‌هاي بي‌دفاع ممنوع است.
پروتكل‌هاي الحاقي به كنوانسيون‌هاي ژنو (1949) نيز كه پس از 3 سال مذاكره در سال 1977 به تصويب رسيد، درخصوص حمايت از قربانيان جنگ‌هاي بين‌المللي و حمايت از غيرنظاميان، گام مهمي برداشته شد. از جمله ماده 48 پروتكل اول از كنوانسيون‌هاي ياد شده مقرر مي‌دارد:
به منظور حمايت از افراد و اهداف غيرنظامي، طرفين يك مخاصمه بايد در همه موارد بين افراد نظامي از غيرنظامي و اهداف نظامي از غيرنظامي تمايز قائل شده، بر اين اساس عمليات نظامي خود را صرفا عليه اهداف نظامي متمركز سازند.همچنين ماده 51 پروتكل اول از كنوانسيون‌هاي ژنو (1949) در 8 بند بر حمايت كلي از غيرنظاميان و ضرورت رعايت حقوق آنها تاكيد مي‌كند.
2 ـ جنايات صدام در حمله به غير نظاميان و مناطق مسكوني
اگرچه حملات عراق به مناطق مسكوني و شهرهاي جمهوري اسلامي حتي پيش از آغاز جنگ تحميلي به صورت پراكنده شروع شده بود، ولي با هجوم سراسري نيروهاي ارتش متجاوز عراق به قلمرو جمهوري اسلامي ايران، اين حملات شدت و گستردگي بيشتري يافت. بنابراين مردم اهواز در 2 مهر 59 شاهد حملات ميگ‌هاي عراقي به اين شهر بودند و طي آن تعداد زيادي از افراد غيرنظامي كشته و زخمي و ده‌ها خانه مسكوني ويران شد. شهر مقاوم اهواز نيز كه در طول مدت جنگ تحميلي آماج هزاران بمب و موشك بود براي اولين‌بار 16 مهر 59 مورد حمله 4 ميگ متجاوز عراقي قرار گرفت كه در نتيجه آن 70 نفر از مردم غيرنظامي شهيد و 30 نفر زخمي شدند. فرداي همان روز دزفول دوباره مورد حمله قرار گرفت كه اين بار 20 نفر شهيد و 60 نفر مجروح شدند.
در كنار بمباران‌هاي هوايي، رژيم عراق با حملات موشكي، شمار زيادي از هموطنان غيرنظامي را به خاك و خون كشيد. براين اساس اولين موشك 9 متري زمين به زمين در تاريخ 17 مهر 59 به شهر دزفول پرتاب شد كه بر اثر آن 105 نفر شهيد و 306 نفر مجروح شدند. اين قبيل حملات با هواپيما يا موشك يا توپخانه‌هاي دوربرد بارها و بارها طي 8 سال جنگ تحميلي ادامه يافت كه در جدول زير سعي شده با انعكاس آمار و اعداد تا حدي اين واقعيت خونبار منعكس شود.
مي‌توان حمله به شهرها را به 3 دوره زماني 1359 تا 1361، 1362 تا 1363 و 1364 تا 1367 و پايان جنگ تحميلي تقسيم كرد كه 30 درصد كل حملات ياد شده به دوره اول، 7/10 درصد حملات به دوره دوم و 8/58 درصد از كل حملات به دوره سوم اختصاص دارد. ضمنا يادآوري اين نكته ضرورت دارد كه بر اثر حملات دشمن متجاوز به 127 شهر در طول دوره دفاع مقدس، بيش از 76873 نفر شهيد و مجروح شدند. يعني به طور متوسط 16 شهيد و مجروح در هر تهاجم.
كاربرد سلاحهاي شيميايي1 ـ مستند حقوقي
از روزي كه در سال 1915، استفاده از سلاحهاي شيميايي آغاز شد تا به امروز جهانيان يكي از منفورترين سلاح مورد استفاده را سلاح شيميايي معرفي كرده‌اند. شايد قديمي‌ترين تلاش بشري در تقبيح استفاده از اين نوع سلاح به سال 1899 بازگردد. گفته مي‌شود تزار نيكلاي دوم كه از پيشگويي يك يهودي به نام بلوخ مبني بر نابودي خاندان رومانف به علت خشونت نگران شده بود، با هدف كمك به انسانيت و ترويج كاستن از شدت خشونت‌هاي بين‌المللي، كنگره لاهه را با دعوت از 26 دولت پايه گذاشت.
شايد يكي از مهم‌ترين سندهاي موجود درخصوص منع كاربرد سلاح شيميايي پروتكل 17 ژوئن 1925 ژنو باشد كه از سال 1928 لازم‌الاجرا شد، ولي هيچ‌گونه ضمانت اجرايي در اين خصوص پيش‌بيني نكرده بود.
امروز شمار زيادي از كشورها يعني بيش از 140 كشور به عضويت پروتكل يادشده درآمده‌اند.
دولت ايران نيز در تاريخ 18 تير 1308، 4 جولاي 1929 اين پروتكل را تصويب كرد. دولت عراق نيز در تاريخ 8 سپتامبر 1931 به اين پروتكل ملحق شد.
طبق مفاد اين پروتكل دول متعاهد مي‌پذيرند:
ممنوعيت استعمال گازهاي خفه‌كننده و مسموم و شبيه آن را به موجب اين اعلاميه شناخته و همچنين تعهد مي‌نمايند كه ممنوعيت مزبور را شامل وسايل جنگ ميكروبي نيز دانسته و خود را ملزم به رعايت مدلول مراتب فوق بدانند.
2 ـ جنايات صدام در استفاده از سلاحهاي شيميايي
رژيم متجاوز عراق از همان آغاز جنگ تحميلي علاوه بر حملات موشكي و بمباران مناطق غيرنظامي و جنايات جنگي متعدد ديگر، براي پيشبرد اهداف تجاوزكارانه خود از سلاحهاي شيميايي استفاده كرد.
بدون شك اين استفاده از موارد آشكار نقض مقررات بين‌المللي و از نمونه‌هاي جنايات عليه صلح و امنيت بشري است. در مورد كاربرد سلاحهاي شيميايي از سوي عراق مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:
1 ـ گزارش هيات كارشناسي سازمان ملل متحد كه طي سند شماره 16433/ S مورخ 26 مارس 1984 به دبيركل سازمان ملل متحد تسليم شده است.
2 ـ بيانيه دبيركل سازمان ملل متحد بعد از گزارش هيات اعزامي در مورد محكوم ساختن كاربرد سلاحهاي شيميايي در جنگ عراق با ايران
3 ـ بيانيه شوراي امنيت در مورد محكوم ساختن كاربرد سلاحهاي شيميايي در جنگ عراق با ايران
4 ـ بيانيه كميته بين‌المللي صليب سرخ در مورد كاربرد سلاحهاي شيميايي
5 ـ تاييد پزشكان و بيمارستان‌هاي كشورهاي اروپايي (سوئيس، سوئد، هلند، آلمان، اتريش و بلژيك) كه مصدومين ناشي از سلاحهاي شيميايي براي درمان به آن كشورها اعزام شده‌اند.
6 ـ طرح 8 ماده‌اي دبيركل سازمان ملل متحد مورخ مارس 1985 (اسفند 1363) درباره اختلافات ايران و عراق كه در آن به سلاحهاي شيميايي اشاره شده است.
7 ـ قطعنامه 582 شوراي امنيت، مصوب 24 فوريه 1986، درباره جنگ عراق و ايران.
8 ـ گزارش‌هاي نشريات مختلف و متعدد درباره استفاده از سلاحهاي شيميايي در حلبچه و منابع تهيه مواد مربوط به سلاحهاي شيميايي.
9 ـ مصاحبه مقامات عراقي با نشريات غربي (بخصوص در 22/1/67) كه رسما اعلام كرده‌اند كه چنانچه ايران با توقف استفاده از سلاحهاي شيميايي موافقت كند، عراق آماده است كه به استفاده از آنها خاتمه دهد (در حالي كه هيچ موردي از توسل ايران به سلاحهاي شيميايي وجود ندارد).
10 ـ اعلاميه گروه حقوق بشر پارلمان انگليس (1367).
11 ـ مصاحبه «پزشكان بدون مرز» (1367).
12 ـ اعلام جرم دادستاني آلمان عليه شركت‌هايي كه متهم به ارسال تجهيزات شيميايي به عراق هستند (1367).
13 ـ بيانيه انريكو انكوليتي، معاون مجلس سناي ايتاليا (1367).
14 ـ سخنراني وزير خارجه اتريش در كنفرانس خلع سلاح در وين (1367).
15 ـ قطعنامه محكوميت استفاده از سلاحهاي شيميايي در يازدهمين اجلاس كميسيون اسكان بشر ملل متحد در دهلي‌نو (1367).
16 ـ اظهارات وزير امور خارجه انگليس (1367).
17 ـ قطعنامه سناي آمريكا (1367).
براساس برخي آمار موجود هم‌اكنون 45 هزار نفر جانباز شيميايي تحت پوشش درماني و خدماتي سازمان بنياد شهيد و امور ايثارگران هستند كه براساس روش استاندارد و علمي تعيين شدت ضايعه و براساس معيارهاي مورد استناد منابع معتبر و دانشگاهي شدت ضايعات به 4 گروه زير تقسيم مي‌شوند:
البته ناگفته نماند برخي منابع شمار جانبازان شيميايي را بسيار بيشتر از اين نقل كرده‌اند. براي مثال ويكيپديا شمار قربانيان سلاح شيميايي را 100 هزار نفر اعلام كرده است. همچنين اطلاعات موجود در اين زمينه، گاز اعصاب را بزرگ‌ترين عامل شيميايي مرگ سربازان ايراني معرفي كرده است. به نوشته پايگاه اطلاع‌رساني، تنها 20 هزار سرباز ايراني بر اثر كاربرد اين نوع گاز به شهادت رسيده‌اند.
گفتني است رژيم عراق بر طبق گزارش خود به سازمان ملل در دسامبر 2002، شركت‌هايي از آمريكا، آلمان غربي، انگليس، فرانسه و جمهوري خلق چين را عمده‌ترين عوامل تامين‌كننده 17602 تن مواد شيميايي از 1980 تا 2000 معرفي كرد.
حمله به هواپيماها و كشتي‌هاي غيرنظامي1 ـ مستند حقوقي
كنوانسيون 1944 شيكاگو با هدف گسترش بخشيدن به امنيت پروازها و تضمين سلامت مسافران تنظيم و تدوين شد. ماده 44 كنوانسيون ياد شده هدف‌هاي مورد نظر سازمان هواپيمايي بين‌المللي كشوري را 2 هدف زير مي‌داند:
ـ پيشرفت امور هواپيمايي بين‌المللي كشور در سراسر جهان با كمال نظم و بدون خطر تامين گردد.
ـ تامين بي‌خطر پرواز در امور هوانوردي بين‌المللي توسعه و تعميم يابد.
در دوران 8 ساله جنگ تحميلي، رژيم عراق بارها به طور فاحش موارد متعددي از كنوانسيون‌ها و مقررات مربوط به حقوق بين‌المللي را نقض كرد
و اما در خصوص وضعيت كشتي‌هاي غيرنظامي نيز كاملا آشكار است كه قوانين بين‌المللي ضمن تلاش براي كاستن از خشونت‌ها در اين خصوص، تلاش كردند تا عمليات نظامي بر ضدكشتي و بنادر غيرنظامي صورت نگيرد. بر اين اساس ماده يك قرارداد نهم 1907 لاهه چنين مقرر مي‌دارد:
بمباران بنادر، شهرها، دهات، اماكن مسكوني و كشتي‌هاي بدون دفاع توسط قواي دريايي ممنوع است. همچنين ماده 2 پروتكل 1936 لندن تصريح مي‌كند كشتي‌هاي جنگي نمي‌توانند كشتي‌هاي تجاري را غرق يا قابليت دريانوردي آن را سلب نمايند، مگر اين كه قبلا مسافرين و كاركنان و اسناد كشتي را به محل امني انتقال
دهند.
2 ـ جنايات صدام در حمله به هواپيماها و كشتي‌هاي غيرنظامي
رژيم متجاوز عراق در تاريخ 17 مارس 1985 و در اوج حملات هوايي و موشكي خود عليه مردم بي‌دفاع شهرها و انهدام اماكن مسكوني و بمباران و كشتار زنان و كودكان و سالخوردگان در مدارس و بيمارستان‌ها و روستاها، مبادرت به صدور اطلاعيه‌اي با عنوان «نوتام» به شرح زير كرد:
نظر به عمليات جنگنده‌هاي نيروي هوايي عراق در محدوده قلمرو هوايي، عراق خود را مسوول امنيت پروازهاي بين‌المللي در قلمرو هوايي ايران نمي‌داند.
همانطور كه ملاحظه مي‌شود رژيم متجاوز عراق بدون هيچ پروايي با وقاهت تمام، از نقض حقوق و كنوانسيون‌هاي بين‌المللي حقوق بشر خبر مي‌دهد و اين خود هزينه‌اي آشكار از حمايت شرق و غرب از صدام در تجاوز به جمهوري اسلامي است.جالب اين است كه رئيس شوراي سازمان هواپيمايي بين‌المللي كشوري طي تلگرامي در 18 مارس 1985 اعلام داشت:ايكائو فورا همه اقدامات ممكن را جهت تعيين ادامه امنيت و انجام منظم و موثر پروازهاي هواپيمايي كشوري در خطوط هواپيمايي بين‌المللي به عمل خواهد آورد.
پس از صدور اطلاعيه نوتام، رژيم عراق در اقدامي سبعانه هواپيماي مسافري حامل وزير امور خارجه الجزاير و هيات همراهش را مورد حمله قرار داد كه در نتيجه آن تمامي سرنشينان اين هواپيما كشته شدند.
- در تاريخ 1/12/64 دو فروند جنگنده عراقي به يك فروند هواپيماي اف 27 متعلق به شركت آسمان در مسير تهران ـ اهواز حمله كردند كه در اثر آن تمامي 42 سرنشين آن به شهادت رسيدند.
- در تاريخ 8 و 9 فروردين 65 يك فروند هواپيماي بوئينگ 747 شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي در فرودگاه اروميه مورد اصابت راكت‌هاي عراقي قرار گرفت.
- عصر روز 23/7/65 هواپيماي بوئينگ 737 متعلق به شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران در فرودگاه شيراز مورد حمله قرار گرفت كه 30 نفر از مسافران آن به شهادت رسيدند.
- در تاريخ 7/8/65 هواپيماي مشاور امير كويت كه حامل پيامي براي رئيس‌جمهور ايران بود، از سوي جنگنده‌هاي عراقي مورد حمله و رهگيري قرار گرفت و مجبور شد وارد حريم هوايي شوروي شود.
اما در خصوص حمله به كشتي‌هاي غيرجنگي در خليج فارس بايد گفت براساس آمار منتشر شده از سوي بيمه لويدز در لندن، از آغاز جنگ تحميلي ايران و عراق در سپتامبر سال 1980، بيش از 546 كشتي غيرنظامي در خليج فارس مورد حمله قرار گرفت كه طي اين حوادث تقريبا 200 دريانورد كشته و 200 دريانورد ديگر زخمي شدند.
اولين حمله عليه نفتكش‌ها در ماه مي 1984 با حمله هواپيماي عراقي به نفتكش پانامايي «لوئيس ـ يك» آغاز شد. طي دوره 4 ساله جنگ نفتكش‌ها (از 1984 تا 1988) 94 مورد حمله به كشتي‌ها ثبت شده است.
براساس اخبار موجود بيشترين تلفات جاني اين حملات در جريان حمله عراق به نفتكش‌هاي ايراني آوج و سنندج در ترمينال خارك با 54 كشته و حمله به نفتكش اسپانيولي بارسلونا در نزديكي لارك با 15 كشته بوده است.
همچنين از اول 1987 تا 30 ژوئن 1988، 180 كشتي شامل 40 كشتي ايراني، 32 كشتي ليبريايي و 26 كشتي قبرسي و... مورد حمله قرار گرفت.
گفتني است ميزان حمله به كشتي‌هاي تجاري و نفتكش در سال 66 كه با حضور نظامي آمريكا در خليج‌فارس
توام شده بود، نسبت به سال‌هاي پيش از آن بشدت افزايش يافت.
1 ـ مستند حقوقيبدرفتاري با اسراي جنگي
به منظور حفظ و احترام به حقوق انسان‌ها در زمان جنگ، قواعد و مقرراتي در سطح بين‌المللي تنظيم شده كه قرارداد سوم از قراردادهاي چهارگانه ژنو راجع به معامله با اسيران جنگي از آن جمله است: مواد 13 و 14 اين قرارداد، دولت‌ها را مكلف به رعايت اصول انساني نسبت به اسرا كرده است، ماده 13 مي‌گويد: با اسيران جنگي بايد در هر زمان با انسانيت رفتار شود و هر عمل يا غفلت غيرموجه از سوي دولت بازداشت‌كننده كه موجب فوت يك اسير جنگي شود يا سلامت او را به خطر اندازد ممنوع بوده و در حكم تخلف عمده از اين قرارداد شمرده خواهد شد. مخصوصا هيچ اسير جنگي را نمي‌توان مورد جرح جسماني يا آزمايش طبي يا علمي قرار داد.
2 ـ جنايات صدام در بدرفتاري با اسراي جنگي
هيات اعزامي دبير كل وقت سازمان ملل به اردوگاه‌هاي اسراي جنگي در گزارش خود كه در سند شماره 16962/S مورخ 22 فوريه 1985 شوراي امنيت منتشر شده است درباره مشاهدات خود از اردوگاه‌هاي اسراي ايراني در عراق چنين مي‌نويسد:
ما در بازديدهاي خود از اردوگاه‌هاي اسراي جنگي در عراق نمونه‌هاي فراواني را مبني بر اعمال خشونت جسماني و بدرفتاري در اردوگاه‌ها مشاهده كرده و شنيديم. اين خشونت‌ها عمدتا به زندانبان‌ها... نسبت داده مي‌شد... تناوب و مشابهت اين ادعاها ما را به اين نتيجه مي‌رساند كه خشونت محافظين در اكثر اردوگاه‌هاي اسراي جنگي معمول است. (بند 117)
ادعاهايي كه بيش از هر ادعاي ديگري شنيده مي‌شد عبارت بود از: ايراد ضرب به ناحيه سر با استفاده از باتوم، چماق يا كابل براي كتك زدن. تقريبا در تمامي اردوگاه‌هايي كه مورد بازديد قرار گرفت، عده‌اي از اسراي جنگي را ملاقات كرديم كه دچار اختلال شديد بينايي شده‌اند. (بند 118)
آن دسته از اسراي جنگي كه مدتي را در مراكز بازجويي گذرانده بودند، اظهار داشتند كه در آنجا شكنجه به منظور گرفتن اطلاعات يا صرفا ارعاب مكرر ارسال مي‌شود. (بند120)
تكرار نمونه‌هاي بسيار از اين ادعاها (انواع شكنجه) ما را تكان داد. (بند 121)
همچنين در بندهاي 58 تا 62 گزارش يادشده علت بروز درگيري مورخ 26 جولاي 1985 اردوگاه شماره يك موصل كه منجر به كشته شدن 2 اسير و زخمي‌شدن تعداد ديگري شد، بدرفتاري، همچنين محبوس كردن آنها در راهروها به عنوان تنبيه جمعي ذكر كرده است.
موارد يادشده در بالا تنها نمونه‌هايي از نقض گسترده كنوانسيون‌هاي حقوق بشري در زمينه اسراي جنگي از سوي رژيم متجاوز صدام است.
بديهي است براي اطلاع كامل در اين خصوص مي‌توان براحتي به اسناد و منابع متعدد موجود در اين زمينه مراجعه كرد.
3 ـ مجامع جهاني حقوق بشر در آزمون
جنگ تحميلي
شايد مهم‌ترين ايراد كه برخي پژوهشگران به حقوق بين‌المللي و كرسي اين درس مي‌گيرند، نبود ضمانت اجرايي آن باشد. اين پژوهشگران مي‌گويند حقوق بين‌المللي به علت نداشتن ضمانت اجرا و برخورد مصلحتي با آن واقعيتش برخلاف ظاهر آراسته‌اش، تهي و بي‌مايه است. مهم‌ترين شاهد مثال براي معتقدان اين انديشه جنگ‌ها و مناقشات و درپي آن نقض گسترده حقوق بشر و نهايتا فرار بيشتر جنايات جنگي از محاكمات است.
واقعيت تلخ و تكان‌دهنده اين است زماني كه رژيم جنايتكار صدام از زمين، هوا و دريا به جمهوري اسلامي ايران تجاوز كرد و روستاهاي محروم جنوب و غرب را با خاك يكسان نمود و به زنان و كودكان بي‌دفاع ما رحم نكرد، صداي كشورها و حتي مجامع بين‌المللي به دفاع از حقوق بشر برنخاست و حتي با سكوت معنادار خود، دشمن متجاوز را به قتل و غارت بيشتر تشويق مي‌كردند و رژيم سفاك بعثي بدون توجه به معاهدات بين‌المللي درباره حقوق انسان‌ها در زمان جنگ بي‌رحمي و تجاوز را در حق ملت مظلوم ما به اوج رساند.
مرتضي هوشيار
جام جم
پاسخ با نقل قول
