بافومت موجودي است معماگونه و داراي سر بُز كه در نمونههاي فراواني از تاريخ علوم سرّي از آن ياد شده است . از شواليههاي معبد در قرون وسطی و فراماسونهاي قرن نوزدهم تا جريانات نوين علوم سرّی ، بافومت هميشه مورد بحث بوده است . اما براستي بافومت زاييده كدام تفكر است و مهمتر از آن ، مصداق واقعي اين چهره نمادين چيست؟ اين مقاله نگاهی دارد به ريشههاي بافومت ، مفهوم مبهم آن و نفوذ آن در فرهنگ عمومی .
در طول تاريخ علوم سرّی غرب اغلب به نام بافومت اسرارآميز استناد ميشود . عليرغم آنكه اكنون بافومت نام شناخته شدهاي در قرن بيستم است ، ميتوان اشاراتي از بافومت را در اسنادي قديمي مربوط به قرن يازدهم يافت . امروزه ، اين نماد با هر چيزي مربوط به علوم سرّی ، آيين جادوگري ، سحر ، شيطانپرستي و علم غیب درآميخته است . بافومت معمولاً در فرهنگ عامه براي نشان دادن هر چيز رمز گونهاي استفاده ميشود.
معروفترين تصوير از بافومت را ميتوان در كتاب "Dogme et Rituel de la Haunte Magie" نوشته «اليفاس لوي» يافت ، كتابي كه در سال 1897 نوشته شده و يك منبع كامل و متعارف در خصوص علوم سرّی امروز محسوب ميشود . اين موجود نمايانگر چيست؟ مفهوم نمادهائی که او را احاطه کرده اند چيست؟ و چرا اينقدر در علوم سرّي حائز اهميت است؟ براي پاسخ به اين سوالات ميبايست اول به خاستگاه آن بنگريم . ابتدا به تاريخچه بافومت و چند نمونه از ارجاعات به بافومت در فرهنگ عامه نگاهي مياندازيم.
ريشه نام بافومت
نظريههاي بسياري در خصوص ريشههاي نام بافومت وجود دارند . متداولترين تعريف ادعا ميكند اين نام تحريف نام «محمد» در زبان فرانسة قديمي (كه به زبان لاتين اينگونه نوشته ميشود "Mahomet" )است. در دوران جنگهاي صليبي ، شواليههاي معبد براي مدتي طولانيتر در كشورهاي خاورميانه ماندند و در آنجا با عرفان و تصوف عربي آشنا شدند . اين ارتباط با تمدنهاي شرقي اصول علوم سرّی غرب شامل فلسفة عرفان، كيمیاگري، كابالا و علوم ماورایی را براي آنها به ارمغان آورد . قرابت شواليهها با مسلمانان كليسا را بر آن داشت تا آنها را به جرم پرستش بتي به نام بافومت محكوم كنند ، بنابراين ارتباطی منطقي ميان Baphomet و Mahomet وجود دارد . با اين وجود نظريات ديگري نيز در اين خصوص ارائه شده است.
اليفاس لوي يك جوينده علوم سرّي در فرانسه (يكي از عالمان علوم سرّی فرانسوي) كه تصوير مشهور بافومت را نقاشي كرده ، عقيده دارد نام بافومت از رمزگزاري كابالايي مشتق شده است:
"نام Baphomet ، كه بر اساس رمزگزاري كابالايي بايد از جهت مخالف خوانده شود (از راست به چپ) متشكل از سه بخش اختصاري است: Tem ، ohp ، AB . TempliOminium Hominum Pacts abbas ، كه بدين معني است : مؤسس معبد صلح تمام انسانها".
ضمناً آركون دارال ، مؤسس و آموزگار مكتب صوفي و جادوگري استدلال ميكند كه بافومت از لغت عربي «ابوفهيمه» به معني «پدر فهم» گرفته شده است .
دكتر «هوگ اسكونفيلد» نیز كه اثر او در مورد «کتیبه های بحرالمیت» معروف است ، نظريه جالبتری را ارائه ميدهد . اسكونفيلد كه نوعي حروف رمزي يهودی به نام "Atbash" را كه در ترجمه برخی از کتیبه های بحرالمیت استفاده ميشد مورد مطالعه قرار داده بود ، ادعا ميكند وقتي رمزگزاری را در مورد بافومت انجام ميدهيم ، به لغت يوناني "Sophia" می رسيم كه به معني «دانش» و نيز مترادف لغت «الهه» است!