موضوع: آدم و بيت المقدس

شهرهاى برگزيده
ابوالحسن موسى بن جعفر عليه السلام از پدران خويش روايت مى كند كه رسول خدا صلى الله عليه و آله وسلم فرمود: «خداوند از ميان شهرها، چهار شهر را برگزيد و فرمود: «وَ التِّينِ وَ الزَّيْتُونِ * وَ طُورِ سِينِينَ * وَ هَـذَا الْبَلَدِ الْأَمِينِ»[4]؛ انجير (تين) يعنى شهر مدينه، زيتون يعنى بيت المقدس و طور سينين يعنى كوفه و شهر ايمن (البلدالامين) يعنى شهر مكه»[5].

بهترين سرزمين ها
ابن عباس از پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم روايت مى كند كه فرمود: خداى تبارك و تعالى، از ميان سخنان، چهار سخن را برگزيد، تا اينكه فرمود: و خداوند از ميان سرزمينها، چهار سرزمين را برگزيد.
تا به اينجا رسيد كه: و اما اين سرزمينها، مكه و مدينه، بيت المقدس و جايگاه فوران تنور (در جريان طوفان حضرت نوح) در شهر كوفه هستند، و نماز گزاردن در مسجدالحرام (مكه) برابر صدهزار ركعت و در مدينه هفتاد و پنج هزار ركعت و در بيت المقدس پنجاه هزار ركعت و در كوفه بيست و پنج هزار ركعت است[6].
در تفسير منسوب به ابومحمد، امام حسن عسكرى عليه السلام از قول پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم روايت مى كنند كه فرمود: خداوند از تمامى آفريده هاى خويش، برخى را برگزيد.
تا اينكه فرمود: و سرزمينهاى برگزيده خداوند مكه و مدينه و بيت المقدس هستند.
همچنين پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم فرموده است: خداى عزوجل از ميان آفريده هاى خويش گروهى را برگزيد. از جمله: سرزمينها، شبها، روزها و ماهها و بندگان خويش، گروهى را برگزيده است و از ميان سرزمينها، مكه، مدينه و بيت المقدس را برگزيد و نماز گزاردن در مسجد من (مسجدالنبى)، ثوابش افضل است از صدهزار ركعت در ديگر مساجد به جز مسجدالحرام و مسجدالأقصى (يعنى مكه و بيت المقدس) است[7].

از باغهاى بهشت
هنگامى كه «ابن سلام» يهودى از پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم پرسيد: «اى محمد! به من بگو سه باغ بهشتى زمين كجا هستند؟»،
پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم فرمود: «اى ابن سلام! نخستين آنها مكه، دومين آنها بيت المقدس و سومين آنها شهر محمد (مدينه) است».
ابن سلام گفت: «راست گفتى اى محمد!»[8]

كانون برگزيدگان خلايق
عبداللّه بن سلام از پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم پرسيد: به من بگوييد جايگاه دروازه اى كه از آسمان گشوده شده و فرشتگان رحمت الهى بر قوم بنى اسرائيل فرود آمدند، كجاست؟
پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم فرمود: در برابر صخره بيت المقدس، جايگاه معراج پيامبران. چرا كه بيت المقدس، جايگاهى است كه خداوند در آن بهترين آفريدگان خويش از پيامبران، اولياى الهى، فرشتگان و مقرّبين درگاه ربوبى را گرد آورد[9].

سرزمين مبارك
در تفسير اين سخن خداوند در قرآن: «إِلَى الْأَرْضِ الَّتِى بَـرَكْنَا فِيهَا لِلْعَــلَمِينَ[10]؛ به سوى آن سرزمينى كه براى جهانيان در آن بركت نهاده بوديم» گفته شده است كه آن سرزمين شام است. بدين معنا كه ما ابراهيم و لوط را از سرزمين «كوثا» نجات داده به سوى شام روانه ساختيم و اين كه خداوند مى فرمايد: «و ما بركت خويش را در آن قرار داديم» بدين سبب است كه اين سرزمين حاصلخيز و سرسبز است.
و نيز گفته شده است كه منظور، بيت المقدس است كه جايگاه پيامبران بوده است و بسيارى از پيامبران در سرزمين شام و بيت المقدس، مبعوث گرديده اند و در ميان جهانيان، شريعت هاى خويش را كه مبانى نيكى هاى اخروى و دنيوى است، انتشار دادند[11].

يكى از حريم هاى الهى
امام صادق عليه السلام فرمودند: «خداى تبارك و تعالى، براى چند چيز حرمت قائل است؛ از جمله حرمت كتاب خدا «قرآن»، حرمت پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم ، حرمت بيت المقدس و حرمت مؤمن»[12].

مسجدالأقصى و شب قدر
از عبداللّه بن عباس روايت شده است كه گفت: «خداى متعال در اين شب (شب قدر) به فرشتگان دستور مى دهد، به همراه جبرئيل و ميكائيل، از سدرة المنتهى به سوى زمين در چهار نقطه فرود آيند: بام كعبه، مرقد پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم ، بيت المقدس و طور سينا. سپس جبرئيل مى گويد: (اى فرشتگان!) پراكنده شويد؛ و سراى زن يا مرد مؤمنى باقى نمى ماند كه فرشتگان در آن وارد نشوند جز خانه اى كه در آن سگ يا خوك و يا شراب و يا تنديس (مجسّمه) وجود داشته باشد»[13].

نماز گزاردن در مسجدالأقصى
نمازگزاردن در مسجدالأقصى بسيار استحباب دارد و فقيهان و محدثين دركتب خويش، در باب استحباب نمازگزاردن در بيت المقدس مطالب فراوانى بيان كرده اند.
سكونى از جعفرابن محمد صادق عليهماالسلام و او از پدرش و او از اميرالمؤمنين عليه السلام روايت مى كند كه فرمودند: «نماز گزاردن در بيت المقدس برابر هزار نماز و نماز گزاردن در مسجد جامع شهر، صد برابر و نماز گزاردن در مسجد قبيله (محلّه) بيست و پنج برابر و نماز گزاردن در مسجد بازار، دوازده برابر و نماز گزاردن در خانه و به تنهايى، تنها يك برابر ثواب دارد[14].

قبله نخست
روايت شده است كه «پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم در يك روز جمعه، به هنگام نيمروز، از قُبا خارج شدند در راه با (قبيله) بنى سالم روبرو شدند. بنى سالميان به نزد حضرت آمدند و گفتند: اى رسول خدا! به همراه ما به جد، جلد، حلقه و منعه، بياييد.
شتر پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم مقابل مسجدى ـ كه پيش از آمدن پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم به آنجا، بنا نهاده بودند ـ بر زمين نشست. پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم نيز وارد مسجد شده و نماز ظهر را با آنان اقامه كردند و خطبه هاى نماز جمعه را ايراد فرمودند و اين نخستين مسجدى بودكه پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم در آن خطبه خوانده اند و رو به سوى بيت المقدس نماز گزاردند و كسانى كه به همراه پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم نماز گزاردند، در آن هنگام، صد نفر بودند. سپس پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم سوار بر ناقه خويش شدند و افسار آن را رها ساختند»[15].
در حديث آمده است: «پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم و مسلمين (در ابتدا) به سوى بيت المقدس نماز مى گزاردند، و شخصى بنام «براء» سفارش كرد، هنگام دفن و به خاكسپارى او، صورتش را به سوى پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم و به سوى قبله (بيت المقدس) قرار دهند و درباره يك سوم مال خويش وصيت كرد (كه آن را در راه خدا ببخشند)[16]. اين وصيت او [اينكه صورتش را به سوى پيامبر و به سوى قبله (بيت المقدس) قرار دهند] مورد عمل مسلمانان واقع شد».
از معاويه بن عمار روايت شده است كه گفت: «از امام جعفر صادق عليه السلام پرسيدم: كى پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم روى خويش را به سوى كعبه برگرداندند؟» حضرت فرمود: «پس از اينكه از نبرد بدر بازگشتند، پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم در مدينه، به مدّت هفده ماه به سوى بيت المقدس نماز مى گزاردند. سپس رو به سوى كعبه نماز گزاردند»[17].

مسجد ذوقبلتين
در حديثى از «ابوبصير» روايت شده است كه به آن حضرت (امام باقر يا صادق عليهماالسلام) گفتم: آيا خدا دستور داد كه (پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم) به سوى بيت المقدس نماز بگزارد؟ امام فرمود: «آرى. آيا نمى بينى كه خداوند خود مى فرمايد: «وَ مَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِى كُنتَ عَلَيْهَآ إِلاَّ لِنَعْلَمَ مَن يَتَّبِعُ الرَّسُولَ[18]؛ و قبله اى را كه [چندى] بر آن بودى، مقرر نكرديم جز براى آنكه كسى را كه از پيامبر پيروى مى كند، از آن كس كه از عقيده خود بر مى گردد، باز شناسيم».
«بنى عبدالاشهل» به نزد آنان (جماعت مسلمانان) آمدند و در آن حال آنان در نماز بودند و دو ركعت از نماز را به سوى بيت المقدس گزارده بودند كه به آنان گفته شد: پيامبرتان به سوى كعبه نماز مى گزارد، از اين رو زنان در جاى مردان و مردان در جاى زنان، قرار گرفتند و دو ركعت باقيمانده را به سوى كعبه، گزاردند و بدين سان در يك نماز به سوى دو قبله، نماز گزاردند. از اين رو آن مسجد «ذوقبلتين» نام گرفت[19].