موضوع: ورود کشورهای غیر مسلمان به غذای حلال

طی چند دهه اخیر مواد غذایی و محصولات حلال با توجه به جمعیت 3/1 میلیاردی مسلمانان و پراکندگی آنها در بیش از 100 کشور جهان و بالارفتن آگاهی‌های اسلامی، استفاده از غذا و محصولات حلال از بازارهای گسترده‌ای برخوردار شده است.

به گزارش «جوان»، پیش‌بینی می‌شود حجم تجارت مواد غذایی حلال در سال 2010 با توجه به رشد بالای جمعیت مسلمانان به بیش از 560 میلیارد دلار بالغ شود.
بررسی‌ها حاکی است بازار غذای حلال در اتحادیه ‌اروپا از مرز 80 میلیارد دلار در سال فراتر رفته که حدود 40 میلیارد دلار آن از طریق واردات تأمین می‌شود. در مالزی این میزان به چهار میلیارد دلار می‌رسد. به هر حال حجم تجارت مواد غذایی حلال بسیار بالاست و پیش‌بینی می‌شود علاوه بر رشد جمعیت قابل توجه مسلمانان که محدوده وسیعی از خاورمیانه 2522 میلیون نفر،شبه قاره‌هند 3866 میلیون نفر، آسیای مرکزی، روسیه و اروپا 1011 میلیون نفر، آسه‌آن 2466 میلیون نفر، قاره‌آفریقا3277 میلیون نفر و چین 1411 میلیون نفر را در برمی‌گیرد و طبیعتاً مصرف را افزایش می‌دهد، روند افزایشی در آگاهی مسلمانان در استفاده از غذا و محصولات حلال نیز بر میزان این مصرف خواهد افزود. اگرچه در حال حاضر دست کم تعداد 13 کشور که 30 درصد کل جمعیت مسلمان جهان را تشکیل می‌دهند و دارای یک بازار 366 میلیون نفری هستند برای ورود انواع مواد غذایی رعایت حلیت آن را ضروری می‌دانند.
تجارت فرآورده‌های غذایی حلال طی چند سال اخیر توسط دولت‌ها، مؤسسات تجاری و نهادهای مختلف منطقه‌ای مورد توجه قرار گرفته و قاره آسیا و به خصوص آسیای جنوب شرقی نیز از این مسئله مستثنی نبوده است. تجربه موفق کشورها در صادرات فرآورده‌های غذایی حلال می‌تواند درس‌های ارزنده و پر ارزشی برای کشورهای در حال توسعه از جمله ایران داشته باشد.

حرکت کشورهای غربی به تجارت حلال
در میان کشورهای صادرکننده فرآورده‌های غذایی حلال‌،‌ کشور مالزی در دو دهه گذشته همواره مرکز ثقل فعالیت‌های تجارت و بازار بین‌المللی فرآورده‌های حلال بوده‌است. مرکز ثقل موفقیت مالزی در ارتقاء فضای کسب و کار آن بیشتر عبارتند از: انتخاب، بهره‌گیری و اجرای صحیح سیاست‌های منطقی توسعه، مدیریت خوب اقتصادی، تشویق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، توسعه منابع انسانی و فراهم آوردن زیرساخت‌های خوب صنعتی و فیزیکی. چنین موفقیت‌های مالزی بدون شک تنها نتیجه اجرای یک سیاست منحصر به فرد در طول برنامه نبوده‌، بلکه سیاست‌های گوناگون در زمان‌های مختلف به کار گرفته شده است.
در این میان نباید از نقش بسیار موثر دولت در فراهم کردن محیط مناسب برای اجرای سیاست‌های کلان اقتصادی و راهبرد توسعه صادرات در این کشور غافل بود. به هر حال این کشور با تکیه بر سند چشم‌انداز 30 ساله خود فضای رقابتی آرام و مطلوبی را برای شرکت‌های خارجی و داخلی فراهم آورده تا از این طریق به اهداف مورد نظر خود دست یابد. دولت مالزی در طول برنامه بلندمدت خود با سرمایه‌گذاری بسیار گسترده برای توسعه زیربناهای آموزشی و تربیت نیروی انسانی در تمام سطوح موجبات افزایش سطح مهارت‌ها و بهره‌وری آنها را فراهم کرده است. در این راستا تلاش دولت مالزی در اتخاذ مناسب سیاست‌های جذب سرمایه‌های خارجی‌، رفع محدودیت‌های مالیاتی و اقداماتی از این دست به منابع لازم خود برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف صنعتی و از جمله صنایع غذایی دست یافت و در طول چند دهه خود را از کشوری «کشاورزی محور» به کشوری «صنعت محور» مبدل کرد.
ارزش صادرات این کشور در سال 2000 بالغ بر 746 میلیون دلار بوده که با نرخ رشد سالانه 15 درصد به 2554 میلیون دلار در سال 2008 افزایش یافته است. با عنایت به افزایش صادرات، سهم و جایگاه صادرکنندگان فرآورده‌های صنایع غذایی حلال مالزی در ایجاد درآمد ارزی از رقم 26/0 درصد به 52/0درصد در سال 2008 افزایش یافته است که نشان از دو برابر شدن اهمیت صادرات فرآورده‌های صنایع غذایی حلال در صادرات این کشور است. مالزی در مقایسه با کشورهای درحال توسعه و حتی در سطح جهانی بالاترین نرخ رشد سالانه ارزش افزوده صنایع غذایی را تجربه کرده است.
مالزی که از نظر استراتژیک در داخل منطقه آسیا ـ اقیانوس آرام قرار دارد، در عرصه بین‌المللی به‌عنوان یک کشور اسلامی مدرن و پیشرو شناخته می‌شود که دارای اقتصاد بازی است که مشوق‌های تجاری را برای ارتقای رقابت‌مندی بخش صادراتی خود ارائه می‌کند.آنچه مسلم است در برنامه جامع توسعه صنعتی سوم مالزی طیف وسیعی از انگیزه‌ها از طرف دولت به شرکت‌ها و از جمله شرکت‌های کوچک و متوسط دست‌اندر‌کار در صنعت محصولات حلال پیشنهاد شده است‌. در میان این انگیزه‌ها می‌توان به کمک بلاعوض برای برنامه‌ریزی کسب وکار و توسعه آن، ایجاد بهبودها در محصول و فرآوری‌ها‌، ایجاد بهبودها در کمیت و کیفیت و صدور گواهینامه‌های حلال، توسعه بازار و علامت تجاری (پروانه)،یک کمک بلاعوض ویژه برای توسعه وگسترش محصولات حلال، اعطای معافیت‌های مالیاتی صد درصد برای مدت پنج سال به شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری در تولید محصولات غذایی و کسر مالیات مضاعف در مورد هزینه‌های مربوط به اخذ گواهینامه حلال و اعتبار‌ اشاره کرد.

برند حلال در جهان آنچنان در حال توسعه است که کشورهاى غیرمسلمان را نیز به تجارت در این زمینه تشویق کرده به طورى که به عنوان مثال در اروپا محصولات حلال ۱۵ تا ۳۰ درصد گران تر به فروش مى‌رسند.در حال حاضر کشورهایی چون تایلند،انگلیس و امریکا با وجود اینکه دین رسمی آنها اسلام نیست اما برای کسب بازار و درآمد به بازار شناسی کشورهای اسلامی توجه جدی کرده‌اند و اکنون تایلند یکی از کشورهای مدعی در تجارت غذای حلال است. بنابراین ایران با وجود داشتن اعتقادات اسلامی و مشترکات فرهنگی و مذهبی با کشورهای مسلمان باید بیش از پیش به اهمیت این بازار سودآور توجه کند.