موضوع: پروردگار قبل از اینکه خدایی کند چه می کرد؟

پاسخ:
خداوند از آنجایی که واجب الوجود است، و ازلی و ابدی و نامحدود می باشد، لذا از همان اول خدایی می کرده و تمام صفاتش را دارا بوده است، با توجه به اینکه علاوه بر صفات ذات خداوند صفات فعل هم دارد، صفات فعلش هنگامی فعلیت پیدا می کرده است که آفریده ای را خلق کرده باشد، مانند رازق، خالق و ... که باید مرزوق و مخلوقی باشد که این صفات با آنها معنا پیدا کند. به عبارت دیگر «صفاتی که به خدای متعال، نسبت داده می شود یا مفاهیمی است که با توجه به نوعی از کمال، از ذات الهی انتزاع می شود مانند حیات و علم و قدرت، و یا مفاهیمی است که از نوعی رابطه بین خدای متعال و مخلوقاتش انتزاع می شود مانند خالقیت و رزاقیت. دسته اول را «صفات ذاتیه » و دسته دوم را «صفات فعلیه » می نامند.
فرق اصلی بین این دو دسته از صفات آنست که در دسته اول، ذات مقدس الهی، مصداق عینی آنهاست، اما دسته دوم حکایت از نسبت و اضافه ای بین خدای متعال و آفریدگان دارد و ذات الهی و ذوات مخلوقات به عنوان طرفین اضافه در نظر گرفته می شوند مانند صفت خالقیت که از وابستگی وجودی مخلوقات به ذات الهی، انتزاع می شود و خدا و مخلوقات طرفین این اضافه را تشکیل می دهند و در خارج حقیقت عینی دیگری غیر از ذات مقدس الهی و ذوات مخلوقات بنام «آفریدن » وجود ندارد البته خدای متعال در ذات خود، قدرت بر آفریدن دارد ولی «قدرت » از صفات ذات است و «آفریدن » مفهومی است اضافی که از مقام فعل، انتزاع می شود و از اینروی «آفریدگار» از صفات فعلیه بشمار می آید مگر اینکه بمعنای «قادر بر آفریدن » در نظر گرفته شود که بازگشت به صفت قدرت می کند».

آموزش عقاید، مصباح یزدی، محمد تقی، فصل صفات خدا
منبع: پایگاه حوزه، 18497