موضوع: استخوان‌هایی که با یک تلنگر می‌شکنند

پوكی استخوان چیست؟
وقتی لغت پوكی به عنوان پیشوند یك عبارت می‌آید ، آدم انتظار دارد كه صحبت از شكنندگی و خالی شدن درون چیزی در بین باشد. در مورد پوكی استخوان هم ماجرا همین است. پوكی استخوان در واقع نوعی كاهش چگالی و افزایش شكنندگی استخوان‌ها است. در اثر این افزایش شكنندگی ، خطر شكستن استخوان‌ها هم افزایش می یابد. به حدی كه ممكن است در اثر كوچكترین ضربه حتی ضربان نبض رگی كه از روی استخوان رد می شود ، بشكند.
دو و نیم میلیون ایرانی و پوكی استخوان
دو و نیم میلیون ایرانی مبتلا به پوكی استخوان در معرض شكستگی استخوان قرار دارند. متاسفانه نیمی از زنان مسن‌تر از ۴۵ سال و ۹۰ درصد زنان مسن‌تر از ۷۵ سال در ایران به بیماری پوكی استخوان مبتلا می‌شوند. مردان مسن نیز به پوكی استخوان مبتلا می‌شوند كه البته میزان ابتلای آنان كمتر از زنان است. تقریبا از هر ۳ زن یك نفر و از هر ۱۲ مرد یك نفر به پوكی استخوان مبتلا می‌شوند.طبق آمارهای جهانی برآورد می‌شود كه سالانه ‌۵۰هزار شكستگی گردن و استخوان ران (لگن) در ایران رخ می‌دهد كه هزینه‌ای حدود ‌۱۰۰میلیارد تومان به سیستم بهداشت و درمان كشور تحمیل می‌كند؛ این در حالی است كه علی‌رغم بی‌علامت بودن ، پوكی استخوان قابل پیشگیری و درمان است.
علل پوكی استخوان
با افزایش سن تا حدود ۳۰ سالگی بر چگالی استخوان‌های بدن انسان افزوده می‌‌شود. پس از ۳۵ سالگی استخوان‌ها معمولا شروع به ضعیف شدن می‌كنند و چگالی خود را از دست می‌دهند. بنابراین احتمال پوكی استخوان با افزایش سن ، بالا می‌رود. از طرفی توده استخوانی بدن زن‌ها كمتر از مردهاست و نیز حفظ چگالی استخوان‌ها در زن‌ها تا حدود زیادی وابسته به هورمون استروژن است. بنابراین پس از یائسگی كه هورمون استروژن بدن زن‌ها كاهش می یابد، احتمال پوكی استخوان زیاد می شود. بر همین اساس بیشتر مبتلایان پوكی استخوان را زن‌های سنین بالای ۵۰ سال تشكیل می‌دهند. علاوه بر اینها سایر عوامل موثر در بروز پوكی استخوان عبارتند از : سیگار كشیدن ، وزن كم بدن، ضعف عضلانی شدید، مصرف طولانی مدت كورتون و هپارین، بیماری‌های التهابی روده، بیماری پركاری غدد پاراتیروئید، بیماری كبدی، بیماری كلیوی، مصرف كم مواد غذایی حاوی كلسیم، زندگی روزمره بدون تحرك، مصرف زیاد مواد كافئین دارمثل چای و قهوه و سابقه خانوادگی پوكی استخوان.
پیشگیری
سنگ بنای پیشگیری از پوكی استخوان را باید خیلی پیش از دوران میانسالی گذاشت. پیشگیری از این بیماری را باید از دوران كودكی شروع كرد. مصرف مواد غذایی حاوی كلسیم به خصوص شیر ، برای پیشگیری از پوكی استخوان توصیه شده است. مصرف مواد غذایی دارای ویتامین d نیز از جمله عوامل كاهش احتمال بروز پوكی استخوان است. همچنین ورزش‌های سبك مثل دویدن و پیاده روی هم می توانند در پیشگیری از ابتلا به پوكی استخوان كمك كنند. البته باید توجه داشت كه عدم مصرف سیگار هم یكی از عوامل مهم سلامت اعضای بدن از جمله استخوان‌هاست.
علایم پوكی استخوان
پوكی استخوان معمولا ، بیماری خاموش نامیده می‌شود. چون استخوان‌ ها بی سرو صدا و بدون هیچ علامتی پوك می‌شوند تا اینكه آنقدر شكننده می‌شوند كه در اثر كوچكترین ضربه حتی در حد یك تلنگر می‌شكنند و خب مسلما شكستگی استخوان درد دارد. البته گاهی فرد حتی متوجه لحظه شكستن هم نمی‌شود و فقط تا مدت‌ها در محل شكستگی احساس یك درد مبهم می‌كند. بسیاری از بیماران بدون شكستگی هم در تمام استخوان‌های بدن خود احساس یك درد سوزشی دارند .