موضوع: تحول در پزشكي با نسل جديد رباتها ......

تحول در پزشكي با نسل جديد رباتها

از چه زماني ربات.ها وارد علم پزشكي شدند؟

اولين بار در سال 1985 بود كه پاي ربات مكانيكي به اتاق عمل باز شد. در اين سال از رباتي كه پوما(560 )puma 560 نام داشت براي نمونه.برداري در يك عمل جراحي اعصاب كمك گرفته شد. اين ربات از يك بازو تشكيل شده بود و پيچيدگي ربات.هاي جراح امروزي را نداشت. در سال 1987 اولين جراحي لاپاراسكوپيك با كمك ربات براي برداشتن كيسه صفرا انجام شد و به دنبال آن در 1990،aesop اولين سيستمي بود كه توانست براي اعمال جراحي اندوسكوپيك مورد تاييد fda قرار گيرد.
در نهايت سيستم جراحي رباتيك با نام داوينچي توانست براي اولين بار در جراحي لاپاراسكوپيك مورد تاييد fda قرار گيرد و دري تازه به روي جراحي رباتيك بگشايد. نمونه پيشرفته.تري از اين ربات هم اكنون در اتاق عمل بيمارستان.هاي معروف دنيا در حال استفاده است. از اين سيستم براي جراحي در بزرگسالان و كودكان استفاده مي.شود. داوينچي توانسته براي اعمال جراحي زير از fda تاييديه بگيرد.
جراحي.هاي اورولوژي، جراحي.هاي عمومي لاپاراسكوپيك، جراحي.هاي عمومي توراكوسكوپيك (قفسه.سينه). غير از موارد قلبي عروقي، اعمال كارديوتومي (برش قلب) باكمك توراكوسكوپ.
به طور كلي جراحي رباتيك امروز به عنوان يك انتخاب مناسب با درصد موفقيت بالا براي انجام جراحي.هاي اعصاب، اورولوژيك، اندام.هاي تناسلي، قلب و قفسه سينه به كار مي.رود.

مزاياي استفاده از ربات هاي جراح
استفاده از ربات.ها هنگام جراحي موجب افزايش دقت جراح حين عمل مي.شود. ربات.ها قادرند بدون لرزش و با دقت بالا برش.هاي مورد نظر جراح را ايجاد كنند، از جهتي ديگر استفاده از اين ربات.ها موجب صرفه.جويي در وقت مي.شود. از مزاياي اين روش براي بيمار مي.توان به كاهش دردهاي بعد از عمل، اسكار كمتر، خونريزي كمتر و خطر كمتر عفونت و همچنين كوتاهي دوره بستري در بيمارستان و تسريع دوره بهبودي و بازگشت سريع.تر به فعاليت روزمره اشاره كرد.

2 نمونه پيشرفته از ربات هاي جراح

مركز پزشكي دانشگاه مريلند هم اكنون از پيشرفته.ترين فناوري رباتيك به نام سيستم جراحي داوينچيs استفاده مي.كند كه از 3 قسمت اصلي تشكيل شده است: 1 ربات اصلي كه دركنار بيمار قرار مي.گيرد و 4..بازو و يك دوربين اندوسكوپ با قدرت بزرگنمايي بالا دارد كه در خدمت دست و چشم جراح هستند. 2 محلي براي نشستن و كنترل ربات توسط جراح. 3 يك رايانه كه آنچه دوربين مي.بيند را به تصاوير سه بعدي تبديل مي.كند.
يكي از مزاياي اين دستگاه اين است كه جراح در وضعيت نشسته و با راحتي بيشتر جراحي را دنبال مي.كند.
مهندسان دانشگاه دوكا نيز در حال كار روي ربات.هاي جراحي هستند كه قادرند به دور از اتاق عمل و با كمك يا بدون كمك انسان كار خود را انجام دهند. از اين ربات.هاي مجهز به هوش مصنوعي مي.توان براي درمان فضانوردان استفاده كرد. همچنين اين ربات.ها قادر خواهند بود در ميدان.هاي جنگ جابه.جا شوند و هر جا سربازي زخمي يافتند، وي را مداوا كنند. ربات آزمايشي گروه دوكا از فناوري سونوگرافي سه بعدي به همراه يك نرم.افزار هوش مصنوعي استفاده مي.كند. سرپرست اين گروه كه استفان اسميت نام دارد، مي.گويد: «اين ربات مي.تواند داخل بافت ارگان.ها را مشاهده كند، در حالي كه تاكنون فقط ظاهر ارگان.هايي كه در مقابل دوربين قرار مي.گيرند، قابل مشاهده بودند.»
اين ربات دوربيني دارد كه قادر است 30..تصوير سه بعدي را در ثانيه به پردازنده رايانه ارسال كند. به عنوان مثال هنگام جراحي پروستات، رايانه با كمك تصاوير جمع.آوري شده، تصاويري سه.بعدي از پروستات مي.سازد. سپس اين تصاوير را براي ربات و جراح ارسال مي.كند. پس از پردازش تصاوير رايانه دستورات لازم را به مغز ربات مي.فرستد.
دكتر اسميت مي.گويد: «نكته حائز اهميت اين است كه اين ربات مي.تواند جراحي را در يك دهم زمان و با دقت 10 برابر نسبت به انسان جراح به پايان برساند.»

جراحي رباتيك در ايران

بحث جراحي رباتيك به كمك رايانه، پديده نسبتا جديدي در دنياست، اما در عين حال رشد قابل توجهي داشته است و تحقيقات دانشكده.هاي مهندسي پزشكي دانشگاه.هاي معتبر دنيا به اين سمت جهت گرفته است. در ايران نيز پروژه.اي از طرف وزارت صنايع با مضمون هدف.گذاري و تدوين استراتژي براي حوزه تجهيزات پزشكي در بخش ابزارهاي جراحي توسط دكتر فرزام فرهمند انجام شد. در آ.ن پروژه، طي مطالعه جامعي درباره ابزار جراحي، حوزه ابزارهاي جراحي و كاربرد رباتيك و سيستم.هاي رايانه.اي به عنوان زمينه.اي براي سوق دادن تحقيقات آتي به آن برگزيده شد. در همين خصوص آزمايشگاهي با عنوان جراحي رباتيك به صورت مشترك بين دانشكده مهندسي مكانيك دانشگاه صنعتي شريف و مركز تحقيقات علوم و فناوري در پزشكي، در محل مركز تحقيقات تاسيس شد. هدف اوليه اين آزمايشگاه بررسي فناوري.هاي جديد و كاربرد آنها در لوازم و تجهيزات جراحي و معرفي آنها به پزشكان است. البته قدم بعدي طراحي و پياده.سازي ابزارهاي منتخب خواهد بود.
«روبولنز» يك نگهدارنده دوربين جراحي لاپاراسكوپيك است كه به عنوان اولين محصول كامل اين آزمايشگاه، وارد بخش باليني شده است. چيزي كه اهميت دارد، اين است كه توليد ايده و فكر نبايد متوقف شود و اين افكار بايد عملي شده و مورد آزمايش قرار گيرند تا دستگاهي جديد ساخته و به كار گرفته شود. با توجه به پيشرفت.هايي كه تاكنون صورت گرفته است، استفاده از ربات.هاي پيشرفته جراح در اتاق.هاي عمل داخلي در آينده.اي نزديك دور از انتظار نخواهد بود.