انگشت خوشمزه من!
نوزادان با غریزه قوی مكیدن كه لازمه حیات آنهاست به دنیا می آیند و بسیاری از آنها مكیدن شست و گاه چند انگشت دیگر را بسیار لذت بخش می دانند. بیشتر بچه ها تا سن ۳ سالگی این علاقه را از دست می دهند ولی برخی از آن ها ممكن است به دلایل مختلف در سنین بالاتر، گاه تا ده سالگی به این كار ادامه دهند. این دلایل عبارتند از: كسب آرامش، رفع دلتنگی و به خواب رفتن. گرچه كودكان استرس های روزانه خود را با مكیدن از بین می برند اما مكیدن شست در وهله نخست یك عادت است كه بهتر درمان شود.
● زیان های مكیدن شست
۱) جلو آمدن دندان ها:
فشار وارده از انگشت بر دندان ها و سقف دهان، ردیف دندان های بالایی را به جلو می راند و سبب تغییر شكل فك ها می شود.
۲) مشكلات گفتاری:
وقتی كه ردیف دندان ها نامرتب باشند، ادای برخی اصوات مثل س، ش، ز و ... دشوار خواهد بود، نوك زبانی حرف زدن در این كودكان بسیار شایع است.
۳) انگشت نما شدن در جمع:
كودكانی كه شست دستشان را می مكند، احتمال كمتری دارد كه مورد قبول هم كلاس های خود باشند .
۴) تغییر شكل ظاهری انگشتان:
در پی مكیدن شست در مدت طولانی، شست ها آسیب می بینند، ورم می كنند، پینه می بندند یا حتی كج می شوند؛ زیرا تراكم دندان ها در فك بالا كمتر از فك پایین است در عین حال عادت مزمن مكیدن شست می تواند سبب تغییر شكل فك بالایی از حالت U شكل به حالتV شود. این گونه كودكان اغلب دهانشان باز است یا فك بالای پیش آمده ای دارند كه ممكن است هنگام گاز گرفتن یا جویدن برخی غذاها مشكل ایجاد كند یا دندان های جلویی را در معرض شكستن یا لب پرشدن قرار دهد.
بیشتر كودكانی كه شست خود را می مكند پس از روییدن دندان های بزرگ دایمی، نیاز به اردتونسی دارند. میزان این مشكلات بستگی به این دارد كه بچه با چه شدتی انگشتش را مك بزند.
● زمان مناسب درمان
بیشتر متخصصان بر این باورند كه ۵ سالگی سن ایده آلی است تا به كودك كمك كنیم، عادت مكیدن را كنار بگذارد. بیشتر كودكان ۵ ساله مفاهیم لازم برای ترك موفقیت آمیز این عادت را درك می كنند و عواقب ناشی از این عمل خود را متوجه می شوند و بنابراین قادر به كنترل بیشتر رفتار خود هستند.
علاوه بر این در ۵ سالگی عموما كودكان دندان های شیری خود را از دست می دهند و دندان های دایمی كه نسبت به جابه جا شدن در اثر مكیدن شست آسیب پذیرترند شروع به درآمدن می كنند.
● بهترین روش
۱) دوری از زمان های پردغدغه و تنش زا:
اگر كودك تازه به مدرسه می رود، صاحب برادر و یا خواهر شده و یا در موقعیت تهدیدآمیزی قرار دارد (مانند بیماری و ...)، چند ماه صبر كنید.
۲) با كودك صحبت كنید:
بسیار آهسته و با صدای آرام و ترجیحا در حین بازی از او بپرسید و بخواهید احساس خود را درباره مكیدن شست با شما در میان بگذارد.
بسیاری از كودكان در این سن درباره احساسات خود پیرامون این عادت سردرگم اند. روبه روی آینه بنشینید و تفاوت بین حالت های خودتان و او را به هنگام مكیدن شستش یاد آور شوید و به دور از تمسخر، به او گوشزد كنید و بگویید كه براثر این كار دندان هایش بدریخت خواهند شد و چنانچه ناگزیر شوید او را نزد دندان پزشك خواهید برد. در عین حال به او بگویید كه ترك كردن این عادت زمان می برد و كمی دشوار است!
و به جای گفتن «وقتی تو شستت را می مكی مانند یك بچه كوچولو به نظر می رسی» بگویید: «من نگرانم كه مردم تو را مسخره كنند.»
۴) بستن انگشت:
در این صورت اجازه دهید كودك بانداژ مورد علاقه خود را انتخاب كند و با آن انگشتش را تمام وقت بپیچد. این كار می تواند احساس او را نسبت به مكیدن عوض كند.
۵) به او هدیه بدهید:
یك تقویم مخصوص درست كنید و هر زمان كه از خوردن شستش امتناع می كند به او خوراكی های مورد علاقه اش را بدهید.
۶ ) روش های قدیمی:
مانند تلخ كردن انگشت و یا احیاناً فلفل پاشیدن در دهان و روی دست را جدا كنار بگذارید. شاید والدین شما در گذشته ها از این روش ها استفاده كرده باشند و شما نیز بخواهید به كار ببرید. در عین حال متخصصان این روش ها را توصیه نمی كنند. بكوشید نسبت به وضعیت، آرام و خوش بین باشید. از دستان كودكان كار بكشید. در دادن جایگزین های مناسب، دقت كنید. تا شما به خودتان بیاید كودكتان این عادت را كنار خواهد گذاشت.
پاسخ با نقل قول
