موضوع: آيه هاي زندگي . . .

انسانها ذرّه ذرّه كرده هاي خود را مي بينند
آیه ی شریفه
يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتًا لِّيُرَوْا أَعْمَالَهُمْ » فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ » وَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ / 6 : زلزال
ترجمه
در آن روز مردم پراكنده از قبرها بيرون مي آيند تا حساب اعمالشان به آنان نشان داده شود. (۶) پس هر كه به وزن ذره اي كار خير كرده باشد آنرا مي بيند; (۷) و هر كه به وزن ذره اي كار شر كرده باشد آن را مي بيند. (۸)
شرح و تفسیر
آيه ۳۰ سوره آل عمران نيز از آياتي است كه تجسم اعمال را بيان مي كند. آري، انسان درقيامت صورت باطني اعمال خود را مي بيند .
پيامبر(ص) در اندرز به قيس بن عاصم فرمودند: «اي قيس، تو را لاجرم همدمي است كه با تو دفن مي شود ... و با او محشور مي شوي و جز درباره او از تو بازخواست نمي شود ... آن همدم كردار تو است.»

دادگاهي جدي و محاكمه اي دقيق وكامل برپا مي شود



آیه ی شریفه
وَكُلَّ إِنسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَآئِرَهُ فِي عُنُقِهِ وَنُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كِتَابًا يَلْقَاهُ مَنشُورًا » اقْرَأْ كَتَابَكَ كَفَى بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيبًا / 13 : اسراء
ترجمه
و سرنوشت نيك يا بد هر انساني را، همانند طوقي، به گردنش آويخته ايم;و در روز قيامت، نوشته اي را براي او بيرون مي آوريم كه آن را باز وگشوده ديدار خواهد كرد. (۱۳) به او گفته مي شود : كتاب اعمال خود رابخوان. تو خود كافي هستي كه امروز حسابرس نفسِ خود باشي. (۱۴)
شرح و تفسیر
طاير، كه در اصل به معناي پرنده است، در قرآن به معني تَطَير، يعني فال بد زدن، است.در حقيقت، قرآن مي فرمايد : فال نيك و بد چيزي جز اعمال شما نيست كه به گردنتان آويخته مي شود; و در نگاهي ديگر، منظور مقدرات انسان و آن چيزي است كه در نامه عملش نوشته شده كه ملازم و همراه اوست. از حساسترين مراحل آخرت رسيدگي بهحساب بندگان و گزارش اعمال آنان است كه خودشان به حضرت حق گزارش مي كنند;البته نه با دهان و زبان، بلكه با ديگر اعضا; و در حقيقت، اعمال عرضه مي شود ; و نامه اعمال، مانند طوق، چنان او را احاطه مي كند و بر گردنش آويخته مي شود كه نمي تواند ازآن فرار كند و جدا شود. آيه ۱۰ سوره تكوير و ۲۰ و ۲۱ فصلت و ۴۹ كهف نيز بر اين امرتصريح كرده اند .

ميزان دقيق (ترازوي سنجش) را قرار مي دهند



آیه ی شریفه
وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا وَإِن كَانَ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِّنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنَا بِهَا وَكَفَى بِنَا حَاسِبِينَ / 47 : انبياء
ترجمه
و ما در روز قيامت سنجشها و ترازوهاي عادلانه مي نهيم. پس به هيچ كس هيچ ستمي نمي شود و از استحقاقش كاسته نمي گردد; و اگر عمل مكلف در خُردي به وزن دانه خردلي هم باشد آن را به حساب مي آوريم; و همين كافي است كه ما حسابگريم.
در آيات ۸ و ۹ سوره اعراف نيز، به اين مهم اشاره شده است.
شرح و تفسیر
مسلّم اين است كه در روز رستاخيز، اعمال انسان با وسيله خاصي، كه به تعبير قرآن ترازوست، سنجيده مي شود ; اما مقياس و ملاك و معيار سنجش در قيامت انبيا و امامان و صالحان از مومنان اند; و بنا بر روايات متعدد، معيار سنجش اعمال هر امتي پيامبر وصالحان آن امت اند; و معيار سنجش اعمال مسلمين پيامبر اكرم(ص) و اميرالمومنين،علي(ع) و اولاد طاهرين ايشان، عليهم السلام، اند; به اين معنا كه نماز علي(ع) را در يك كفه ترازو مي گذارند و نماز ما را در كفه ديگر و با آن مي سنجند، انفاق علي(ع) را در يك كفه مي گذارند و انفاق ما را در كفه ديگر و... به تعبير قرآن، «فَاَمّ امَنْ ثَقُلَتْ مَوازينُهُ فَهُوَ فيعيشهَ راضِيهَ وَ اَمّا مَنْ خَففتْ مَوازينُهُ فَامُهُ هاوِيهََ.» هر كس عملش نسبت به معيار سنگين باشد زندگي راضي كننده اي خواهد داشت و اگر سبك باشد، جايگاهش آتش خواهدبود.

بهشت ثمره و ميراث زندگي موفق دنياست



آیه ی شریفه
وَنُودُواْ أَن تِلْكُمُ الْجَنَّةُ أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ / 43: اعراف
ترجمه
... و ندا داده مي شوند كه اين بهشت به پاداش آنچه [در دنيا] مي كرديد به شما داده شد و آن بهشت [هم، كه سهم كفار و در معرض انتفاع آنها بود، ] به سبب اعمالتان به ارث به شما رسيد.
شرح و تفسیر
بهشت براي بهشتيان سراي ابدي و جاويدان است. در آن جا، نه غمي هست و نه رنجي. به باغهاي جاويدان، با دست بندهايي از طلا و مرواريد و با لباس حرير، واردمي شوند . بهشت خانه سلامت و امنيت است. بهشتيان غرق در مواهب مادي ومعنوي اند.انواع ميوه ها و گوشتها و جامهاي پر از شراب طهور و نيز خادماني همچون مرواريد در صدف براي بهشتيان هست. فضل الهي در حق مومنانِ صالح به همين جا محدود نمي شود ، بلكه آنان هر چه بخواهند براي آنها در نزد پروردگارشان فراهم است.

امام علي(ع) در خطبه ۸۵ نهج البلاغه مي فرمايد : «در بهشت، درجاتي از يكديگر برترو جايگاه هايي گوناگون و متفاوت وجود دارد كه نعمتهايش پايان ندارد و ساكنان آن هرگز خارج نگردند. ساكنان بهشتِ جاويد هرگز پير و فرسوده نگردند و گرفتار شدايد وسختيها نخواهند شد.» همو در خطبه ۱۶۵ مي فرمايد : «اگر با چشم دل به آنچه ازبهشت براي تو وصف كرده اند بنگري; از آنچه در دنياست دل مي كني، هرچندشگفتي آور و زيبا باشد، و از خواهشهاي نفساني و خوشيهاي زندگاني و منظره هايآراسته و زيباي آن كناره مي گيري...»

جهنم معاندان را در برمي گيرد

آیه ی شریفه
إِ نَّ جَهَنَّمَ كَانَتْ مِرْصَادًا » لِلْطَّاغِينَ مَآبًا » لَابِثِينَ فِيهَا أَحْقَابًا » لَّا يَذُوقُونَ فِيهَا بَرْدًا وَلَا شَرَابًا » إِلَّا حَمِيمًا وَغَسَّاقًا / 21 : نباء
ترجمه
البته جهنم [در آن روز] كمينگاه است. (۲۱) براي طغيانگران جاي بازگشت است (۲۲) كه روزگاران درازي [به درازاي ابديت] در آن درنگ كنند. (۲۳) در آن جا، نه خنكي[(از هوا و نوشيدني)]چشند و نه آشاميدني; (۲۴) مگر آب جوشان و مايعات روان از چرك و خونابه. (۲۵)
شرح و تفسیر
يكي از اسماي جهنم در قرآن كريم دارالبَوار است; و آن جهنمي است كه در شعله اي سوزانش فرو مي روند ;و عذاب جهنم سخت و شديد و پردوام است; و وَيْل نام چاه يادره اي در جهنم است كه خداوند كافران را در آن خواهد افكند.نام ديگر جهنم لَظّي، به معناي شعله خالص آتش، است كه پوست دست و پا و سر را مي كند و مي برد. نام بخشي از جهنم، كه بسيار سوزنده است، حُطَمهََ است; يعني آتش برافروخته الهي كه ازدلها سر ميزند; «و اما گناه كاران را در بدترين منزلگاه درآورد; و دست و پاي آنها رابا غل و زنجير به گردنشان آويزد، چنان كه سرهايشان به پاها نزديك گردد. جامه هاي آتشين بر بدنشان پوشاند; و در عذابي كه حرارت آتش آن بسيار شديد و روي آنها بسته و صداي شعله ا هراس انگيز است قرار دهد.»

گذرگاه خطرناك (صراط) پيش روست

آیه ی شریفه
إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصَادِ / 14 : فجر
ترجمه
حقا كه پروردگار تو در كمينگاه است.

شرح و تفسیر
«بدانيد كه بايد از صراط عبور كنيد ــ گذرگاهي كه عبور كردن از آن خطرناك است، بالغزشهاي مهلك و پرتگاه هاي وحشتزا و ترسهاي پياپي.»
بنا بر آنچه در آيات قرآن تصريح شده است، همه مردم بياستثنا وارد جهنم مي شوند ; اما تقواپيشگان از آن نجات پيدا مي كنند. بر اساس روايات، منظور از ورود به جهنم مشاهده آن و عبور از روي آن است به واسطه پل صراط; و صراط پلي است كه برروي جهنم كشيده شده و از مو باريكتر و از شمشير تيزتر است. از امام صادق(ع) نيزروايت است كه مرصاد پلي است بر طريقي كه از روي جهنم مي گذرد; و كسي كه حق مظلومي بر گردنش باشد از آن جا نخواهد گذشت.
البته آيه مورد بحث منحصر به قيامت و پل معروفِ صراط نيست; زيرا خداوند درهمين دنيا نيز همواره در كمين انسان و مراقب اوست.

خداوند براي بهشت و جهنم مثال دنيايي مي آورد


آیه ی شریفه
مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فِيهَا أَنْهَارٌ مِّن مَّاء غَيْرِ آسِنٍ وَأَنْهَارٌ مِن لَّبَنٍ لَّمْ يَتَغَيَّرْ طَعْمُهُ وَأَنْهَارٌ مِّنْ خَمْرٍ لَّذَّةٍ لِّلشَّارِبِينَ وَأَنْهَارٌ مِّنْ عَسَلٍ مُّصَفًّى وَلَهُمْ فِيهَا مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ وَمَغْفِرَةٌ مِّن رَّبِّهِمْ كَمَنْ هُوَ خَالِدٌ فِي النَّارِ وَسُقُوا مَاء حَمِيمًا فَقَطَّعَ أَمْعَاءهُمْ / 15 : محمد
ترجمه
وصف بهشتي كه به پرهيزكاران وعده داده شده [اينچنين است:] در آن نهرهايي هست از آبي كه طعم و بويش برنگشته و نهرهايي از شير، كه طعمش تغيير نكرده است و نهرهايي از شراب، كه تماماً لذت است براي نوشندگان، و نهرهايي ازعسلِ تصفيه شده; و براي آنان در آن جا از هر گونه ميوه هست و نيز آمرزشي ازجانب پروردگارشان. آيا اينان مانند كساني اند كه در آتش جاودانه اند و آبيجوشان به آنان خورانده مي شود كه روده هايشان را پاره پاره مي كند؟

شرح و تفسیر
«اگر فكرت را به درختان بهشتي مشغول داري كه شاخه هايشان همواره به هم مي خوردو ريشه هاي آنها در توده هاي مُشك پنهان است و در ساحل جويباران بهشت قرارگرفته اند و آبياري مي شوند و خوشه هايي از لولو آبدار به شاخه هاي كوچك و بزرگ درختان آويخته و ميوه هاي گوناگوني كه از درون غلافها و پوششها سر بيرون كرده اند ،سرگردان و حيرتزده مي گردي. شاخه هاي پر ميوه درختان بهشت بي زحمت خم شوندو در دسترس قرار گيرند تا چيننده آن هر گاه كه بخواهد برچيند...»
«آيا ناراحتي يكي از افراد خود را بر اثر خاري كه در بدنش فرورفته يا در زمين خوردن پايش مجروح شده يا ريگهاي داغ بيابان او را رنج داده است ديده ايد كه تحمل آن مشكل است؟ پس چگونه مي شود تحمّل كرد كه در ميان دو طبقه آتش، در كنارسنگهاي گداخته، همنشين شيطان بود؟ آيا مي دانيد وقتي مالك دوزخ بر آتش غضب كند، شعله ا بر روي هم مي غلتند و يكديگر را ميكوبند...»

و از رحمت حق ماءيوس و نااميد نشويم

آیه ی شریفه
قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ / 53 : زمر
ترجمه
بگو: اي بندگان من، كه در جنايت به خويش [به واسطه گناه] از حد گذشتيد، از رحمت خدا نوميد مگرديد. بي ترديد خداوند همه گناهان را ميآمرزد; زيرا اوست آمرزنده و مهربان.
ياءس از رحمت خداوند از جمله مهلكات عظيم و گناهان كبيره است و انسان را از محبت خداوند بازمي دارد . آيه ۵۶ سوره حجر و ۸7 يوسف نيز بر اين مطلب دلالت دارند:
شرح و تفسیر
برخيز تا به عهد امانت وفا كنيم
تقصيرهاي رفته به خدمت قضا كنيم
بيمغز بود سر كه نهاديم پيش خلق
ديگر فروتني به درِ كبريا كنيم
دارالشفاي توبه نبسته است در هنوز
تا درد معصيت به تدارك دوا كنيم
روي از خدا به هر چه كني شرك خالص است
توحيد محض كز همه رو در خدا كنيم
پيراهن خلاف به دست مراجعت
يكتا كنيم و پشت عبادت دوتا كنيم
چند آيد اين خيال و رَوَد در سراي دل
تا كي مقام دوست به دشمن رها كنيم
چون برترين مقام مَلَك دونِ قدرِ ماست
چندين به دست ديو زبوني چرا كنيم
سيمِ دَغَل خجالت و بدنامي آورد
خيز اي حكيم تا طلب كيميا كنيم
يارب تو دستگير كه آلا و مغفرت
درخوردِ توست و درخور ما هرچه ما كنيم

پس بياييم تا وقت عمل نگذشته كاري كنيم



آیه ی شریفه
وَأَنِيبُوا إِلَى رَبِّكُمْ وَأَسْلِمُوا لَهُ مِن قَبْلِ أَن يَأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ ثُمَّ لَا تُنصَرُونَ / 54 : زمر
ترجمه
و به سوي پروردگارتان بازگرديد و تسليم او شويد، پيش از آن كه عذاب [ناگهاني دنيا و يا عذاب آخرت] به شما برسد و ديگر ياري نشويد.
فاتّقوا اللّهَ عبادَاللّهِ و بادِرُوا آجالَكُم باَعْمالِكُم...

شرح و تفسیر
«اي بندگان خدا، از خدا بپرهيزيد و با اعمال نيكو به استقبال اجل برويد و با چيزهاي فانيِ دنيا آنچه جاويدان است بخريد.
«از دنيا كوچ كنيد كه براي كوچ دادنتان تلاش مي كنند.«آماده مرگ باشيد كه بر شما سايه افكنده است.
«چون مردمي باشيد كه بر آنان بانگ زدند و بيدار شدند و دانستند دنيا خانه جاويدان نيست و آن را با آخرت مبادله كردند.«خداي سبحان شما را بيهوده نيافريد و به خود وانگذاشت. ميان شما تا بهشت يادوزخ فاصله اندكي، جز مرگ، نيست. زندگي دنيا، كه گذشتن لحظه ها از آن ميكاهد ومرگ آن را نابود مي كند، سزاوار است كه كوتاه باشد. زندگياي كه شب و روز آن را بهپيش مي راند به زودي پايان مييابد. مسافري كه با خود سعادت يا شقاوت ميبرد بايد بهترين توشه را بردارد. از اين خانه دنيا، زاد و توشه برداريد كه فرداي رستاخيز نگهبانتان باشد.»

و از دين خدا و قرآن پيروي کنيم



آیه ی شریفه
وَاتَّبِعُوا أَحْسَنَ مَا أُنزِلَ إِلَيْكُم مِّن رَّبِّكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَكُمُ العَذَابُ بَغْتَةً وَأَنتُمْ لَا تَشْعُرُونَ / 55 : زمر
ترجمه
و از بهترين چيزها، که از جانب پروردگارتان بر شما فرو فرستاده شده است، پيروي کنيد; پيش از آن که عذاب ناگهاني بر شما فرارسد، در حالي که آگاه نباشيد.
اَلْعَمَلَ اَلْعَمَلَ ثُم النهايََهَ النهايَهََ وَالاِسْتِقامهَََ الاسْتِقامََهَ...

شرح و تفسیر
«عمل صالح، عمل صالح! سپس آينده نگري، آينده نگري! و استقامت، استقامت ! آنگاه، بردباري، بردباري! و پرهيزکاري، پرهيزکاري! براي هر يک از شما عاقبت و پايان ِمهلتي تعيين شده است، پس با نيکوکاري به آن جا برسيد. همانا پرچم هدايتي براي شما برافراشتند، با آن هدايت شويد; و براي اسلام نيز هدف و نتيجه اي است، به آن برسيد;و با عمل به واجبات، حقوق الهي را ادا کنيد که وظايف شما را آشکارا بيان کرده است; ومن گواه اعمال شمايم و در روز قيامت، از شما دفاع مي کنم و به سود شما گواهي مي دهم. آگاه باشيد! آنچه از پيش مقرر شده بود به وقوع پيوست و خواسته اي گذشته الهي انجام شد; و همانا من با تکيه به وعده اي الهي و براهين روشن او سخن مي گويم که فرمود: ' و آنان که گفتند پروردگار ما خداست و سپس استقامت ورزيدند فرشتگان فرود مي آيند و ميگويند نترسيد و محزون نباشيد و بشارت باد بر شما بهشتي که به شما وعده داده اند` »