منت خدای را عزوجل که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مزید نعمت. هر نفسی که فرو می رود ممد حیات است و چون بر می آید مفرح ذات. پس در هر نفسی دو نعمت موجود است و بر هر نعمت شکری واجب. از دست و زبان که برآید که از عهده شکرش به در آید...
در مورد اینکه ما اکنون هستیم و از نعمت وجود برخورداریم و در دنیایی به سر می بریم که یک سره نعمت خداوند متعال است و منت بر ما که اگر روزها و ساعت ها بنشینیم هرگز نمی توانیم آن ها را به شماره آوریم چه رسد به اینکه بتوانیم شکرانه آن ها را به جا بیاوریم از کنار بسیاری از آن ها با تفاوتی رد می شویم و گاه کفران نعمت کرده و ضایعشان می کنیم به همین تنفس دقت کنید اینجا از کلام وزین خواجه عبد الله انصاری کمک می گیریم برای ادا کردن حق مطلب که چه زیبا گفت : منت خدای را عزوجل که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مزید نعمت. هر نفسی که فرو می رود ممد حیات است و چون بر می آید مفرح ذات. پس در هر نفسی دو نعمت موجود است و بر هر نعمت شکری واجب. از دست و زبان که برآید که از عهده شکرش به در آید... و یا مثلا آبی که می نوشیم و خنکایش عطش درون را فرو می نشاند و خداوند متعال در قرآن کریم به ما تذکر می دهد که «آیا به آبی که می نوشید دقت نمی کنید؟» و براستی که ما دقت نمی کنیم و وفور نعمت ها ما را به عصیان کشانده است .وای از زمانی که برای دقایقی هر چند کوتاه نعمتی را از دست بدهیم اگر دقایقی نبینیم ،نشنویم ،نتوانیم نفس بکشیم آنجاست که فغانمان گوش عالم را پر میکند .
در بعضی از آیات قرآن خداوند تبارک و تعالی ما را به بعضی از نعمت ها متذکر می کند باشد که اندیشه کنیم و در فکر فرو رویم برای مثال :
1- نعمت زور بازو و قدرت بدنی:
«قالَ رَبِّ بِما أَنْعَمْتَ عَلَیَّ فَلَنْ أَكُونَ ظَهیراً لِلْمُجْرِمینَ» (قصص/17) ؛ گفت: پروردگارا! به خاطر قدرت و نیرویى كه به من عطا كردى، هرگز پشتیبان مجرمان نخواهم شد.
قصه قوم عمالقه است: 500 سال در مصر حكومت كردند و در شبه جزیره عربستان زندگى مى كردند و مردانى قوى هیكل و قد بلند و رشید بودند ولى از آن قوم لجباز فقط دو نفرشان عاقبت بخیر شدند بدلیل خدا ترسى
2- الف: یادآورى نعمت ها ب: شكرگزارى پ: وفاى بعهد
« یا بَنی إِسْرائیلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتی أَنْعَمْتُ عَلَیْكُمْ وَ أَوْفُوا بِعَهْدی أُوفِ بِعَهْدِكُمْ وَ إِیَّایَ فَارْهَبُون» (بقره/40)
اى بنىاسرائیل! نعمت هاى مرا كه به شما عطا كردم، یاد كنید و به پیمانم [كه سفارش به عبادت و ایمان به همه انبیا به ویژه پیامبر اسلام است] وفا كنید تا من هم به پیمان شما [كه توقع ثواب و پاداش در برابر عبادت و ایمان است] وفا كنم، و [نسبت به پیمانشكنى] فقط از من بترسید.
3. دوستان خوب نعم الهی هستند:
رفقاى خوب و نیكو چه كسانى هستند؟ 1. انبیاء 2. صدقین 3. شهداء 4. صالحین
«وَ مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِكَ مَعَ الَّذینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحینَ وَ حَسُنَ أُولئِكَ رَفیق»ا (نساء/69)؛ و كسانى كه از خدا و پیامبر اطاعت كنند، در زمره كسانى از پیامبران و صدّیقان و شهیدان و شایستگان خواهند بود كه خدا به آنان نعمت [ایمان، اخلاق و عمل صالح] داده و اینان نیكو رفیقانى هستند.
4. خداترسى، یكى از مهمترین نعمتهاى ویژه خداست.
«قالَ رَجُلانِ مِنَ الَّذینَ یَخافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمَا ادْخُلُوا عَلَیْهِمُ الْبابَ فَإِذا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غالِبُونَ وَ عَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنین» (مائدة/23)
دو مرد از كسانى كه [از خدا] مىترسیدند و خدا به هر دو نعمتِ [معرفت، ایمان و شهامت] داده بود، گفتند: از این دروازه به آنان یورش برید، چون به آنجا درآیید یقیناً پیروزید و اگر مؤمن هستید بر خدا توكل كنید.
قصه قوم عمالقه است: 500 سال در مصر حكومت كردند و در شبه جزیره عربستان زندگى مى كردند و مردانى قوى هیكل و قد بلند و رشید بودند ولى از آن قوم لجباز فقط دو نفرشان عاقبت بخیر شدند بدلیل خدا ترسى .
5. نعمت آزادگى و هدایت و ایمان به خدا (در قصه زید همسر زینب دختر خوانده پیامبر )
«وَ إِذْ تَقُولُ لِلَّذی أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِ وَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِ أَمْسِكْ عَلَیْكَ زَوْجَكَ وَ اتَّقِ اللَّهَ وَ تُخْفی فی نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْدیهِ وَ تَخْشَى النَّاسَ وَ اللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشاهُ» (أحزاب/37) ؛ و [یاد كن] زمانى را كه به آن شخص كه خدا به او نعمت [اسلام] بخشیده بود، و تو هم [با آزاد كردنش از طوق بردگى] به او احسان كرده بودى، مىگفتى: همسرت را براى خود نگه دار و از خدا پروا كن. و تو در باطن خود چیزى را [چون فرمان خدا به ازدواج با مطلقه او] پنهان مىداشتى كه خدا آشكار كننده آن بود [تا براى مردم در ازدواج مطلقه پسر خواندههایشان ممنوعیت و مشكلى نباشد] و [براى بیان فرمان خدا نسبت به مشروعیت ازدواج مطلقه پسر خوانده] از مردم مىترسیدى و در حالى كه خدا سزاوارتر بود كه از او بترسى.
واقعا تا به حال به نعمت آزادیمان فکر کرده ایم ما بنده و برده کسی نیستیم می توانیم آزادنه بیندیشیم و رفتار کنیم .
6. (نعمت محبت و عشق به اهل بیت علیهم صلوات الله)
«وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا وَ اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْكُمْ إِذْ كُنْتُمْ أَعْداءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْواناً وَ كُنْتُمْ عَلى شَفا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَكُمْ مِنْها كَذلِكَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آیاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ »(آلعمران/103) ؛ و همگى به ریسمان خدا [قرآن و اهل بیت علیهم السلام] چنگ زنید، و پراكنده و گروه گروه نشوید و نعمت خدا را بر خود یاد كنید آن گاه كه [پیش از بعثت پیامبر و نزول قرآن] با یكدیگر دشمن بودید، پس میان دلهاى شما پیوند و الفت برقرار كرد، در نتیجه به رحمت و لطف او با هم برادر شدید، و بر لب گودالى از آتش بودید، ولى شما را از آن نجات داد خدا این گونه، نشانههاى [قدرت، لطف و رحمت] خود را براى شما روشن مىسازد تا هدایت شوید .
اکثر ما در دلمان محبت اهل بیت علیهم السلام را داریم و ایشان را واسطه حوایج خود بی درگاه بی نیاز باری تعالی قرار میدهیم اما شاید تعداد کمی از ما به خاطر داشتن ایشان و توسل به مقام بلندشان سپاسگزار بوده باشیم.
7. الف : نعمت شعور براینكه ایات الهى را مسخره نمى كنیم
ب- كتاب آسمانى را كتاب خدا و موعظه و بند مى دانیم.
پ: واینكه میدانیم خداوند بر همه چیز دانا و تواناست.«وَ لا تَتَّخِذُوا آیاتِ اللَّهِ هُزُواً وَ اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْكُمْ وَ ما أَنْزَلَ عَلَیْكُمْ مِنَ الْكِتابِ وَ الْحِكْمَةِ یَعِظُكُمْ بِهِ وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَیْءٍ عَلیمٌ » (بقره/231) ؛ و آیات خدا را به مسخره نگیرید و نعمت خدا را بر خود و آنچه از كتاب و حكمت بر شما نازل كرده كه شما را به آن پند مىدهد، به یاد آرید. و از خدا پروا كنید و بدانید كه خدا به همه چیز داناست.
اى مردم! نعمت خدا را بر خودتان یاد كنید. آیا جز خدا هیچ آفرینندهاى هست كه از آسمان و زمین شما را روزى دهد؟ هیچ معبودى جز او نیست، پس چگونه [از حق] منصرفتان مىكنند؟
8. (نعمت دفع شر دشمنان)
«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْكُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ أَنْ یَبْسُطُوا إِلَیْكُمْ أَیْدِیَهُمْ فَكَفَّ أَیْدِیَهُمْ عَنْكُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ عَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ» (مائده/11) ؛ اى اهل ایمان! نعمت خدا را بر خود یاد كنید زمانى كه گروهى قصد كردند كه [براى نابودىتان] به شما شبیخون زنند، ولى خدا توطئه آنان را از شما بازداشت. و از خدا پروا كنید و مؤمنان باید بر خدا توكل كنند.
9. آنچه ما بدان نیازمندیم را خداوند براى ما خلق فرموده است
«وَ آتاكُمْ مِنْ كُلِّ ما سَأَلْتُمُوهُ وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لا تُحْصُوها إِنَّ الْإِنْسانَ لَظَلُومٌ كَفَّار» (ابراهیم/34) ؛
و از هر چیزى كه [به سبب نیازتان به آن] از او خواستید، به شما عطا كرد. و اگر نعمت هاى خدا را شماره كنید، هرگز نمىتوانید آنها را به شماره آورید. مسلماً انسان بسیار ستمكار و ناسپاس است.
10. (نزول باران - زمین حاصلخیز - بادهاى حیات بخش)
«یا أَیُّهَا النَّاسُ اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْكُمْ هَلْ مِنْ خالِقٍ غَیْرُ اللَّهِ یَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ »(فاطر/3)
اى مردم! نعمت خدا را بر خودتان یاد كنید. آیا جز خدا هیچ آفرینندهاى هست كه از آسمان و زمین شما را روزى دهد؟ هیچ معبودى جز او نیست، پس چگونه [از حق] منصرفتان مىكنند؟
11. اینكه خداوند رزق حلال و پاك را روزى ما قرار داده نه نجاسات و خبائث را باید شکر گزار این نعمت الهی باشیم.
«فَكُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ حَلالاً طَیِّباً وَ اشْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ »(نحل/114)
از نعمت هایى كه خدا روزى شما كرده است، حلال و پاكیزه بخورید، و نعمت خدا را سپاس گزارید، اگر تنها خدا را مىپرستید.
شكر این نعمت را چگونه باید بجاى آورد؟
1. با توكل به خداوند
و توكل یعنى: از خود بینى و غرور دست بكشیم و از دشمن خدا نترسیم و با تكیه به خداوند در مقابل دشمن ایستادگى نمائیم.
2. تقوى الهى را بیشه كنیم
تقوى یعنى : ترس از قانون الهى – و در اینجا تقوى مقدم بر توكل است پس باید اینگونه نتیجه گرفت كه خداوند حامى پرهیزكاران است.
منبع : وب سایت استاد دانشمند