بدبینی و سوء ظن را چگونه رفع کنیم؟
اگر به کسی بدبین شوید هرچه ذهنتان آمد نگوئید که گناه بر شما نوشته نشود. و این تمرین باعث میشود که بیشتر بفهمید، کمتر بگوئید. بر خلاف برخی که بیشتر میگویند و کمتر میفهمند.
هرچه ذهنتان آمد نگوئید
سؤال:
سوء ظن و بدبینی نسبت به دیگران را چگونه از خود دفع کرده و از بین ببریم؟ و وقتی رفتاری یا حرفی از کسی دیده یا شنیده شد، زود قضاوت نکنیم و منصفانه برخورد کنیم؟
جواب:
خداوند متعال مىفرمايد:
«یَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ»؛1 اى كسانى كه ايمان آوردهايد از بسيارى از گمانها بپرهيزيد چرا كه بعضى از گمانها گناه است.
و در آیهای دیگر دلیل هلاکت را بدبینی و گمان نادرست بیان کرده و می فرماید: «وَظَنَنتُمْ ظَنَّ السَّوْءِ وَكُنتُمْ قَوْمًا بُورًا»؛2 ظن و گمان بد برديد و هلاك شديد.
واضح و روشن است که سوء ظن و بدبينى مفاسد بسيار زيادى دارد. وقتى شخصى به كسى بد بين شد، به غيبت مبتلا شده، و به ديده منفى به او مىنگرد، و در تعظيم و تكريمش تعلّل و کوتاهی مىنمايد، و خود را برتر و بهتر از او مى انگارد. در حالی که خطاب خداوند متعال به مؤمنين چنین است که مىفرمايد: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن جَاءكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَيَّنُوا أَن تُصِيبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَى مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِينَ»؛3 اى افراد مؤمن اگر شخص فاسقى خبرى نزد شما بياورد درباره آن تحقيق كنيد (تا حقيقت بر شما آشكار شود)، مبادا از روى نادانى و جهل به گروهى آسيب برسانيد، و از آنچه كردهايد پشيمان شويد.
برای همین است كه بايد از اينگونه القائات شيطانى دوری کرده و آنها را تكذيب كرد. توصیه این است که اگر به کسی بدبین شوید هرچه ذهنتان آمد نگوئید که گناه بر شما نوشته نشود. و این تمرین باعث میشود که بیشتر بفهمید، کمتر بگوئید. بر خلاف برخی که بیشتر میگویند و کمتر میفهمند، همین باعث میشود که با پرگویان گنهکار محشور شوند.
----------------
پی نوشت ها:
1. حجرات (49)، آیه 12.
2. فتح (48)، آیه 12.
3. حجرات (49)، آیه 6.
حجت الاسلام دکتر مرتضی آقا تهرانی