عوامل رهايي از عذاب قبر
در روايتى از پيامبر خدا (ص) نقل شده است كه فرمودند: سه دسته از خانم ها عذاب قبر ندارند. اين در حالى است كه در روايات ما آمده است: كمتر كسى است كه دچار عذاب و فشار قبر نشود. حتى پيغمبر ما وقتى مى خواستند بچه هايشان را دفن كنند، دعا مى كردند كه خداوند عذاب قبر را از آن ها بردارد.
در روايتى از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله نقل شده است كه فرمودند: سه دسته از خانم ها عذاب قبر ندارند. اين در حالى است كه در روايات ما آمده است: كمتر كسى است كه دچار عذاب و فشار قبر نشود. حتى پيغمبر ما وقتى مى خواستند بچه هايشان را دفن كنند، دعا مى كردند كه خداوند عذاب قبر را از آن ها بردارد.
البته عذاب قبر عللى دارد. گاهى به خاطر ضايع كردن نعمت است و گاهى به خاطر بد خلقى با همسر و خانواده. رهايى از عذاب قبر بشارت بسيار بزرگى براى خانم ها است. اين به معناى اين است كه برزخش را طى كرده است و ديگر عذاب قبر ندارد. امام صادق عليه السلام فرمودند:
وَ اللّهِ ما اَخافُ عَلَيكُمْ اِلاَّ الْبَرْزَخَ فَاَمّا اِذا صارَ الاَْمرُ اِلَيْنا فَنَحْنُ اَوْلى بِكُمْ؛[1]به خدا سوگند، جز از برزخ بر شما نمى ترسم. اما هنگامى كه (در قيامت) امر به ما واگذار شد، ما سزاوارتريم به شما.
يعنى شما برزخ را درست كنيد، قيامت ما از شما شفاعت مى كنيم. اين بدان معناست كه عموم مؤمنين در راه برزخ گير هستند. فرمودند: اگر شما مسأله قبر و فشار قبر و برزخ را حل كنيد، ما دستتان را مى گيريم، ولى از عذاب قبر و برزخ بر شما مى ترسيم.
با اين خصوصيات پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمودند: سه دسته از خانم ها از عذاب قبر و فشار برزخ راحت اند. از اين بالاتر، «تُحْشَرُ مَعَ فاطِمَةَ؛ با فاطمه عليهاالسلام محشور مى شوند.»در عالم بشارتى بالاتر از اين براى يك خانم وجود ندارد كه با حضرت زهرا عليهاالسلام محشور مى شود.
اما عواملى كه موجب مى شود خانم ها از عذاب برزخ و فشار قبر رهايى يابند و با فاطمه زهرا عليهاالسلام محشور شوند، عبارت اند از :
الف) تحمل تنگدستى شوهر
---------------------------------
دسته اول از خانم هايى كه مشمول اين بشارت اند، زنانى هستند كه با فقر شوهرشان بسازند: «إِمْرَأَةٌ صَبَرتْ عَلى عُسْرِ زَوْجِها». يعنى با مشكلات اقتصادى آقايان كه نوعاً به آن مبتلا هستند بسازند. دنبال پُز و چشم و هم چشمى و رقابت نباشند. به آنچه دارند قانع باشند و با تنگدستى شوهر كنار بيايند. اين دسته از خانم ها عذاب قبر ندارند و با فاطمه زهرا عليهاالسلام محشور مى شوند.
حضرت زهرا عليهاالسلام چقدر با وضعيت اقتصادى اميرالمؤمنين عليه السلام مى ساختند! در يك روايتى عجيب آمده است كه اميرالمؤمنين عليه السلام مسافرت يا جايى بودند. وقتى بازگشتند، ديدند كه حضرت زهرا عليهاالسلام و بچه ها لاغر شده اند و رنگ صورت آنان به زردى مى گرايد. پرسيدند: چرا رنگتان پريده و لاغر شده ايد؟ پاسخ دادند: دو روز است كه غذا نداشتيم. اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: چرا به من نگفتيد تا براى شما غذا تهيه كنم؟ فاطمه زهرا عليهاالسلام فرمودند:
اِنّى لاَءَسْتَحيى مِنْ اِلهى اَنْ تُكَلِّفَ نَفْسُكَ ما لا تَقْدِرُ عَلَيهِ؛[2]من از خداى خودم حيا مى كنم كه شما به چيزى تكليف شوى كه قدرت انجام آن را ندارى.
حاضر شديم گرسنگى را تحمل كنيم و با فشار اقتصادى بسازيم و شما را به زحمت و مشكل نيندازيم.
نشاط و خوشى و لذت زندگى در گرو محبت و يگانگى است. در گرو دوست داشتن و فداكارى است. در ارتباط با خداست. و گرنه اگر همه دنيا را به يك زن و شوهر بدهند، ولى همديگر را دوست نداشته باشند و با هم يگانه نباشند، اين ناخوشى است. كسى كه از عالم محبت سر در بياورد، همه مشكلات برايش آسان، بلكه لذت بخش است.
يكى از رفقاى اهل علم مى گفت: اوايل زندگى مان خيلى دچار بحران اقتصادى بوديم. بعضى از شب ها نان براى خوردن نداشتيم، ولى چون همديگر را دوست داشتيم، خوش و راحت و سرحال بوديم. ولى الآن افرادى را مى بينيم كه پول و خانه و ماشين و همه اسباب رفاه و عيش و نوش برايشان فراهم است، ولى خوشى ندارند. اين چيزها خوشى نمى آورد، بلكه خوشى در گرو محبت و يگانگى است.
ب) سازش با شوهران بد اخلاق
------------------------------------
گروه دوم از زنانى كه عذاب قبر ندارند و با فاطمه زهرا عليهاالسلام محشور مى شوند، زنانى هستند كه با بد اخلاقى شوهرانشان بسازند. همان طور كه ممكن است آقايان مبتلا به خانم بد اخلاق باشند، خانم ها هم ممكن دچار شوهر بد اخلاق و غرغرو و تند مزاج باشند. اين چنين خانمى اگر در برابر بداخلاقى شوهرش صبر كند و بسازد، خداوند عذاب قبر را از او بر مى دارد و با حضرت زهرا عليهاالسلام محشورش مى كند. «وَ امْرَأَةٌ صَبَرَتْ عَلى سُوءِ خُلْقِ زَوْجِها.»در روايت ديگر آمده است:
مَنْ صَبَرَتْ عَلى سُوءِ خُلْقِ زَوْجِها اَعْطاها مِثْلَ ثَوابِ آسِيَةَ بِنْتِ مُزاحِمٍ؛[3]زنى كه در برابر بد اخلاقى همسرش صبر كند، خداوند پاداشى همانند پاداش آسيه بنت مزاحم به او عطا مى كند.
حضرت آسيه چه درجه و مقامى پيدا كرد؟ او زن طاغوت بود. اگر بخواهيم خيلى واضح بگوييم، زن شخصيتى همانند صدام بود. ولى يكى از بهترين زنان عالم است. چهار زن بهترين زنان عالم اند كه يكى از آن ها حضرت آسيه است. ايشان در اعلا درجه بهشت همسر پيامبر ما مى شود.[4]شوهرى مثل فرعون داشت كه مى گفت: «اَنَا رَبُّكُمُ الاَْعْلى؛ من خداى برتر شما هستم.»همسر كسى كه ادعاى خدايى داشته است. كسى كه غذاى فرعون را خورده است، در خانه فرعون زندگى كرده است، هم نفس با فرعون بوده است. اصلاً ديدن فرعون كفاره دارد. واقعاً خيلى ظلمانى و تاريك بوده است. اين بدان معناست كه در بدترين شرايط مى توان بهترين زنان بود. او نگفت كه من اسير دست شوهر هستم، موقعيتم استثنايى است، آزادى ندارم.
حضرت آسيه براى همه زنان حجت است. خداوند آسيه را مى آورد و او مى گويد: شوهر من بد اخلاق بود، بى رحم بود، ظالم بود. حضرت آسيه هم يك خانم بود، ولى ببيند چه كرده است كه در جوار پيامبر خداست! اگر كسى بر بد اخلاقى شوهرش به خاطر خدا صبر كند و او را تحمل نمايد، خداوند اجر آسيه بنت مزاحم را به او مرحمت مى كند؛ يعنى همجوار پيامبر خدا در اعلى درجه بهشت است و با حضرت زهرا عليهاالسلام محشور مى شود.
ج) بخشش مهريه به شوهر
---------------------------------
گروه سوم از زنانى كه خداوند عذاب قبر را از آنان برمىدارد و آنان را با حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ محشور مىكند، زنانى هستند كه مهريه خود را به شوهر ببخشند: «اِمْرأَةٌ وَهَبَتْ صِداقَها»اين، باز در عالم محبت و يگانگى عملى مىشود. در عالم يگانگى من و تو وجود ندارد. حق هر يك از اين سه گروه است كه اين همه مقام و درجه به آنها بدهند.
قال النبى ـ صلى الله عليه و آله ـ : ثَلاثُ نِساءٍ يَرْفَعُ اللّه ُ عَنْهُنّ عَذابَ الْقَبْرِ وَ حَشَرَهُنَّ مَعَ فاطِمَةَ عليهاالسلام : اِمْرَأَةٌ صَبَرَتْ عَلى عُسْرِ زَوْجِها وَ امْرَأَةٌ صَبَرَتْ عَلى سُوءِ خُلْقِ زَوْجِها وَ امْرَأَةٌ وَهَبَتْ صِداقَها؛[5]خداوند عذاب قبر را از سه گروه از زنان برمىدارد و آنان را با فاطمه ـ سلام الله عليها ـ محشور مىسازد: زنى كه با تنگدستى شوهرش بسازد، زنى كه بر بدخلقى شوهرش صبر كند و زنى كه مهريهاش را به شوهرش ببخشد.
زيبابينى
---------
يكى از بزرگان مىفرمود: ما پنج تا عيب داريم، خانم هم شش تا عيب دارد. روى هم مىريزيم و زندگى مىكنيم. اين طور نيست كه آقا عيب دارد، ولى خانم بىعيب است، يا برعكس. نه شما بىعيب هستى و نه او. عيبها را روى هم بريزيد و با هم بسازيد و زندگى خوشي داشته باشيد. اصلاً عيب همديگر را نبينيد. با صفا و محبت با هم زندگى كنيد. يكى از راههاى عملىِ ايجاد صفا و محبت در زندگى همين است كه عيبها را نبينم، بلكه قشنگىها و زيبايىها را ببينم، بالاتر آنكه همه را زيبا ببينم.
خداوند حاج آقا دولابى را رحمت كند! مىفرمود: خانه خودتان را خانه اهل بيت ـ عليهم السلام ـ به حساب بياوريد. يعنى مرد به قصد خدمت كردن به حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ به زنش خدمت كند و خانم هم به قصد حضرت اميرالمؤمنين ـ عليه السلام ـ به شوهرش خدمت كند. به بچههايشان هم به قصد امام حسن و امام حسين ـ عليهماالسلام ـ خدمت كنند. آن وقت ببينيد آن خانه چه مىشود! آن خانه، خانه اهل بيت ـ عليهم السلام ـ مىشود. شيعيان جزء اهلبيت(ع) هستند.