فریز اسپرم، نخستین اقدام جهت حفظ باروری مردان

با توجه به اینکه ما در عصر تکنولوژی های کمک باروری هستیم و از سویی باروری حتی برای افرادی که اسپرم های غیر طبیعی دارند نیز امکان پذیر است، لذا نباید از روش های حفظ باروری غفلت شود، در واقع حفظ باروری مترادف با حفظ سلامتی است و به هنگام فراهم بودن شرایط سلامت افراد جامعه در واقع باروری آنان نیز حفظ می شود، اگر چه ممکن است افراد سالمی نیز وجود داشته باشند که با مشکل ناباروری روبرو هستند اما بصورت کلی می توان گفت که اقداماتی که در جهت سلامت افراد صورت می گیرد هم سو با حفظ باروری آنان نیز می باشد .

دکتر سید محمد کاظمینی، اورولوژیست و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا، با تاکید بر اینکه تمامی اقداماتی که برای حفظ سلامتی انجام می دهیم در جهت حفظ باروری نیز می باشد، گفت: این دو می توانند بسیار به یکدیگر نزدیک باشند، مثلاً در مردی که دچار تب بالا و طولانی مدت می شود این امکان وجود دارد که بدن وی در ساختن اسپرم دچار مشکل شود، همچنین در ازدواج زوجین در سنین بالا و یا تأخیر در اقدام به بارداری زوجین و نیز درمان برخی بیماری ها، هم چون سرطان ، باروری افراد در معرض آسیب قرار گرفته و لذا در تمام این موارد نیازمند حفظ باروری می باشیم که از اهمیت بسیاری برخوردار است .

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا درباره علل و عواملی که ممکن است باروری مردان را در معرض خطر قرار دهد، تشریح کرد: یک مرد قبل از تولد و تا دوران بارداری و رشد در رحم ممکن است دچار مشکلاتی شود. پسر بچه ها ممکن است به هنگام تولد ، بیضه هایشان در جای خود قرار نداشته باشند و چنانچه توسط یک ماما یا متخصص از ناحیه بیضه ها مورد بررسی و معاینه قرار گیرد واین مسأله تشخیص داده شود تا قبل از یک سالگی به وسیله انجام یک عمل جراحی می توان این مشکل را برطرف کرده و از آسیب به بیضه ها در سال های آینده جلوگیری شود .علاوه بر این هنگام بلوغ هر ضایعه ای همچون التهاب بیضه ها یا درد ناگهانی، پیچ خوردگی های آنها و یا در صورت عفونت باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه و تحت درمان قرار گیرند، چنانچه پس از بلوغ نیز ممکن است بیماریها و مشکلاتی برای مردان ایجاد شود همچون واریکوسل که اگر بر روی کیفیت اسپرم تاثیر منفی بگذارد نیاز به درمان دارد .

وی در ادامه افزود: به طور مثال اگر مردی به بیماری نارسایی کلیه مبتلا شود و کیفیت اسپرم های وی در حال کاهش باشد ما می توانیم اسپرم های او را جهت حفظ باروری فریز کنیم تا اگر احیانا ًبیماری وی توسعه پیدا کرد بتوانیم در جهت باروری وی ازآن استفاده کنیم .

دکتر محمد رضا صادقی، جنین شناس و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا، با اشاره به اینکه وقتی فردی را مستعد حفظ باروری می دانیم به معنای آن است که عاملی، باروری این فرد را تهدید می کند و به آن آسیب می رساند، گفت : اولین راه برای آنکه ما حداقل در افراد بالغ متوجه شویم که باروری فرد در خطر است، انجام آنالیز اسپرم می باشد که متخصصان مردان و اورولوژیست پس از مراجعه بیمار، درخواست آنالیز اسپرم می دهند و بر اساس پارامترهای اسپرم است که تشخیص داده می شود که آیا این فرد به حفظ باروری نیاز دارد یا خیر و می تواند باروری طبیعی داشته باشد .

این جنین شناس در ادامه با تاکید بر اینکه ممکن است زوجی با علت ناباروری به پزشک مراجعه کنند اما علت ناباروری مردانه نباشد، افزود: وظیفه اسپرم این است که کروموزوم ها و ژنوم پدر را به نسل بعد منتقل کند به همین علت است که بسیار اهمیت دارد و امروزه که تکنولوژی ها به کمک انسان ها آمده است ، ما می توانیم حتی وقتی اسپرم فرد مشکل دارد، اسپرم بهتر و اصلح تر را انتخاب کنیم به گونه ای که سبب باروری تخمک و تشکیل جنین شود .
دکتر صادقی با بر شمردن ویژگی های یک اسپرم سالم تشریح کرد : اولین نکته، تعداد اسپرم است و دومین و مهم ترین ویژگی یک اسپرم خوب، شکل آن می باشد که توسط عوامل آسیب رسان موجود در محیط، تحت تاثیر قرار می گیرند و ممکن است آسیب ببیند .

وی در ادامه افزود: بر اساس آخرین استانداردهای بهداشت جهانی، اگر در فردی تنها 4 درصد اسپرم ها، دارای شکل نرمال باشد، این فرد به راحتی احتمال باروری به صورت طبیعی را دارد.

ایشان با بیان اینکه پیشنهاد روش های حفظ باروری بسته به شرایط زوج می باشد عنوان کرد : مثلاً بکارگیری روش های حفظ باروری در زوجی که ازدواج کرده اند و یا در فردی که ازدواج نکرده متفاوت است و بسته به شرایط آنها و با توجه به مشاوره ای که صورت می گیرد، روش مناسب انتخاب می شود که بصورت دریافت بافت بیضه و انجماد آن،انجماد اسپرم، فریز تخمک و یا انجماد جنین در افراد انجام می شود .

دکتر راحله السادات توکلی فوق تخصص خون و سرطان بزرگسالان و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا گفت: بیشترین بیماری هایی که بر روی باروری مردان تاثیر می گذارند، تومورهایی هستند که بیضه را درگیر می کنند به گونه ای که مطالعات نشان داده است بین 50 تا 65 درصد افرادی که تومور بیضه دارند با کاهش تعداد اسپرم ها از همان ابتدا مواجه خواهند بود و برخی بدخیمی ها و سرطان ها نیز به مجاری که حرکت و انتقال اسپرم را عهده دار هستند هجوم می آورند و گاهی اوقات، درمان های سرطان هستند که ممکن است سبب آسیب افراد و ایجاد ناباروری در آنها شود .

وی در ادامه تصریح کرد: اولین کاری که در جهت حفظ باروری افراد بیمار و مبتلا به سرطان به ویژه در مردان باید انجام شود، ذخیره اسپرم و انجماد آن در فاصله تشخیص بیماری تا شروع درمان است .

گفتنی است جهت آشنایی زوجین با تغذیه و نقش آن در درمان ناباروری و... ، برنامه ای با عنوان پایان ناباروری با همکاری مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا، شنبه مورخ 4/11/93، ساعت 19 از شبکه چهار پخش می شود.

افزایش آگاهی زوجین دربارۀ ناباروری، حفظ باروری و بررسی مشکلات پیش روی درمان در کشور، اعم از مراجعه به مراکز غیر تخصصی درمان و باورهای غلط در درمان ناباروری از مهم ترین اهداف این مرکز می باشد.

پژوهشگاه فناوریهای ابن سینا