موضوع: داستان راستان

رسول اكرم و دو حلقه جمعيت

رسول اكرم " ص " وارد مسجد ( مسجد مدينه ( 1 " شد ، چشمش به دو
اجتماع افتاد كه از دو دسته تشكيل شده بود ، و هر دسته‏ای حلقه‏ای تشكيل‏
داده سر گرم كاری بودند : يك دسته مشغول عبادت و ذكر و دسته ديگر به‏
تعليم و تعلم و ياد دادن و ياد گرفتن سرگرم بودند ، هر دو دسته را از نظر
گذرانيد و از ديدن آنها مسرور و خرسند شد . به كسانی كه همراهش بودند رو
كرد و فرمود : " اين هر دو دسته كار نيك می‏كنند و بر خير و سعادتمند " . آنگاه جمله‏ای اضافه كرد : " لكن من برای تعليم و داناكردن فرستاده شده‏ام " ، پس خودش به طرف همان دسته كه به كار
تعليم و تعلم اشتغال داشتند رفت ، و در حلقه آنها نشست

مردی كه كمك خواست
به گذشته پرمشقت خويش می‏انديشيد ، به يادش می‏افتاد كه چه روزهای تلخ‏
و پر مرارتی را پشت سر گذاشته ، روزهايی كه حتی قادر نبود قوت روزانه‏
زن و كودكان معصومش را فراهم نمايد . با خود فكر می‏كرد كه چگونه يك‏
جمله كوتاه - فقط يك جمله - كه در سه نوبت پرده گوشش را نواخت ، به‏
روحش نيرو داد و مسير زندگانيش را عوض كرد ، و او و خانواده‏اش را از
فقر و نكبتی كه گرفتار آن بودند نجات داد .
او يكی از صحابه رسول اكرم بود . فقر و تنگدستی براو چيره شده بود . در
يك روز كه حس كرد ديگر كارد به استخوانش رسيده ، با مشورت و پيشنهاد
زنش تصميم گرفت برود ، و وضع خود را برای رسول اكرم شرح دهد ، و از آن حضرت استمداد مالی كند .
با همين نيت رفت ، ولی قبل از آنكه حاجت خود را بگويد اين جمله از
زبان رسول اكرم به گوشش خورد : " هركس از ما كمكی بخواهد ما به او
كمك می‏كنيم ، ولی اگر كسی بی‏نيازی بورزد و دست حاجت پيش مخلوقی دراز
نكند ، خداوند او را بی‏نياز می‏كند " . آن روز چيزی نگفت ، و به خانه‏
خويش برگشت . باز با هيولای مهيب فقر كه همچنان بر خانه‏اش سايه افكنده‏
بود روبرو شد ، ناچار روز ديگر به همان نيت به مجلس رسول اكرم حاضر شد
، آن روز هم همان جمله را از رسول اكرم شنيد : " هركس از ما كمكی‏
بخواهد ما به او كمك می‏كنيم ، ولی اگر كسی بی نيازی بورزد خداوند او را
بی‏نياز می‏كند " . اين دفعه نيز بدون اينكه حاجت خود را بگويد ، به خانه‏
خويش برگشت . و چون خود را همچنان در چنگال فقر ضعيف و بيچاره و
ناتوان می‏ديد ، برای سومين بار به همان نيت به مجلس رسول اكرم رفت ،
باز هم لبهای رسول اكرم به حركت آمد ، و با همان آهنگ - كه به دل قوت و به روح اطمينان‏
می‏بخشيد - همان جمله را تكرار كرد .
اين بار كه آن جمله را شنيد ، اطمينان بيشتری در قلب خود احساس كرد .
حس كرد كه كليد مشكل خويش را در همين جمله يافته است . وقتی كه خارج‏
شد با قدمهای مطمئنتری راه می‏رفت . با خود فكر می‏كرد كه ديگر هرگز به‏
دنبال كمك و مساعدت بندگان نخواهم رفت . به خدا تكيه می‏كنم و از نيرو
و استعدادی كه در وجود خودم به وديعت گذاشته شده استفاده می‏كنم ، واز او
می‏خواهم كه مرا در كاری كه پيش می‏گيرم موفق گرداند و مرا بی نياز سازد .
با خودش فكر كرد كه از من چه كاری ساخته است ؟ به نظرش رسيد عجالة
اين قدر از او ساخته هست كه برود به صحرا و هيزمی جمع كند و بياورد و
بفروشد . رفت و تيشه‏ای عاريه كرد و به صحرا رفت ، هيزمی جمع كرد و
فروخت . لذت حاصل دسترنج خويش را چشيد . روزهای ديگر به اينكار ادامه‏
داد ، تا تدريجا توانست از همين پول برای خود تيشه و حيوان و ساير لوازم كار را بخرد .
باز هم به كار خود ادامه داد تا صاحب سرمايه و غلامانی شد .
روزی رسول اكرم به او رسيد و تبسم كنان فرمود : " نگفتم ، هركس از ما
كمكی بخواهد ما به او كمك می‏دهيم ، ولی اگر بی‏نيازی بورزد خداوند او را
بی‏نياز می‏كند

خواهش دعا

شخصی باهيجان و اضطراب ، به حضور امام صادق " ع " آمد و گفت :
" درباره من دعايی بفرماييد تا خداوند به من وسعت رزقی بدهد ، كه‏
خيلی فقير و تنگدستم " .
امام : " هرگز دعا نمی‏كنم " .
- " چرا دعا نمی‏كنيد ؟ ! "
" برای اينكه خداوند راهی برای اينكار معين كرده است ، خداوند امر
كرده كه روزی را پی‏جويی كنيد ، و طلب نماييد . اما تو می‏خواهی در خانه‏
خود بنشينی ، و با دعا روزی را به خانه خود بكشانی !

4- بستن زانوی شتر
قافله چندين ساعت راه رفته بود . آثار خستگی در سواران و در مركبها
پديد گشته بود . همينكه به منزلی رسيدند كه آنجا آبی بود ، قافله فرود
آمد . رسول اكرم نيز كه همراه قافله بود ، شتر خويش را خوابانيد و پياده‏
شد . قبل از همه چيز ، همه در فكر بودند كه خود را به آب برسانند و
مقدمات نماز را فراهم كنند .
رسول اكرم بعد از آنكه پياده شد ، به آن سو كه آب بود روان شد ، ولی‏
بعد از آنكه مقداری رفت ، بدون آنكه با احدی سخنی بگويد ، به طرف مركب‏
خويش بازگشت . اصحاب و ياران با تعجب باخود می‏گفتند آيا اينجا را
برای فرود آمدن نپسنديده است و می‏خواهد فرمان حركت بدهد ؟ ! چشمها مراقب و گوشها منتظر شنيدن فرمان بود . تعجب جمعيت‏
هنگامی زياد شد كه ديدند همينكه به شتر خويش رسيد ، زانوبند را برداشت‏
و زانوهای شتر را بست ، و دو مرتبه به سوی مقصد اولی خويش روان شد .
فريادها از اطراف بلند شد : " ای رسول خدا ! چرا مارا فرمان ندادی كه‏
اين كار را برايت بكنيم ، و به خودت زحمت دادی و برگشتی ؟ ما كه با
كمال افتخار برای انجام اين خدمت آماده بوديم " .
در جواب آنها فرمود : " هرگز از ديگران در كارهای خود كمك نخواهيد ،
و بديگران اتكا نكنيد ، ولو برای يك قطعه چوب مسواك باشد "

5- همسفر حج

مردی از سفر حج برگشته ، سرگذشت مسافرت خودش و همراهانش را برای‏
امام صادق تعريف می‏كرد ، مخصوصا يكی از همسفران خويش را بسيار می‏ستود
كه ، چه مرد بزرگواری بود ، ما به معيت همچو مرد شريفی مفتخر بوديم .
يكسره مشغول طاعت و عبادت بود ، همينكه در منزلی فرود می‏آمديم او فورا
به گوشه‏ای می‏رفت ، و سجاده خويش را پهن می‏كرد ، و به طاعت و عبادت‏
خويش مشغول می‏شد .
امام : " پس چه كسی كارهای او را انجام می‏داد ؟ و كه حيوان او را
تيمار می‏كرد ؟ "
- البته افتخار اين كارها با ما بود . او فقط به كارهای مقدس خويش‏
مشغول بود و كاری به اين كارها نداشت .
- " بنابر اين همه شما از او برتر بوده‏ايد " .

6- غذای دسته جمعی

همينكه رسول اكرم و اصحاب و ياران از مركبها فرود آمدند ، و بارها را
بر زمين نهادند ، تصميم جمعيت براين شد كه برای غذا گوسفندی را ذبح و
آماده كنند .
يكی از اصحاب گفت : " سر بريدن گوسفند با من " .
ديگری : " كندن پوست آن بامن " .
سومی : " پختن گوشت آن بامن " .
چهارمی : . . .
رسول اكرم : " جمع كردن هيزم از صحرا بامن " .
جمعيت : " يا رسول الله شما زحمت نكشيد و راحت بنشينيد ، ما خودمان‏
با كمال افتخار همه اينكارها را می‏كنيم " .
رسول اكرم : " می‏دانم كه شما می‏كنيد ، ولی خداوند دوست نمی دارد
بنده‏اش را در ميان يارانش با وضعی متمايز ببيند كه ، برای خود نسبت به‏
ديگران امتيازی قائل شده باشد "
سپس به طرف صحرا رفت . و مقدار لازم خار و خاشاك از صحرا جمع كرد و
آورد (

7- قافله‏ای كه به حج می‏رفت

قافله‏ای از مسلمانان كه آهنگ مكه داشت ، همينكه به مدينه رسيد چند
روزی توقف و استراحت كرد ، و بعد از مدينه به مقصد مكه به راه افتاد .
در بين راه مكه و مدينه ، در يكی از منازل ، اهل قافله با مردی مصادف‏
شدند كه با آنها آشنا بود . آن مرد در ضمن صحبت با آنها ، متوجه شخصی‏
درميان آنها شد كه سيمای صالحين داشت ، و با چابكی و نشاط مشغول خدمت و
رسيدگی به كارها و حوائج اهل قافله بود ، در لحظه اول او را شناخت . با
كمال تعجب از اهل قافله پرسيد : اين شخصی را كه مشغول خدمت و انجام‏
كارهای شماست می‏شناسيد ؟ . - نه ، او را نمی‏شناسيم ، اين مرد در مدينه به قافله ما ملحق شد . مردی‏
صالح و متقی و پرهيزگار است . ما از او تقاضا نكرده‏ايم كه برای ما كاری‏
انجام دهد ، ولی او خودش مايل است كه در كارهای ديگران شركت كند و به‏
آنها كمك بدهد .
- " معلوم است كه نمی‏شناسيد ، اگر می‏شناختيد اين طور گستاخ نبوديد ،
هرگز حاضر نمی‏شديد مانند يك خادم به كارهای شما رسيدگی كند " .
- " مگر اين شخص كيست ؟ "
- " اين ، علی بن الحسين زين العابدين است " .
جمعيت آشفته به پاخاستند و خواستند برای معذرت دست و پای امام را
ببوسند . آنگاه به عنوان گله گفتند : " اين چه كاری بود كه شما با ما
كرديد ؟ ! ممكن بود خدای ناخواسته ما جسارتی نسبت به شما بكنيم ، و
مرتكب گناهی بزرگ بشويم " .
امام : " من عمدا شمارا كه مرا نمی‏شناختيد برای همسفری انتخاب كردم ، زيرا گاهی با كسانی كه مرا می‏شناسند مسافرت‏
می‏كنم ، آنها به خاطر رسول خدا زياد به من عطوفت و مهربانی می‏كنند ،
نمی‏گذارند كه من عهده‏دار كار و خدمتی بشوم ، از اينرو مايلم همسفرانی‏
انتخاب كنم كه مرا نمی‏شناسند و از معرفی خودم هم خودداری می‏كنم تا
بتوانم به سعادت خدمت رفقا نائل شوم

8- مسلمان و كتابی

در آن ايام ، شهر كوفه مركز ثقل حكومت اسلامی بود . در تمام قلمرو كشور
وسيع اسلامی آن روز ، به استثناء قسمت شامات ، چشمها به آن شهر دوخته‏
بود كه ، چه فرمانی صادر می‏كند و چه تصميمی می‏گيرد .
در خارج اين شهر دو نفر ، يكی مسلمان و ديگری كتابی ( يهودی يا مسيحی‏
يا زردشتی ) روزی در راه به هم برخورد كردند . مقصد يكديگر را پرسيدند .
معلوم شد كه مسلمان به كوفه می‏رود ، و آن مرد كتابی درهمان نزديكی ، جای‏
ديگری را در نظر دارد كه برود . توافق كردند كه چون در مقداری از مسافرت‏
راهشان يكی است باهم باشند و بايكديگر مصاحبت كنند .
راه مشترك ، با صميميت ، در ضمن صحبتها و مذاكرات مختلف طی شد . به‏
سر دو راهی رسيدند ، مرد كتابی با كمال تعجب مشاهده كرد كه رفيق‏
مسلمانش از آن طرف كه راه كوفه بود نرفت ، و از اين طرف كه او می‏رفت‏
آمد .
پرسيد : " مگر تو نگفتی من می‏خواهم به كوفه بروم ؟ " .
- " چرا " .
- " پس چرا از اين طرف می‏آئی ؟ راه كوفه كه آن يكی است " .
- " می‏دانم ، می‏خواهم مقداری تورا مشايعت كنم . پيغمبر ما فرمود "
هرگاه دو نفر در يك راه بايكديگر مصاحبت كنند ، حقی بريكديگر پيدا
می‏كنند " . اكنون تو حقی بر من پيدا كردی . من به خاطر اين حق كه به‏
گردن من داری می‏خواهم چند قدمی تو را مشايعت كنم . و البته بعد به راه‏
خودم خواهم رفت " .
- " اوه ، پيغمبر شما كه اين چنين نفوذ و قدرتی در ميان مردم پيدا كرد
، و باين سرعت دينش در جهان رائج شد ، حتما به واسطه همين اخلاق كريمه‏اش بوده " .
تعجب و تحسين مرد كتابی در اين هنگام به منتها درجه رسيد ، كه برايش‏
معلوم شد ، اين رفيق مسلمانش ، خليفه وقت علی ابن ابيطالب " ع "
بوده . طولی نكشيد كه همين مرد مسلمان شد ، و در شمار افراد مؤمن و
فداكار اصحاب علی - عليه‏السلام - قرار گرفت

9- در ركاب خليفه
علی - عليه‏السلام - هنگامی كه به سوی كوفه می‏آمد ، وارد شهر انبار شد كه‏
مردمش ايرانی بودند .
كدخدايان و كشاورزان ايرانی خرسند بودند كه خليفه محبوبشان از شهر آنها
عبور می‏كند ، به استقبالش شتافتند ، هنگامی كه مركب علی به راه افتاد ،
آنها در جلو مركب علی ( ع ) شروع كردند به دويدن . علی آنها را طلبيد و
پرسيد : " چرا می‏دويد ، اين چه كاری است كه می‏كنيد ؟ ! " .
- اين يك نوعی احترام است كه ما نسبت به امرا و افراد مورد احترام‏
خود می‏كنيم . اين سنت و يك نوع ادبی است كه در ميان ما معمول‏ بوده است " .
- " اينكار شمارا در دنيا به رنج می‏اندازد ، و در آخرت به شقاوت‏
می‏كشاند . هميشه از اين گونه كارها كه شما را پست و خوار می‏كند خودداری‏
كنيد . بعلاوه اين كارها چه فايده‏ای به حال آن افراد دارد ؟

10- امام باقر و مرد مسيحی

امام باقر ، محمد بن علی بن الحسين " ع " ، لقبش " باقر " است .
باقر يعنی شكافنده . به آن حضرت " باقر العلوم " می‏گفتند ، يعنی‏
شكافنده دانشها .
مردی مسيحی ، به صورت سخريه و استهزاء ، كلمه " باقر " را تصحيف‏
كرد به كلمه " بقر " - يعنی گاو - به آن حضرت گفت : " انت بقر "
يعنی تو گاوی
امام بدون آنكه از خود ناراحتی نشان بدهد و اظهار عصبانيت كند ، با
كمال سادگی گفت : " نه ، من بقر نيستم من باقرم " .
مسيحی : " تو پسر زنی هستی كه آشپز بود " .
- " شغلش اين بود ، عار و ننگی محسوب نمی‏شود " .
- " مادرت سياه و بی‏شرم و بد زبان بود " .
- " اگر اين نسبتها كه به مادرم می‏دهی راست است ، خداوند او را
بيامرزد و از گناهش بگذرد . و اگر دروغ است ، از گناه تو بگذرد كه دروغ‏
و افترا بستی " .
مشاهده اين همه حلم ، از مردی كه قادر بود همه گونه موجبات آزار يك‏
مرد خارج از دين اسلام را فراهم آورد ، كافی بود كه انقلابی در روحيه مرد
مسيحی ايجاد نمايد ، و او را به سوی اسلام بكشاند .
مرد مسيحی بعدا مسلمان شد