اين روزها اخبار اعتراضات و فريادهاي مردم کشورهاي عربي اسلامي در برابر ظلم و ستم حاکمان، فساد آنها و وابستگانشان را جهانیان از صفحه تلويزيون ها مي بينند و مي شنوند.
در همین حال در عربستان سعودي شيعيان با کمترين امکانات و در جو خفقان و سرکوب به ميدان آمده اند و خواهان آزادي و عزت اسلامي هستند. عزتي که با استقرار حکومت آل سعود وهابي سال هاست به تاراج رفته و در برابر آن انبار هاي عربستان پر شده از سلاح هاي مرگبار که بر عليه مردم مورد استفاده قرار مي گيرد.
امروزه اندیشه وهابیت که عقيده حاکمان سعودي است به عنوان یک فرقه ضاله به گونهای دست به تخریب اسلام اصیل و ناب محمدی (ص) زده که سراسر جهان با توجه به اعمال و رفتار این گروه افراطی دین اسلام را به عنوان دینی خشک و خشن که هیچ گونه انعطاف و مهربانی در آن وجود ندارد تلقی میکنند. از این جهت بر تمامی مسمانان جهان است تا با جدا نمودن صفوف خود از این گروه ضاله، ماهیت آن را در جهان افشا نمایند تا بر همگان واضح و روشن شود که وهابیت وصله ناهمگونی است که هرگز به اسلام ناب نخواهد چسبید.
با شورش مردمي و اعتراضات به حق مسلمانان شيعه و سني عربستان مي رود تا به لطف الهي و به زودي زود حکومت آل سعود و فرقه گمراه وهابيت نابود شود. با توجه به رخدادهاي اخير کشورهاي اسلامي به ويژه عربستان سعودي، خبرنگار افتخاری ما گفتگویي با حجة الاسلام و المسلمين "عباس جعفري" کارشناس ارشد تاريخ صورت داد که متن کامل آن به شرح ذیل است:
لطفا خصوصیات و ویژگیهای فرقهي وهابیت در زمان حاضر را توضيح دهيد؟
وهّابیت در زمان حاضر، دیگر آن وهّابیت خشن در دهههاى نخستین قرن بیستم میلادی نیست که در راه استقرار حاکمیت خويش، با کمک اربابان قدرتمند خود مانند انگلستان هرگونه صداى مخالف مانند آلرشید در کویت که مورد حمایت عثمانیان بود و شرفاى مکّه را سرکوب نمود، بلکه وهّابیت کنونى، حاکمیتى به ظاهر مهربان با مردم و متمایل به دسترسى به آخرین پیشرفتهاى علمى و صنعتى جهان و مظاهر نوین تمدن و رفاه تبدیل شده است! البته عوامل فريب خورده، دست پرورده و خشن وهابيت مانند: طالبان و القاعده در مناطق مختلف جهان مثل پاکستان و افغانستان و عراق و غیره از انجام هرگونه جنايت و کشتار نسبت به مسلمانان و شيعيان کوتاهي نمي کنند.
به نظر میرسد حاکمان وهابی باید منابع مالی قابل توجهی در اختیار داشته باشند؟
کاملاً درست است، البته این منابع همه از قدرت نفت و ثروت فراوان کشور عربستان است که به اعتراف کشورهاى صنعتى دنیا، آل سعود وهابی بر بیش ترین و بزرگ ترین مخزنهاى نفت جهان تسلط دارد.
مرکز اصلي پيدايش و گسترش مذهب وهابیت در عربستان سعودی است و به نظر میرسد سرنوشت مردم و کشور عربستان به نوعی با این فرقه گره خورده باشد. لذا با توجه به مسائل جديد منطقه مانند شورش ها و اعتراضات، آیا این مطلب را تأیید میکنید؟
امروزه منافع بخش عمدهاى از مردم عربستان با خاندان سعودى گره خورده است، از این رو حفظ آل سعود و تسلّط آنان بر امور کشور و شئون مملکتى با هر قیمت، در درجه اولِ اهمیت قرار گرفته است. جمعیت خاندان آل سعود که بیش از چهار هزار نفر است عمده مشاغل و پستهاى کلیدى را در سراسر کشور وسیع و پهناور عربستان در دست دارند. از طرف دیگر در مرکزیت وهابیها عربستان، پادشاه یا همان مَلِک، حاکم مطلق است و هیچ کس حق عزل او را ندارد و تاکنون که بیش از هفتاد سال از تأسیس حکومت آل سعود مىگذرد، هیچ گونه قانونی که در برابر اراده پادشاه قرار داشته باشد، وضع نشده است! اميدواريم با اعتراضات وسيع مردمي و امدادهاي الهي اين غول نکبت بار منطقه سرنگون و مردم مسلمان و ستم ديده و مظلوم از شر آن رها شوند.
مذهب رسمی کشور عربستان چه مذهبی است؟
مذهب رسمى کشور عربستان، سنّى حنبلى است که بر اساس تعالیم "محمد بن عبدالوهّاب" اداره مىشود و فقط یک اقلیّتى حدود پانزده درصدی در منطقه شرقى مانند قطیف، احساء، دمام و ظهران و غیره شیعه هستند و خاندان "محمد بن عبدالوهّاب" که به «آلالشیخ» معروف شدهاند، پستهاى مهم فتوا، ارشاد، تبلیغات، آموزش مذهبِ وهّابیت و مانند آن را در دست دارند.
"محمد بن عبدالوهاب" چگونه توانست ریشههای حکومت وهابیها را در عربستان شکل دهد؟
"محمد بن عبدالوهّاب نجدى تمیمى" در سال 1115 هـجری در عُیینه که یکى از مناطق نجد در جزیرة العرب است به دنیا آمد. او مدتها زیر نظر پدر، برادر و استادان خود علوم حدیث، تفسیر قرآن و تاریخ، به ويژه آثار ابن تيميه را فرا گرفت تا اینکه پدرش در سال 1153 هـجری از دنیا رفت. او مسافرتهاى متعددى انجام داد و سرانجام در سال 1160 هـجری رهسپار«درعیه» شد و با "محمد بن سعود" حاکم منطقه آشنا و آراء و پندارهاى خود مبنى بر دعوت به توحید خالص و سلفىگرى را مطرح و او را مجذوب خود کرد و پیمان محکمى با هم امضا نمودند.
آيا متن پیماننامه موجود است؟ لطفا مفاد آن را توضيح دهيد؟
بله، بر اساس این پیمان تقسیم کارى صورت گرفت، یعنى سمت سازماندهى و رهبرى نیروها و نصب والى و حاکم براى مناطق به عهده "محمد بن سعود" و سِمَت فتوا دادن، قضاوت و نصب قاضى براى مناطق و اجراى حدود، تعزیرات و جمع و نظارت بر توزیع بیتالمال بر عهده "محمد بن عبدالوهّاب" گذاشته شد. در سایه این پیمان و اتحاد بین "محمد بن عبدالوهّاب" به عنوان امام الدین (العقیدة) و محمد بن سعود به عنوان امام السیف (الجیش) با هدف گسترش توحید و مبارزه با بدعتها، حمله به مردم روستاها و شهرها آغاز شد و قریب شصتسال این وحدت و همکارى ادامه پیدا کرد.
در طول این شصت سال "محمد بن عبدالوهاب" چه برنامههایی را دنبال میکرد؟ لطفا به زمان مرگ او هم اشاره بفرمایید؟
در طول این مدت "محمد بن عبدالوهّاب" با تمسّک به ظواهر بعضى از آیات و احادیث، تمامى مخالفان خود را کافر و مشرک خطاب مىکرد و فتواى قتل آنان و مصادره اموالشان را صادر مىنمود. او پس از تألیف کتابهاى متعدد و تربیت شاگردان و طرفداران زیاد در سال 1206هـ. درگذشت و در درعیه به خاک سپرده شد.
آیا مبانی فکری "محمد بن عبدالوهاب" و توجیهات او برای کافر قلمداد نمودن مخالفان خود همین توجیهاتی است که وهابیها برای مرتد نمودن دیگران به کار میبندند؟
به نکته خوبی اشاره کردید. در اینجا به عمدهترین مبانی فکری عبدالوهاب اشاره میکنم تا همانطور که شما هم فرمودید معلوم شود دستاویز وهابیها برای مشرک خواندن دیگران همان مبانی فکری محمد بن عبدالوهاب است. یکی از این موارد بحث توحید است که او معتقد است معناى «لااله الاالله» برائت جستن از هر معبودى غیر از الله و اخلاص کامل به خداى یگانه است و هرکسى که به غیر خداوند متوسل شود مشرک است، زیرا از غیر خدا طلب کمک و یارى کرده است. در بحث «شفاعت» هم میگوید درخواست شفاعت از پیامبر و اولیاى الهى جائز نیست و بدعت است. یا در بحث «قبور» معتقد است ساختن بنا روى قبر و نذر و نیاز و مانند آن شرک و بدعت است. در باب«جنگ و جهاد» هم میگوید هرکسى که دعوت به توحید خالص را نپذیرد و با آن مخالفت کند، مال او حلال و خونش هدر است. چنان که قبلا هم گفتم "محمد بن عبد الوهاب" بيشتر اين افکار و عقائد را از آثار و کتاب هاي ابن تيميه آموخته بود. جنگهاى حکّام آلسعود و وهّابیان در حمله به مکّه، مدینه، عراق (نجف و کربلا)، یمن و سوریه بر این اساس بوده است. البته علما و دانشمندان شیعه پاسخهاى مناسبى به ادعاهاى وهّابیان دادهاند که فهرست مفصلي از کتابها و منابع نوشته شده بر عليه وهابيت موجود است.
آیا در حال حاضر نقاطی از عربستان هم هستند که از برنامههای مذهبی آلسعود تبعیت نکرده باشند. منظورم این است که آیا وهابیها بر تمام نقاط عربستان سیطره دارند؟
ببینید پس از آغاز و استمرار دعوت وهّابیان و استقرار حاکمیت آلسعود، بیشتر سرزمینهاى مردم مسلمان جزیرة العرب مانند شهرهاى مکّه، مدینه، طائف، دمام، نجران، بریده، الکبار، هفوف، جدّه، تبوک، ریاض، قطیف، الأحساء و مناطق دیگر به تصرف و اشغال حاکمان سعودى در آمد و به اجبار آیین وهّابیان رسمیت یافت، ولى تعدادى از مسلمانان مناطق شرقى مانند قطیف، احساء، عسیر و نجران که قبلاً شیعه اثنا عشرى بودند، تسلیم نشدند و هنوز هم مراسم دینى و مذهبى را طبق اعتقاد خود (شيعه)عمل مىکنند.
وهابیها از چه شیوههایی برای گسترش شعائر مذهبی خود استفاده میکنند؟
وهابیها نسبت به آیینها و شعایر مذهبى سختگیرى زیادى دارند و با تعمیر و ساختن قبور پیامبران، زیارت قبور اموات، توسل به اولیاى الهى، نذر براى مردگان، طلب شفاعت و بزرگداشت آنها به طور جدّى برخورد مىکنند. تمامى کتابها، مجلات و سخنرانی خطیبان در مساجد، به ویژه مسجدالحرام و مسجدالنبى (ص) که چاپ و منتشر مىشود، درباره مباحث توحید و شرک، بدعت و نهى مردم در استفاده از دعا و توسّل و شفاعت است.
به نظر میرسد اوج گسترش شعائر مذهبی وهابیت در موسم فریضه حج انجام میگیرید؟
کاملاً درست است. به دلیل اهمیتى که مسأله حج در بین مسلمانان جهان دارد و همه ساله میلیونها زن و مرد مسلمانِ عاشق حضور در مراسم عبادى ـ سیاسى حج و زیارت قبر مقدّس پیامبرگرامى(ص) و صحابه ایشان و بازدید از مکانهای تاریخى عازم عربستان مىشوند، حاکمان سعودى وزارت خانه مستقلى به نام «حج» تشکیل دادهاند که وظیفه اساسى و مهم آن رسیدگى به مسائل حج و حجّاج است. تمامى علما و دانشمندان وهّابى، باید آمادگى کامل در جهت برگزارى مراسم را داشته باشند و احکام و سؤالات شرعى حاجیان را طبق مذهب وهّابیت پاسخ گویند. البته اداره ي حرمین شریفین یعنی مکّه و مدینه از وظایف عمده وزارت حج و شؤونات اسلامى است. این وزارت خانه به طور منظّم کتابها و مجلاتى براى معرفى مکانهاى تاریخى و اعمال مذهبى مسلمانان طبق مذهب وهّابیت چاپ، منتشر و توزیع مىکند.
غیر از اداره ي حرمین شریفین چه نهادهای دیگری زیر نظر وزارت خانه حج قرار دارد؟
مؤسسات و نهادهاى متعددى مانند: مجلس شوراى الدعوة و الارشاد، المجلس الاعلى و الشؤون الاسلامیة، ریاسة شؤون الحرم المکّى والحرم المدنى، دور الحج فى نشرة الدعوة، هیئة الأمر بالمعروف و النهى عن المنکر، و چندین مجموعه دیگر از مجموعههایی هستند که زیر نظر وزارت حج فعالیت مىکنند و هر کدام به سهم خود با برپایى جلسات، سخنرانىها در داخل و خارج کشور، تألیف کتاب و چاپ نشریات و توزیع و اهداى آنان به ویژه در ایام حج یعنی ماههاى ذى القعده و ذى الحجه، به وظایف خود عمل مىکنند.
وهابیها در عربستان برای نهادینه کردن مبانی فکری خود مراکز علمی متعددی را تأسیس کردهاند. آیا از دانشگاهها و مراکز علمی آنها آمار دقیقی در دست داریم؟
بله، آمار به خوبی نشانگر گستره فعالیتهای علمی وهابیها است که من در اینجا نگاه کوتاهی از این مراکز علمی به خوانندگان رسا ارائه خواهم داد. یکی از این مراکز علمی«جامعة امالقرى» است که در مکه واقع شده است. این دانشگاه در سال 1369 هـجری ابتدا به صورت کلية الشریعة تأسیس و در سال 1401 هـجری با موافقت مجلس الوزراء به جامة امالقرى تغییر نام داد. هدف از تأسیس این دانشگاه، آموزش زبان عربى و گسترش فرهنگ اسلامى براى برادران و خواهران مىباشد و در شهرهاى جدّه و طائف نیز شعبه دارد. دانشکدههاى کلیة الشریعة، مرکز البحوث العلمى، احیاء التراث الاسلامى، مرکز البحوث النفسیة و التربویة و چندین مرکز دیگر از مجموعههایی هستند که زیر نظر این دانشگاه فعالیت مىکنند. این دانشگاه تاکنون کتابها و مجلات متعددى را چاپ و منتشر کرده است.
یکی دیگر از این مراکز علمی الجامعة الاسلامیة است که در مدینة منوّرة فعالیت میکند. این دانشگاه هم در سال 1380 هـ براى خدمت به جهان اسلام و کمک به آموزش و تربیت علما و مبلّغان مذهبى در شهر مدینه تأسیس شد که تاکنون فعالیتهاى فراواني در زمینه چاپ و نشر کتاب و مجله انجام داده است.
از دیگر دانشگاهها میتوان از دانشگاه الامام محمدبنسعود الاسلامیة را نام برد که در سال 1394 هـ با هدف خدمت به جهان اسلام در زمینه بحثهاى اسلامى و گسترش و تبلیغ آن در کشورهاى گوناگون تأسیس شد که دانشکدههاى مهم کلیة اللغة العربیة، کلیة اصول الدین، کلیة العلوم الاجتماعیة، المعهد العالى للقضاء و مرکز البحوث وابسته به آن هستند که کتابها و مجلّات گوناگونى در زمینه اهداف خود چاپ و توزیع نمودهاند. دانشگاه الملک سعود از دیگر دانشگاههای این کشور است که از سال 1398 هـ. در زمینه مباحث تربیتى، اقتصادى، ادبى، ادارى، بیمارستانى و سایر علوم فنى مانند زراعت و هندسه تأسیس شد و آثار و تألیفات زيادي به زبانهاى عربى و انگیسى منتشر نموده است. دانشگاه جامعة الملک عبدالعزیز هم از سال 1405 هـ. تأسیس و در زمینه مباحث اقتصادى و ادارى و آداب و علوم انسانى و زمین شناسى، هندسه و مانند آن فعالیت مىکند. از مهمترین مراکز علمى این دانشگاه«مرکز أبحاث الاقتصاد الإسلامى» مىباشد که تاکنون 207 کتاب و 20 نشریه مهم منتشر نموده و با سازمان کنفرانس اسلامى نیز همکارى دارد.
ظاهراً مرکز «رابطة العالم الاسلامی» یکی از مهمترین مراکز مذهبی عربستان است؟
بله، این مرکز در سال 1381 هـجری توسط ملک سعود در مکه افتتاح شد و تاکنون 38 سال از تأسیس آن مىگذرد و از پرقدرتترین سازمانهاى مذهبى در عربستان به حساب میآید. اين سازمان در کشورهاي ديگر نيز شعبه دارد.
این مرکز چه وظیفه مهمی را به عهده دارد؟
وظایف مهم این مرکز، آموزشهاى اسلامى، چاپ و توزیع قرآن و کتب اسلامى، آموزش زبان عربى، کمک مالى به کشورها و اداره مؤسسات خیریه در سراسر جهان است، البته نهادهایی مانند مجمع فقه اسلامى، شوراى عالى جهانى مساجد، مؤتمر(کنفرانس) تربیت اسلامى، جمعیت اسلامى جوانان زیر نظر این مرکز قرار دارند.
بنابر این این مرکز باید هزینههای زیادی را برای ترویج وهابیت در جهان کرده باشد؟
کاملاً درست است. این سازمان طى 10 سال گذشته نزدیک به یکمیلیارد ریال صرف ساختمان و بناهاى اسلامى و ترویج اسلام سعودى نموده و دولت عربستان مبلغ 35 میلیون ریال به سازمانهاى خیریه، بیمارستانها و درمانگاهها در خارج از کشور، 20 میلیون ریال به نشر و حفظ قرآن و ارشاد اسلامى کمک کرده است. همچنین بیش از یکهزار مسجد و صدها مرکز اسلامى در سراسر جهان زیر نظر این سازمان مشغول فعالیت هستند. علاوه بر این کمکهاى این مرکز در کشورهاى دیگر براى احداث 2 مؤسسه اسلامى، 1259 مسجد، 1069 مدرسه، 200 مؤسسه مذهبى، 134 دانشگاه، 41 درمانگاه، 76 بیمارستان و یک دانشکده جهان عرب در پاریس هزینه شده است.
مراکز مذهبی وهابیت نباید به همین مرکز خلاصه شود؟
بله، از دیگر مراکز میتوان به: 1 رئاسة ادارات البحوث العلمیة والافتاء و الدعوة والارشاد(هیئة کبار العلماء)2 هیئه الأمر بالمعروف والنهى عن المنکر و 3 الجماعة الخیریة لتحفیظ القرآن الکریم اشاره کرد.
عربستان برای نهادینه کردن تفکر وهابیت تا چه اندازه از حوزههای علمیه و مراکز آموزش دینی استفاده میکند؟
در کشور عربستان، چیزى بنام حوزههاى علمیه، آنگونه که در کشورهاى شیعهنشین مرسوم بوده و هست، وجود ندارد. پس از استقرار دولت عربستان سعودى به ویژه در مرحله سوم آن بهدست ملکعبدالعزیزبنسعود در سال 1353 هـجری دولت تلاش زیادى به عمل آورد تا غیر از مراکز دانشگاهى، مرکزیتى به عنوان حوزههاى علمى مانند حوزههاى علمى شیعه و یا مدارس امام خطیب (الجامعات الاسلامیة در عثمانى و جامع الأزهر در مصر) بهوجود نیاید. در واقع، حوزههاى علمى ـ دینى عربستان، شکل دانشگاهى تکامل یافته است بهطورى که مروج آیین و مذهب رسمى وهابیت هم هستند.
همچنین از گذشتههاى دور تاکنون از داخل و خارج عربستان علاقهمندان به تحصیل در رشتههاى دینى مانند قرآن، تفسیر، حدیث، تاریخِ اسلام و فقه جذب دانشگاههاى این کشور مانند«جامعة ام القرى»، «جامعة الملک سعود»، «جامعة الملک عبدالعزیز» و «جامعة الاسلامیة فى المدینة» مىشوند. براى نمونه، دانشگاه اسلامى در مدینه با 5 دانشکده تخصصى و بخشهاى گوناگون وابسته به آموزش دانشجویان در شریعت اسلامى، تبلیغ و ارشاد، اصول دین، قرآن و حدیث، حدیث و روایات شریفه، مطالعات اسلامى، زبان عربى و مانند آن مىپردازد و فارغ التحصیلان این مراکز علمى به اقامه نماز جماعت در مساجد و تبلیغ مسائل شرعى و دینى در داخل و خارج عربستان مشغول مىشوند.
آیا در عربستان میتوان مذهبی به غیر از وهابیت را تبلیغ کرد؟
در کشور عربستان، هرگونه فعالیت مذهبى خارج از آیین وهابیت ممنوع است و بشدت با آن برخورد مىشود. البته در میان وهابیان نیز گرایشهاى گوناگون تندرو و افراطى، سنّتگرا، معتدل و میانهرو وجود دارند. در مدينه و مناطق شرقي مانند احسا، قطيف، دمام و... گروه هاي اندکي از شيعيان عليرغم سختي گيري هاي آل سعود، پيرو آئين و مذهب حق شيعه اثنا عشري است.
وهابیت تا چه اندازه از ابزار رسانه برای ترویج اهداف خود بهره میگیرد؟
حکام وهابى آلسعود از تمامى امکاناتى که از استخراج بىحد و حساب نفت به دست مى آید، در راه تبلیغ حکومت استبدادى سعودى و آیین منحرف وهابیت استفاده مىکنند. یکى از مهمترین فعالیتهاى مراکز فرهنگى ـ رسانهاى (رادیو، تلویزیون و مطبوعات) تلاش در معرفى نظام حکومتى آلسعود و آیین وهابیت به عنوان بهترین تشکیلات ادارى و مذهب مورد علاقه مردم و هماهنگ با قرآن و سنّت نبوى است. هرگونه تحقیق و پژوهشى که همگام این برنامهها باشد تهیه و تنظیم و منتشر مىگردد و هرگونه تألیف و تحقیقى که موافق با مذاهب دیگر به ویژه مذهب تشیع دوازده امامى باشد به عنوان انحراف از دین اسلام و بدعت و کفر معرفى و مردم را از نزدیک شدن به آن منع مىکنند.
فرمودید وهابیت از همه ابزار برای ترویج برنامههای خود استفاده میکند. آیا وهابیت به تأسیس کتابخانههای مجهز هم اقدام کرده است؟
یکی از برنامههای جدی وهابیت تأسیس کتابخانههای مهم است که من تعدادی از این کتابخانهها که در کشور عربستان وجود دارد را به شما معرفی میکنم: کتابخانه دانشگاه «ملک سعود» در شهر ریاض داراى بیش از 11 میلیون جلد کتاب عربى و فارسى، سه هزار نشریه ادوارى، 8600 نشریه دولتى و منابع کمیاب خطى فراوان، کتابخانه عمومى«ملک عبدالعزیز» داراى دویست هزار جلد کتاب عربى، انگلیسى و مجموعه زیادى از نسخههاى خطى کمیاب و نشریات ادوارى در موضوعات گوناگون، کتابخانه دانشگاه اسلامى«مدینه منوّره» داراى 334000 جلد کتاب، نشریه، پایان نامه، اسلاید و میکرو فیلم در موضوعات گوناگون، کتابخانه«انجمن اداره عمومى» داراى بیش از 1770000 جلد کتاب عربى، انگلیسى و مجلات دورهاى و نشریات دولتى، کتابخانه ملى«ملک فیصل» داراى 37000 جلد کتاب به زبان عربى، انگلیسى و فرانسه و کتابخانه ملى «ملک فهد» در حال حاضر، بیش از 30 هزار مدرک و سند پیرامون تاریخ عربستان و توسعه کشور سعودى را نگهدارى مىکند. اینها از جمله کتابخانههایی هستند که برای حفظ و نگهداری از آثار وهابیت در عربستان فعالیت دارند.
یکی از مهمترین اقدامهای وهابیت چاپ و نشر کتب ضدشیعی است، در این رابطه هم توضیحاتی بفرمایید؟
بله، بخش مهمى از کتابهاى منتشر شده به زبانهاى عربى، انگلیسى، فارسى و اردو در چاپخانهها غیر از کتب قدیمى پیشوایان سلفىگرى مانند ابنتیمیه، ابنالقیم، ابنکثیر و محمدبنعبدالوهّاب، اختصاص به ردّ عقاید مذهب شیعه و دشمنى و ضدیت با آن به ویژه پس از انقلاب اسلامى ایران دارد که ناشران با دستور حاکمان وهابی با جدیّت زیادى آنها را چاپ و در داخل عربستان و خارج آن در میان مسلمانان و غیرمسلمانان (بیشتر به صورت اهدایى) توزیع مىکنند که از برخى از کتابهاى ضد شیعه، که در عربستان چاپ و در سراسر دنیا توزیع مىشود، میتوان به کتابهایی مانند: الشیعة و تحریف القرآن نوشته محمد مال الله، کلمات فى کشف الاباطیل والافترائات نوشتة عبدالفتاح ابوغدّه، کشف الأسرار وتبرئة الأئمة الأطهار نوشتة السید حسین الموسوى! (عثمان الخمیس)، الاستاذ فى جامعة الملک سعود بالریاض، لله ثم للتاریخ (عثمان الخميس). اُصول مذهب الشیعة الإمامیة الاثنى عشریة، عرض و نقد نوشتة الدکتور ناصربنعبدالله القفارى در 3 جلد و کتابهای متعدد دیگر.
عمدهترین مباحثی که وهابیت در این کتابها به آن میپردازند چیست؟
از مسائل مهمى که در بیشتر این کتابها به چشم مىخورد و نویسندگان وهابى آن را مطرح مىکنند، مسأله اختصاصى دانستن تفسیر اسلام و سنّت نبوى به مرکز وحى (حرمین شریفین) و علما و ساکنان آن است و هرگونه عقیده و فکرى را که خارج از محیط حرمین در سراسر جهان مطرح شود، باطل مىدانند. دانشمندان وهابى خود را متولیان و مفسران جهان اسلام مىدانند و داعیه رهبرى آن را دارند. آنان با فراخوانى متفکران و دانشمندان جهان اسلام و با در اختیار گذاشتن امکانات (کتابخانه و بودجه) در راه این هدف تلاش مىکنند.
وهابیت تا چه اندازه به مبانی فکری خود مانند ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب پایبند است؟
پایبند بودن وهابیت تا آن جایی است که بخش عمده آثار منتشره آنها درباره جنبش و دعوت سلفىگرى و وهابىگرى مطابق با آثار ابن تیمیه، محمد بن عبدالوهّاب و مبارزه با هرگونه نوآورى و مخالفت با افکار پیشوایان سلفى است که براى نمونه مىتوان به انتشار کتابى با عنوان«حوارٌ هادىٌ مع محمد الغزالى، وقفات مع کتاب السنّة النبویة» چاپ دارالوطنِ الریاض تألیف سلمان بن فهد العودة اشاره کرد که در مخالفت با افکار نویسنده پرآوازه معاصر مصرى (الشیخ محمد الغزالى) نوشته شده است. الشیخ محمد الغزالى نویسندهاى است که به بحثهاى عقلى و علمى پرداخته و طرفدار نوآورى فرهنگى در جهان امروز، مدافع انقلاب اسلامى ایران و امام خمینى (قدس سره) و مخالف وهابیان است.در سالهاي اخير دانشمندان روشنفکر ديگري مانند "محمد العلوي المالکي المکي" و "حسن بن فرحان المالي" و غیره به نقد عقائد وهابيت و انديشه هاي رهبران آن پرداخته اند. کتاب هاي: مفاهيم يجب ان تصحح و داعية و ليس نبيا و قرائة في کتب العقائد؛المذهب الحنبلي نموذجا از اين قبيل نوشته است.
تبلیغ وهابىگرى در خارج از عربستان تا چه اندازه به خواستههای تفرقه افکنانه دشمنان اسلام کمک میکند؟
تبلیغ وهابیت در کشورهاى اسلامى مسأله واقعاً جدى است. غیر از انحرافات اساسى این فرقه که از آراء و پندارهاى پیشوایان سلفىگرى (ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهّاب) نشأت گرفته است، از سوى دیگر به عنوان ابزارى در دست استعمارگران و سیاستهاى شیطانى امریکا و انگلستان قرار دارد و یکى از عوامل اصلى ایجاد اختلاف و تفرقه میان مسلمانان بهشمار میرود. تفرقه در دنیاى اسلام، خواست استکبار جهانى به سرکردگى امریکا است و در اثر همین اختلاف، دشمنان اسلام و مسلمانان بیشترین بهرهبردارى را از ذخایر مادى و معنوى کشورهاى اسلامى و از سلطه و نفوذ بر مناطق مسلماننشین کردهاند.
به نظر میرسد وهابیت علاوه بر دشمنی با شیعیان، دشمنی به خصوصی هم با انقلاب اسلامی داشته باشد؟
دشمنى و خصومت وهابیان با تشیع دوازده امامى و انقلاب اسلامى قابل کتمان نیست. پیش از پیروزى انقلاب اسلامى تاکنون، از سوى دستگاههاى تبلیغاتى و انتشاراتى و مراکز علمى و تبلیغى وهابیت صدها و هزاران جلد کتاب و نشریه در تبلیغ وهابیت و دشمنى با تشیع و اهلبیت(ع) چاپ و در کشورهاى ایران (مناطق سنّىنشینِ شرق و غرب) پاکستان، عراق، سوریه، لبنان، هند، اردن و افغانستان، مصر، لیبى، الجزایر، مغرب، ترکیه، کشورهاى آسیاى میانه، تاجیکستان و کشورهاى قاره اروپا و امریکا توزیع و تبلیغ شده و مىشود.
تربیت مبلغان مذهبى داخلى و خارجى در دانشگاههاى عربستان جایگاه ویژهاى دارد. مبلغانى که پس از طى دورههاى لازم، آیین و مرام وهابیت را فرا گرفته و براى معرفى وهابیگرى و مبارزه با افکار تشیع و ایران اسلامى به سراسر دنیا اعزام مىشوند. فعالیتهاى تبلیغى وهابیان در مناطق شیعهنشین منطقه شرقى عربستان مانند قطیف، احساء، دمام و ظهران نیز کم نیست. در این مناطق تمام مسؤولان ادارى ـ سیاسى و فرهنگى از طرفداران حکومت سعودى انتخاب مىشوند و حتى معلمانِ مدارس و امامانِ مساجد نیز باید گرایش به آیین وهابیت داشته باشند. شیعیان حق تبلیغ فرهنگ و آداب و رسوم شیعى در عبادات دینى و آموزش آن را ندارند و در صورت مشاهده به سختترین نوع با آنها برخورد مىشود.
چه کشورهایی بیشتر تحت تاثیر برنامههای تبلیغی وهابیت قرار دارند؟
یکی از کشورها، کشور پاکستان است. کشور اسلامى پاکستان با چهار ایالت پنجاب، سرحد، سند و بلوچستان در همسایگى شرقى ایران با فرهنگ سنتى ـ اسلامى و حاکمیتى حزبى، همواره مورد طمع و تجاوز استعمارگران خارجى بوده است. این کشور به دو دلیلِ فقر فرهنگى و نفوذ روحانیان متعصّب و مخالف شیعه یکى از عمدهترین مراکز تبلیغ وهابیت در بین کشورهاى اسلامى است. گروههاى پاکستانى وهابی مذهب، گاه به صورت حزب سیاسى، با نفوذ در دولت و گاه به صورت گروههاى فرقهگراى تروریستى و گاه به صورت فعالیتهاى فرهنگى عمل مىکنند. از طرف دیگر بخش زیادى از روحانیان طرفدار آیین وهابیت در پاکستان، دروس دینى خود را در کشور عربستان گذرانده و یا با حمایت مالى و سیاسى و فرهنگى سعودیان به مسؤولیتها و منصبهای مهم دست پیدا کردهاند.
آيا مي توان جریان وهابیت در پاکستان را به سپاه صحابه منسوب دانست؟
بله، گروه سپاه صحابه نمونه کامل یک حزب تفرقهگرا و مورد حمایت عربستان در پاکستان است. این حزب در سال 1984میلادی توسط فردى به نام«حق نواز جنگاوی» در شهر جهنگ (ایالت پنجاب) در زمان حکومت ژنرال ضیاءالحق تأسیس و با سرعتى بىسابقه در سراسر کشور گسترش یافت. که مراکز فعالیت سپاه صحابه شهرهاى سیالکوت، فیصلآباد، جهنگ و مانند آن است که قبلاً محل فعالیت فئودالهاى شیعه مذهب بوده و تأسیس سپاه صحابه یکى از ابزارهاى فئودالهاى سنّى مذهب در مبارزه با شیعیان است.
از نام این گروه افراطی پیدا است خود را منسوب به صحابه اهل سنت میدانند؟
درست است. یکى از شعارها و اهداف تأسیس سپاه صحابه، دفاع از احترام به صحابه و مبارزه با افکار شیعیان به بهانه مخالفت با صحابه و انقلاب اسلامى ایران است. تبلیغات گسترده و گمراه کننده آنها و کارهایى مانند آدم ربایى، سرقت مسلحانه، ترور، کشتار جمعى، بمبگذارى و اعمال وحشیانه دیگر باعث ایجاد وحشت و دلهره در بین شیعیان شده است. البته این مطلب را هم باید بگویم که سپاه صحابه گروهکهاى وابسته دیگرى را که در جهت اهداف آنها تلاش مىکنند، مانند گروه «سوار اعظم» به رهبرى مولانا اسفندیار و سلیم الله خانى و گروه«حرکة الانصار و تنظیم الدعوة» تأسیس نموده است.
هدف از شکل گيري گروه طالبان در افغانستان جه بود؟
گروه طالبان از قوم پشتون، بزرگترین قوم افغانستان هستند که به دست ارتش سپاه صحابه، جمعیت العلماى پاکستان و مدارس دیوبند (محل آموزش اندیشهها وهابیان) شکل گرفت. هر چند طالبان، مدعى استقرار شریعت محمدى (ص) هستند و خود را حنفى مذهب و صوفى مشرب قلمداد مىکنند، ولى اعمالشان نشان دهنده احیاى سنّتهاى قومى و قبیلهاى 250 سال گذشتة پشتونها است. این باورها و سنتها شباهت زیادى با عملکرد وهابیان دارد بطورى که شواهد موجود نشان از حمایت کامل سیاسى، فکرى و اقتصادى عربستان از آنها دارد. عربستان از زمانهاى گذشته، بهویژه در زمان اشغال کشور افغانستان توسط شوروى(سابق) به دللایل عمدهای به مسائل این کشور توجه داشت است.
اگر ممکن است پيرامون کشتار حجاج ايراني در سال 1366 ش (1407ق) که توسط حکام جنايتکار وهابي و آل سعود اتفاق افتاد توضيحاتي بفرمائيد؟
همان طور که مي دانيد در سال 1366 طبق هماهنگي صورت گرفته قرار بود مراسم برائت از مشرکين در عصر روز جمعه با حضور حجاج ايراني و غير ايراني برگزار شود. سيل جمعيت با شعارهاي الله اکبر لا اله الا الله مرگ بر آمريکا و مرگ بر اسرائيل به سوي بعثه امام خميني(ره) حرکت کردند. پس از قرائت پيام امام خميني (ره) و ترجمه ي بخش هائي از آن به زبان عربي، مردم حاضر در راهپيمائي با شعارهاي مختلف مانند: يا ايها المسلمون اتحدو اتحدو، الموت لامريکا، الموت لاسرائيل، خيبر خيبر يا صيحون، جيش محمد قادمون...و حمل ماکت قدس شريف با نزديک شدن وقت نماز مغرب و عشا به صورت آرام آماده نماز مغرب و عشا مي شدند که با هجوم ناگهاني پليس مجهز سعودي و عوامل آشکار و پنهان آنها روبرو و محاصره شدند. آنها ديوانه وار مردم مظلوم و بي پناه را مورد حمله قرار دادند و صدها کشته و زخمي از حجاج بي دفاع و ميهانان الهي بر جاي گذاشتند. صحنههاي وحشتناک و حزنانگيري بوجود آمده بود .شاهدان عيني ميگويند: صحنههائي شبيه عصر عاشورا در کربلا مشاهده مي شد. جنازههاي مطهر شهدا در خيابانها افتاده بودند. زخميها کمک ميخواستند و..... نيروهاي امدادي هلال احمر و نيروهاي مردمي با سختي زيادي، مجروحان و شهدا را جمعآوري و به مراکز درماني ميرساندند. به اين ترتيب ميهمانان حرم امن الهي و حرم پيامبر رحمت (ص) مورد هجوم يزيديان زمان و آل سعود قرار گرفتند. حاکمان جنايتکار وهابي و سعودي با خواست شيطان بزرگ (آمريکا) و دست پرورده او (اسرائيل) اين جنايت بزرگ را مرتکب شدند و لکهي ننگ ديگري بر تاريخ پر از ظلم و ستم خود افزودند. امام خميني(ره)، ساير مسولين کشور، مراجع عظام تقليد و احزاب و گروهها در داخل و خارج کشور پس از اطلاع از اين حادثه ي وحشتناک و جنايت بزرگ، طي پيامهاي جداگانه آن را شديدا محکوم نودند.
[علاقهمندان جهت اطلاع بيشتر به کتاب ها و اسناد موجود مانند کتاب: آنسوي حج خونين يا تبليغات آل سعود تاليف آقاي سيد حسن مير دامادي چاپ اول 1367 مراجعه نمايند].
آیا نشانههایی از فعالیت وهابیت در کشور ما هم دیده شده است؟
متأسفانه در کشور ما، مردم سنّى مذهبِ ساکن در مناطق مرزى از تبلیغات سعودیانِ وهابی در امان نماندهاند و این مسأله پس از پیروزى انقلاب اسلامى تشدید شده است. در مدارس علمیه ي اهل سنّت، دیده شده است که کتابهاى ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهّاب به صورت آشکار براى طلاب تدریس و دیگر کتابهاى وهابیان به صورت اهدایى میان طلاب و روحانیان منطقه توزیع مىشود. جزایر قشم و کیش به دلیل نزدیک بودن به کشورهاى خلیج فارس و شنیدن و دیدن صدا و تصویر رادیوها و تلویزیونهاى منطقه، که آیین وهابیت را تبلیغ و از نظام شیعى حاکم بر ایران اسلامى انتقاد و بدگویى مىکنند، نیز در معرض آسیب و حتى خطر گرایش قرار دارند. موفق باشيد.
با تشکر از حضرتعالی که در این گفت و گو شرکت نمودید.