موضوع: آيه هاي زندگي . . .

مسئولان حكومت اسلامي: احياگران فرايض بزرگ الهي

آیه ی شریفه
الَّذِينَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ / 41 : حج
ترجمه
همانان كه اگر آنان را در روي زمين تسلط و توان دهيم، نماز را برپامي دارند و زكات مي پردازند و امر به معروف و نهي از منكر مي كنند...
شرح و تفسیر
اين آيه اهداف حكومت اسلامي را بيان مي كند; و نيز اشاره دارد به اين كه گسترش واجبات مهمي همچون نماز و زكات و امر به معروف و نهي از منكر جز با تشكيل حكومتِ صالحان و مومنان ممكن نيست; و مسئولاني در دعوي دينداري صادق اند كه در وقتِ به قدرت رسيدن، براي اصلاح جامعه و افراد آن، در جهت اشاعه فرهنگ ديني با همه توان تلاش كنند.
پس بر اساس مفهوم اين آيه، ياران خدا هنگامي كه به حكومت ميرسند با برپايي نماز، راه را براي قرب به پروردگار هموار ميسازند و با پرداختن زكات، موجب بسط وگسترش عدالت اجتماعي مي شوند و با امر به معروف و نهي از منكر، با مظاهر فسق وفجور و مفاسد اجتماعي مبارزه مي كنند و زمينه رشد خوبيها را فراهم ميسازند.

حفظ عزّت و استقلال همه جانبه: ركن حكومت اسلامي

آیه ی شریفه
وَلَن يَجْعَلَ اللّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلاً / 141 : نساء
ترجمه
... و هرگز خدا براي كافران راه تسلطي بر مومنان قرار نخواهد داد.
شرح و تفسیر
از عموميت اين آيه فهميده مي شود كه سلطه هيچ بيگانه اي در هيچ وضعي پذيرفته نيست. حكومت اسلامي حكومتي مبتني بر عزت است; و عزت را فقط بايد در نزد خداجست; و متوليان جامعه اسلامي بايد بدانند كه اگر بر اساس عزت توحيدي حركت كنند، اين آيه مژده اي است به آنان كه هرگز (لَنْ) خداوند كافران را بر آنان چيره نخواهدكرد، نه از لحاظ نظامي و نه سياسي و نه فرهنگي و نه اقتصادي (سبيلاً)، و آنان عزيز وسربلند و مفتخر خواهند بود.
اگر در تاريخ شاهد غلبه و عزت موقت كفاريم، به اين علت است كه اهل ايمان به اين وعده خدا يقين نداشته و با خودباختگي و مقهور دشمن شدن تن به ذلت داده اند . اينبخش از آيه آن قدر اهميت دارد كه برخي از فقهاي عظام براي نفي تسلط كفار بر مومنان در مسائل مختلف به آن استناد كرده اند .

اي اهل عالم، قرآن دليل روشن و نورِ روشنگر است
آیه ی شریفه
يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءكُم بُرْهَانٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكُمْ نُورًا مُّبِينًا / 174 : نساء
ترجمه
اي مردم، در حقيقت براي شما برهان و حجتي از پروردگارتان آمده است; و براي شما نوري آشکار و روشنگر [(قرآن)]را فرو فرستاديم.
شرح و تفسیر
در آيات الهي، ۴۲ عنوان براي قرآن آمده است. برخي از آنها بدين شرح است:کتاب; کتب; صحف; حديث; احسن الحديث; قول; کلام اللّه;کلمات اللّه; قرآن; تنزيل; منزّل; آيات; حق; علم; برهان; بيان;تبيان; بيّنه; بيّنات; بلاغ; حکمت; فرقان; نور; بصائر; هدي; ذکر;ذکري; تذکرّ; موعظه; شفاء; رحمت.

قرآن بيانگر همه چيز است



آیه ی شریفه
وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِّكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِينَ / 89 : نحل
ترجمه
... و اين کتاب را بر تو فرو فرستاديم، در حالي که بيان رسا و روشنگر هر چيزي [از علوم و معارف] است و هدايت و رحمت و مآيه بشارت براي مسلمانان است.
شرح و تفسیر
امام علي(ع) مي فرمايند:
«قرآن فرماندهي بازدارنده و ساکتي گويا و حجت خدا بر آنان[سرنوشت] مخلوقات است. خداوند پيمان عمل کردن به قرآن را از بندگان گرفته و را در گرو عمل به دستورهايش قرار داده است. نورانيت قرآن را تمام و دين خود را بهوسيله آن کامل فرموده است; و پيامبرش را هنگامي از جهان برد که از تبليغ احکام قرآن فراغت يافته بود.»

امام صادق(ع) مي فرمايند: «همانا خداي عزيز و جبار و راستگو و نيک خواه کتابي رابر شما فرو فرستاد که خبرهاي شما و آنان که پيش از شما بودند و آنان که بعد از شما مي آيند و اخبار و اطلاعات آسمان و زمين در آن است.»
رسول خدا (ص) فرمودند: «قرآن ادبستان و خوان و سفره الهي است. پس تا مي توانيد از اين سفره بهره برگيريد و در اين ادبستان ادب آموزيد.»

امام علي بن الحسين(ع) مي فرمايند: «اگر همه کساني که در شرق و غرب عالم اند بميرند و من تنها بمانم، چون قرآن با من باشد، از اين تنهايي وحشت نخواهم کرد.»

قرآن نسخه شفابخش است. درمان را در آن بجوييد



آیه ی شریفه
وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاء وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ وَلاَ يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إَلاَّ خَسَارًا / 82 : اسراء
ترجمه
و از قرآن آنچه را براي مومنان شفا و رحمت است فرو مي فرستيم; و بر ستمكاران جز زيان نمي افزايد.
شرح و تفسیر
«پس درمان خود را از قرآن بخواهيد; و در سختيها، از قرآن ياري بطلبيد كه در قرآن،درمان بزرگترين بيماريها، يعني كفر و نفاق و سركشي و گمراهي، است. پس به وسيله قرآن، خواسته اي خود را از خدا بخواهيد و به دوستي قرآن، به خدا روي آوريد و به وسيله قرآن، از خلق خدا چيزي نخواهيد; زيرا وسيله اي براي تقرب بندگان به خدا بهتراز قرآن وجود ندارد.»
چرا قرآن شفا ناميده شده است؟ انسان يك طبيعت ظاهري و مادي دارد و يك طبيعت باطني و روحي، كه خلقت اصلي و فطري اوست; و بر اساس آن، عقايد حقّه درباره مبداء و معاد دارد. همان طور كه جسم انسان بيمار مي شود ، روحش نيز مريض مي شود ; و همان طور كه براي مرضهاي جسمي اش دوايي است; براي بيماريهاي روحي اش دوايي است. قرآن با حجتهاي قاطع و برهانهاي ساطع شكها و ترديدها وشبه ها را از بين ميبرد و قلب را به سلامت برميگرداند.

بهترين و مطمئنترين راه را قرآن مي نماياند



آیه ی شریفه
إِنَّ هَـذَا الْقُرْآنَ يِهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا كَبِيرًا / 9 : اسراء
ترجمه
حقا كه اين قرآن [جامعه انساني را] به پايدارترين و استوارترين طريقه و آيين هدايت مي كند; و مومناني را كه پيوسته عمل صالح به جا مي آورند بشـارت مي دهد كه براي آنان در دنيـا و آخرت پاداشي بزرگ است.
شرح و تفسیر
قرآن ناطق، امام علي (ع) مي فرمايند: «آگاه باشيد كه همانا اين قرآن پند دهنده اي است كه نمي فريبد و هدايت كننده اي است كه گمراه نمي سازد و سخنگويي است كه هرگز دروغ نمي گويد. كسي با قرآن همنشين نشد، مگر آن كه قرآن بر او افزود يا از او كاست: درهدايتِ او افزود و از كوردلي و گمراهي اش كاست.
«آگاه باشيد كه كسي با داشتن قرآن نيازي ندارد و بدونِ قرآن بي نياز نخواهد بود...
«همانا خداوند سبحان كسي را به چيزي چون قرآن پند نداده است كه قرآن ريسمان استوار خدا و وسيله ايمني بخش است. در قرآن، بهار دل و چشمه هاي دانش است. براي قلب، جلايي جز قرآن نتوان يافت; به خصوص در جامعه اي كه بيدار دلان درگذشته اند وغافلان و تغافل كنندگان حضور دارند.»

هر چه مي توانيد قرآن بخوانيد



آیه ی شریفه
فَاقْرَؤُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ / 20 : مزّمّل
ترجمه
... پس هر چه ميسر شد از قرآن بخوانيد...
شرح و تفسیر
هنگامي كه قرآن مي خواني از شر شيطان رانده شده به خدا پناه بر;و بدان كه معلمِ قرآن خداست; و او آن را براي خواندن و يادآوري كردن آسان كرده است. قرآن را با دقت و تامل بخوانيد; و در آيات آن تدبّر و تعقل كنيد; و هنگامي كه آياتي از آن را براي شما مي خوانند، گوش فرادهيد و خاموش باشيد تا مشمول رحمت خدا شويد; و بدان كه قرآنخواني شبانه و سحر تو را به مقامي درخور ستايش ميرساند.
بنا بر روايات اسلامي، تلاوت قرآن برترين عبادت و كفاره اي براي گناهان محسوب است و شايسته نيست بر مسلمان روزي بگذرد، مگر اين كه در آن، ۵۰ آيه تلاوت كرده باشد; زيرا تلاوتِ قرآن دل را از زنگار مي زدايد و آن را جلا مي دهد . قرآن را بايد نيكو اداكرد و آن را به لهجه عربي و با حزن و صوت زيبا تلاوت كرد.

خلقت جهان از كجا و چگونه آغاز شد؟



آیه ی شریفه
وَهُوَ الَّذِي خَلَق السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَكَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاء / 7 : هود
ترجمه
و او همان است كه آسمانها و زمين را در حالي كه تخت [سلطنت] او بر آب بود در شش روز بيافريد...
شرح و تفسیر
عرش به معناي سقف و كنايه از قدرت و سلطنت است; و منظور از شش روز شش دوره است كه هر دوره ممكن است ميليونها و يا ميلياردها سال باشد; و شايد اين شيوه خلقتْ علم وحكمت و قدرت و عظمت پروردگار را بهتر بنماياند. درباره خلقت عالم چند مطلب مهم از قرآن فهميده مي شود:
۱) منشاء آفرينش آب بوده است. امام باقر (ع) مي فرمايد: «همه چيز آب بود و عرش خدا برآب بود. پس خداوند به آب فرمان داد، آتشي شعله ور شد. سپس آتش خاموش شد و از آن دودي برخاست; و آسمانها را از آن دود آفريد و زمين را از خاكستر آن آتش خلق كرد.»
۲) خداوند عالم را به نيكوترين وجه و صورت آفريده است.
۳) توحيد در خالقيت يعني اين كه خداي تعالي به هيچ سبب در آفرينش موجودات نيازمند نبوده است. البته اين مطلبي است كه حتي مشركان هم غالباً به آن معترف اند; چنان كه قرآن مي فرمايد : «اگر از مشركان بپرسي چه كسي آسمانها و زمين را آفريده است؟ ميگويند: اللّه.»
۴) خداوند خالق و حافظ همه چيز و ناظر بر همه اشياست: «اَللّهُ خالِقُ كُل شَي ء و هُوَ عَلي كُل شَي ء وَكيل.»
۵) خلقت خداوند دايم و مستمر است;۱۴ و لحظه به لحظه فيض وجود از ناحيه خداوند به ممكنات مي رسد و اگر يك دم رابطه ما با او قطع شود، همه نابود مي شويم; مانند خورشيد كه آفتابش دايماً فيض بخش است و اگر لحظه اي قطع شود، عالم ظلماني مي شود . پس نه تنها دراصل وجود به او محتاجيم، بلكه در بقا نيز متكي به اوييم.

جهان به كجا مي رود ؟



آیه ی شریفه
لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الأمُورُ / 5 : حديد
ترجمه
ملكيت حقيقي و مالكيت آسمانها و زمين از آنِ اوست; و همه كارها [ي هستي و سلسله معلولات] به سوي او [،كه علّّ العلل است،] بازگردانده مي شود .
شرح و تفسیر
جمله «و َاِلي اللّهِ تُرجَع ُالاُمُورُ» شش بار در قرآن آمده است; و معناي آن اين است كه همه موجودات در مسير تكامل اند: ابتدا از نيستي و عدم به هستي آمدند و حال به سوي بينهايت، كه ذات پاك ربوبي است، در حركت اند; و اين سير تكاملي هرگز متوقف نمي شود و با مرگ و ورود به عالم برزخ، ادامه پيدا مي كند تا اين كه در رستاخيز به حياتي عالي و دايمي برسد.استفاده از تعبير «امور»، كه صيغه جمع است، بيانگر اين است كه نه تنها انسان، بلكه ساير موجودات نيز همين حركت كمالي را بي وقفه طي مي كنند; و حقاً نيز بايد چنين باشد; زيرا او خود خالق و رازق و مالك و حاكم و مدبر است و در هر حال و هر مكان باماست و بازگشت همه ما و همه كارها و همه موجودات نيز جز به سوي او نيست.اين اصل مهمِ حركت عالم به سوي خداوند در ده ها آيه قرآن با عبارات «اِن اِلي رَبك َالرجْعي» و «اِنّا اِلَيْهِ راجِعوُنَ» و «اَن اِلي رَبكَ المُنْتَهي» و مانند آنها آمده است.

همه كاره اوست. كجا ميرويد؟



آیه ی شریفه
إِنَّ اللّهَ فَالِقُ الْحَبِّ وَالنَّوَى يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَمُخْرِجُ الْمَيِّتِ مِنَ الْحَيِّ ذَلِكُمُ اللّهُ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ / 95 : انعام
ترجمه
همانا خداوند شكافنده دانه و هسته است. زنده را از مرده بيرون ميآورد و بيرون آورنده مرده از زنده است. اين است خداوندِ [تواناي دانا]. پس به كجا و چگونه [از حق] بازگردانده ميشويد؟

شرح و تفسیر

از نظر قرآن، موحّد كسي است كه معتقد باشد به اين كه ذات خداوند متعال يكتاست وشريكي در ذات براي او نيست، نه تركيبي در ذاتش وجود دارد و نه خداي ديگري خارج از ذاتش هست (توحيد ذاتي); و نيز موحّد بايد معتقد باشد كه صفات منتسب به خداي متعال چيزي غير از ذات او نيست، نه اين كه اموري خارج از ذات باشند كه به ذات ملحق مي شوند (توحيد صفاتي); و همچنين معتقد باشد كه خدا در هر كاري مستقل و يگانه است و نيازي به كمك و يار و ياور ندارد و اگر كاري با وسيله اي انجام مي گيرد، آن وسيله را هم خدا ميآفريند و آن را سبب قرار مي دهد (توحيد افعالي).