حدیث : کلامی که از قول و فعل و تقریر معصوم علیه السلام حکایت کند [size=xx-small] (وجیزه شیخ بهائی ص 2)[/size]
که خود حدیث دارای ابعاد مختلفی می باشد که در زیر به آنها اشاره ای میکنیم
1- روایت الحدیث اینکه مطالب معصومین (علیه اسلام) به چه طریقی به دست ما رسیده است
یا چه مطالبی را (اعم از اخلاق و معارف و حقوق (ع)) تعلیم داده اند
کتابهای که اینگونه می باشند مثل : بحار الانوار مجلسی ، وسائل الشیعه و...
[size=xx-small](منیه المرید ص 217)[/size]
2- فقه الحدیث : گاهی از این جهت مورد بررسی قرار می گیرد که محتوای آن تعالیم و فلسفه چیست و چه می خواهد تعلیم دهد ؟ و آیا با بودن محکم و نص و مقید و خاص و مبین و حقیقت، به نقطه مقابل آنها یعنی متشابه ، ظاهر،مطلق، عام ، مجمل و مجاز می شود عمل کرد یا خیر ، و اصولا وظیفه در اینگونه موارد چیست ؟ و آیا در صورت تعارض دو حدیث که در بسیاری از جهات ، همسان یکدیگرند ، چه باید کرد؟ و مسائلی از این قبیل . [size=xx-small]( الذریعه جلد 8 ص 54)[/size]
کتابهای فقه و اصول ، مختلف الحدیث ، ناسخ الحدیث و منوسخه و.. متکفل بیان مسائل مربوط به این ناحیه از علوم حدیث است .
3- رجال الحدیث : گاهی از این جهت مورد بررسی قرار می گیرد که کدام یک از راویان حدیثی که نقل کرده اند قابل اعتماد است و کدام یک قابل اعتماد نیست ؟ و ...
4- علم اصول حدیث : در این رشته بررسی می شود که آیا تنها حدیث صحیح السند قابل قبول است یا حسن ، موثق و حتی ضعیف نیز با شرایطی قابل قبول است ؟ ایا همه اقسام حدیث ، چه از لحاظ سند و چه از لحاظ متن و چه از لحاظ چگونگی بدست آوردن آن از قبیل : سماع ، قرائت ، مناوله ، اجازه و غیره یکسانند و یا آنکه بعضی از آنها بر بعضی دیگر امتیاز و ترجیح دارند ؟؟
به این رشته هم علم درایه الحدیث نیز می گویند .
نکته ها :
الف): حدیث و خبر با هم مباینند یعنی حدیث مختص به چیزی است که از دیگران رسیده باشد و از اینرو به کسیکه اشتغال به تاریخ و مانند آن دارد <<اخباری >> و به کسیکه اشتغال به سنت نبوی دراد (( محدث ))می گویند.[size=xx-small] (الدرایه ص 7 )[/size]
ب): حدیث اخص از خبر است به این معنی که حدیث مخصوص به چیزی است که از معصوم رسیده ولی خبر هم شامل چیزی است که از غیر او رسیده باشد.
ج): حدیث اعم از خبر است یعنی هر خبری حدیث است ولی هر حدیثی خبر نیست.
صحابه چه کسانی هستند :
به کسانی گفته می شود که پیامبر اکرم (ص) را با ایمان ملاقات کرده و با ایمان مرده باشند
تابعین چه کسانی هستند : کسانی که پیامبر را درک نکرده است اما صحابه را دیده و با آنها معاشرت کرده است .
مخضرم چه کسانی هستند : کسانی که جاهلیت و اسلام را درک کرده ولی پیامبر را ملاقات نکرده است .
(مقباس الهدایه ص 114)
روایت :
روایت در اصطلاح علمی خبری را می گویند که بالاخره منتهی به پیامبر و امام می شود خواه به شکل تواتر و یا خبر واحد
یا علی :rose: :rose: :rose: