ایا دوران رایانه شخصی به سر آمده؟
زنگ‌ها برای رایانه شخصی به صدا درآمده‌اند
آغاز یک پایان
وقتی برای اولین بار شرکت اپل اقدام به ارایه تبلت‌های جدید خود، آی‌پد کرد، استقبال کاربران از آن تا حدی بود که برخی سخن از مرگ رايانه‌های شخصی به میان آوردند. در این مدت، رایانه‌های شخصی نه فقط نمردند بلکه با انگیزه و قدرت بیشتری تولیدات آنها از سر گرفته شد طوری که حتی بحران اقتصادی نیز نتوانست در عزم تولیدکنندگان این نوع رایانه‌ها خللی ایجاد کند. اما انتشار آمار اخیر درباره فروش این رایانه‌ها در جهان که حاکی از کاهش چشمگیر سهم آنها در بازارهای جهانی است بار دیگر بحث مرگ رایانه‌های شخصی را زنده کرده است. هرچند برخی از تحلیلگران زمین لرزه ژاپن و تحولات اخیر در خاورمیانه را در کاهش تقاضا برای این نوع رایانه سهیم مي‌دانند اما بسیاری نیز هستند که معتقدند این عوامل به تنهایی برای توجیه این کاهش کافی نیست و به نظر مي‌رسد باید به عوامل دیگری اندیشید که همه آنها در کنار یکدیگر حاکی از پایان دوران حکمرانی این نوع رایانه‌ها در منزل و محل کار مي‌کنند، عواملی از جمله تغییر ذائقه و انتظارات کاربران از رایانه.
آمار نگران کننده برای فروشندگان PC
بر اساس آمارهای جداگانه‌ای که «مرکز اطلاعات بین المللی» و «موسسه گارتنر» ارایه کرده‌اند، فروش جهانی رایانه‌های شخصی در سه ماهه نخست سال میلادی جدید با کاهش چشمگیری در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته مواجه بوده است. این دو آمار که به تازگی منتشر شده‌اند، نشان مي‌دهند که در سه ماهه نخست امسال فروش رايانه‌های شخصی در سراسر جهان 2/3 درصد در مقایسه با سال گذشته کاهش داشته‌اند. این مساله به‌خصوص از این لحاظ اهمیت دارد که بدانیم در طول 18 ماه گذشته فروش رایانه شخصی در جهان کم و بیش ثابت بوده است. هرچند در غالب موارد، سه‌ماهه نخست هر سال بخاطر تغییر و تحولات اقتصادی در سال جدید نوعی کاهش تقاضا را نشان مي‌دهد اما آمارهای اخیر ظاهرا فراتر از یک تغییر سالی طبیعی را نشان مي‌دهند. در این مورد نظرات مختلفی وجود دارد. بسیاری معتقدند ریشه اصلی را باید در علل سیاسی و اقتصادی کنونی حاکم در جهان جستجو کرد. افزایش قیمت سوخت و به تبع آن حمل و نقل و همینطور اختلالات اقتصادی ناشی از سونامي‌ژاپن و تحولات سیاسی در خاورمیانه در نظر این افراد از علل اصلی اختلال در بازارهای رایانه شخصی است. نظری که البته طرفداران چندان زیادی ندارد.
این افراد معتقدند، زمین لرزه و سونامي‌ژاپن باعث کاهش 16 درصدی در فروش رايانه‌های شخصی در این کشور شده است. علاوه بر این، ناآرامي‌در خاورمیانه باعث کاهش چشمگیر فروش رايانه‌های شخصی شرکت Acer شده است زیرا خاورمیانه یکی از بازارهای اصلی محصولات این شرکت است. در نظر حامیان، تاثیرات کنونی کوتاه مدت هستند و با رفع این عوامل قطعا فروش رايانه‌های شخصی به شرایط عادی بازخواهد گشت. آنها با خوشبینی از افزایش فروش این محصولات در سه ماهه دوم 2011 سخن مي‌گویند که البته هیچ دلیل اقتصادی برای آن ارایه نشده است.
عوامل تاثیرگذار
هرچند علل اقتصادی و سیاسی حاکم در جهان را نمي‌توان کلا نادیده گرفت اما بسیاری دیگر هستند که معتقدند مساله اصلی نه این عوامل بلکه تغییر ذائقه کاربران است. حضور قدرتمند رایانه شخصی در قالب لپ‌تاپ‌ها و تبلت‌های کوچک باعث شده است که رايانه‌های شخصی حرف و خدمات جدیدی برای ارایه به کاربران نداشته باشند. این مساله به‌خصوص بعد از ورود آی‌پد به بازارهای جهانی بیش از پیش ملموس است. وقتی در فوریه امسال آی پد 2 ارایه شد، نظرسنجی‌ها نشان داد که کاربران رايانه‌های شخصی تا حدی کم شدند. کارشناسان معتقدند با ورود تبلت‌های جدید به بازار این روند کماکان ادامه خواهد یافت و رايانه‌های شخصی به تدریج کاربران خود را از دست خواهند داد. اما یک نکته را نباید فراموش کرد و آن اینکه تبلت‌ها تنها عواملی نیستند که رايانه‌های شخصی را تهدید مي‌کنند. قابلیت های فنی بخصوص ویژگی به‌روزرسانی یکی دیگر از مسائلی است که سازندگان رايانه‌های شخصی به‌شدت با آن درگیر هستند. آنها تلاش مي‌کنند رايانه‌های خود را طوری طراحی کنند که امکان به‌روزرسانی آن و تعامل آن با تجهیزات جدید فراهم باشد که البته این شرایط همیشه فراهم نیست و در اینجاست که سازندگانی که توان طراحی این امکانات را در رايانه‌های شخصی دارند در مقایسه با همنوعان خود موفقیت بیشتری کسب کرده‌اند و آفتی که این روزها دامن Acer را گرفته هنوز به آنها نرسیده است.
آینده رايانه‌های شخصی موفق
یکی از شرکت‌های موفق در عرصه ساخت رايانه‌های شخصی شرکت Lenovo است که بر اساس آمار فروش رايانه‌های شخصی آن برخلاف دیگران از رشد 3/16 درصدی نیز برخوردار بوده است. شرکت های HP و Dell نیز جزو شرکت‌هایی هستند که تاکنون توانسته‌اند با موفقیت اقدام به فروش رايانه‌های شخصی خود در جهان کنند. بسیاری رمز موفقیت این شرکت‌ها را قدرت سازگاری آنها با محصولات و تقاضاهای جدید مي‌دانند اما سوالی که مطرح مي‌شود این است که آنها تا کجا مي‌توانند با شرایط جدید سازگار باشند. سوالی که به نوعی باز هم ما را با مساله مرگ رایانه شخصی رو در رو مي‌کند.
باورهای عمومي‌غلط
حامیان رايانه‌های شخصی که سرسختانه معتقدند این نوع رايانه‌ها مرگ ندارند و تبلت‌ها هرگز نمي‌توانند جایگزین آنها شوند، اغلب به چند باور عمومي‌درباره تبلت‌ها تکیه مي‌کنند که معلوم نیست الزاما درست باشند بخصوص که نظرسنجی‌ها اخیر خلاف آنها را نشان مي‌دهد. بر اساس یکی از این نظرسنجی که اتفاقا گوگل به عمل آورده است، 1500 نفر که عمدتا از کاربران تبلت‌ها هستند به سوالات عمومي‌درباره تبلت‌ها پاسخ داده‌اند که نتایج آن در نوع خود جالب است.
یکی از باورهای عمومي‌درباره تبلت‌ها این است که این نوع رایانه در واقع نوعی رایانه چمدانی است که به درد کاربری مي‌خورند که مدام در حرکت و سفر است. بر اساس آمار گوگل، 82 درصد از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی اعلام کردند که اتفاقا از تبلت فقط در منزل استفاده مي‌کنند و فقط 11 درصد گفتند که از تبلت در سفر استفاده مي‌کنند. واقعیت این است که تبلت‌ها دارای قابلت‌هایی هستند که بعضا نه رايانه‌های شخصی و نه لپ‌تاپ‌ها دارای آن نیستند.
باور غلط دوم را مي‌توان این نظر دانست که تبلت‌ها عموما ابزارهایی برای استفاده‌های چندرسانه‌ای هستند اما تحقیقات نشان مي‌دهد که بعضا اینطور نیست. وقتی تبلت‌ها بیشتر در منزل استفاده مي‌شوند، تصور اینکه کسی تلویزیون بزرگ را کنار بگذارد و از صفحه کوچک تبلت به تماشای فیلم یا برنامه‌های دیگر بنشیند، کمي‌غیرمنطقی است. بنابراین الزاما تبلت ها برای استفاده‌های چندرسانه‌ای نیستند.
در مود تبلت‌ها بسیار شنیده‌ایم که آنها بیشتر به درد وبگردی مي‌خورند. این مساله تا حدی درست است اما وبگردی با تبلت الزاما با وبگردی رايانه‌های شخصی یکی نیست. در نظرسنجی گوگل، 78 درصد افراد اعلام کردند که عمدتا از تبلت برای جستجوی اطلاعات استفاده مي‌کنند. در واقع تبلت بیشتر به عنوان یک روزنامه یا منبع خبر مورد استفاده قرار مي‌گیرد. بنابراین مورد استفاده تبلت در وبگردی دارای مختصات خاصی است که آن را از وبگردی‌های دیگر متمایز مي‌کند.
یک باور غلط دیگر در مورد تبلت این است که این ابزار اساسا نباید به عنوان عرصه‌ای برای بازی‌های رایانه‌ای مورد استفاده قرار گیرد و رایانه شخصی همچنان بهترین گزینه است. گوگل در گزارشی نوشت 84 درصد افراد حاضر در نظرسنجی معتقدند که از تبلت برای بازی‌های رایانه‌ای نیز استفاده مي‌کنند و این آمار واقعا خیره‌کننده است. این درحالی است که آی‌پد دارای محدودیت‌هایی در نصب برنامه‌ها و بازی‌های جدید است و بیشتر افراد مجبورند برای نصب بازی‌ها به فروشگاه اپل مراجعه کنند. اما این محدودیت باعث نشده است که تب بازی در تبلت فروکش کند.
فرمت جدید رايانه‌های شخصی
به وفور مي‌شنویم که تبلت‌ها قاتل رايانه‌های شخصی هستند و در آینده نزدیک دیگر اثری از رايانه‌های شخصی نخواهد بود. راستش اظهار نظر درباره این مساله شاید کمي‌زود به نظر مي‌رسد. هرچند تبلت‌ها باعث کاهش گرایش کاربران به رايانه‌های شخصی و لپ‌تاپ‌ها شده‌اند اما این الزاما به آن معنا نیست که این روند تا نابودی رايانه‌های شخصی ادامه خواهد یافت. شاید به نظر مي‌رسد باید جمله‌بندی خود را از این رابطه تغییر بدهیم. ما مي‌توانیم تبلت را قاتل رایانه شخصی بدانیم یا جایگزین آن یا یک فرمت جدید از آن. این به خود ما بستگی دارد اما تجربه نشان داده است که بیشتر امکانات موجود در تبلت ها چیزی نیستند جز صورت پیشرفته و به روز همان امکاناتی که کم و بیش در رايانه‌های شخصی وجود دارند. بنابراین بهتر است از تبلت‌ها بیشتر با عنوان فرمت جدید رايانه‌های شخصی یاد کرد تا هر چیز دیگر.
محمود حبیبی
asreertebat.com
پاسخ با نقل قول
