عقل و افزون‌خواهي‌هاي شهوت
عقل و افزون‌خواهي‌هاي شهوتشناخت پيامدهاي اراده ضعيف و شناسايي عواملي كه اراده را سست مي‌كند، ضرورت آشنايي با راه‌كارهاي عملي مبارزه با ضعف اراده را نشان مي‌دهد.
اگر انسان بتواند از همان ابتدا زمينۀ شعله‌ور شدن شهوت را از ميان بردارد به آساني مي‌تواند شهوت را در اختيار عقل قرار دهد ولي اگر شهوت فوران كند بايسته است كه راه‌كار ديگري برگزيند تا شهوت به جاي‌گاه اصلي‌اش برگردد و عقل، افزون‌خواهي‌هاي شهوت را مهار كند.
زدودن زمينه‌هاي عوامل ضعف اراده، ريشه اصلي مبارزه با ضعف اراده
ريشه اصلي مبارزه با ضعف اراده زدودن زمينه‌هاي عوامل ضعف اراده است. براي نمونه اگر انسان بتواند از همان ابتدا زمينۀ شعله‌ور شدن شهوت را از ميان بردارد به آساني مي‌تواند شهوت را در اختيار عقل قرار دهد ولي اگر شهوت فوران كند بايسته است كه راه‌كار ديگري برگزيند تا شهوت به جاي‌گاه اصلي‌اش برگردد و عقل، افزون‌خواهي‌هاي شهوت را مهار كند. اميرمؤمنان (علیه السلام) در سخن خود افزايش توانايي را سبب كاهش قدرت شهوت مي‌داند:
«إذا كَثُرَتِ المَقْدِرَةُ قَلَّتِ الَشّهْوَةُ»؛ 1
هرگاه توانايي و قدرت افزون شود، شهوت اندك شود.
روايت امام علي (علیه السلام) به نكته مهمّي اشاره دارد: انسان‌هاي ضعيف همواره اين دغدغه را دارند كه اگر به شهوت خود پاسخ ندهند، موقعيّت فراهم آمده را از دست مي‌دهند امّا انسان‌هاي قوي چنين دغدغه‌اي ندارند و از آن جا كه توانايي دارند به راحتي از افزون‌خواهي‌هاي شهوت چشم مي‌پوشند و عوامل برانگيزاننده شهوت را ضعيف مي‌كنند. بنابراين، مي‌توان نتيجه گرفت كه بنده شهوت ناتوان‌تر از آن‌است كه توانايي‌هاي انساني خود را ببيند. در روايت ديگري اميرمؤمنان (علیه السلام) فرمود:
«مَنْ حَصَرَ شَهوَتَهُ، فَقَد صَانَ قَدْرَهُ»؛ 2
هر كه شهوت را محدود كند قدر و قيمت خود را نگه داشته است.
پی نوشت ها:
1. نهج‌البلاغه، حكمت 245.
2. تحف العقول، ص 97.
سایت حجت الاسلام مجتبی آقا تهرانی
پاسخ با نقل قول
