نوشیدنی‌های سنتی ایرانی
امروزه انواع نوشابه‌ها مانند نوشابه‌های کولا و گازدار از کارخانه‌های آمریکایی به بازار جهان سوم روانه شده است و ایرانیان عادت کرده‌اند که بعد از غذا، نوشابه مصرف کنند؛ این در حالی است که استفاده از نوشیدنی‌های طبیعی و بدون گاز می‌تواند در سلامتی افراد بسیار تأثیرگذار باشد.
به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبری فارس «توانا»، با توجه به تولید روزافزون نوشابه‌های گازدار و بالطبع افزایش روزافزون ناراحتی‌های گوارشی به نظر می‌رسد که باید نگاهی به گذشته داشت.
امروزه انواع نوشابه‌ها از جمله نوشابه‌های کولا و گازدار از کارخانه‌های آمریکایی به بازارهای جهان سوم روانه شده است و ایرانیان عادت کرده‌اند که بعد از غذا مایعات و نوشیدنی‌هایی مصرف کنند تا غذایشان بهتر هضم شود اما مصرف نوشابه‌های گازدار به دستگاه گوارش آسیب می‌رساند.
استفاده از نوشیدنی‌های طبیعی و بدون گاز می‌تواند در سلامتی افراد تأثیرگذار باشد، اگر چه امروزه تبلغات تلویزیونی مصرف نوشابه‌های مختلفی را به مخاطبان القا می‌کند که حتی نام‌های گوناگون این گونه محصولات موجب گیج شدن مخاطب میشود همچنین مصرف نوشابه‌های گازدار موجب بروز بیماری‌های گوارشی، استخوانی و سوء تغذیه در میان کودکان و نوجوانان میشود؛ اغلب افراد نوشابه را همراه با مواد غذایی آماده مصرف می‌کنند که مشکل را چند برابر می‌کند.
نوشابه های گازدار دریچه معده را بی‌حس می‌کند
نوشابه سرشار از شکر تصفیه شده، مواد نگهدارنده و گاز دی اکسید کربن است که این گاز موجب از بین بردن حساسیت دریچه کاردینال یا فم معده میشود و آن را کرخت کرده و موجب بی‌حس شدن اعصاب معده میشود به گونه‌ای که معده نتواند به غذا حساسیت نشان دهد و به همین دلیل است که در هنگام مسمومیت، نوشابه به افراد داده می‌دهد.
شربت سکنجبین یکی از نوشیدنی‌هایی است که در گذشته همراه با غذا مصرف می‌شد؛ این نوشیدنی از دو ماده شیرین و ترش ساخته میشود؛ سکنجبین دارای طبیعت خنک و صفرابر قوی است و برای گرم‌مزاجان بسیار مفید و آرام‌بخش است همچنین صفرا را دفع کرده و کبد را از بروز بیماری‌ها حفظ می‌کند، سکنجبین اشتهاآور است و می‌توان آن را بعد از غذاهای چرب مصرف کرد.
علی محمدی، کارمند 25 ساله در پاسخ به اینکه همراه با غذا بیشتر از نوشابه استفاده می‌کند یا از نوشیدنی‌های سنتی، می‌گوید: اعضای خانواده ما در هر وعده غذایی نوشابه مصرف می‌کنند ولی من ترجیح می‌دهم که به جای نوشابه، دوغ مصرف کنم به دلیل اینکه نوشابه ضررهای زیادی به بدن می‌رساند و چاقی و ناراحتی‌های گوارشی را ایجاد می‌کند.
شربت‌های سنتی در میان خانواده‌های ایرانی هنوز جایگاهی ندارد
به گفته وی، شربت‌های سنتی در میان خانواده‌های ایرانی هنوز جایگاهی ندارد و شناخت خانواده‌ها از خواص این شربت‌ها کم است.
محمدی بیان می‌کند: نوشابه‌های گازدار ضررهای زیادی را به بدن می‌رساند به دلیل اینکه اسید معده را افزایش می‌دهد و موجب بروز زخم معده و التهاب معده میشود.
زهرا نوروزی، 20 ساله، دانشجو در مورد مصرف نوشابه می‌گوید: در گذشته زیاد نوشابه مصرف می‌کردم ولی به دلیل اینکه از مضرات این نوشیدنی اطلاعات زیادی کسب کردم، دیگر آن را مصرف نمی‌کنم.
وی می‌افزاید: در کنار غذاها آب یا دوغ مصرف می‌کنم و به نوشیدنی‌های سنتی به عنوان دارو نگاه می‌کنم چرا که این نوشیدنی‌ها فواید زیادی برای بدن دارد.
نوروزی ادامه می‌دهد: حدود 4 سال پیش ورم معده پیدا کرده و به پزشک مراجعه کردم که به من گفت به دلیل اینکه نوشابه زیاد مصرف کردم، دچار مشکل شدم، از همان موقع مصرف نوشابه را کنار گذاشتم.
مهدیه علی‌پور، دانش‌آموز و 16 ساله نیز در این خصوص می‌گوید: به دلیل ضررهای نوشابه و آسیب‌هایی که به بدن وارد می‌کند، بیشتر از دوغ یا آب استفاده می‌کنم.
خانواده‌هایی ایرانی به ندرت از نوشیدنی‌های سنتی استفاده می‌کنند
به گفته وی، خانواده‌هایی ایرانی به ندرت از نوشیدنی‌های سنتی استفاده می‌کنند و فرهنگ غلط مصرف نوشابه بین ایرانیان گسترش پیدا کرده است.
علی‌پور با بیان اینکه به دلیل ضررهای نوشابه حدود 4 سال است که این نوشیدنی را مصرف نمی‌کنم، ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه هر روز از ضررهای نوشابه صحبت میشود ولی همچنان کارخانه‌های تولیدکننده این نوشیدنی رو به افزایش است.
مرتضی صفوی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در گفتوگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبری فارس «توانا» می‌گوید: نوشابه، فاقد فیبر، پروتئین و سایر مواد مغذی ضروری است و جز قند و اسید، ماده ارزشمندی ندارد.
به گفته وی، بر خلاف تصور برخی افراد که نوشابه‌های رژیمی مانع از چاق شدن افراد میشود، باید گفت که این نوشابه‌ها سرشار از آسپارتام است که موجب سرگیجه، کاهش توان حافظه، پوکی استخوان و کاهش یادگیری افراد میشود.
مصرف نوشابه در هضم غذا اختلال ایجاد می‌کند
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اضافه می‌کند: وجود دی‌اکسید کربن در نوشابه باعث افزایش اسیدیته معده میشود و در هضم غذا اختلال ایجاد می‌کند و زمانی که این اسیدیته وارد سیستم خونی میشود، بدن برای خنثی کردن آن کلسیم مصرف می‌کند که مشکلات کمبود کلسیم نیز برای قلب ایجاد میشود.
صفوی بیان می‌دارد: طبق تحقیقی که در سال 1386 انجام شد، 4.7 درصد از واحدهای دولتی منحصراً از نوشابه‌های گازدار استفاده می‌کردند و این درست برخلاف بخشنامه‌هایی است که به بخش‌های دولتی ارسال شده بود.
وی می‌گوید: 81.5 درصد واحدهای دولتی از سایر نوشیدنی‌ها مانند آب، آبمیوه و ماءالشعیر استفاده می‌کردند و 13.7 درصد از واحدهای دولتی از نوشابه‌های گازدار کولا‌دار استفاده می‌کردند که این نوشابه‌ها ضرر بیشتری به بدن می‌رساند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می‌افزاید: 29.4 درصد از واحدهای دولتی یک روز در هفته نوشابه مصرف می‌کردند و 17.1 درصد از واحدهای دولتی 2 روز در هفته همچنین 53.5 درصد 3 روز در هفته نوشابه مصرف می‌کردند.
صفوی ادامه می‌دهد: در یک لیوان نوشابه که حدود 280 تا 300 میلی‌گرم است، 12 درصد قند وجود دارد و قند موجود در ماءالشعیر حدود 0.4 درصد است؛ نوشیدن یک لیوان نوشابه حدود 75 تا 150 کیلوکالری انرژی وارد بدن می‌کند و زمینه ابتلا افراد را به دیابت و فشار خون افزایش می‌دهد.
مصرف نوشابه موجب بروز اختلالات خواب و کاهش آرامش افراد میشود
صفوی اضافه می‌کند: مصرف نوشابه موجب اختلال خواب و کاهش آرامش افراد شده همچنین موجب بروز بیماری‌های گوارشی و سوء هاضمه میشود؛ بروز بیماری‌های گوارشی و سوء هاضمه نیز با مصرف نوشابه افزایش پیدا می‌کند. مصرف نوشابه تعادل بدن را از بین می‌برد و موجب اختلالات خواب و کاهش آرامش افراد میشود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می‌گوید: اسید سیتریک موجود در نوشابه از جذب عناصر ارزشمند مانند آهن و کلسیم جلوگیری می‌کند؛ قند موجود در نوشابه به سلول‌های لوزالمعده فشار وارد می‌کند و بروز دیابت را افزایش می‌دهد.
وی گفت: 82 درصد از افراد ایرانی طی یک ماه بیش از یک لیوان نوشابه مصرف می‌کنند اما باید بدانند با مصرف نوشابه یون‌های کلسیم از استخوان جدا میشود و مشکلات استخوانی را افزایش می‌دهد.
وی اضافه می‌کند: نوشابه سرشار از اسیدها و قندهاست و خرابی دندان‌ها نیز یکی از مشکلاتی است که با مصرف نوشابه افزایش پیدا می‌کند البته نوشابه‌های گازدار سختی مینای دندان‌های شیری را کاهش می‌دهد. می‌توان گفت که دوغ‌های گازدار نیز مینای دندان‌های شیری را تخریب می‌کند؛ نوشابه‌های انرژی‌زا نیز به دلیل خاصیت بافری بودن آنها موجب ساییدگی مینای دندان میشود.
نوشابه کالری توخالی دارد
مسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه در گفتوگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبری فارس «توانا» می‌گوید: یک لیوان نوشابه حدود 100 کالری انرژی دارد و نوشابه سرشار از قند است که برای بدن بسیار ضرر دارد؛ کالری نوشابه، کالری توخالی است و مصرف آن موجب بروز چاقی و بیماری‌های گوارشی میشود.
به گفته وی، مصرف نوشابه جذب کلسیم را کاهش می‌دهد و در درازمدت موجب بروز پوکی استخوان در افراد میشود؛ برخی افراد که عادت به مصرف زیاد نوشابه دارند فکر می‌کنند که اگر همراه با غذایشان نوشابه مصرف نکنند غذایشان هضم نمی‌شود.
مصرف عرقیات گیاهی برای بدن بسیار مفید است
این متخصص تغذیه اضافه می‌کند: نوشابه‌های سنتی مانند شربت آبلیمو، سکنجبین و انواع شربت‌هایی که از عرقیات گیاهی مانند بیدمشک، کاسنی و بهار نارنج تهیه میشود بهتر از نوشابه‌های گازدار و کولا‌دار است.
کیمیاگر ادامه می‌دهد: مصرف عرقیات گیاهی برای بدن بسیار مفید است به شرط اینکه بیش از حد استفاده نشود البته اگر شربت‌هایی که از عرقیات گیاهی ساخته میشود در بسته‌بندی‌های جذاب قرار گیرد، جاذبه بیشتری ایجاد می‌کند و مردم بیشتر از این نوع نوشیدنی‌ها استفاده می‌کنند.
سید علی ابوالحبیب، پزشک عمومی در گفتوگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبری فارس «توانا» اظهار می‌دارد: یکی از عادات غربی‌ها این است که همیشه همراه با غذا مایعاتی مانند نوشابه‌های گازدار مصرف می‌کنند، امروزه این عادت غربی‌ها گریبانگیر ما شرقی‌ها شده است.
به گفته وی، برای افراد این سؤال پیش آید که نوشیدن نوشابه همراه با غذا چه اشکالاتی می‌تواند داشته باشد که در جواب باید گفت افرادی که نوشابه استفاده می‌کنند معمولاً غذا را به خوبی نمی‌جوند به همین دلیل غدد پاروتید، بزاقی، زیرزبانی و زیر فکی به خوبی ترشح نمی‌شود و در این حال غذاهای نشاسته‌ای نیز به خوبی هضم نمی‌شود و همین امر موجب بروز یبوست میشود.
این پزشک عمومی بیان می‌دارد: یکی از موادی که در غدد بزاقی وجود دارد آنزیم آمیلاز، لیپاز و پتیالین است که برای هضم غذا به کار می‌رود و دیگر ماده‌ای که نقش محافظتی برای معده دارد، موسین نام دارد که برای حفاظت از جدار داخلی معده و روده به کار برده میشود.
ابوالحبیب ادامه می‌دهد: مصرف بیش از حد نوشابه دریچه کاردینال یا فم معده را از بین می‌برد که موجب بروز ریفلاکس گوارشی میشود.
پاسخ با نقل قول
