منجی ، حقیقتی آشکار
نویسنده : سید محمد ناظم زاده قمی
منجی در کلام خداوند
بيش از یکصد آيه قرآن براساس روايات معتبر به وجود نازنين حضرت امام مهدي و ويژگيهاي آن شخصيت باعظمت و همچنين قيام و انقلاب جهاني آن حضرت، اشاره كرده است. که در اینجا به چند نمونه از آنها اشاره می کنم:
• خداوند می فرماید: "اراده و مشيت ما بر اين قرار گرفته كه بر مستضعفان زمين ـ كه بر اثر ستم ستمكاران به ضعف كشيده شدهاند ـ منّت نهيم (و ايشان را مشمول مواهب خويش نماييم.) و آنها را پيشوايان و وارثان زمين قرار داده و نيرومند و صاحب قدرت و حكومت گردانيم." این آيات بشارتي است در مورد پيروزي حق بر باطل و برچيده شدن بساط ظلم و تباهي. كه نمونههاي آن را ميتوان در پيروزي حضرت موسي و بني اسرائيل بر فرعونيان و همچنين پيروزي و حكومت حضرت محمد(ص) جستجو كرد اما نمونه كامل آن با ظهور حضرت امام مهدي تحقق مييابد. حضرت اميرالمؤمنين در اين زمينه فرمودهاند: "دنيا پس از سركشي، به ما (اهلبيت) روي ميآورد.ـ همچون شتري كه از دادن شير به دوشندهاش خودداري مي‌كند و براي بچه خود آن را نگه ميدارد." سپس آيه "ونريد ان نمنّ ..." را تلاوت فرمود. در روايت ديگري نيز درباره همين آيه ميفرمايد: "اين گروه آل محمد هستند، خداوند مهدي آنها را بعد از زحمتهايي كه برايشان تحميل ميگردد، مبعوث مي‌كند و به ايشان عزت مي‌دهد و دشمنان آنها را ذليل ميگرداند." از امام سجاد عليهالسلام نيز اين چنين نقل شده كه: "سوگند به كسي كه محمد را به حق، بشارت دهنده و بيم دهنده قرار داد، نيكان از ما اهلبيت و پيروان آنها به منزله موسي و پيروان او ميباشند و دشمنان ما و پيروان آنها به منزله فرعون و پيروان او هستند. سرانجام، پيروزي از آن ماست."
• در آیه دیگر می خوانیم که: "بگو: حق فرا رسيد و باطل نابود گشت، چرا كه باطل نابود شدني است." بر اساس روايات معتبر و فراوان، اين پيروزي نهايي و حكمفرماي عدالت در سرتاسر گيتي مربوط به قيام حضرت امام مهدي ميشود. حضرت امام باقر در توضيح و تفسير «جاء الحق و زهق الباطل» فرمودند: "اين سخن الهي مربوط به قيام قائم ميشود كه دولت باطل برچيده خواهد شد.
• همچنین در آیه دیگر خداوند می فرماید: "ذخيره الهي براي شما بهتر است اگر مؤمن باشيد..." چون این آيه اطلاق دارد، چنين معنايي از آن بدون اشكال است كه بگوييم: بقيةاللّه از همه چيزهايي كه شما حساب كنيد، برايتان بهتر است و هيچ نعمتي به پاي آن نميرسد. هرچند كه اين آيه مربوط به داستان حضرت شعيبنبي عليهالسلام ميباشد. قائم نخستين سخني كه پس از قيام خويش بر زبان ميآورد همين آيه است. اما بر اساس روايات معتبر، اين آيه با وجود نازنين حضرت ولي عصر عليهالسلام تطبيق گشته است. امام باقر فرمودند: "قائم نخستين سخني كه پس از قيام خويش بر زبان ميآورند همين آيه است."
• در آیه دیگر این طور آمده است که: "آنها (مخالفان اسلام) ميخواهند نور خدا را با دهان خود خاموش نمايند اما خداوند اراده كرده كه اين نور الهي را همچنان برگستره و كمالش بيفزايد (تا تمامي جهان را در برگيرد.) هرچند كافران را خوش نيايد.." و سپس چنين ادامه مي‌دهد: "خدا كسي است كه رسول خويش را با هدايت و دين حق فرستاد تا وي را بر تمامي اديان پيروز گرداند، هرچند مشركان را خوش نيايد." آيا اين پيروزي اسلام كه در این آيه بدان اشاره شده منطقهاي و محدود است ياخير؟ از آن جايي كه هيچ قيدي در آيه وجود ندارد تا دليل برمحدوديت اين پيروزي باشد پس بدون شك روزي فرا خواهد رسيد كه اين وعده الهي محقق گردد و در روي زمين دين اسلام، تنها دين پيروز باشد. براساس روايات متعدد با ظهور حضرت امام مهدي اسلام فراگير و جهاني خواهد شد، در تفسير مجمع البيان از پيامبر اسلام صلياللهعليهوآله چنين نقل شده است كه: "(در زمان ظهور حضرت امام مهدي) بر روي زمين هيچ خانهاي باقي نميماند ـ نه خانههايي كه از سنگ و گِل ساخته شده و نه خيمههايي كه از كرك و مو بافته شده ـ مگر آنكه خداوند نام اسلام را در آن وارد مي‌كند." در تفسير مجمع البيان، همچنين از امام باقر چنين آورده است كه: "وعدهاي كه در اين آيه است به هنگام ظهور مهدي محقق ميگردد، پس در آن روز هيچ كس روي زمين باقي نخواهد ماند مگر آنكه به (حقانيت) محمد اقرار مي‌كند."
• آيه شريفه دیگری که به حضرت مهدی اشاره دارد این است که: "در موقع طغيان يهود ما يك عده را براى سركوبى آنها مىفرستيم كه آنها را بهجاى خود بنشانند." در روايات متعددى اين آيه تأويل به ظهور حضرت بقيةاللّه شده است. كه اين آيه راجع به مؤمنين و ايرانيهايى است كه قبل از ظهور حضرت مهدى زمينه ظهور آن حضرت را فراهم مىكنند. در همين زمينه تفسير نورالثقلين از روضه كافى نقل كرده است كه حضرت صادق(ع) فرمودند: "مراد از «بعثنا عليكم» اشخاصى هستند كه قبل از ظهور مهدى با دشمنان اهل بيت مقابله و آنها را نابود مىكنند. همچنین از امام صادق نقل شده است كه روزى اين آيه را قرائت فرمودند، يك نفر از اصحاب عرض كرد: "يابن رسولاللّه اين آيهاى كه الان قرائت فرموديد درباره چه اشخاصى است؟" حضرت سه مرتبه فرمودند: "واللّه هم اهل قم،یعنی آنها اهل قم هستند.."
استاد شهيد آيةاللّه مطهري مينويسد: "از مجموع آيات و روايات استنباط ميشود كه قيام مهدي موعود آخرين حلقه از مجموع حلقات مبارزات حق و باطل است كه از آغاز جهان بر پا بوده است. مهدي موعود تحقق بخش ايدهآل همه انبيا و اوليا و مردان مبارز راه حق است."
منجی در کلمات معصومین (علیهم السلام)
کلام پیامبر گرامی اسلام
حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی(ص) در غدير خم،ا در جمع يكصدوبيست هزار نفر می فرماید: "اى گروه مردمان! آن نور خداى تبارك و تعالى در من قرار گرفت و پس از آن در وجود على(ع)، آنگاه از او در نسلش تا «قائم المهدى(ع)» كه بازگيرنده حق است و جلبكننده همه حقوق ازدست رفته ما. آگاه باشيد كه خاتم اوصياء مهدى قائم(ع) از ماست. آگاه باشيد كه او بر همه اديان پيروز مىشود. آگاه باشيد كه او انتقامگير از ستمگران است. آگاه باشيد كه گشاينده و درهمكوبنده مرزهاست. آگاه باشيد كه او خونخواه همه بندگان صالح خداست. آگاه باشيد كه او كشنده هر قبيلهاى از مشركان است. آگاه باشيد كه او نهرى خروشان از اقيانوسى بيكران است. آگاه باشيد كه او ياور دين خداى تبارك و تعالى است. ....آگاه باشيد كه هر كس از (پيامبران و امامان) پيش از او، نويد آمدنش را دادهاند. آگاه باشيد كه او تنها حجتبازمانده خداوند است، بعد از او حجتى نيست، حقى جز با او و نورى جز در پيش اونيست. آگاه باشيد كه احدى بر او چيره نيست و كسى او را شكست ندهد. گاه باشيد كه او ولى خدا در روى زمين، و داور او در ميان مردم و امين او در آشكار و نهان است."
کلام علوی
امام علی بن ابیطالب(ع) فرمود: "هنگامی که قائم ما بپا می‌خیزد، بیعتی از هیچکس بر عهده ندارد و از همین روست که ولادتش پنهان می‌باشد وغیبت اختیار می‌کند!" و نیز فرموده اند: "برای قائم ما خاندان غیبتی است طولانی؛ گویا شیعیان را می‌بینم که در غیبت او چون چرندگانی در جستجوی چراگاه سرگردانند؛ آگاه باشید هر کس از آنان که بر دین خود پایدار بماند و درازی مدّت غیبت پیشوایش، قلب او را به قساوت واندارد، او در رستاخیز همراه من و در درجه من خواهد بود." و باز می فرمایند: "صاحب الامر (صاحب این امر) از فرزندان من است. اوست همان کسی که در خصوصش گویند: در گذشته یا نابود گشته! یا آنکه (اگر زنده باشد) معلوم نیست به کدام سرزمین رفته است!" در جای دیگر می فرمایند: "همانا در هر سال شب قدر وجود دارد و در آن شب مقدّرات سال آینده نزول می‌یابد، و موضع نزول نیز والیانی هستند که پس از رسول خدا(ص) عهده‌دار امر ولایتند، و نخستین ایشان منم و سپس یازده فرزندم، پیشوایانی که فرشتگان با ایشان سخن گویند." همچنین امیرمؤمنان علی(ع) پس از پایان پیکار نهروان در ضمن سخنانی که ایراد کرد، فرمود: "ای فرزند بهترین بانوان، تا کی برای دریافت فرمان ظهور از جانب خداوند، انتظار خواهی برد؟ بیا! و به پیروزی بزرگ و نزدیک از سوی پروردگار مهربان بشارت ده." و دیگر بار فرمودند: "آنگاه که وضع زندگی مردم به آنجا برسد که از هر جانب ستم و آشوب روی دهد، آن سیّد بزرگوار و سرور عالی مقدار ظاهر می‌گردد و بر اریکه حکمرانی قرار می‌گیرد. یاران وی از هر سو چون پاره‌های ابر بهم پیوسته پیرامونش فراهم می‌آیند. او و پیروانش بر دین حق پایدار می‌مانند."
کلام حسن بن علی (ع)
وقتي امام حسن با معاويه صلح كرد، بعضی از مردم ایشان را نکوهش کردند، که امام فرمود: "آيا خبر نداريد كه هيچ يك از ما نيست مگر آنكه بيعت طاغوت زمان خود را به گردن دارد؛ جز قائم ما(عجّ) كه روح خدا ـ عيسي بن مريم ـ پشت سر او نماز ميگزارد. زيرا خداي سبحان ولادت او را پنهان و شخص او را غايب مي‌كند تا وقتي ظهور كرد، كسي بر عهدهاش پيماني نداشته باشد. او نهمين فرزند برادرم حسين عليهالسلام و فرزند سرور كنيزان عالم است كه خدا غيبتش را طولاني مي‌كند، بعد با قدرت خود در شكل جواني كمتر از چهل سال آشكار مي‌كند تا بدانند كه خدا بر هر چيزي تواناست." همچنین نقل شده است که امام حسن(ع) فرمود: "سوگند به خدا! رسول اللّه اين عهد را به ما سپرد كه اين ولايت خداوندي را دوازده امام كه يازده نفر آنان از فرزندان علي و فاطمه است، مالك خواهند شد، كه هيچ يك جز با زهر يا قتل از دنيا نخواهند رفت." و باز می فرماید: "اين امري را كه انتظار ميكشيد، واقع نخواهد شد، تا برخي از شما از بعض ديگر برائت جويد و يكي از شما ديگري را لعنت كند و در چهره ديگري آب دهن اندازد و يكي از شما بر كفر ديگري شهادت دهد. در آن زمان قائم ما قيام مي‌كند و همه آنها را بر ميدارد."
کلام سید الشهدا، حسین بن علی (ع)
حارث اعور به امام حسين(ع) عرض كرد: "اي زاده رسول خدا! فدايت شوم. مرا از معناي آيه شريفه - والشمس و ضحيها- مطّلع ساز. حضرت فرمود: مراد از خورشيد، رسول الله(ص) ميباشد. پرسيد: فدايت شوم! منظور از آيه شريفه - والقمر اذا تليها - چيست؟ فرمود: منظور از ماه، اميرالمؤمنين علي بن ابي طالب(ع) است كه بعد از پيامبر(ص) ميباشد. گفت: مقصود از آيه شريفه - والنهار اذا جلّيها- چيست؟ فرمود: مقصود از روز، قائم آل محمد (عج) است كه زمين را پر از قسط و عدل می كند." همچنین امام حسين درباره غيبت امام زمان ميفرمايد: "براي صاحب اين امر دو غيبت است كه يكي از آنها آنقدر به طول ميانجامد كه گروهي مي‌گويند: مرده و برخي گويند: كشته شده و بعضي گويند: رفته است. احدي از دوستان و غيره، از اقامتگاه او آگاه نميشود، جز خدمتگذاري كه متصدي امور اوست". همچنين ميفرمايد: "براي او غيبتي است كه گروههايي در آن از دين بر ميگردند و گروههايي ديگر بر آيين خود استوار ميمانند و در اين راه آزارها ميبينند. به آنان گفته ميشود: اين وعده كي واقع خواهد شد اگر راستگو هستيد؟ آنان كه بر اين آزارها و تكذيبها صبر كنند، همانند كسياند كه شمشير به دست گرفته و در پيشاپيش رسول اكرم (ص) جهاد مي‌كند ".. سالار شهيدان در اين زمينه ميفرمايد: "اگر از عمر دنيا جز يك روز باقي نمانده باشد، خداوند آن روز را به قدري طولاني فرمايد تا آنكه مردي از فرزندان من خروج نمايد و زمين را پر از عدل و داد نمايد، همچنانكه پر از ظلم و جور شده باشد، من از رسول خدا (ص) اين چنين شنيدم.." عيسي الخشاب ميگويد: از محضر امام حسين سؤال كردند: آيا شما صاحب امر هستيد؟ فرمود: "نه من نيستم، بلكه صاحب اين امر كسي است كه از ميان مردم كنارهگيري مي‌كند و خون پدرش بر زمين ميماند و كنيه او كنيه عمويش خواهد بود. آنگاه شمشير بر ميدارد و هشت ماه تمام شمشير بر زمين نميگذارد."
کلام باقر العلوم (ع)
امام باقر مي فرمايد: "سوگند به خدا! گويا قائم را مي بينم در حالي كه به حجرالأسود تكيه داده است و خداي سبحان را به حقّ خويش سوگند مي دهد و مي فرمايد: اي مردم! هركس درباره خدا با من بحث و مناقشه كند، من شايسته ترين مردم نسبت به خدا هستم. اي مردم! هركس درباره آدم با من مناظره كند، من شايسته ترين فرد به آدم هستم. اي مردم! هر كس درباره نوح با من مناقشه كند، من نزديك ترين فرد به او هستم... ." پيشواي پنجم، لحظات شورآفرين ظهور قائم را اين گونه بيان مي كند: "مهدي هنگام نماز عشا ظهور مي كند.. او در حالي كه پرچم رسول را بر دوش و پيراهنش را بر تن و شمشيرش را به دست گرفته است، تمام نشانه ها و نور و بيان را به همراه خود دارد. بعد از اقامه نماز عشا با صداي رسا و بلند خود مي فرمايد: اي مردم! خدا را به ياد شما مي آورم، شما اينك در پيشگاه خدا ايستاده ايد. او حجّت خود را برگزيد و پيامبران را برانگيخت؛ و كتاب آسماني فرو فرستاد... ."
کلام امام رضا (ع)
دعبل خزایی، شاعر معروف اهلبيت، روزي در حضور امام رضا، قصيده معروفي را که در حق خاندان پيامبر اكرم سروده بود براي آن حضرت خواند. آن گاه كه به توصيف امام مهدي(عج) رسيد و در بيت زيبا در معرفي ويژگيهاي آن حضرت قرائت كرد، حضرت امام رضا با شنيدن اين دوبيت به شدت تحت تأثير قرار گرفته، گريه كردند و فرمودند: "اي دعبل، روح القدس اين دو بيت را بر زبان تو جاري ساخته است. آيا ميداني آن امام كيست؟ دعبل گفت: از سخنان شما شنيدهام كه وي امامي است كه پس از قيامْ زمين را از تباهيها پاك ميسازد. امام رضا در معرفي امام مهدي(عج) به دعبل فرمودند: "اي دعبل، امام بعد از من پسرم محمد و بعد از محمد پسرش علي است و بعد از علي پسر او حسن و بعد از حسن پسرش حجت است كه او قائم ما اهل بيت است. مردم با تقوا در دوران غيبت او در انتظارش به سر ميبرند. چون قيام كند از او فرمان ميبرند. اگر از عمر دنيا جز يك روز باقي نمانده باشد، خداوند آن روز را به قدري طولاني خواهد ساخت تا او ظهور كرده زمين را بعد از آن كه پر از تباهي شده است از عدل و داد مملو سازد." همچنین امام رضا می فرمایند: "نشانه او اين است كه سن پيران و چهره جوانان دارد، تا آنجا كه وقتى كسى او را مشاهده مىكند گمان مىبرد كه چهل سال يا كمتر سن دارد. به درستى كه از نشانههاى او اين است كه گذر شب و روز او را پير و سالخورده نمىسازد تا زمانى كه اجل او فرا رسد." آن حضرت در روايت ديگرى به توصيف جمال نورانى امام دوازدهم پرداخته و مىفرمايد: "پدر و مادرم به فداى او كه همنام جدّم، شبيه من و شبيه موسى بن عمران است. بر او نوارهاى نورانى است كه از پرتو نور قدس روشنايى مىگيرد." موضوع ديگرى كه در زمينه باور مهدوى در كلام امام رضا(ع) يافت مىشود، موضوع انتظار فرج است. آن حضرت در روايات متعددى به موضوع فضيلت انتظار فرج اشاره كرده‌اند. از جمله اینکه: "چه نيكوست صبر و انتظار فرج، آيا سخن بنده صالح خدا شعیب، را نشنيدى كه فرمود: «و انتظار بريد كه من با شما منتظرم .... بر شما باد به صبر و بردبارى؛ چرا گشايش بعد از نااميدى فرا مىرسد و به تحقيق كسانى كه پيش از شما بودند از شما بردبارتر بودند." همچنین می فرمایند: "... آيا هيچيك از شما خوش ندارد كه در خانه خود بماند، نفقه خانوادهاش را بپردازد و چشم به راه امر ما باشد؟ پس اگر در چنين حالى از دنيا برود مانند كسى است كه به همراه رسول خدا(ص) در بدر به شهادت رسيده است. و اگر هم مرگ به سراغ او نيايد مانند كسى است كه به همراه قائم ما و در خيمه او باشد."
پاسخ با نقل قول
