با کتمان آمار مشکل حل می‌شود؟
خبر تشدید مبارزه با مواد مخدر -علی‌الخصوص صنعتی و روانگردان- خبری است که به نوبه خود بسیار خوش است، اما چه کنیم که قبلا بارها مشابه آنرا شنیده ایم
قیمت عمده فروشی مواد مخدر در ایران، سال به سال کاهش می‌یابد. اینطور که یک آسیب‌شناس اجتماعی می‌گوید قیمت مواد مخدر صنعتی، سالانه یک چهارم می‌شود.
به گزارش «تابناک»، آخرین آمار منتشره از سوی سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی حاکی از این است که ۲ میلیون نفر معتاد در کشور وجود دارد. این در حالی است که این آمار از سال ۱۳۷۶ تغییر نکرده و ثابت مانده است؛ یک میلیون و دویست هزار نفر معتاد دائمی و بقیه تفننی! آماری که طی سالهای ۸۵، ۸۶، ۸۷ و ۸۸ حتی نسبتش هم تغییر نکرده است. این تازه در حالی است که مسئولان اذعان دارند که جمعیتی چند برابر این مقدار، حداقل یک بار تجربه مصرف مواد مخدر را دارند!
آماری که در دو سال اخیر اصلا اعلام هم نشده است و به نظر می‌رسد که مسئولین مربوطه، در این مورد خاص، اصلا علاقه‌ای به اعلام یک نکت بسیار مهم یعنی ارائه عدد و رقم ندارند و که نشانه خوبی به همراه ندارد.
جالب اینجاست که چهار سال پیش، احمدی مقدم، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر وقت، از سرشماری معتادان با روش‌های مطمئنی سخن به میان آورده بود که قرار بود نتایجش تا پایان سال (۱۳۸۶) اعلام شود و تعداد دقیق دانشجو، دانش‌آموز و در مجموع مرد و زن معتاد، نوع اعتیاد، میزان مصرف و میزان آلودگیشان به مواد را مشخص کند.
این در حالی است که به گفته دکتر مصطفی اقلیما، رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران، تعداد مبتلایان به اعتیاد درکشور در خوش‌بینانه‌ترین حالت ۴ میلیون نفر بر آورد می‌شود این تعداد اگر درخانواده‌ای زندگی کنند که هر کدام ۴ عضو داشته باشند یعنی ۱۶ میلیون نفر به صورت مستقیم با اعتیاد دست و پنجه نرم می‌کنند.
با فرض صحت این سخنان، با آمار دردناکی مواجه هستیم که با کاهش، تعدیل و هیچ تخفیفی به حد نرمال (!) نخواهد رسید. تلخ‌تر اینجاست که با حدود ۲ میلیون کودکی مواجه خواهیم بود که در حال حاضر با این پدیده درگیر هستند و معلوم نیست سرنوشتشان چه خواهد شد.
این در حالی است که به گفته مشاور معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه، قیمت عمده فروشی مواد مخدر صنعتی در کشور، اکنون بسیار ارزان‌تر از مواد مخدر سنتی مانند تریاک است. ابهری در این باره می‌گوید: «قیمت شیشه در سال ۸۸ کیلویی ۷۰ میلیون تومان بوده، اما در حال حاضر قیمت شیشه به کیلویی ۸ میلیون تومان رسیده است.»
به عبارتی بهتر، «قیمت ارزان» ، عاملی شده است که هر ساله بسیاری از معتادان به مخدرهای سنتی مثل تریاک را به مصرف افیونی رهنمون می‌سازد که دیگر نه مثل قدیم تهیه‌اش سخت است و نه استعمالش با دشواری روبروست. مخدرهای ارزانی که‌گاه در لباس دارو و درمان نیز عرضه می‌شوند و به کمک معضلاتی مثل بیکاری، فقر و...، روز به روز بازار مصرفشان گسترش پیدا می‌کند.
مواد شیمیایی خطرناکی که قابلیت تولید در کارگاههای دور و اطراف شهر‌ها را هم داشته و به گفته ابهری، با افزایش کارگاههای تولید آن، ۳۰ درصد به مصرف کنندگان این نوع مخدر‌ها افزوده شده است.
با تمام این اوصاف و با وجود تمام برخوردهایی که در زمینه مبارزه با مواد مخدر صورت می‌گیرد، حالا با شرایطی روبرو هستیم که هم اعتیاد در کشور جوان‌تر شده، هم بر تعداد زنان معتاد افزوده شده، هم معتادان پر خطر زیاد‌تر شده و هم حتی به تعداد دانش آموزان و سربازان اسیر این وسوسه شیطانی روز به روز افزوده می‌شود.
این در حالی است که در مقابل، ستاد مبارزه با مواد مخدری قرار دارد که در راس ارکانش، رئیس جمهوری قرار دارد. رئیسی که شاید به دلایل مشغله زیاد در سایر زمینه‌ها، فارغ از موجه و غیر موجه بودن، غایب بزرگ جلسات محسوب می‌شود و کل عملکرد ستاد را تحت شعاع قرار خواهد داد.
ستادی که قرار بوده بر اساس قانون، کلیه عملیات اجرایی و قضایی و برنامه‌های پیشگیری و آموزش عمومی علیه مواد مخدر در آنجا متمرکز شده و پیشگیری از اعتیاد و مبارزه با قاچاق موادمخدر - اعم از تولید، توزیع، خرید، فروش و استعمال – را در بر بگیرد اما گویا نتوانسته حتی آمار گروه‌های درگیر با ماجرا را تهیه کند!
مبارزه و پیشگیری، تبدیل به وعده‌های بسیاری شده که هرگز به طرحی گسترده و فراگیر تبدیل نشده‌اند. اینجاست که جامعه با دو رویکردی مواجه می‌شود که یا مثل برنامه شوک در صدا و سیما، اعتیاد به مخدرهای جدید را به زخمهای التیام نیافتنی و تولیدکرم زیر پوستی تعبیر می‌کند و سرخوردگی در درمان این بیماری را به همراه خواهد داشت؛ یا همه چیز را آرام خوانده و در ذهن کسانی که هنوز از عمق فاجعه خبردار نیستند (و حتی اطرافیانشان)، خونسردی کاذبی را پایه می‌گذارد که ممکن است با لغزشی به قصد تفنن، کج‌ترین قدم زندگیشان را بردارند.
گویی که از دید مسئولین امر، فاجعه، ارائه عدد و رقمی است که دلپذیر نیست، نه تیره روزی بسیاری از مردمانی که با این معضل دست به گریبان هستند و ارائه اینگونه آمار، می‌تواند منجر به اتخاذ تصمیماتی شود که منفعتش نصیب ایشان و در نهایت، همه جامعه بشود.
قطعا موضوع اعتیاد بسیار مهم است که روز گذشته، در دستور جلسه سران سه قوه قرار گرفته است؛ اما نکته اینجاست که توجیه کتمان آمار معتادان چیست؟
پاسخ با نقل قول
