موضوع: حاجت هیچ استخاره هست؟

حاجت هیچ استخاره هست؟

استخاره در لغت به معنای طلب خیر و نیکویی جستن از خدا و در اصطلاح به معنای واگذار کردن انتخاب به خداوند در کاری است که انسان در انجام دادن آن درنگ و تأمل دارد و به تحیر رسیده است.
امام خمینی (ره) هم در کشف الاسرار در توضیح معنای استخاره می فرمایند: «پس از آن که انسان به کلی در امری متحیر و وامانده شد، به طوری که نه عقل او را به خوبی و بدی آن راهنمایی کرد و نه عاقل دیگری راه خیر و شر را به او فهماند، و نه خدای جهان درباره ی آن کار تکلیفی و فرمانی داشت که راهنمای او باشد، در این صورت هیچ راهی برای پیدا کردن خوب و بد در کار نیست و دین دار و بی دین به ناچار یک طرف را اختیار می کنند. در این جا خداوند یک راه امیدی بر روی انسان باز کرده است که به او پناه ببرد و از او یاری جوید».
حقیقت این است که نگاه مطلق داشتن به استخاره و حذف نقش عقل و تحقیق و تفحص، به نوعی شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت تصمیم گیری و بی گدار به آب زدن است. یکی از اصلی ترین شرط های استخاره این است که در جایی که عقل می تواند درست و نادرست را از هم تفکیک کند، استخاره جایی ندارد. بنابراین، با تفکر در امور مختلف به خصوص تصمیم مهمی مثل ازدواج راه های دیگری پیش روی فرد قرار میگیرد در حالیکه استخاره با شرایط ویژه آن ـ تنها مصلحت فرد را در موردی تعیین شده مشخص می کند. حال آن که تفکر گزینه های دیگر را هم پیش روی انسان قرار می دهد.
استخاره با مشورت هم تضادی ندارد. حتی در برخی از روایات مشورت با مؤمنان نوعی استخاره دانسته شده است. یعنی خداوند متعال، خیر انسان را بر زبان یکی از طرف های مشورت جاری می کند. قرآن کریم حتی در آیه ۱۵۹ سوره آل عمران به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله توصیه می کند که با مردم مشورت نمایند و سپس تصمیم بگیرند.
بنابراین باید توجه داشت که تفکر و مشورت دو امری هستند که بر استخاره مقدمند. یعنی اگر فرد فکر کرد، معیارهایش را سنجید، تحقیق کرد و بعد مشورت نمود ولی باز در تحیر ماند و به نتیجه نرسید باید به استخاره روی آورد.

● دلایل استخاره کردن
۱) رفع تحیر
با توجه به تعریف استخاره، جایگاه اصلی استخاره هنگام تحیر است بنابراین پس از استخاره کردن، تردید فرد از بین می رود.
۲) اطمینان
پس از استخاره در صورتی که فرد با شرایط لازم استخاره را انجام دهد، برای او اطمینان حاصل می شود. این که فرد بخواهد کاری را با دودلی پیش ببرد می تواند در پیشرفت کار او تأثیرگذار باشد و با هر ناملایمتی به این فکر بیفتد اگر کار دیگر را انجام می داد یا از انجام این کار منصرف می شد، بهتر بود.
۳) جدیت
جدیت یعنی فرد تمام امکانات خود را در راه انجام هدف متمرکز کند. شخص پس از استخاره با شرایط آن اطمینان می یابد که خیر و مصلحتش در چه کاری است. از این رو تمام تلاشش را به کار می بندد. این عامل باعث می شود پیشرفت فرد بیشتر شود و در دست یابی به هدفش موفق تر باشد.
با این حساب، استخاره برای ازدواج در صورتی که بعد از طی همه مراحل به تردید برسید لازم است تا دیگر جایی برای اما و اگرهای بعدی باقی نماند. اما در مواردی که بعد از انجام کامل همه مراحل جواب کاملاً مشخص بود، استخاره گرفتن بیمورد است.

اکرم اشرفی نژاد