نویسنده : محمد محمدى اشتهاردى
يكى از دعاهايى كه شبهاى ماه مبارك رمضان مى خوانيم ، دعاى افتتاح است ، اين دعا را حضرت ولى عصر(علیه السلام) به محمد بن عثمان (دومين نائب خاص از نواب اربعه ) تعليم داده و او منتشر نموده است . (291)
سيد بن طاووس رحمة اللّه در اقبال خود در ذكر اسناد دعاهاى ماه رمضان ، دعاى افتتاح را پس از ذكر اسناد دعاهاى ماه رمضان ، دعاى افتتاح را پس از ذكر يك سلسله از ناقلين به محمد بن عثمان مى رساند كه محمد بن عثمان رحمة اللّه آن را از امام زمان عليه السلام گرفته است .
علامه مجلسى رحمة اللّه در زادالمعاد نيز همين سند را نقل كرده و آن را سندى معتبر مى داند و مى گويد: امام زمان عليه السلام آنرا براى شيعيان نوشته است كه هر شب ماه رمضان بخوانند، فرشتگان مى شنوند و براى خواننده آن استثفار مى كنند.
نكته جالب اينكه : در اين دعاى شريف به طور جامع به ويژگيهاى حكومت حضرت مهدى (علیه السلام) كه به عنوان “دولت كريمه خوانده شده اشاره شده است ، توجه عميق به معنى اين دعا براى منتظران مهدى (علیه السلام) لازم است .
دولت كريمه عبارت از تشكيل دولت اسلامى است كه تمام افراد آن از مزاياى حقوق و عدالت اجتماعى برخوردارند، و در پرتو آن دولت ، توحيد و ايمان در سراسر زمين حكومت مى كند.
حضرت رضا عليه السلام در انتظار رسيدن چنين حكومتى ، دو آيه از قرآن را ذكر فرمود:
1- “ وارتقبوا انى معكم رقيب ؛” “شما در انتظار بمانيد، من هم در انتظارم . (292)
2- “ فانتظروا انى معكم من المنتظرين ؛ “ شما منتظر باشيد من هم با شما منتظر هستم . (293)
گر چه آيه اولى از قول حضرت هود عليه السلام و آيه دومى از قول حضرت شعيب عليه السلام به قوم خود است ، ولى حضرت رضا عليه السلام تاءويل فرمودند به ظهور امام زمان عليه السلام كه همه بايد در انتظارش باشيم ، و فرمود:
اين انتظار نيكو انتظارى است . (294)
توجه امام عليه السلام به مكه ، كوفه و قم
يكى از شؤ ون يك حكومت جهانى ، و يا فراهم آوردن مقدمات آن ، استفاده از مراكز استراتژيكى و مهم از نظرات مختلف ،به خصوص از نظر معنوى است .
اين مراكز همچون پايگاه و هسته هاى اصلى هستند كه مى توان از آنها به عنوان فراهم آوردن اسباب كار، استفاده كرد. در روايات مربوط به حضرت مهدى (علیه السلام) سه مركز به خصوص اسم برده شده :
1- مكه 2-كوفه 3- قم كه اينها در پيشبرد نهضت جهانى حضرت مهدى (علیه السلام) اثر به سزايى دارند.
ما در اينجا با رعايت اختصار، شرحى درباره اين سه مركز ذكر مى كنيم ، تا رهنمودى براى مسلمين و آينده سازان منتظران حضرت مهدى (علیه السلام) باشد و روز به روز بر رونق اين سه مركز در ابعاد مختلف بيفزايند.
1- مكه مركز اولين جرقه هاى انقلاب جهانى حضرت مهدى (علیه السلام)
در روايات مى خوانيم : حضرت مهدى (علیه السلام) در مكه كنار كعبه ظهور و خروج مى كند. (295)
هنگام ظهور به كعبه تكيه مى كند به صدايش را بلند مى نمايد كه :
“هان اى مردم جهان ، كسى كه مى خواهد به آدم عليه السلام و شيث عليه السلام بنگرد به من بنگرد، كسى كه مى خواهد به ابراهيم عليه السلام و اسماعيل عليه السلام بنگرد به من بنگرد، كسى كه مى خواهد به موسى عليه السلام و يوشع عليه السلام بنگرد به من بنگرد، كسى كه مى خواهد به عيسى عليه السلام و شمعون عليه السلام بنگرد به من بنگرد، كسى كه مى خواهد به محمد صلى اللّه عليه و آله و سلم و اميرمؤمنان على عليه السلام بنگرد به من بنگرد، كسى كه مى خواهد به حسن عليه السلام و حسين عليه السلام بنگرد به من بنگرد، كسى كه مى خواهد به امامان عليه السلام از فرزندان حسين عليه السلام بنگرد به من بنگرد و به نداى من پاسخ مثبت دهيد، من از آنچه كه آنها خبر داده اند و آنچه كه خبر نداده اند به شما خبر مى دهم . (296)
خلاصه اين روايت اين است كه تمام صفات پيامبران بزرگ و رسولان و اوصياء آنها در وجود من جمع است ، من غير از آنچه آنها آورده اند، شما را به زيادتر از آن آشنا مى كنم ، و اهداف آنها را تكميل مى نمايم .
شما پيرو هر دينى هستيد، گمشده شما در وجود من است به گرد من جمع شويد كه به هدف كامل زندگى خود خواهيد رسيد.
امام باقر عليه السلام در تفسير اين آيه :
“ و اءذان من اللّه و رسوله الى الناس يوم الحج الاءكبر اءن اللّه برى ء من المشركين ؛”
“و اين اعلامى است از ناحيه خدا و پيامبرش به (عموم ) مردم در روز حج اكبر (روز عيد قربان ) كه خداوند و پيامبر او از مشركان بيزارند. (297)
فرمود: “منظور خروج قائم (علیه السلام) و دعوت او از مردم به سوى رهبرى خود است . (298)
ناگفته نماند امام باقر عليه السلام در اين حديث يكى از مصاديق روشن اين دعوت عمومى را بيان مى فرمايد، كه در آن وقت اين دعوت به صورت كامل جامه عمل مى پوشد و تحقق عينى مى يابد.
موضوع ديگر اينكه : ياران امام زمان عليه السلام پس از ظهور در مكه (چنانكه قبلا گفتيم ) به آن حضرت مى پيوندند كه از جمله آنها سيصد و سيزده نفر ياران خاص هستند و سرانجام ده هزار نفر شده و به سوى مدينه رهسپار مى شوند... (299)
موضوع ديگر اينكه امام زمان عليه السلام مسجدالحرام را خراب كرده و به اصل خود برمى گرداند و همچنين ، مقام حضرت ابراهيم عليه السلام را به جاى اصلى خود برمى گرداند.
در اين مورد امام صادق عليه السلام فرمود:
“وقتى كه قائم (علیه السلام) قيام كند، مسجدالحرام را ويران نمايد تا به جاى اصلى خود برگردد، مقام ابراهيم عليه السلام را به محل اصلى خود مى گذارد، دستهاى كليد داران (خائن ..) را قطع كرده و در كعبه آويزان مى نمايد و بر آنها مى نويسد اينها دزدان كعبه هستند. (300)
و سه هزار نفر از خائنان و چپاولگران مكه را در شش نوبت به قتل مى رساند. (301)
از اين مطالب نتيجه مى گيريم كه نخستين جرقه هاى انقلاب جهانى آن حضرت در مكه بروز مى كند. و به اين ترتيب مى بينيم آن حضرت مسائل تشريفاتى و تزئينى و فرعى را از بين برده ، و مردم را به ابعاد اصلى حج كه مهمترين آن ، بعد سياسى و عبادى آن است متوجه مى سازد.
با توجه به اينكه در اسلام ، بعد سياسى نيز عبادت است .
و اين يك درس بزرگى است براى طرفداران مهدى (علیه السلام) كه مكه اين مركز استراتژيكى و مهم دنياى اسلام را به صورت كانون آتشفشان عدالت و معنويت و اتحاد بر ضد استكبار جهانى در آورند. و آنرا آماده ظهور امام عصر(علیه السلام) كنند و از زير يوغ استكبار، خارج نمايند.
در اينجا سخن را رها كرده و به گفتار پرمغز امام خمينى قدس سره كه در پيام مهم خود به مسلمانان در آستانه برگزارى كنگره عظيم جهانى حج سال 1363 (چهارم شهريور مطابق 28 ذى القعده 1404) ابلاغ فرموده اشاره مى كنيم .
“... ابعاد مختلف اين فرضيه الهى عظيم سرنوشت ساز “حج به واسطه انحرافهاى حكومتهاى جور در كشورهاى اسلامى و آخوندهاى فرومايه كشورهاى اسلامى و كج فهمى هاى بعضى از معممين و مقدس نماها در تمام كشورهاى اسلامى در پرده ابهام باقى مانده است ، كج فهمانى كه حتى با تشكيل حكومت اسلامى مخالف و آن را از حكومت طاغوت بدتر مى دانند...
...از همه ابعاد حج ، مهجورتر و مورد غفلت تر، بعد سياسى اين مناسك عظيم است كه دست خيانتكاران براى مهجوريت و مورد غفلت تر، بعد سياسى اين مناسك عظيم است كه دست خيانتكاران براى مهجوريت آن بيشتر در كار بوده و هست و خواهد بود و مسلمانان امروز و در اين عصر كه عصر جنگل است ، بيشتر از هر زمان ، موظف به اظهار آن و رفع ابهام از آن هستند...
روزى كه ولى اللّه اعظم امام عصر(علیه السلام) ظاهر شوند و در كعبه نداى عدالت سر دهند و بر خلاف ظالمان و كافران فرياد كشند، همين آخوندها هستند كه او را تكفير و از ستمگران پشتيبانى مى نمايند. (302)
... مراتب معنوى حج كه سرمايه حيات جاودانه است و انسان را به افق توحيد و تنزيه ، نزديك مى نمايد، حاصل نخواهد شد مگر آنكه دستورات عبادى حج به طور صحيح و شايسته و مو به مو عمل شود...
... اگر در اين كنگره جهانى كه همه اقشار ملتهاى مظلوم اسلامى از هر قشر و ملت و داراى هر زبان و مسلك و هر رنگ و قشر ولى با روش واحد و لباس مشابه ، دور از هر آلايش و آرايش اجتماع نموده اند، مسائل اسلامى اسلام و مسلمين و مظلومان جهان ، از هر فرقه حل نشود حكومتهاى مستكبر و زورگو نيز جايشان ننشينند، از اجتماعات كوچك منطقه اى و محلى كارى برنخواهد آمد و راه حل فراگيرى به دست نخواهيم آورد...
بيتى كه براى قيام ، تاءسيس آن هم قيام ناس و للناس ، پس بايد براى همين مقصد بزرگ در آن اجتماع نمود و منافع ناس را در همين مواقف شريف تاءمين نمود و رمى شياطين بزرگ و كوچك را در همين مواقف بزرگ انجام داد، مجرد كليد داراى بيت و سقايت حجاج و عمارت مسجدالحرام كافى نيست و مربوط به مقصد نيست ، ساده بودن بيت و مسجد همچون زمان ابراهيم عليه السلام و صدر اسلام و به هم پيوستن مسلمين در آن مكان بى آلايش و وافدين بى پيرايشش هزاران مرتبه بالاتر از تزئين كعبه و بناهاى مرتفع عظيم و غافل شدن از مقصد اصلى كه قيام ناس و شهود منافع ناس است مى باشد.
“ اجعلتم سقاية الحاج و عمارة المسجدالحرام كمن آمن باللّه و اليوم الآخر و جاهد فى سبيل اللّه لا يستوون عنداللّه و اللّه لا يهدى القوم الظالمين .” (303)
گويى اين آيه در عصر ما نازل شده و گوياى حال ما است ، در عصر حاضر سرگرمى به سقايت و معيشت حجاج و به عمارت و تزئين مسجدالحرام و غفلت از ايمان به خدا و روز قيامت و كناره گيرى از جهاد فى سبيل اللّه را شعار خود قرار داده اند و كسانى كه به اين آيه عمل كنند آنها را ظالم مى خوانند.
و آيه 3، سوره توبه (و اذان من اللّه و رسوله ...) درست برخلاف رفتار آخوندهاى دربارى و تامين كننده منافع شيطان بزرگ آمريكا است ... كه فتوا مى دهند حج بايد از اين مسائل به دور باشد...
مساءله ، مساءله حضور در محضر است و شاهد جمال محبوب ، گويى گوينده از خود در اين محضر بى خود شده و جواب دعوت را تكرار مى كند، و دنباله آن سلب شريك به معنى مطلق آن مى نمايد.
بايد متوجه باشند كه حج آنها حج ابراهيمى عليه السلام “ابوالانبياء صلوات اللّه عليه باشد و حج محمدى صلى اللّه عليه و آله و سلم “ و الا ما اكثر الضجيج و اقل الحجيج ؛” (304) چقدر ناله كن زياد است ولى حاجى حقيقى كم است ....
“از خداوند تعالى پيروزى اسلام و خذلان كفر و بيدارى مسلمانان و تعهدشان را در پيشبرد مقاصد اسلامى خواستارم . (305)
“ روح اللّه الموسوى الخمينى رحمة اللّه “
نتيجه اينكه مسلمانان دوستدار حضرت قائم (علیه السلام) بايد به مكه و كعبه و حج ، اهميت فراوان بدهند و فلسفه حج را درك كنند و اجرا نمايند و بدانند كه عرفات مركز شناخت و مشعر مركز شعور و منى مركز عشق و قربانى و ترور شياطين تجسم يافيه است در اين صورت كمك بزرگى به فراهم شدن اسباب كار در مورد ظهور آن حضرت كرده اند.
در اينجا اين مطلب را با سخنى از وصيت امام على عليه السلام به دو فرزندش امام حسن عليه السلام و امام حسين عليه السلام پايان مى بريم .
“ اللّه اللّه فى بيت ربكم لا تخلوه ما بقيتم فانه ان ترك لم تناظروا؛”
“خدا را، خدا را، در مورد خانه پروردگارتان (كعبه ) آن را تا زنده هستيد خلوت نكنيد، زيرا اگر اين خانه ترك شود، كرامت و عزت خود را (از طرف خدا و مردم ) از دست خواهيد داد. (306)
آرى بايد مسلمانان با طرح جامع ايجاد شوراى اسلامى اداره امور حج ، با موج عظيم ميليونى ، همه ساله مسلمانان را خط بدهند و نتائج سودمندى از اين مركز عبادى سياسى بگيرند، و بدانند كه مراسم حج تنها بعد عبادى آن نيست و گرنه امام حسين عليه السلام روز هشتم ذى الحجه حج را رها نمى كرد و به سوى جهاد نمى رفت .
ناگفته نماند كه مدينه نيز از مراكز مهم در رابطه با حكومت حضرت مهدى (علیه السلام) است كه آن حضرت با ياران خود از مكه به مدينه آمده و در آنجا جمعيتهاى زيادى به آن حضرت مى پيوندند و عده اى از مخالفان سركوب مى شدند. (از اينكه مدينه را مستقلا ذكر نكرديم چون آن را جزء حجاز و در قلمرو مكه به حساب آورديم .)
اينك به اين روايت توجه كنيد:
امام صادق عليه السلام فرموده :
“مكه ، حرم خدا و حرم رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم و حرم امام على عليه السلام است و يك نماز در مكه معادل با صد هزار نماز است ، انفاق يك درهم در مكه معادل با انفاق با صد هزار است ، مدينه حرم خدا و رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم و امام على عليه السلام است و يك نماز در آن معادل با هزار نماز، و انفاق يك درهم در آن معادل انفاق هزار درهم است . (307)
روايات ديگرى نيز در شاءن و مقام مدينه آمده كه براى رعايت اختصار از ذكر آنها خوددارى شد.
2- كوفه مقر حكومت حضرت مهدى
قبلا گفتيم ، امام قائم (علیه السلام) پس از ظهور از مكه به مدينه آمده و در آنجا همراه دهها هزار نفر از همراهان به سوى كوفه رهسپار مى شوند و مقر حكومت آن حضرت كوفه است يعنى همان محلى كه مقر حكومت اميرمؤ منان حضرت على عليه السلام بود.
امام باقر عليه السلام فرمود:
“گويى قائم (علیه السلام) را مى بينم در نجف كوفه كه از مكه به آنجا آمده در حالى كه پنج هزار فرشته كه جبرئيل عليه السلام در طرف راستش و ميكائيل عليه السلام در طرف چپش و مردم با ايمان در حضورش هستند، و آن حضرت لشكرها را در شهرها گروه گروه پراكنده مى كند. (308)
در كوفه حدود ده هزار نفر كه “بتريه نام دارند، جلو آن حضرت را مى گيرند و به او مى گويند از همانجا كه آمده اى برگرد ما نيازى به فرزندان فاطمه عليه السلام نداريم ، امام (علیه السلام) با آنها جنگ مى كند و همه آنها را به هلاكت مى رساند، و آنگاه وارد كوفه شده و هر منافق شكاك را مى كشد، و كاخ هاى عظيم ظلم را ويران مى سازد، و جنگ افروزان را به قتل مى رساند تا خداوند خشنود گردد. (309)
آن حضرت در كوفه به توسعه راهها و خيابانها و شهرها و مساجد مى پردازد، بيست و هفت نفر كه اصحاب كهف و يوشع عليه السلام و سلمان رحمة اللّه و ابودجانه رحمة اللّه و مقداد رحمة اللّه و مالك اشتر رحمة اللّه در ميانشان است در نجف به آن حضرت مى پيوندند و در صف ياران آن حضرت قرار مى گيرند.
بالاءخره آنچنان در جهت ظاهر و باطن مردم به طور سريع و وسيع كار را به پيش مى برد كه خداوند سراسر زمين را به نور الهى روشن مى كند و ديگر مردم نيازى به نور خورشيد ندارند، ظلمت و تاريكى (ظلم و فساد) از بين مى رود، يك نفر مرد در زندگى خود آنقدر عمر مى كند كه داراى هزار فرزند مى شود... (310)
موضوع ديگر توسعه دادن به شهر كوفه است كه خانه هاى كوفه به رود كربلا متصل مى شود، و مسجد با شكوهى در پشت كوفه ساخته مى شود كه هزار در دارد.
وسعت كوفه به حدى مى شود كه اگر مردى در كوفه سوار بر استر راهوار بشود تا خود را به نماز جمعه برساند، نماز جمعه را درك نمى كند در صورتى كه آن مرد در كوفه سكونت دارد. (311)
به اين ترتيب مى بينيم كوفه (كه عبارت ديگر آن شامل نجف و عراق است ) پايگاه حكومت جهانى حضرت مهدى (علیه السلام) است ، همان جايى كه در طول تاريخ پايگاه مردان بزرگ چون ادريس عليه السلام ، نوح عليه السلام ، ابراهيم عليه السلام ، عيسى عليه السلام و حضرت امام على عليه السلام و امامان ديگر بوده است .
كه در روايات آمده امام صادق عليه السلام فرمود:
“كوفه باغى از باغهاى بهشت است ، قبر حضرت نوح عليه السلام و ابراهيم عليه السلام و 370 پيامبر ديگر و 600 وصى و قبر سرور اوصياء حضرت اميرالمؤ منين على عليه السلام در كوفه است . (312)