موضوع: تایپیک جامع معرفی جنگنده های سوخو

توليد جنگنده بمب افكن بال متغير آمريكايي اف.111 در نيمه دهه 1960 تهديدي جدي براي شوروي سابق بود . به همين دليل كارخانه سوخو هم مامور ساختن هواپيمايي با قابليتهاي مشابه شد. بعضي از اهداف طراحان سوخو در طرح جديدشان ، قابليت پرواز فراصوتي در ارتفاع پايين ، توانايي اجراي عمليات در شب يا روز و در همه گونه شرايط جوي ، و قابليت استفاده از باندهاي نامناسب و كوتاه بود. اولين طرح پيشنهادي ، كه يك بمب افكن بال مثلثي عمود پرواز بود، به نتيجه مطلوب نرسيد، و سوخو با استفاده از تجربه حاصله از توليد هواپيماي بال متغير سوخو-17 و ميگ -23 ، به طرح بال متغير ديگري روي آوردكه آن را رسما سوخو-24 ناميدند . پيش نمونه سوخو -24 براي نخستين بار در 17 ژوئيه 1970 پرواز كرد.

(سوخو ۲۴ نیروی هوایی ارتش در پایگاه اول شکاری )

(سوخو ۲۴ ایران بر روی کوههای زاگرس)

سوخو 24 از دسامبر 1974 تدريجا جانشين ياك-28 (بروئر) در نيروهاي نظامي شوروي شد.بالهاي متغير اين هواپيما به صورت خشمگينانه اي درست شده است و بسته به سرعت آن به عقب و يا جلو حركت مي كند . ناگفته نماند كه هنگامي دو بال اين هواپيما جمع مي شود كه دو موتور هواپيما روشن باشد و به علت سرعت زياد اين عمل صورت مي گيرد . بدنه هواپيما كشيده و باريك مي باشد و نوك هواپيما تيز و به شكل مستطيل است و در پشت هواپيما برآمدگي هايي است كه تا انتهاي هواپيما كشيده شده است . اين هواپيماي فوق العاده داراي راداري به شكل چوب گلف مي باشد كه و در زير هواپيما نصب مي شود . كارايي اين رادار بدين صورت است كه هنگامي كه اين هواپيما وارد ميدان نبرد مي شود هر رادار زميني كه روشن باشد شناسايي و در عرض كمتر از يك دقيقه منهدم مي كند . در جنگ 8 ساله عراق عليه ايران ، كشور عراق داراي تعدادي از اين هواپيما بوده كه با ورود اين هواپيما به خاك كشورمان رادارهاي زميني ما سريعا خاموش مي گرديد تا مورد گزند اين هواپيما واقع نشود . 12 فروند از سوخو 24 های عراق درسال 1990و زمان جنگ خلیج فارس به ایران پناهنده شدند و در سال 1991 ایران 24 قروند از این هواپیما را مستقیما از روسیه خریداری کرده است . و هدف اصلي خريد آن تهديدهاي اسرائيل مي باشد . ابتدائا غربيها نام محصول جديد سوخو را اشتباها سوخو -19 مي پنداشتند ، و ناتو آنرا به رويه استاندارد نامگذاري جنگنده ها ، فنسر ، ناميد؛ البته پس از فاش شدن اطلاعات دقيق تري درباره سوخو -24 ، اين نام همچنان حفظ شد. كمبود اطلاعات دقيق درباره سوخو-24 ، آن را به شبه ترسناكي براي هواپيماهاي غربي تبديل كرده بود؛ ولي پس از مدتي ، بويژه پس از آگاهي از نوع موتور در دهه 1980 ،‌تا حدي نگراني هاي قبلي درباره آن رفع شد. ويژگي هاي آئروديناميكي سوخو-24 بسيار شبيه ميگ -23 است. شايد دليل اصلي اين شباهت ، بهره گيري هردو دفتر طراحي ميگ و سوخو از پژوهش هاي ” انستيتومركزي آئرو هيدرو ديناميك “ ( ساگي ) در مسكو براي تقويت طرح هايشان بوده است. بال سوخو 24 شهپر ندارد !! ، و حركت غلت هواپيما با تحريك دم تماما متحرك (شهپردم) انجام مي شود. صندليهاي دوسرنشين فنسر به صورت پهلو به پهلو قرار دارد(مانند جنگنده اف-111 ) كه آرايشي غير عادي است. اتخاذ چنين آرايشي احتمالا براي افزايش كارايي چشمي خلبان در پرواز سريع كم ارتفاع و همچنين ، تامين فضاي مورد نياز سيستمهاي راداري بوده است. با استفاده از يك رادار ويژه براي تعقيب ناهمواري هاي زمين ، فنسر مي تواند در ارتفاع بسيار پايين پرواز خودكار انجام دهد. از عيوب سوخو24 سروصداي زياد موتور آن است.

(سوخو ۲۴ ایران در حال سوخت گیری از بویینگ ۷۰۷)

مشخصات
:
نام .................................................. ....................... سوخو24 فنسر
شركت سازنده .................................................. ........ سوخوي
كشور توليد كننده .................................................. ... شوروي سابق
انواع مدل .................................................. ............ 7 مدل
تعداد توليد شده .................................................. .... بيش از 900 فروند
موتور .................................................. .............. دو موتور توربوجت ليولكا مجهز به پس سوز
سال ساخت .................................................. 1965 الي 1969
اولين پرواز ................................................. 1970
سال به خدمت درآوردن .................................. 1974
هواپيماهاي مشابه .......................................... تورنادو ، ا ف 111 ، ا ف 14 ، ا ف 15 ، ميگ 23 ، ميگ 27
كابين .................................................. ....... دو نفره
وظيفه .................................................. ...... هواپيماي تهاجمي در انواع آب و هوا ، بمب افكن دوربرد سنگين ، هواپيماي ضربتي
طول .................................................. ...... 24 متر
اندازه بال ................................................. 6/17 متر
ارتفاع از زمين ......................................... 19/6 متر
وزن هواپيما بدون بار ................................. 22320 كيلوگرم
' ' با حد اكثر بار ............................. 39700 كيلوگرم
مقدار تسليحات سوار شده بر بال ................... 945 كيلوگرم
سقف پرواز ............................................... 16500 متر
رنج پروازي ............................................. 2500 كيلومتر
رنج دريايي ............................................... 1930 نانو متر
سرعت .................................................. .. 18/2 ماخ و در مدلهاي پيشرفته 4/2 ماخ
سرعت هنگام بلند شدن ................................ 280 كيلومتر بر ساعت
سرعت هنگام نشستن .................................. 280 كيلومتر بر ساعت
نرخ سرعت ............................................. 30000 پا در عرض يك دقيقه
سقف پرواز براي سرويس .......................... 57 هزار پا
مقدار باند براي پرواز.................................1300 متر
مقدار باند براي نشستن................................950 متر
سوخت گيري در آسمان ............................... بله
سوخت داخلي ........................................... 10385 كيلو گرم
سوخت خارجي ........................................ 2396 كيلوگرم
رادار .................................................. .. ????
تسليحات ............................................... انواع موشكها و بمبها
كشور هاي دارنده ................................... ايران ، روسيه ، اكراين ، بلا روس ، سوريه ، قزاقستان ، ليبي ، ازبكستان ، الجزاير ، آذربايجان ، عراق
جنگها .................................................( ايران و عراق 1980-1988 ) (افغانستان 1984 – 1989)
هواپيما هاي مشابه ................................. ميگ 23/29/27 ، اف-15 / 111 .

[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ] نمونه ارتقا یافته سوخوی 7 بود که بالهای متغیر داشت. افزایش برد و طراحی بهتر ساختار سوخوی 7 منجر به تولید سوخوی 17 شد. سوخوی 17 ایی که بالهای متغیر داشت و این سرآغاز تولیدات بهتر سوخو بود.


منابع غربی بر این باور بودند که سوخوی 7 تنها یک نمونه آزمایشی نبوده که به منظور آزمایش فناوری بالهای متغیر تولید شده است؛ بلکه این راه تازه ایی به سوی تکنولوژی بالهای متغیر بود.
کارها پیش میرفت. شوروی موفق به ساخت هواپیمایی شده بود به نام فیتر سوخوی 17 سی. این مدل دارای موتوری نیرومند تر و سیتم ناوبری و هدف یابی بهتری بود.
سوخوی 17 یک نمونه صادراتی به نام SU-17M نیز داشت که آن را با نام SU-20 می شناختند. سوخوی فاقد آویونیک پیشرفته بود. شوروی تعدادی از این نوع هواپیما را به همپیمانانش تحویل داد. کشورهایی چون لهستان، افغانستان، ویتنام، مصر، عراق و کره شمالی، سوریه، الجزایر و آنگولا نیز از کاربران سوخوی 20 ساخت شوروی بودند. مدلهای دیگری هم در اواسط سال 1970 وارد بازار شدند. در ابتدا سوخو های 17 مدل M2 و 17 Dبا آویونیک پیشرفته تر مجهز شدند. از جمله تغییرات دیگر، نصب سیستم فاصله سنج لیزری در مخروطی وسط ورودی دهانه موتور بود. نمونه های آموزشی دو سرنشینه سوخوی 17 M2 هم تولید شدند.
سوخو های 17 مدلUM/UM2 و فیتر E هم دارای کاکپیت ارتقا یافته و پیشرفته بودند. در این مدلها سعی شده بود که دید خلبان در داخل کاکپیت بهتر شود که بعدها این ایده در تمام مدلهای سوخو ادامه پیدا کرد. گونه های صاداراتی دیگری هم به نام های سوخوی 22 به کشور های آنگولا، لیبی و پرو فروخته شد. همچنین مدل دو سرنشینه سوخوی 22 UM نیز به این کشورها تحویل داده شد.

تولید سوخوی 17 M2 چندان طولانی نبود و به زودی مدلهای دیگری با عنوان سوخوی 17 M3 / فیتر H/ و سوخوی 17 مدلUM3 با عنوان فیتر G جایگزین آن شدند. این مدلها دارای بدنه بلندتری بودند و در جلوی آنها محل مناسبی برای نصب یک رادار ارتقا یافته تعبیه شده بود. با این افزایش طول امکان تعبیه مخازن سوخت بیشتر در بدنه هواپیما فراهم شده بود. این مدل مدتها مدیدی در خدمت کشورهای گوناگون بود.

مدلهای نهایی su-17 M4 و su-22M4 یا فیتر K با کارایی برتر در طی ماموریت های اکتشافی با سطح پایین بهنه سازی شدند. این دو مدل بسیار برتر و دارای قابلیتهای بیشتر نسبت به گونه های قبلی بودند، چون آیونیک پیشرفته تری داشتند و در عین حال می توانستند سلاحهای پیشرفته با دقت رهگیری بالا و موشک های هوا به هوا را نیز حمل کنند.
سوخوی 20 (22) هواپیمایی است که بارها و بارها حریم آسمان کشورمان را نقض کرد اما در اکثر مواقع جواب جسارت خود را از طرف تیز پروازان ایران گرفت.
سرانجام تولید خانواده سوخوی 17 در سال 1990 به اتمام رسید این خانواده شامل 1200 فرزند بود که 500 فروند از آن برای صادرات تولید شد.
خانواده سوخوی 17/ 20 و 22 هنوز هم در تعدادی از کشورهای بلوک شرق سابق ، خاورمیانه و آفریقا در حال خدمت است.


مشخصات سوخوی 22/20/17 :

اولین پرواز:2 آگوست 1966
ورود به خدمت: 1972
خدمه:1 نفر
طول: ٧۵/١٨متر برای گونه M و 19 متر برای مدل M4
طول بال: در حالت باز ٨٠/١٣متر و در حالت بسته 10 متر
مساحت بال: 40 متر مربع در حالت باز و 37 متر مربع در حالت بسته
وزن: وزن خالی برای گونه M ١٠تن و گونه M4 ۶/١٠تن
ماکزیمم وزن تیک آف برابر 19/5 تن و ماکزیمم وزن حمل مهمات برابر 4/2 تن
ظرفیت سوخت: داخلی 4550 لیتر و سوخت خارجی 800 لیتر با چهر مخزن خارجی
ماگزیمم سرعت:
برای گونه M برابر ٠٩/٢ماخ و برای مدل M4 ماخ ٧٧/١ در ارتفاع بالا و سرعت ٠۵/١ماخ و 1/1 ماخ هم به ترتیب برای مدل های یاد شده در ارتفاع پایین
نرخ اوج گیری:13/800 متر در دقیقه
سقف پرواز: ١۴۵٠٠ متر
برد:1370 کیلومتر بدون سوخت خارجی و 2550 کیلومتر با سوخت اضافی
حدود تحمل فشار جی:+7
تسلیحات:
1 قبضه توپ 30 میلیمتری ان-آر 30 با 80 گلوله- توانایی حمل موشک های R-3/AA-2 اتول ویا R-60
توانایی حمل موشک های هوا به زمین
Kh-25ML/AS-10 Karen، Kh-58E/AS-11 Kilter، Kh-25MP/AS-12 Kegler، Kh-29/AS-14 Kedge
وانواع بمب ها ی ضد باند/هسته ایی/ هدایت شوند/ بمب های خوشه ایی و رها شونده

سوخو ۲۵ را مي توان همتاي روسي هواپيماي « آ -۱۰» ايلات متحده دانست.طراحي هواپيماي پشتيباني نزديک هوايي سوخو -۲۵ از سال ۱۹۶۸ آغاز شد . اولين پيش نمونه اين هواپيما با موتور بدون پس سوز تومانسکي آر.دي.۹ در ۲۲ فوريه ۱۹۷۵ به پرواز در آمد. پيش نمونه دوم با موتوري پر توانتر در سال ۱۹۷۷ پرواز کرد. در همين سال غربيها با برسي عکسهاي ماهواره اي به وجود اين هواپيماي جديد پي بردند.
توليد هواپيماي سوخو -۲۵ در سال ۱۹۷۸ آغاز شد . با وقوع جنگ در افغانستان ؛ اين هواپيما در سال ۱۹۸۲ براي پشتيباني نزديک هوايي از قواي روس و هلي کوپترهاي ميل -۲۴ در رشته کوهها به اين کشور اعزام شد و عملا مورد ارزيابي قرار گرفت ؛ با اين حال سوخو ۲۵ تازه در سال ۱۹۸۴ به مرحله آمادگي کامل رسيد . اين هواپيما نهايتا تا سال ۱۹۹۵ توليد شد و کار بر روي مدل جديدتر آن آغاز شد . توسعه اين هواپيما در سال ۱۹۹۷ باعث بوجود آمدن هواپيماي جديد سوخو -۳۹ شد که بسيار پيشرفته مي باشد.
اين هواپيماي يك نفره براي مسيرهاي كوتاه ساخته شده ولي هر گاه كه دست به كار شود جهنمي از آتش بپا مي كند كه نه انسان و نه تجهيزات آن مي تواند سالم از دستش بيرون بيايد. اين هواپيما كه هدفهايش را بر روي زمين پيدا مي كند با سرعت بسيار كم در مقابل اهدافش ظاهر شده و براحتي هر چه تمامتر آنها را مورد هدف قرار مي دهد.

اتاق خلبان از ۲۴ ميلي متر تيتانيوم ساخته شده كه مانند زرهي مسدود كننده اتاق خلبان را نگهداري ميكند .

لازم به ذکر است که اخيرا نيروي هوايي سپاه تعداد نامعلومي از اين نوع هواپيما را خريداري نموده است ؛ با توجه به اين که از اين نوع هواپيما مي توان براي جنگ هاي الکترونيک نيز استفاده کرد براي همين تاثير بسزايي در تقويت بنيه دفاعي کشورمان خواهد داشت .

مشخصات :

كشور سازنده::::::::::::::::::::::::::::: روسيه

شركت سازنده:::::::::::::::::::::::::::: سو خوي

سال ساخت ::::::::::::::::::::::::::::::۱۹۷۸

خدمه:::::::::::::::::::::::::::::::::::: يك نفر بعضا دونفر

وظيفه :::::::::::::::::::::::::::::::::: جنگنده تهاجمي زميني

طول ::::::::::::::::::::::::::::::::::::۵۳/۱۵ متر

مقدار طول باند براي پرواز :::::::::::::: ۶۰۰ متر

مقدار طول باند براي فرود :::::::::::::: ۶۰۰ متر

وزن :::::::::::::::::::::::::::::::::::: ۹۵۰۰كيلوگرم خود هواپيما

موتور::::::::::::::::::::::::::::::::::: دو موتور توربوجت تومانسکي آر-۱۹۵

حد اكثر سرعت ::::::::::::::::::::::::: ۹۷۵ كيلومتر در ساعت ۸/۰ ماخ

رنج پروازي :::::::::::::::::::::::::::: ۲۵۰۰ كيلومتر

رنج دريايي::::::::::::::::::::::::::::::۹۵۰ كيلومتر

سقف پرواز ::::::::::::::::::::::::::::: ۱۰۰۰۰ متر

رنج حمله::::::::::::::::::::::::::::::: ۱۲۵۰ كيلومتر بدون در نظر گرفتن تانكر هاي اضافي

سوخت گيري در هوا ::::::::::::::::::: اين امكان را ندارد

سوخت داخلي :::::::::::::::::::::::::: ۳۵۰۰ ليتر كه با تانكر هاي اضافي به ۶۰۰۰ ليتر هم مي رسد

تعداد توليد ::::::::::::::::::::::::::::: ۴۰۲ فروند

انواع :::::::::::::::::::::::::::::::::: ۱۰ مدل

تسليحات :::::::::::::::::::::::::::::::

يک قبضه توپ دولوله ۳۰ ميلي متري با نرخ شليک ۳۰۰۰ گلوله بر دقيقه

انواع راکت انداز ؛ راکت ها هدايت شونده ؛ موشکها هوا به سطح و هوا به هوا ؛ بمب هاي ليزري ؛ بمبهاي ضد نفر ؛ بمب هاي خوشه اي ؛ بمب هاي آتش زا ؛ بمب هاي شيميايي و ...

كشورهاي دارنده اين هواپيما :::::::::

۱-جمهوري اسلامي ايران
۲- روسيه ۳- كره شمالي۴- بلغارستان۵- بلا روس۶- چك۷- گرجستان۸- عراق۹- قزاقستان۱۰- مقدونيه۱۱- پرو ۱۲- اسلواكي ۱۳- تركمنستان ۱۴- اكراين ۱۵- آنگولا ۱۶- آذربايجان

در سال 1969 دفتر طراحي سوخو طراحي جنگنده دوربرد تك سرنشينه جديدي را آغاز كرد كه آن را (( تي 10 )) ناميد . مراحل طراحي و ساخت ، چنان به درازا كشيد كه اولين فروند از ده فروند پيش نمونه اوليه تي – 10 در 20 مه 1977 براي نخستين بار پرواز كرد. چون مطالعات رايانه اي نشان داد كه طرح جديد ، در مقايسه با رقيب غربي اش ، يعني اف-15 آمريكاي ، ويژگي هاي ضعيف تري دارد ، ميخائيل سيمونوف تصميم به تكرار مراحل طراحي گرفت . با حفظ بعضي از قسمتهاي نماي عمومي طرح ، بقيه قسمتها مجددا طراحي شد ، و هفتمين فروند پيش نمونه تي-10 با ساختار اصلاح شده اي در 20 آوريل 1981 پرواز كرد . ويژگي اين طرح اصلاح شده ، ناپايداري آئروديناميكي هواپيما بود كه با استفاده از سيستم كنترل پرواز با سيم مهار مي شد . پس از آزمايشهاي پروازي ، هواپيماي جديد را سوخو-27 ناميدند ، و از سال 1983 توليد آن را آغاز كردند .
شباهت ظاهري سوخو 27 با ميگ 29 نشان مي دهد كه هر دو گروه طراح ميگ و سوخو از يك برنامه مطالعات مركزي براي مقابله با جنگنده هاي نسل جديد آمريكايي بهره برده اند . پيش آمدگي ريشه بالها و وروديهاي بزرگ و دوبعدي هواي موتورهاي سوخو 27 بسيار شبيه ميگ 29 است ؛ ولي بلند تر بودن ارابه هاي فرود ، حمل تسليحات بيروني بيشتري را براي طرح سوخو ميسر مي سازد. سوخو 27 با وجود جثه نسبتا بزرگش به مدد سيستم كنترل پرواز با سيم ، عملكرد پروازي قوي و قدرت مانور بسيار زياد ( به ويژه در ارتفاع پايين ) دارد. ويكتور پوگاچف ، سرخلبان آزمايشي كارخانه سوخو ، با استفاده از قدرت مانور بسيار زياد سوخو 27 مانور جديدي را با نام كبري ( عكسهاي اين مانور در قسمت قبلي موجود مي باشد ) ابداع كرده است . در اين مانور پوگاچف با كاهش سرعت هواپيما ، زاويه پيچ آن را به حدود 130 درجه مي رساند ، و در شرايطي كه سرعت پيش روي هواپيما صفر مي شود و كمي به عقب مي لغزد با افزايش توان موتور ها آن را به وضعيت عادي باز مي گرداند( اين مانور فقط در مدل تك سرنشينه قابل استفاده مي باشد ).

مشخصات كلي :


نام غربي .................................................. ............................... فلانكر

كشور سازنده .................................................. ....................... اتحاد جماهير شوروي

شركت .................................................. ................................. سوخو

موتور .................................................. ................................... دو موتور توربو فن ساتورن / ليولكا ( اي . ال . 31 . اف )

طول هواپيما .................................................. ......................... 935/21 متر

ارتفاع .................................................. .................................... 935/5 متر

وزن (عادي) .................................................. .......................... 22000 كيلوگرم

وزن ( بيشترين )................................................. ...................... 30000 كيلوگرم

كشور هاي دارنده .................................................. ..................

جهوري اسلامي ايران / روسيه / چين / ويتنام/اكراين

انواع مدل .................................................. .............................. 8 مدل

Su-27 A \ Su-27 P \ Su-27 S \ Su-27 UB \ Su-27 LL-PS \ Su-27 K \ Su-27 KU \ Su-27 PU

قيمت .................................................. .................................... حداقل 40 ميليون دلار

مسلسل .................................................. ................................

30 mm DP GSh-301

انواع موشك هاي قابل استفاده ...............................................

4 AA R-27 (R-27R, R-27T, R-27TE)

6 AA R-73

AS




منبع: [برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]

سوخوی30 ام (Su-30M) یک جنگنده چندمنظوره ی دونفره است که به طور کامل با جنگنده ی لاکهید مارتین F-15E ایالات متحده برابری می کند. مدل MK نوع ویژه ی صادراتی این جنگنده است. سوخوی30 یک مدل توسعه یافته از خانواده ی جنگنده های موفق سوخوی27 (فلانکر) است که توسط دفتر طراحی سوخو در مسکو به انجام رسیده و به وسیله ی شرکت ایرکوت (IRKUT) تولید شده است.
در این جنگنده از ادوات آویونیک و سیستم های ناوبری مشابه استفاده شده در سوخوی37 جهت ایجاد برتری هوایی و مانورپذیری بالا استفاده شده است. این جنگنده به موشکهای هوا به زمین بسیار دقیق مجهز شده است که یک مدل از این موشکها بردی برابر 120 کیلومتر دارد!
نیروی هوایی هندوستان 40 فروند از این جنگنده را در سال 1996 سفارش داد سپس 10 فروند دیگر را نیز به سال 1998 بر آن افزود. به سال 2006 ، 18 فروند SU-30K به سطح تکنولوژیکی مدل MKI ارتقا داده شدند. اولین 10 فروند نمونه ی آماده شده ی از مدل MKI مجهز به سیستم تغییر بردار رانش (یعنی خروجی متغیر موتورها) و رادار بهبود یافته در سپتامبر 2002 آماده گشتند ولی مرحله نهایی تکامل این جنگنده تا سال 2004 به طول انجامید.
صنایع هوای فضای هندوستان (HAL) پس از اطمینان از کیفیت بی نظیر این جنگنده، قراردادی را با روسیه برای تولید (مونتاژ) 140 فروند از این هواپیما تحت نظارت شرکت سوخو در هندوستان بین سالهای 2003 تا 2017 به امضاء رساند. اولین نمونه ی مونتاژ شده در هندوستان در نوامبر 2004 به نیروی هوایی هند تحویل گشت.
تعداد 38 فروند SU-30MKK و 24 فروند مدل ناونشین SU-30MK2 که قابلیت تغییر بردار رانش ندارند، هم اکنون در نیروی هوایی چین مشغول خدمت می باشند.
در سال 2003 مالزی سفارش 18 فروند SU-30MKM را به روسیه داد که قرار است بین سالهای 2006 تا 2007 تحویل داده شوند. این در حالی است که کشور مالزی پیشتر جنگنده های F/A-18C از ایالات متحده دریافت کرده بود و پس از قیاس، جنگنده ی سوخوی30 را بسیار بالاتر تشخیص داد.

کابین خلبان
کابین خلبان دو نفره است. سیستم های آویونیک سوخوهای مخصوص نیروی هوایی هند (SU-30MKI) توسط شرکت RPKB ساخته شده اند. (Ramenskoye Design Bureau)



نمایشگرهای LCD درون کابین ساخت شرکت تالس (Thales) (همان ***تانت فرانسه= ***tant Avionique) هستند که شامل 7 نمایشگر LCD رنگی و یک نمایشگر سربالا (Head Up Display) مدل VEH3000 می باشند. شش نمایشگر 127 در 127 میلی متری و یک نمایشگر 152 در 152 میلی متر است. SU-30MKI همچنین یک مکان یاب جهانی با دقت بسیار بالا ساخت شرکت ساژم (SAGEM) فرانسه و یک مکان یاب لیزری دارد. در کابین عقب نیز، یک صفحه ی نمایش تک رنگ بزرگ جهت هدایت موشکهای هوا به زمین تعبیه شده است.

ZHUK-27


SU-30M یا با رادار بسیار قدرتمند N010 ZHUK-27 ساخت فازاترون مجهز می شود یا از رادار پالس – داپلر NIIP N011M بهره می برد.
در مدل SU-30MKI از رادار N011M استفاده شده است که می تواند همزمان تا 15 هدف هوایی را رهگیری کند. همچنین سنسورهایی برای کنترل فضای پشت هواپیما تعبیه شده و اطلاعات آن در صفحه ی رادار منعکس می شود.

N011M


تسلیحات
این جنگنده به توپ بسیار قدرتمند 30 میلی متری GSH-301 با 150 تیر فشنگ مجهز شده است.
در این جنگنده 12 مکان حمل تسلیحات پیش بینی شده است که می تواند تا میزان 8000 کیلوگرم مهمات را به همراه غلافهای هدایت لیزری و سیستم منحرف کننده ی موشکهای ضدهوایی حمل کند.

موشکهای هوا به هوا
SU-30M همانند مدل SU-30 می تواند هم زمان دو هدف هوایی را رهگیری کند. این جنگنده حداکثر تا 6 موشک هوا به هوای میان برد از نوع R-27RE (این موشک در ناتو به نام َAA-10C یا ALAMO-C شناخته می شود) می تواند حمل کند.
همچین موشکهای R27TE (نام ناتو = AA-10D یا ALAMO-D) و موشکهای ویمپل RVV-AE (نام ناتو = AA-12 ADDER) نیز از جمله ی تسلیحات است.

AA-12

در یک ماموریت رهگیری هوایی به طور معمول از دو موشک میان برد AA-10D و شش موشک بردکوتاه حرارت یاب از نوع ویمپل R-73E (نام ناتو = AA-11 یا ARCHER) استفاده می شود.

R-73


موشکهای هوا به زمین
این جنگنده یک سیستم با صفحه ی نمایش بزرگ هدایت موشکی دارد.
موشکهای هوا به زمین شامل چهار موشک ضدرادار، شش موشک بسیار دقیق هدایت لیزری یا شش موشک بردکوتاه هدایت تلویزیونی می شوند.
این هواپیما همچنین دارای جایگاه مخصوص پرتاب موشک دوربرد 120 کیلومتری نیز می باشد. برای پرتاب به سوی اهداف دور از موشکهای KH-29 (نام دیگر: AS-14) استفاده می شود که برای این مسافتهای دور همزمان از دو صفحه ی نمایش هدایتی استفاده می شود. این موشک بسیار قدرتمند دارای سرجنگی 317 کیلوگرمی می باشد.
از دیگر موشکهای دوربرد می توان به موشک KH-31A (نام دیگر: AS-17 یا Krypton) و موشک KH-59M (نام دیگر: AS-18 یا Kazoo) اشاره کرد.

جنگنده ی سوخوی30 چینی هنگام شلیک موشک KH-31A


KH-31A

برای ماموریتهای ضدکشتی از یک موشک مافوق صوت به نام Raduga 3M80E Moskit استفاده می شود.
موشک Moskit


سایر تسلیحات قابل حمل
از دیگر مهمات هوا به زمین این جنگنده می توان انواع بمب، راکت و غلافهای راکت انداز را نام برد.
همچنین این جنگنده می تواند بمب های AB-500 ، KAB-500KR و KAB-1500KR و راکتهای 80 میلی متری و 130 میلی متری و 250 میلی متری (موسوم به S-25) را حمل و پرتاب کند.

قابلیت عملیات ضدعمل الکترونیک
این جنگنده مجهز به یک رادار ضدعمل الکترونیک پیشرفته می باشد که توسط وزارت دفاع هند به اسرائیل سفارش داده شده و اکنون در هند ساخته می شود.

موتورها
SU-30MK به وسیله دو موتور ساخت ساترن AL-37FP با قابلیت تغییر بردار رانش (خروجی موتور تغییر جهت می تواند بدهد) به پرواز در می آید. این همان موتوری است که بر روی جنگنده ی سوخوی37 نیز نصب شده است.
سیستم هدایت و کنترل این جنگنده بر اساس محاسبات و کنترل سیستم بردار تغییر جهت هر موتور عمل می کند. خروجی های موتور تا 15 درجه در طرفین می توانند تغییر جهت دهند. در هنگام معیوب شدن این سیستم، خروجی های موتور توسط سیستم هیدرولیک هواپیما به حالت عادی بازگردانده می شوند.
این جنگنده به طور معمول 5090 کیلوگرم سوخت را در سه محل تعبیه شده در داخل بدنه ی هواپیما می تواند حمل کند که با احتساب مخازن سوخت خارجی این مقدار به عدد 9400 کیلوگرم می رسد.
این جنگنده همچنین مجهز به غلاف مخصوص سوختگیری هوایی است. برد عملیاتی این جنگنده تا 3000 کیلومتر است که با استفاده از امکان سوختگیری هوایی این مقدار به 5200 کیلومتر افزایش می یابد.

سیستم فرود
این جنگنده از سیستم هیدرولیکی برای جمع کردن سه چرخ هواپیما استفاده می کند که توسط شرکت Hydromash ساخته شده است. برای جلوگیری از داغ شدن چرخها پس از ترمز از یک سیستم خنک کننده الکتریکی استفاده می شود.
همچنین یک چتر ترمز برای کاهش سرعت هنگام فرود در انتهای بدنه تعبیه شده است.



داستان پرفراز و نشیب SU-30MKI در نیروی هوایی هند
جنگنده ی سوخوی30 نخستین بار برای تامین نیاز اتحاد شوروی پیشین تکمیل شد. اما به علت دارا بودن امکانات و طراحی فوق العاده با موفقیت تمام توانست به بازار هواپیماهای چندمنظوره دست یابد. (Multi Role)
با این وجود، نخستین مشتری این هواپیما، یعنی کشور هند دشواری های بسیاری با آن داشته است و تحویل این جنگنده به هند به علل عدم تکمیل طرح، تا به حال چندین بار به تعویق افتاده است.
هواپیمای سوخوی30 (فلانکر) در ابتدا Su-27PU نامیده می شد. این هواپیما از نمونه ی دوسرنشینه و آموزشی Su-27 به نام Su-27UB برگفته شده بود. نمونه ی اصلی Su-27 اگرچه تک سرنشینه بود، ولی برد و مداومت پروازی زیادی داشت که این مداومت پروازی در مدل دوسرنشینه Su-27UB به علت گنجایش کمتر مخازن سوخت، بسیار کمتر بود ولی مدل UB بازهم یک هواپیمای دوربرد به شمار می آمد. در سال 1985، Su-27UB وارد خط تولید شد و در همین سال نیز کار روی تغییر آن به یک جنگنده ی بسیار دوربرد آغاز شد.
برنامه ی Su-27UB در سال 1986 آغاز شد. باید برد Su-27UB با سوختگیری هوایی باز هم بیشتر می شد تا این جنگنده بتواند در اعماق خاک اروپای غربی به عملیات بپرازد. بنابراین یک غلاف سوختگیری هوایی در سمت چپ بدنه نصب شد. با اضافه شدن این غلاف، سیستم جستجوگر Infrared یا IRST (سیستمی که بدون رادار و با استفاده از حرارت موتور هواپیمای دشمن، آن را رهگیری می کند) به سمت راست هواپیما منتقل شد و با این کار زاویه ی دید بهتری نیز برای خلبان ایجاد شد.
دومین نمونه ی Su-27UB به عنوان نخستین جنگنده ی عملیاتی رهگیر و دوربرد و با نام Su-27PU استفاده شد. در جریان یکی از پروازهای آزمایشی دوربرد، این هواپیما در مدت 15 ساعت و 24 دقیقه، مسیر 13440 کیلومتری بین مسکو و کامسامولسک را با انجام 4 سوختگیری هوایی پیمود و دوباره به پایگاه خود بازگشت.
آزمایشها بسیار موفقیت آمیز بودند و نشان دادند که Su-27 باید توانایی انجام پروازهای دوربردتر نیز داشته باشد. بنابراین باید به سیستم های آویونیک دوربرد بسیار دقیق و مطمئن و راحتی خلبان توجه بیشتری می شد.
بدین ترتیب تغییرات دیگری نیز در دو پیش نمونه ی Su-27PU داده شد. تقویت بخش مرکزی و سیستم لندینگ (ارابه ی فرود) برای تحمل وزن برخاست بیشتر از جمله تغییراتی بود که ناشی از حمل سوخت بیشتر ناشی شده بود. در پایان پروژه ی تکمیل مدل UB در 31 دسامبر 1989، نخستین پرواز خود را با ترکیب و تغییرات جدید انجام داد.
به دنبال پایان آزمایشها در کارخانه و سفارش این نمونه به وسیله نیروی هوایی هند، هردو Su-27PU به مرکز پژوهشهای پروازی روسیه تحویل شدند. نخستین هواپیمای تولید شده در 14 آوریل 1992 اولین پرواز خود را انجام داد. این هواپیما به همراه دومین نمونه ی تولیدی Su-27PU برای انجام آزمایشات بیشتر در کارخانه و نیروی هوایی هند استفاده شدند. در آن زمان این دو هواپیما سیستم های جنگ افزاری نداشتند اما توانایی سوختگیری هوایی و تجهیزات هدایت و آویونیک دوربرد و دقیق خود را حفظ کرده بودند و با رنگهای سفید، قرمز و آبی دوباره رنگ آمیزی شده بودند.

این هواپیماها با عنوان Su-27PUD به گروه آکروباتیک خلبانان آزمایشگر در ژوکوفسکی تحویل داده شدند. در بین سالهای 1992 تا 1998 تنها تعداد انگشت شماری از این هواپیما ساخته شد.
سوخوی به امید این که سرمایه گذاری روی یک هواپیمای جدید، آسانتر صورت می گیرد، این سوخوی27 جدید را Su-30 نامید اما مشتری اصلی با این طرح موافقت نکرد و به زودی سرمایه گذاری روی این طرح قطع شد. بنابراین تنها 5 فروند PU به هند تحویل داده شدند و 8 فروند دیگر به دلیل نبود سرمایه جهت تکمیل، در کارخانه متروک ماندند. این شکست سنگین، سوخوی را ناامید نکرد و این شرکت به بازاریابی برای این هواپیما جهت مشتریان جدید پرداخت و آن را Su-30K نامید.
سوخوی در عین حال که مدل Su-27PU را تکمیل می کرد، یک نمونه ی تک سرنشین با نام Su-27P نیز طراحی کرد و ساخت. سیستم های این نمونه نیز همانند Su-27PU بود. اما تک سرنشین بودن آن سبب شد که بهره برداری کامل از مداومت پروازی بالای این هواپیما غیرممکن شود و این نمونه به هیچ یک از مشتریان ارائه نشد. البته دو فروند از این نمونه به گروه خلبانان آزمایشگر موسسه پروازی گروموف تحویل شد و با نام Su-27PD به Su-30 های قبلی این گروه پیوستند. با پیش بینی نیاز اندونزی، یک نمونه ی تک سرنشینه ی دیگر به عنوان اثبات گر تکنولوژی بالای سوخوی27 به نام Su-30KI ساخته شد.
از آنجا که برای هواپیمای دوسرنشینه و رهگیر Su-30KI مشتری پیدا نشد، سوخوی توانایی هوا به زمین محدودی به آن افزود و Su-30M (در این حالت M مخفف کلمه ی Multipurpose است) را تولید کرد. این نمونه با نام گذاری مجدد به نام Su-30MK فقط برای ارائه به مشتریان خارجی در نظر گرفته شد.

سوخوی در نمایش این جنگنده – بمب افکن درنگ نکرد و آن را با جنگ افزارهای نمایشی در نمایشگاه هوایی پاریس در سال 1993 به نمایش گذاشت. با وجود رنگ آمیزی زیبا و خوشبینی مقامات سوخوی به فروش بالای این جنگنده، پس از مدتی کارشناسان و مقامات رسمی نمایشگاه متوجه شدند که این هواپیما یک فروند Su-27UB با کابین بدون تغییر بوده است! با وجود اینکه گفته می شود Su-27PU پیش نمونه و الگوی ساخت Su-30MK بوده است، اما به نظر می رسد که این هواپیما در آن زمان وجود خارجی نداشته است!
در سال 1994 با تغییر یک فروند از هواپیماهای Su-30 ، تکنولوژی بالای این جنگنده به نمایش درآمد. این هواپیما دارای غلاف سوختگیری هوایی، سیستم های جهت مداومت پروازی طولانی تر و تجهیزات آویونیک دوربردتر بود. اما هنوز فاقد سنسورهای لازم برای شناسایی اهداف زمینی و حمله به آنها بود و صفحات نمایشی LCD نداشت. این هواپیما برای شرکت در یک نمایش مهم در کشور شیلی، سراسر اقیانوس آتلانتیک را بدون سوختگیری هوایی! پیمود و پس از آن در نمایشگاه سال 1994 برلین و سپس در نمایشگاه فارنبرو شرکت کرد.
Su-30MK با جگ افزارهای هوا به زمین نمایشی در این نمایشگاهها شرکت کرد و نمایشهای آن بسیار مورد توجه قرار گرفت. احتمال می رود علاقه ی هند نیز از نمایشهای همان سال سرچشمه گرفته باشد.
نیروی هوایی هند (IAF) به منظور تکمیل و جایگزینی جنگنده های قدیمی خود نظیر میگ21 و میگ27 همواره از مشتریان خوب جنگنده های روسی بوده است. پیشتر از این، صنایع هوافضای هند تحت لیسانس شرکت میگویان گیرویچ، هواپیماهای میگ21 و میگ27 را تحت لیسانس تولید (مونتاژ) کرده بود. در آن زمان قرار بود جنگنده های MiG-29A جایگزین میگهای21 و فرسوده ی ناوگان هوایی هند شوند و شمار زیادی از این میگهای29 در هند مونتاژ شوند. با این وجود، هنوز درباره ی توانایی رزمی مدل A این جنگنده نکات مبهم و تردیدهای زیادی وجود داشت به خصوص پس از جنگ خلیج فارس و نبرد بالکان، توانایی هایی میگ29 بسیار مورد تردید قرار گرفته بود. هند به یک جنگنده ی چندمنظوره با توانایی حمل مهمات و برد پروازی زیاد نیاز داشت که این امر به هیچ وجه از پس جنگنده ی ضعیف MiG-29A بر نمی آمد. برخی از مقامات نیروی هوایی هند بر این عقیده بودند که به جای مدل A مدل MiG-29M خریداری شود که توانایی خوبی در Ground Attack دارد و سوختگیری هوایی نیز در آن پیش بینی شده است. اما مقامات عالیرتبه ی هند با این خرید موافقت نکردند (شاید دلائل سیاسی وجود داشت) افزون بر این، با توجه به سیاست سازمان صادرات جنگ افزار روسیه، پشتیبانی و خدمات خوب و مناسبی از میگ29 صورت نمی گرفت (؟) و این موضوع در اعتبار دفتر طراحی میگ تاثیر بسیار منفی گذاشته بود. بدین ترتیب هندی ها احساس کردند Su-30MK می تواند جانشین خوبی برای MiG-29M باشد. از سوی دیگر با توجه به اینکه سوخوی30 از همان نوع رادار سوخوی27 استفاده می کرد که برای هدایت مهمات هوا به زمین خود از سنسورهای ناشناخته ای استفاده می کرد این عقیده به وجود آمد که سیستم های هدایت تلویزیونی و هدایت راداری این جنگنده از MiG-29M ضعیف تر است. همچنین در نیروی هوایی با سابقه ای از جنگنده های دو نفره داشتند، دید مثبتی به این جنگنده وجود نداشت.
اما سوخوی از سفارش هند برای خرید سوخوی30 تقریبن مطمئن شده بود به خصوص که پیشتر از این نیروی هوایی هند جنگنده ی Su-27IB را جایگزین سوخو24 های قدیمی و ضعیف خود کرده بود. با ادعای شرکت سوخوی مبنی بر توانایی های فوق العاده ی سوخوی30 ، علاقه ی هندی ها به سوخوی30 بازهم بیشتر شد.
بالاخره در 30 نوامبر 1996 قرارداد 8/1 میلیارد دلاری برای خرید 40 فروند Su-30MK امضاء شد. در ضمن این قرارداد سوخوی متعهد شد این جنگنده ها را همگی با استاندارد ثابت MKI تحویل دهد. قرار شد نخستین گروه هواپیماهای تحویلی به هند از نوع Su-27K باشند که Su-30MK-I (سری 1) نیز نامیده می شوند و این گروه نخست از سوخوها برای آموزش و آشناسازی خلبانان هندی از مارس 1997 به کار گرفته شوند. به دنبال تحویل این نمونه های اولیه، 8 فروند از نمونه ی Su-30MK-II (سری 2) نیز در سال 1998 مجهز به سیستم های الکترونیکی ساخت ***tant Avionique فرانسه تحویل شدند. سیستم فرانسوی شامل LCD های رنگی، سیستم GPS ، تجهیزات ضدعمل الکترونیک ساخت اسرائیل و سیستم هدفگیری تصویری بسیار دقیق و یک گیرنده ی و هشداردهنده ی راداری بود که به خلبان اطلاع می داد توسط رادار دشمن مورد رهگیری قرار گرفته یا موشکی بر روی جنگنده قفل شده است. قرار شد که 12 فروند دیگر Su-30MK-III (سری 3) در سال 1999 و آخرین گروه 12 فروندی دیگر یعنی Su-30MK-IV (سری 4) با موتورهای بسیار پیشرفته ی تغییر دهنده خروجی AL-37FP در سال 2000 تحویل شوند.

سیستم تغییر دهنده ی خروجی موتورها در این شکل به خوبی معلوم است:


بدین ترتیب در مارس 1997 هند چهار فروند Su-30MKI دریافت کرد. ولی بسیاری از متخصصین هندی عقیده داشتند که این هواپیما تفاوتی چندانی با مدل Su-27UB ندارد.


عملیاتی شدن Su-30MKI در هند
پس از مونتاژ اولیه در هند، نخستین اسکادران این هواپیماها در نیروی هوایی هند در 11 ژوئن 1997 وارد خدمت شدند. در مارس 1998 این هواپیماها با شرکت در یک تمرین سخت و مهم با بمب های سقوط آزاد (غیرهدایت شوند) به 11 هدف حمله کردند.

نیروی هوایی هند این توانایی را ناشی از تکنولوژی پیشرفته ی سوخوی30 می دانست ولی ناظران بی طرف نظامی، تنها توانایی خلبانان هندی را در این امر موثر می دانستند.
و اما تحویل گروه 8 فروندی سری دوم در سال 1998 به دلیل آزمایشات هسته ای هند از طرف روسیه معلق ماند. ولی برخی ناظران نظامی دلیل این تاخیر را ناتوانی نیروی هوایی هند در تکمیل سیستم های الکترونیک پروازی مناسب برای این هواپیما دانسته اند. زیرا بر پایه ی قرارداد فی مابین هند و روسیه، سازمان پژوهش و توسعه ی دفاعی هند مامور تکمیل سیستم های کامپیوتری و الکترونیکی این هواپیما شده بود که در عمل به دلیل ناتوانی تکنولوژیکی هیچگاه موفق به اینکار نشد و نهایتن یک سیستم جایگزین از روسیه خریداری و نصب شد.
همچنین نصب سیستم هدآپ (نمایشگر سربالا که اطلاعات پروازی را روی شیشه جلوی خلبان منعکس می کند) و همچنین سایر سیستم ها نظیر GPS ، سیستم های ناوبری دقیق، سیستم های ضدعمل الکترونیک، سیستم غلاف سوختگیری هوایی و . . . تا پایان سال 1998 به تعویق افتاد. هرچند وزیر دفاع هند این تعویق ها را به دشواری های موجود در زمینه اجازه ی واردات این گونه ادوات حساس از کشورهای غربی اعلام کرد.
در سال 1999 تعداد درخواستی هند از روسیه از 8 فروند به 18 فروند افزایش یافت که با توجه به تاخیرهای ایجاد شده بسیاری از مقامات هندی این موضوع را توجیه ناپذیر می دانستند.
در 28 دسامبر 2000 قراردادی برای تولید 140 فروند Su-30MKI با موتورهای تغییر دهنده ی خروجی AL-31FP در مدت 17 سال و نرخ تولیدی حدود 10 تا 12 فروند در سال با روسیه به امضاء رسید. ضمنن هند حق صادرات این جنگنده را نداشت اما به دلیل مشارکت مالی در تولید این جنگنده این اجازه را یافت تا سوخوی بدون هماهنگی هند اقدام به فروش این جنگنده به کشور دیگری نکند و در صورت فروش به کشور ثالث، هند در تولید آن مشارکت داشته باشد.
بدین ترتیب نیروی هوایی هند تاسیساتی را با سرمایه گذاری 160 میلیون دلاری تاسیس کرد تا این جنگنده ها در آنجا مونتاژ شوند و در کل، محاسبات نشان داد که این مونتاژ حدود 10 درصد از قیمت تمام شده ی هر سوخوی30 را می کاهد.
در سال 2000 دو فروند آواکس روسی A-50 با خدمه ی مجرب روسی به همراه یک اسکادران از سوخوهای هندی به کار گرفته شدند و ضمن این آزمایش مشخص گردید که توان رهگیری این هواپیما بدین ترکیب بسیار افزایش می یابد اما فرمانده نیروی هوایی هند با خرید A-50 مخالفت کرد و به جای آن خرید هواپیمای پیش اخطار فالکن ساخت اسرائیل را در نظر گرفت. فالکن اسرائیلی اکنون به نام کندر و برپایه ی هواپیمای ایلیوشین76 روسی برای نیروی هوایی هند ساخته می شود.

A-50 روسی

مخالفان هندی به بهانه ی اینکه این هواپیما بیش از حد پرهزینه و برد آن بیش از اندازه ی مورد نیاز هند است! به مخالفت با برنامه ی ساخت این هواپیما در هند پرداختند. ولی فرمانده ستاد هوایی هند در دفاع عنوان کرد که این جنگنده افتخار نیروی هوایی هند است.
در برنامه ی رهگیری و شکار هوایی این جنگنده در نیروی هوایی هند، این جنگنده با چهار موشک دوربرد RVV-AE و چهار موشک بردکوتاه AA-11 تجهیز می شود. هرچند عنوان می شود که موشک RVV-AE هنوز عملیاتی نیست و بر روی هیچ جنگنده ای نصب نشده است.
طبق آزمایشات خلبانان آزمایشگر نیروی هوایی هند، برد رادار این جنگنده 300 کیلومتر اعلام شد! که از برد رادار تمام جنگنده های غربی (منجمله رپتر و نایت هاوک) بسیار بیشتر است و می تواند به عنوان یک پیش اخطار آواکس، انجام وظیفه نماید.
همچنین یک خلبان آزمایشگر هندی دیگر نیز ادعا کرد که تنها با 40 فروند از این هواپیما می توان تمام 700 فروند هواپیمای دیگر نیروی هوایی هند را در نبرد هوایی به راحتی نابود کرد.
یک خلبان میگ29 هندی نیز دو نفره بودن سوخوی30 و حمل همزمان 12 موشک هوا به هوا را یک امتیاز بزرگ می داند که این امر (دو نفره بودن) از درگیری ذهنی شدید خلبان هنگام نبرد می کاهد هرچند ابعاد بزرگ این جنگنده، شناسایی جشمی و راداری آن را آسان می سازد.


استاندارد روسی MKI
تکمیل استاندارد MKI با مشکلات فراوانی همراه بود. پیش نمونه ی Su-30MKI با بکار گیری موتورهای تغییر دهنده ی خروجی AL-31FP و سیستم های الکترونیک روسی و رادار جدید فازاترون بر روی یک Su-27PU شکل گرفت و اولین پرواز خود را در یکم ژوئیه ی 1997 انجام داد. دومین پیش نمونه ی Su-30MKI روسی نیز در 23 آوریل 1998 پرواز کرد اما در جریان نمایش هوایی پاریس به سال 1999 ، کنترل هواپیما بر هم خورد و خلبانان مجبور به اجکت شدند.


گفته می شود نخستین مدل عملیاتی هندی Su-30MKI اولین پروازش را در 23 سپتامبر سال 2000 انجام داده است. این نخستین پرواز Su-30MKI هندی بود که دارای سیستم های الکترونیک پروازی ساخت فرانسه، روسیه، اسرائیل و . . . بود!
دومین پیش نمونه ی هندی Su-30MKI ستاره ی نمایشگاه هوایی سال 2001 هلند شد. این اولین نمایش پروازی جنگنده ی استاندارد و تکمیل شده ی Su-30MKI هندی بود. در جریان این نمایشگاه، فرمانده نیروی هوایی هند با آن پروازی نمایشی انجام داد و سپس در مصاحبه با خبرنگاران آن را بسیار تحسین نمود.

امروزه انتظار می رود 50 فروند نمونه ی کامل و استاندارد شده ی Su-30MKI در نیروی هوایی هند مشغول خدمت باشند که بدین ترتیب رقیب نیروی هوایی هند یعنی پاکستان هیچ توانی برای روبه رو شدن با نیروی هوایی هند ندارد و از قبل شکست خورده به حساب می آید.
اکنون گفته می شود هند در حال ارتقا این هواپیماست که گاهن با نام Su-35UB یا Su-37VB از آن یاد می شود.
همکاری روسیه و هند، نمونه ی بسیار خوبی برای دست یابی کشورهای جهان سوم به جنگنده های پیشرفته و نسل پنجم محسوب می شود. چنین همکاری مشترکی، انبوهی از تجارب گرانبها را در اختیار نیروی هوایی ضعیف هند قرار داد.



مشخصات کلی
کشور سازنده: روسیه
شرکت سازنده: سوخوی
قیمت: 35 میلیون دلار آمریکا
هواپیماهای معادل: سوخوی34 ، سوخوی33 ، سوخوی37، F-15E و F-14D
طول بدنه: 94/21 متر
ارتفاع از سطح زمین: 36/6 متر
وزن خالص: 17700 کیلوگرم
وزن نرمال: 25670 کیلوگرم
حداکثر وزن: 34000 کیلوگرم
حداکثر وزن مهمات قابل بارگذاری: 8000 کیلوگرم
وزن نرمال بارگذاری: 1400 کیلوگرم
حجم سوخت: حداکثر 5090 کیلوگرم در مخازن داخلی
حجم کلی سوخت: 9400 کیلوگرم
موتور: دو موتور توربوفن AL-31
سرعت نرمال: 1380 کیلومتر بر ساعت
حداکثر سرعت: 2125 کیلومتر بر ساعت (3/2 ماخ در ارتفاع 10000 فوتی)
درجه ی اوج گیری: 230 متر بر ثانیه
برد عملیاتی: 3000 کیلومتر
حداکثر برد با سوختگیری هوایی: 5200 کیلومتر
حداکثر برد عبوری: 6990 کیلومتر
مسافت لازم جهت برخاست: 550 متر
مسافت لازم جهت فرود: 670 متر
حداکثر شتاب g قابل تحمل: 9+

در خلال آخرين سالهاي جنگ سرد، نيروي هوائي شوروي تركيبي از جنگنده هاي بازدارنده و ضربتي را به خدمت گرفت كه ميتوان به Sukhoi Su-24 Fencer نمونه ساخت شوروي و كوچكترF-111 و تكميل شده Su-17 Fitter كه خود برگرفته از Su-7بود،‌ MiG-23BM و MiG-27 كه هردو نمونه برگرفته از MiG-23 بودند اشاره كرد. دكترين شوروي در خلال اين سالها به شدت توسط جنگنده هاي پرشمار جديد و نوپاي آمريكا و ناتو خصوصا توسط اسكادرانهاي F-15 و F-16 به چالش كشيده شده بود . فقط در صورتيكه جنگنده هاي خط مقدم شوروي از قبيل MiG-29 و Su-27 پيروز نبردهاي هوائي ميشدند اين امكان به جنگنده هاي ضربتي با مانور كمتر مانند Su-24, Su-17, MiG-23BM و MiG-27 داده ميشد تا سالم از مهلكه عبور كرده و به اهداف خود حمله كنند. اين خود دليل آشكاري بود براي طراحان شوروي تا به فكر جايگزيني جنگنده هاي ضربتي خود با نسل جديدي كه قابليت بقاء و توان عبور در هنگام روياروئي نزديك با F-16 و به ويژه با F-15 را داشته باشند بيفتند. طراحان شوروي از ايده به كارگرفته شده در طراحي كاكپيت Su-24 به صورت صندليهاي Side by Side بسيار راضي بودند. آنها معتقد بودند كه اينگونه طراحي، فشار كاري زيادي را كه در ماموريتهاي طولاني مدت ضربتي به خلبانان وارد ميشود را كاهش داده و باعث افزايش پايداري و كارائي در نقشهاي ضربتي ميگردد.
ايده طراحي Su-27IB به عنوان جايگزيني براي Su-24 در سال 1983 پديدار گشت و تغييرات در نظرگرفته شده شامل: كاكپيت side-by-side با محيط (به طور محسوس) بزرگتر و بيشتر شبيه به يك بمب افكن بزرگتر، تغيير شكل و طراحي مجدد در قسمت جلوئي بدنه هواپيما و بزرگ تر شدن اين قسمت بود. هدف اساسي از طراحي جديد، فراهم آوردن ارگونوميك بهتر براي پروازهاي طولاني، پايداري و دوام بالا، فراهم آوري امكانات رفاهي بيشتر براي خدمه پرواز ازقبيل: دستشوئي / آشپزخانه كوچك جهت فراهم ساختن غذاي گرم/ مكاني جهت استراحت خلبانان و صرفه جوئي در به كارگيري از سيستمهاي نمايشگر پروازي در دو كابين مجزا (به صورت پشت سر هم) و در نتيجه پائين آوردن هزينه توليد. خدمه پرواز به راحتي ميتوانند براي رفع خستگي در كاكپيت بايستند، خستگي عضلات خود را رفع كنند، در فضاي وسيع كاكپيت دراز كشيده و استراحت كنند و در صورت نياز از آشپزخانه جهت گرم كردن غذا استفاده كنند. همچنين براي رفاه بيشتر خلبانان در پروازهاي طولاني دستشوئي در كاكپيت نصب گرديده است. از نكات جالب توجه در طراحي جديد، به كارگيري كابين (به طور كامل) تحت فشار بود كه اين امر باعث عدم به كارگيري ماسك در حين پرواز توسط خدمه ميشد ( مگر در شرايط اضطراري و مانورها). درست مشابه با Su-25 Frogfoot ، كاكپيت Su-34 مجهز به پوشش حفاظتي با ضخامت 17 ميليمتر است تا خدمه پروازي و سيستمهاي آويونيك را در برابر تركش موشكها و گلوله ها محافظت نمايد.

دسترسي خدمه به كابين به راحتي از طريق يك نبردبان مستقر در چرخ جلوئي امكان پذير و صندلي خدمه از نوع K-36DM با امكان عمل در شرايط صفر-صفر بود. همچنين سطوح آئروديناميكي تثبيت كننده پرواز نيز از زير بدنه حذف گرديدند. اولين پيش نمونه آزمايشي با نام T-10V-1 و با ماموريت ضربه زدن به عمق اهداف دشمن اولين پرواز خود را در 13 April 1990 به انجام رساند. در اين پرواز خلبانان آزمايشگر عبارت بودند از: ايگور وتينتسيف و يوگني رونوف. T-10V-1 از كاناردهاي Su-30/Su-33 'Flanker-D'/Su-35 'Flanker-F' به جهت افزايش مانور، كاهش نيروي پسا و بهبود شرايط پرواز در ارتفاع پائين بهره ميبرد. جنگنده جديد بسياري از ديگر قسمتهاي بدنه اش با خانواده بزرگ زير مجموعه Su-27 يكسان بود. از جمله بال،‌ دم و موتورها. حجم داخلي 30 درصد نسبت به Su-27 افزايش پيدا كرده بود. آيا اين همه نوآوري لازم بود؟ سيمونوف پاسخ ميدهد كه بلي. پيش نمونه آزمايشي Su-27UB به فرماندهي نيكولاي سادونيكوف پرواز آزمايشي را از مسكو تا اخوتسك به صورت رفت و برگشت انجام داد. هواپيماي او 16 ساعت در پرواز بود و در اين مدت 4 بار سوخگيري هوائي با تانكرهاي نيروي هوائي داشت، تمام سيستمها بدون كوچكترين مشكلي كار ميكردند اما چهره به رنگ خاكستري درآمده خلبان آن هنگام پائين آمدن از كاكپيت تنگ مركب خود گواه اين بود كه او بسيار خسته است. آنها به نظر نميرسيدند كه توانائي درگيري با دشمن را بعد از اين پرواز طولاني داشته باشند.
بخش مركزي داخلي جهت همسازي با حداكثر وزن 45 تن تقويت گرديد. چيزي در حدود 28 تن بيشتر نسبت به Su-27. ميخائيل سيمونف سرپرست پروژه Su-34: حداكثر وزن بارگيري شده Su-34 به رقم قابل توجه 45.1 تن بالغ ميشود كه قابل مقايسه با تانكهاي T-90S و T-80U است! قابلت مانور و قدرت خوفناك Su-34 نام ديگري به غير از تانك پرنده را به ذهن خطور نميدهد. Su-34 داراي حداكثر سرعت 1.8 ماخ ميباشد كه در حقيقت از Su-30 كمتر است. اين موضوع (شايد) حيرت انگيزي نيست زيرا Su-34 براي حمله به جنگنده هاي دشمن و ماموريتهاي بازدارندگي هوائي طراحي نشده است. در صنايع هوائي سرعت زياد و قيمت زياد همواره دست به دست ميشود. يك جنگنده با امكان سرعت زياد نياز به سوخت و تجهيزات اضافه دارد، از جمله تجهيزات سوختگيري هوائي. در نتيجه قيمت بيشتري را كارخانه سازنده و مشتري متحمل خواهند شد. Su-34 براي حمل مهمات زياد براي اهداف از قبل تعيين شده، نابودي دقيق اهداف و عمليات گريز موفقيت آميز و درامان ماندن از شكاريهاي رهگير دشمن طراحي گرديده. 2 دستگاه موتور پرتوان AL-31FM1 ساخته شده توسط شركت معروف ساليوت با توان توليد كششي بالغ بر 13.5 تن قدرت بسيار مناسبي را به اين جنگنده نوظهور ميبخشند.همچنين از بنا به گفته يوري يليسيف، CEO شركت ساليوت، طول عمر و زمان سرويس دوره اي موتورها به ميزان قابل توجهي افزايش پيدا كرده است. در نتيجه Su-34 به اندازه كافي سريع است كه ماموريت خود را به انجام برساند. اين يك موفقيت قابل توجه براي هواپيماهائي در اين كلاس به حساب ميايد.

Su-34 مجهز به سيستم سوختگيري هوائي و سيستم كارامد و به كارگرفته شده در Su-24 به نام Sakhalin UPAZ-1A است كه امكان ايفاي نقش تانكر سوخت رسان را به جنگنده هاي ديگر فراهم ميسازد. بنا به اظهارات سيمونوف، يك هواپيماي جنگي در شرق دور روسيه گاها 7 روز طول ميكشد تا به تاجيكستان برسد! به خاطر اينكه فرودگاههاي بين راه بيشتر اوقات به خاطر شرايط بد جوي تعطيل ميشوند، سوخت به موقع تحويل نميشود و خلبانان زمان كافي براي استراحت ندارند، اما خدمه Su-34 هيچكدام از مشكلات نامبرده شده را ندارند.

ديگر امكانات Su-34 شامل رادار آفندي آرايه فازي multimode ، سيستم هدفيابي داخلي IRST/TV/laser نگاه به جلو، سيستم كنترل آتش و رادار هشدار دهنده انتهاي هواپيما و سيستم دفاعي داخلي jammer. طراحي رادار به عهده Leninetz و توسعه سيستمهاي الكترواپتيكي به عهده Ural و Geofyzika گذاشته شد. Su-27IB مجهز به سيستمهاي تسليحاتي ديجيتالي بسيار پيشرفته بود از جمله بكارگيري نمايشگرهاي شيشه اي در سطحي وسيع. اين گونه تقليد ، دو دهه قبل در F-111D هاي آمريكائي مشاهده شده بود. گستره وسيعي ازتسليحات شمال بمبهاي هدايت شونده و سقوط آزاد، راكتها و موشكهاي هوا به زمين و موشكهاي هدايت شونده هوا به هوا براي Su-34 پيش بيني شده از جمله: Kh-29 و S-25LD مشابه ماوريك، بمب هوشمند الكترواپتيكال KAB-500Kr ،‌ بمب هدايت ليزري KAB-500L ، بمب الكترواپتيكال/ ديتالينك KAB-1500TK مشابه GBU-15 ، موشكهاي دورايستاي Kh-59 مشابه AGM-142، موشكهاي ضد كشتي Kh-31 و Kh-35 و همچنين موشكهاي ضد رادار Kh-31R . غلافهاي راكت B-8M1 براي راكتهاي S-8 و غلافهاي راكت B-13L براي راكتهاي S-13 جهت ماموريتهاي پشتيباني نزديك استفاده ميشود. تسليحات دفاعي شامل توپ 30 ميليمتري GSh-301 ، موشكهاي هوا به هواي R-73 Archer WVR و موشكهاي هوا به هواي R-27 BVR ميباشد. Su-34 حداكثر توان حمل 8 تن مهمات را داراست و داراي 12 مقر حمل سلاح و تجهيزات ميباشد.
همانگونه كه ذكر گرديد اولين پيش نمونه آزمايش با نام T-10V-1 در آوريل 1990 به پرواز درآمد و در طي ماههاي بعد به انجام تمرين سوختگيري هوائي دست زد . اين نمونه در سال 1992 براي اولين بار به معرض نمايش عمومي درآمد. دومين پيش نمونه آزمايشي با نام T-10V-2 در سال 1993 با به كارگيري بالهاي Su-35 همراه مقرهاي اضافه، مخازن سوخت داخلي وسيعتر و برامدگي انتهاي بدنه طويلتر و ارابه هاي دوگانه پشت سرهم ساخته شد. نمونه T-10V5 در اوايل سال 1994 پرواز كرد و به Su-34 تغيير نام داده شد. بازي با كلمات در جهت نشان دادن جانشيني براي Su-24. اين پيش نمونه آزمايش با رنگ استتار غير معمول سبز/ آبي و با نام 'Su-32FN' در نمايشگاه هوائي 1995 پاريس با ماموريت جنگنده ضربتي و گشت دريائي به نمايش درآمد (F= Fighter , N= Navy). دو فروند Su-34 ديگر در سالهاي 1996 و 97 توليد شدند و در نمايشگاه هوائي 1997 پاريس با مجددا نام 'Su-32FN' به نمايش درآمدند. در نمايشگاه هوائي ماكس 1999 نام اين جنگنده ها به Su-34MF تغيير پيدا كرد (MF for MnogoFunksionalniy, multi-function).
به دليل شباهت زياد قسمت دماغه Su-34 با پلاتي پوس، كه به نوعي يادآور SR-71 ميباشد نام Platypus بر روي آن گذاشته شد در حاليكه ناتو نام Fullback را برگزيده بود. درحاليكه Su-32FN و Su-32MF/34 اساسا از لحاظ بدنه برگرفته از T-10V-5 ميباشند اما بنا به گزارش برخي منابع تفاوتهاي زيادي در نوع ماموريتها و آوينيك دارند و بايد به طور جداگانه مورد بررسي قرار گيرند.

در يك مقايسه بين بدنه Su-32/34 با رقباي غربي،‌ Su-32/34 با 12 تن سوخت داخلي بين Boeing F-15E و F-111 از لحاظ شعاع رزمي و ميزان مهمات بارگيري شده قرار ميگيرد، همچنين ميزان چالاكي آن از F-15E كمتر اما از F-111 بيشتر و حداكثر سرعت آن از هر دو نمونه آمريكائي كمتر است اما مشابه هر دو نمونه آمريكائي داراي قابليتهاي فراوان جهت نفوذ در ارتفاع پست به مناطق حساس دشمن ( توسط رادار تعقيب عوارض زميني TFR) ميباشد. بر خلاف F-15E با غلاف LANTIRN TFR و F-111 با سيستم APQ-171 TFR، جنگنده Su-32/34 از يك رادار آرايه فازي با قابليت TFR استفاده ميبرد كه اين ايده اولين بار فقط در رادار فازي APQ-164 در B-1B بكار گرفته شده بود. ماموريتهاي اصلي جنگنده چند منظوره Su-32MF/Su-34 نفوذ به عمق مراكز حساس دشمن (در فواصل دور) و بمباران دقيق اهداف ، ايفاي نقش بازدارندگي در ميدان نبرد، پشتيباني نزديك هوائي است كه در حال حاضر اين ماموريتها را براي روسيه Su-24 و F-15E براي آمريكا و F-111براي استراليا انجام ميدهند. سيمونف در اين باره ميگويد: Su-34 قادر است با موشكهاي هدف ياب زير صوت و مافوق صوت و بمبهاي هدايت شونده، اهداف مستحكم و به خوبي استتار شده را تا فواصل 250 كيلومتر نابود سازد. كارخانه سازنده Su-34 مدعي شده است كه Su-34 براي پيروزي در درگيريهاي هوائي با F-15, F/A-18 ، Eurofighter Typhoon طراحي شده است، به نظر ميرسد روسها در حال برطرف كردن ضعف بزرگ جنگنده هاي ضربتي خود كه همانا نداشتن توان كافي و درماندن در نبردهاي هوائي است ميباشند ( Su-7/17/24، Mig-27). روسها ادعا ميكنند كه رادار آرايه فازي Leninets V-004 آنها بسيار مشابه با رادار APQ-164 است و توان توليد 15 را داراست. همچنين Su-34 در برامدگي طويل انتهائي بدنه خود مجهز به رادار ديد- عقب V005 ميباشد كه فضاي پشت سر هواپيما را بو خوبي پوشش ميدهد.
بنا به گفته روسها. برد رادار Su-34 براي اهداف بزرگ سطحي بين 200 تا 250 كيلومتر، امكانات نقشه برداري زميني 150 كيلومتر،‌براي اهداف هوائي 90 كيلومتر است. سيستم ناوبري داخلي بوسيله يك دريافت كننده GNSS (گلوناس) همراهي ميشود. Su-32/34 مجهز به يك پنل عايق بزرگ مدور در بالاي بدنه خود ميباشد كه فقط از نظر مكان و ابعاد ميتواند يك آنتن ارتباطات ماهواره اي باشد است. Su-34 مجهز به سيستم ايمني فعال با عناصر هوشمند مصنوعي است. اين سيستم هواپيما را قادر ميسازد تا هر مانوري را در نبردهاي هوائي مديريت كند و بر بالاي 'نوك درختان' و يا در ارتفاع پست با حداكثر سرعت 1400 كيلومتر بر ساعت پرواز نمايد. Su-34 همچنين قادر به پرواز در حالت TERCOM ( عبور از موانع غير مترقبه و از ميان مناطق پدافند ضدهوائي دشمن ميباشد). واحد آويونيك مشتمل بر كامپيوترهاي پيشرفته، بردهاي حافظه، نمايش دهنده هاي چند منظوره رنگياست. datalink ديجيتالي به كار گرفته شده قادر به به هنگام سازي مختصات اهداف در هنگام پرواز و يا توسط هواپيما- به هواپيما ميباشد. ميتوان مختصات و كليه برنامه هاي لازم براي يك عمليات را از لحظه پرواز تا فرود به 2 دستگاه كامپيوتر مركزي بارگيري نمود. هواپيما به طور اتوماتيك در هر مختصات بارگيري شده يا زمان وارد اوردن ضربه به طور اتوماتيك سوئيچ ميشودو عمل مينمايد در نتيجه خلبان نيتواند دستانش آزاد باشد و يا خود را درگير ديگر مراحل عمليات نمايد. خلبان در سمت چپ و ناوبر/ اپراتور تسليحات در سمت راست مينشينند.
Datalink توسط فرمان هواپيما، ايستگاه زميني، كشتي هدايت ميشود و در صورتيكه ديد كم باشد با ارتباط ماهواره اي منطقه پوشش افزايش پيدا ميكند.


سيستم هاي محافظتي شامل يك دريافت كننده هشدار راداري، بسيار شبيه به دريافت كننده ديجيتال SPO-32 / L150 Pastel كه در Su-27/30 بكار رفته،‌ سيستم هدشدار دهنده نزديك شدن موشك، غلاف KNIRTI SPS-171 / L005S Sorbtsiya-S جمر دفاعي باند H/I (بر طبق گزارشات) مستقر در نوك بالها است. اين سيستم نمونه تكامل يافته اي از jammer توسعه داده شده براي Backfire C است. برخلاف بيشتر غلافهاي jamming غربي، اين مدل به صورت دوگانه و نگاه به جلو و عقب براي حداكثر تاثيرگذاري jamming طراحي گرديده است. Su-32MF/34به خاط ميزان سوخت بيشتر، آويونيك بسيار پيشرفته، قابليتهاي تحسين برانگيز رادار تعقيب عوارض زميني، راحتي بيشتر خدمه پرواز و ميزان مهمات بيشتر قابليت نفوذ و ضربه زدن به اهداف دشمن را ميتواند بهتر از Su-30MKI و Su-30MKK/MK2 به انجام برساند. Su-34 با مخازن سوخت استاندارد ميتواند تا 3000 كيلومتر و با مخازن سوخت كمكي تا 4000 كيلومتر را طي كند. متخصصين روسي آناليز تمام نبردهاي كوچك، درگيريهاي هوائي Supersonic، سيستمهاي ECM، جستجوهاي راداري و حرارتي و تركيب شده با موشكها را انجام داده اند. درسهاي گرفته شده از علل سقوط هاي هوائي نشاندهنده اين است سيستمهاي حفاظتي خدمه Su-34 ، چهارصد درصد موثرتر از ديگر هواپيماهاي جنگي مشابه هستند! اين جنگنده براي خدمت در 30 تا 40 سال آينده به تازگي وارد نيروي هوائي روسيه شده و بنا به گفته منابع روسي Su-34 در آيندهبه هيچ كشوري صادر نميشود.

مقدورات و قابليتها:

تعداد خدمه: 2
طول: 23.34 متر
فاصله دو نوك بال: 14.7 متر
ارتفاع: 6.09 متر

حداكثر مهمات قابل حمل: 8000 كيلوگرم
حداكثر سرعت در سطح دريا: 1,400 كيلومتر بر ساعت (بدون مهمات)
حداكثر سرعت در ارتفاع بالا: 1,900 كيلومتر بر ساعت (بدون مهمات)
سقف پرواز: 15000 متر (بدون مهمات و بار اضافه)
شعاع عملياتي: 100 كيلومتر
حداكثر برد (بدون سوخت گيري هوائي): 4000 كيلومتر
حداكثر زمان پرواز (بسته به خلبان): 10 ساعت
حد شتاب G (عملياتي): 9
نسبت كشش به وزن: 0.68

منابع:
Sukhoi
airware.ru
Air Power Australia
"РИА НОВОСТИ" مورخه هاي 06/09/01 و 06/12/19

مقدمه
در اواسط دهه 70 میلادی با ارائه جنگنده های F-15 و F-16 توسط ایالات متحده درست در اوج جنگ سرد خلبانان بلوک شرق عملا برتری هوایی خود را نسبت به غرب از دست دادند تا اینکه در دهه 80 میلادی با معرفی دو جنگنده جدید و بسیار توانای شوروی یعنی Su-27 و Mig-29 دوباره موازنه قدرت در آسمان ها ایجاد شد. جنگنده های Su-27 و Mig-29 حتی در مواردی توانستند بسیار بهتر از رقبای غربی خود عمل کنند.

با طراحی و ساخت این دو جنگنده و مهمات و تسلیحات آنها یک جهش تکنولوژی بسیار بزرگ در صنعت هوانوردی اتحاد جماهیر شوروی رخ داد و فصل جدیدی در ساخت جنگنده های کارا و مدرن در این کشور آغاز شد.
تا قبل از ساخت Su-27 و Mig-29 واقعا روس ها حرف جدی برای گفتن در ساخت جنگنده ها و بخصوص تسلیحات آن ها نداشتند. برای نشان دادن این ضعف می توان به تجهیز جنگنده های روسی کشور عراق به موشک های فرانسوی برای افزایش کارایی در جنگ با ایران اشاره کرد.
Su-27 که در غرب با نام Flanker از آن یاد می شود توانست در میان رقبای خود چه روسی و چه آمریکایی حرف اول را بزند و برای مدت ها با ابهت در آسمان ها فرمانروایی کند.
Su-27 از آیرودینامیک و طراحی بدنه ی فوق العاده ای بهره می برد. این آیرودینامیک و طراحی خاص توانایی فوق مانورپذیری را به Su-27 می دهد در واقع Flanker در زمان خود و در حال حاضر یکی از مانورپذیرترین جنگنده هاست.
دفتر طراحی سوخوی با توجه به طراحی فوق العاده Flanker سعی کرده است در مدل های بعدی جنگنده های خود از این طراحی حتی الامکان استفاده کند. به این ترتیب جنگنده هایی مانند Su-30 ، Su-33 ، Su-35 و ... که از طراحی بدنه Su-27 به میزان بسیار زیاد در طراحی آنها استفاده شده به اعضای خانواده Flanker معروف شده اند.
Su-35BM آخرین مدل ارائه شده از خانواده Flanker است که به تولید انبوه رسیده و در حال واگذاری به نیروی هوایی فدراسیون روسیه برای مقابله با توان هوایی ناتو و آمریکاست.
Flanker به معنی حمله کننده از جناحین است یعنی چیزی که به طور ناگهانی و از طرفین حمله ور می شود و اساس کار آن بر شکار و حمله است این نام (Flanker) با توجه به مشخصات و ویژگی ها Su-27 از سوی ناتو بر روی آن گذاشته شده است.
هواپیمای Su-35BM یک شکارچی به تمام معناست و به صورت فوق العاده ای توان تهاجم ، حمله و غافلگیری را دارد با توجه با مشخصات این جنگنده شکارچی ، ناتو به آن لقب Super Flanker را داده است.


قابلیتها
Su-35BM یک جنگنده نسل چهارم و بسیار پیشرفته روسی است که برای اهداف زیر طراحی و ساخته شده است :
- کسب برتری هوایی
- شکار انواع هواپیماهای بدون سرنشین و سرنشین دار همچون جنگنده های پنهانکار F-22 و F-35
- حمله به اهداف زمینی و از بین بردن زیر ساخت های دشمن به کمک سیستم AAD
- حمله به انواع شناور
از ویژگی های بارز Su-35BM می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- استفاده از بدنه Su-27
استفاده از این بدنه و آیرودینامیک به همراه سیستم تغییر راستای رانش به این شکارچی توانایی مانورپذیری خارق العاده می دهد و در نبرد های هوایی و همچنین فرار از پدافند دشمن کار آنرا بسیار آسان می کند.
- سطح مقطع راداری کم
- سیستم اطلاع دهنده برای هدف گیری بسیار دوربرد
- کاکپیت تمام دیجیتال مجهز به نمایشگرهای LCD بزرگ و چند کاره
- میله کاوشگر برای سوخت گیری هوایی
- سیستم ارسال اطلاعات به صورت کد و رمز برای واحدهای هوایی ، زمینی و دریایی
- 14 محل برای حمل بار خارجی مانند تسلیحات
- استفاده از طیف گسترده ی بمب ها و موشک های هوایی ، زمینی و دریایی
- استفاده از سنسورها و پردازندهای الکترونیکی بسیار قدرتمند با توان محاسبه ی بسیار بالا
- استفاده هم زمان از سیستم موقعیت یاب آمریکایی (GPS) و سیستم موقعیت یاب روسی (GLONAS)
- وابستگی کم به پایگاه زمینی
- رادار بسیار قدرتمند
- توانایی درگیری همزمان با اهداف زمینی ، هوایی و دریایی
- برد عملیاتی بسیار بالا (چیزی بیش 4000 کیلومتر)
و ...

(این جنگنده به دلیل استفاده گسترده از تجهیزات الکترونیکی و هوشمند مانند یک ابر رایانه ی پرنده به نظر می آید.)
با در نظر گرفتن فاکتورهای مختلف از قبیل قیمت ، کارایی و ... می توان گفت SU-35BM کارآمدترین جنگنده حال حاضر جهان است.
در طی یک تحقیق و مقایسه انجام شده توسط یکی از مراکز هوانوردی بزرگ اروپا بین Su-35BM وF-22 که امید آمریکا در نبردهای هوایی به شمار می آید مشخص شد که SuperFlanker نسبت به Raptor از حق شلیک اول برخوردار است و در نبرد هوایی توان شکست دادن رپتور را دارد.
Su-35BM محبوب ترین عضو خانواده فلانکر در روسیه است. محبوبیت Su-35BM به دلیل 100 درصد بومی بودن آن است. برخلاف بیشتر جنگنده های ساخت کمپانی سوخوی که از رادار و نمایشگرهای ساخت غرب و بیشتر فرانسه استفاده می کنند ، رادار و نمایشگرهای Su-35BM همگی ساخت کشور روسیه هستند.
مشخصات

• طول : 21.9 متر
• ارتفاع : 5.9 متر
• طول بالها : 15.3 متر
• موتورها : دو دستگاه Saturn AL-41F1A با سیستم تغییر راستای رانش
• بیشینه وزن در هنگام Take-off با حداکثر ظرفیت بارگذاری : 34.5 تن
• بیشترین سوخت قابل ذخیره و حمل : 29 تن
• بیشترین وزن تسلیحات قابل حمل : 8 تن
• سقف ارتفاع پروازی جنگنده : 18 کیلومتر
• حداکثر برد بدون استفاده از مخازن سوخت خارجی : 3600 کیلومتر
• حداکثر برد با مخازن سوخت خارجی : 5000 کیلومتر
• ماکزیمم سرعت : 2.5 ماخ
• حداکثر نیروی گرانشی قابل تحمل برای جنگنده : ٩g
• حداکثر زاویه انحراف قابل تحمل : 180 درجه ( در منابعی از 360 درجه هم یاد شده !)
• میزان مسافت طی شونده برای برخاستن جنگنده از سطح زمین در شرایط نرمال : 400 متر

برخی دیگر از ویژگیها
جنگنده Su-35BM از سیستم راداری( Tikhomirov NIIP Irbis-E (N035E با قابلیت هدایت پرتوهای الکترونیکی کنش پذیر به عنوان رادار اصلی استفاده می کند علاوه بر این رادار ، این جنگنده توانایی استفاده از رادار Phazotron NIIR radar و یا (Sokol III (N031 Zhuk-MSFEرا نیز به عنوان رادار اصلی دارد.
Tikhomirov NIIP Irbis-E از یک آنتن اسکن الکترونیکی فعال(ESA) ، جلونگر فروسرخ و یک سیستم کامپیوتریEKVS-E BTsVM Solo35 استفاده می کند. این رادار توانایی تشخیص یک هدف با سطح مقطع راداری 3 متر مربع را از 400 کیلومتری داراست و می تواند 30 هدف را بطور همزمان تشخیص دهد همینطور با تشخیص 30 هدف همچنان می تواند به جستجوی خود ادامه دهد.
رادار Irbis-E می تواند به راحتی برای هدف قرار دادن مواضع دشمن در هوا ، زمین و یا دریا مورد استفاده قرار گیرد.جنگنده Su-35BM با رادارIrbis-E می تواند همزمان 4 هدف زمینی برای حمله در نظر بگیرد و به 2 هدف به طور همزمان حمله ور شود.
یکی دیگر از ویژگی های بارز و منحصر به فرد این جنگنده و رادار آن توانایی درگیری با چند نوع هدف با ماهیت های متفاوت است. مثلا این جنگنده همزمان می تواند با اهداف زمینی و هوایی درگیر شود و به آنها حمله کند.
سوخوی-35 بی ام همچنین از یک رادار برای کنترل وضعیت عقب جنگنده استفاده می کند. این رادار در بین دو موتور جنگنده قرار گرفته است. این رادار نیزTikhomirov NIIP است. رادارTikhomirov NIIP مجهز به سیستم پشت نگر فروسرخ است. این جنگنده از سیستم مسافت یاب و نشانه گیری لیزری نیز استفاده می کند.
این جنگنده مجهز به یک سیستم فوق العاده پیشرفته KNIRTI L175M Khibiny-M برای انجام جنگ های الکترونیک می باشد. اختلال و ایجاد پارازیت در امواج مورد استفاده دشمن ، ایجاد اختلال و مشکل در هدف گیری Su-35BM توسط دشمن ، اختلال در سیستم های هشدار دهنده دشمن زمانی که Su-35BM آنها را هدف گرفته است و ... بخشی از و ظایف سیستم Khibiny-M است.
کامپیوتر قدرتمند این جنگنده تمام قسمت ها و همچنین وضعیت جلو و عقب جنگنده را تحت نظر دارد و این اطلاعات را از طریق دو صفحه نمایش LCD بزرگ و همچنین نمایشگرهای پلاسمای موجود در کلاه خلبان در اختیار او (خلبان) قرار می دهد تا خلبان بتواند تصمیمات مناسب را اتخاذ کند. در واقع این سیستم کامپیوتری به عنوان یک کمک خلبان عمل می کند و بار کاری خلبان را بسیار کاهش می دهد.
برای ناوبری و تعیین مسیر این جنگنده از دو سیستم ناوبری ماهوارهای(GPS و GLONAS) ، یک سیستم ناوبری رادیویی ، نقشه های دیجیتالی و ... استفاده می کند.

اگر اطلاعاتي از پروژه هاي دور و دراز طراحي روس ها در بعد هوانوردي نظامي داشته باشيم جستجوي شركت هاي سازنده آن را به دنبال يك مهره سنتي همچنان خواهيم يافت چرا كه عامل مانورپذيري يك جنگنده در شرايط سخت گرچه امروزه قابل توجيه است اما روح سازندگان روس چندان با نبردهاي آينده سازگار نيست و بسياري معتقدند هنوز هم ركورد اين امر در انحصار رقيب داخلي آن يعني ميكويان گوروويچ موسوم به (ميگ) مي باشد نقطه درخشان طرحهاي شركت با سابقه سوخوي را پس از توليد نخست نمونه فلانكر مي توان در همين جنگنده يافت هرچند اين جنگنده را هنوز نمي توان يكي از رقباي قدر جنگنده هاي چندماموريته و سرسخت امروزي به دليل طي دوره ي اوليه عمر آن ناميد اما اين طور كه پيداست مي توان در اين جنگنده نكات برجسته اي را يافت كه به تفصيل به آنها مي پردازيم چرا كه ترميناتور ناميست كه بر آن نهاده اند.

هواپیمای روسی Su-37 ترمینیتور، آخرین عضو خانواده فلانکر

از آنجا كه سروصداي روسها در بخش نظامي و رقابت آنان با ايالات متحده همچنان ادامه داشته و دارد،رقابت هاي داخلي بين شركت هاي بنام روسي نيز منجر شده طرحهاي مفهمومي سوخوي بيش از پيش دقيق و اقتصادي باشد.هرچند در حيطه كاري دو شركت سوخوي و ميگ با ارايه طرحهاي مشابه با نقاط نسبتاً مشترك زياد در زمينه سوخو-27 و ميگ-29 ثابت كردند براي مقابله با طرح هاي جديد بلوك غرب متحد هم اند اما مي توان رويه هركدام را بر اساس پيشينه به طور جداگانه بررسي نموده و تشخيص داد حال اين طرح نيز هرچند ملهمي از پيشينيان خود و خصوصاً Su-35 بوده اما يك خط شكن در گروه خود به حساب مي آيد چرا كه نخستين جنگنده روسي است كه از فناوري TVC يا كنترل و هدايت تغيير بردار رانش سه بعدي كه امكان تغيير درسه بعد خروجي هاي هردو موتور را در حالات مختلف،به طور همزمان يا غيرهمزمان و به طور جداگانه براي انجام مانورهاي خاص فراهم مي آورد، برخوردار است.سوپر فلانكر را بايد هواپيمايي با قابليت مانوردهي فوق العاده بالا دانست هرچند اگر نگاهي به جثه سنگين و نسبتاً طويل آن بياندازيد كمي در اين مورد شك مي كنيد اما جالب اينجاست كه سوپر فلانكر با شگردي خارق العاده كه تا فرصت يافته در نمايشگاه هاي عظيم هوايي در اقصي نقاط پهنه اين كشور خودنمايي كرده و موجب بهت و حيرت عموم و حتي كارشناسان شده است مانورها و صرفاً مانوري كه تا پشت رل اين هواپيما در شبيه ساز پرواز Lock On Modern Aircraft ننشينيد به پيچيدگي آن يعني مانور كولبيت پي نخواهيد برد. در اين مانور كه عملاً در شرايط عملياتي اگر كمي بدبينانه به آن نگاه كنيم غير ممكن مي نمايد،هواپيما يك پشتك كامل 360 درجه اي در هوا مي زند و ازآنجا كه اكثر مانورهاي سنگين افت شديد سرعت و رانش را به همراه دارند،آن را به سيبلي براي دشمنان تيزبين خود بدل مي كند هرچند مهارت خلبان نيز مي تواند كمك زيادي براي بهبود سريع وضعيت و نامتعادلي جنگنده باشد و به كارش آيد اما برخي آن را به منزله اتمام كار اين جنگنده در همان نقطه از نبرد مي دانند علاوه بر اين،نمايشگاه هوايي فارن برو در سال 1996نيز عرصه درخشاني براي هنرنمايي اين جنگنده به حساب مي آمد چرا كه چشم سازندگان و طراحان روسي به استقبال خصوصاً عموم از اين جنگنده دوخته شده بود.

هواپیمای Su-37 Terminator به کانارد نیز مجهز است

با اين اوصاف گويي پنجره جديدي به روي دنياي حركات آكروباتيك گشوده شده بود.طراحان مطمئن روس،اين پرنده را رويايي براي شكستن ركوردهاي مرگبار مي پنداشتند و به حيات مجدد صنعت هميشه در صحنه اما ضعيف هوانوردي روسيه اميدوار بودند.هرچند ترميناتورها از اين وهله سربلند بيرون آمدند و مانور استثنايي سوپر-كبري را براي اولين بار به نام خود در كتاب ركوردهاي هوانوردي به ثبت رسانيدند، حركتي كه در آن، هواپيما ابتدا با سرعتي معادل 400 كيلومتر بر ساعت كار خود را براي استقبال از خطر آغاز مي كرد و سپس با كشيدن دسته هواپيما به طرف عقب و كاهش تراتل باعث كششي به طرف عقب با زاويه اي حدود 13۵درجه و سپس چرخش كامل به طور عمود و حفظ اين حالت به مدت 4الي 6ثانيه و سپس مجدداً با پايين آمدن دماغه و Level كردن هواپيما در سطح افق و رساندن سرعت از دست رفته به 150Km/hبدون تغيير ارتفاع و نهايتاً استفاده از سيستم تحريف جهت اعمال رانش براي تنظيم تعادل اوليه.البته با توجه به پيچيدگي ظاهري كه از لابلاي جملات فوق پيداست توصيه مي شود تا زمان دريافت گواهينامه مربوطه آن را در شبيه ساز پرواز امتحان نكنيد! زياد هم هيجان زده نشويد چرا كه در مورد هواپيمايي كه تنها چند فروند پيش نمونه از آن تهيه شده و فعلاً توليد آن تعليق و يا درواقع متوقف شده است و دليل آن نيز عدم اختصاص بودجه لازم به پروژه آزمايشي Su-37 اعلام شده و حتي دو فروند نيز با وجود تفاوت نه چنداني كه با Su-35 خود دارد در طرح اصلي اين هواپيما ادغام شده است قضاوت صحيح كمي دشوار است و از اين حيث نمي توان آينده اي براي آن متصور بود،جنگنده اي كه نخستين پرواز خود را در دوم آوريل 1996 انجام داده و از توان بالايي در زمينه پيشرانش برخورداراست به طوري كه براي توليد و تامين نيروي جلوبرندگي خود از دو موتور توربوفن AL-37FU ساخت شركت Lyulkaكه در واقع نوع ارتقا يافته AL-31F به كار رفته در مدل پايه Su-27 است، هركدام با رانشي معادل 30855پوند بهره مي برد و از سيستم Avionic والكترونيكي پيشرفته اي برخوردار است به طوري كه رادار چندحالته NO-11M ساخت شركت NIIPبا قابليت ترك و نظارت همزمان بر 15 هدف و شليك انتخابي با توجه به سيستم راداري موشك مجهز به قفل روي هدف به طور مستقل در حالت فعال يا غير فعال به آسودگي مي تواند به هدايت و مشايعت موشكهاي هوا به هواي خود نظير R-77 پرداخته و شاهد نابودي آن باشد.

سیستم تغییر بردار رانش از قابلیت های کم نظیر ترمینیتور است

از ديگر تجهيزات پيشرفته آن مي توان به كاكپيت و صفحه آلات پيشرفته آن اشاره داشت تعجب نكنيد بله پيشرفته! البته چنانچه پیشتر گفته شد تمایل روسها به قطعات آنالوگ همچنان ادامه داشته و ردپای آنها هنوز پیداست اما در ترمیناتور اطلاعات ناوبري و تاكتيكي مورد نياز خلبان بر روي چهار نمايشگر با فناوري استفاده از كريستال مايع ،يك دستگاه صفحه نمايش تعيين شده اختصاصي نقش بسته و يك صفحه كليد گسترده براي كنترل وضعيت تجهيزات خارجي تعبيه شده است. اطلاعات مربوط به سيستمهاي اختصاصي نيز هر يك به طور همزمان با انتخاب خلبان نمايش داده مي شوند، هرچند اعتقاد بسياري بر اين است كه هنوز توانايي روس ها براي ساخت تجهيزات پيشرفته الكترونيكي در حد رقابت نيست اما اين بار شركت كرانستت سازنده قطعات Avionics اين جنگنده متفاوت ظاهر شده است.بيشترين سرعت سوپر فلنكر(در حالت روشن بودن پس سوز) به حدود 2 برابر سرعت صوت يا 2500Km/h خواهد رسيد برد گذري جنگنده در حالت Full Load به 3500 كيلومتر رسيده و 2000 كيلومتر در مقايسه با فلنكر پايه بهبود يافته است.تسليحات سوپر فلنكر، از نظر وزن كلي 18075 پوند (مقداري معادل 8200 كيلوگرم) هستند كه به نسبت هاي نابرابر بين موشكهاي هوا به هواي R-73 و R-77 ،هوا به زمين،بمب ها،راكتها و پادهاي مغشوش كننده رادار و ضد عمل الكترونيك و... تقسيم شده اند.

برای کنترل سیستم تغییر بردار رانش نیاز به Fly By Wire های بسیار پیشرفته است

نهايتاً لازم به ذكر است طرح اين هواپيما همانطور كه پيشتر گفته شد در حد شايعاتي متوقف شده اما برنامه هايي نيز پس يك دوره استراحت براي دفتر طراحي آزمايشات سوخوي(EDB) حول كار بر روي گونه 2 سرنشينه اين هواپيما با قابليتهايي باز هم وسيع تر در زمينه اهداف و ماموريت هاي زميني به طور گسترده در دست بررسي است و بايد منتظر ماند و ديد كه آيا همچون بسياري از شاهكارهاي روسي به قبرستان مدرن هواپيماهاي اين كشور به دليل مشكلات فوق منتقل خواهد شد يا خواهد ماند و آسمان را زير چشم هاي تيزبين خود اداره خواهد كرد.

سوخوی 39 یک جنگنده چند ماموريته و نگارش جدید جنگنده سوخوی 25 فروگ فوت است، البته این جنگنده از قابلیت مانور بیشتر، پرواز در ارتفاع پایین بهتر و قابليتهاي درگيري هوا به هواي بهتري نسبت به سلف خود برخوردار است. این جنگنده همانطور که گفته شد همان سوخوی مدرنیزه شده است که توانایی نفوذ به سیستمهای دفاع هوایی دشمن را دارد بدون اینکه خطری آن را تهدید کند.
مزیت مهم این جنگنده خلبانی و نگهداری آسان آن و در عین حال ارزان بودن و قابلیت اعتماد زیاد به این جنگنده است. اولین سریالهای شروع سوخوی 39 در سال 1996 وارد خدمت شد. در سال 1984 اولین سری جدید پیشرفته سوخوی 25 موسوم به سوخوی 25 ( تی ) اولین پرواز خود را انجام داد. هدف از ساخت این جنگنده نابودی مخازن سوخت و توانایی حمله به وسایل نقله جنگی و کشتی ها و همچنین توانایی پرواز در روز و شب و در انواع شرایط اب و هوایی و در نهایت حمله به مراكز تجمع و نفوذ به عمق مواضع دشمن است. این جنگنده بر مبنای سوخوی 25 ( یو بی ) که گونه آموزشی دو نفره سوخوی 25بود، ساخته شد. البته در سوخوی 39 کابین کمک خلبان به تجهیزات جدید مجهز شده و همچنین مخازن سوخت اضافی برای این جنگنده تعبیه است. سرعت جنگنده به 450 کیلومتر در ارتفاع پایین و 800 کیلومتر در ساعت در ارتفاع بالا با مهمات و مخازن سوخت افزايش يافته است. همچنین این جنگنده به این قابلیت دست یافته است تا مخازن سوخت بیشتری نیز حمل کند. سوخوی 39 قادر به حمل چهار مخزن سوخت با وزن استاندارد 800 یا 1150 لیتری در زیر بالهاست.
هواپیما از مانورپذيري بالايي در ارتفاع بالا و پايين برخوردار است و مي تواند با سرعت در طول یک خط بچرخد و حمله اش را دوباره شروع کند بدون اینکه آسیبی ببیند و یا با مشکلی در مواجهه با اهداف زمینی یا هوایی روبرو شود. این خصیصه به سوخوی 39 امكان حمله به اهدافي كه حمله به آنها به علت موقعيت جغرافيايي براي ساير هواپيماها دشوار است ( جنگلها، مناطق کوهستاني و از اين قبيل) را مي دهد. قدرت موتورهاي سوخوي 39 نسبت به سوخوي 25 تا حدود 10 درصد افزايش يافته است. موتور ها هرکدام 4500 کیلوگرم قدرت دارند كه این قدرت زیاد، وزن بالا را برای مانور جبران می كند. وزن هواپیما در بیشترین حالت 2 تن افزایش یافته است. تجهیزات بورد های هواپیما، سیستم کنترل تسلیحات و سیستم الکترونیک-نوری هدف گیری همه مدرنیزه شده است. سوخوی 39 یک تلویزیون کنترل بنام شاکول در سمت راست کاکپیت خود دارد. زاویه دید شاکول 10 درجه است و توانایی بزرگ نمایی 23 ایکس را داراست. این سیستم شامل جستجو-شناسایی و انتخاب هدف وتصمیم به ردیابی برای موشک های وییخر و تسلیحاتی که با لیزر رهگیری میکردند هماهنگ شده بود. خلبان میتواند به کمک این سیستم اهداف را به طور مستقیم علامت گذاری کرده و طبق علامت گذاری ، موشک ها را به طرف آنها شلیک کند.

سوخوی 39 به کمک این سیستم میتواند که در ارتفاع پایین و شب هم پرواز داشته باشد و و با استفاده از روزنه زیر بدنه جنگنده که سوراخ( لنز) دید تلویزیون در آن واقع شده اهداف را ببیند و ترتیب کار را بدهد.
سیستم جهت یابی ترکیب شده با سیستم های علامت دهنده هوایی، سیستم فرود، سیستم مخابراتی، سیتم های زاویه های رفت وبرگشتی ، همه با هم یک پارچه شده اند.سوخوی 39 با بی سیم های الکترونیکی میتواند مجموعه اقدامات پدافندی پیچیده متقابل دشمن را با صحت زیاد گزارش دهد.
دستگاه شناسایی اصلی برای ردیابی اهداف و رادار ها از فرکانس 1.2 تا 18 گیگاهرتز استفاده می کند. سازند گان سوخوی 25 ( تی ) با استفاده از سیستم اقدام متقابل سعی در دفاع از هواپیما در مقابل موشک های جستجوگر مادون قرمز داشته اند.

سوخوی 39 اصلاحات زیادی را در مورد حمل موشک های هوا به زمین را پذیرا شده است. این در مورد موشک های هوا به هوا نیز صادق است. سوخوی 39 میتواند موشک های ضد رادار، راکتهای 85 یا 250 میلیمتری ،توپ 30 میلیمتری، بمب های با وزن از 500 کیلو تا بیش از 3000 کیلو، موشک های ضد تانک وییخر که از سلاح های اصلی و انعطاف پذیر سوخوی 25 ( تی ) یا همان سوخوی 39 هست مورد استفاده قرار دهد. سوخوی 39 قادر به حمل 16 موشک است که در دو طرف هواپیما به صورت 2 دسته 8 قرار مي گيرد. اگر موقعیت مرکز رادیویی اجازه دهد سوخوی 39 با رادار فعال قادر به شلیک موشک های ضد کشتی کا-اچ-31 و کا-اچ-35 است.

هر سوخوی 39 مدرنیزه شده قادر به حمل 4 موشک ضد کشتی است. وزن تمام تجهیزات قابل حمل توسط سوخوی 39 برابر 1151 کیلو گرم است. ترکیب سیستم های مخابراتی جدید هواپیماهای سوخوی 25 ( تی ) بنام kopiye-25 برگرفته از سوخوی 25 ( تی/ام ) هست.دید عملیاتی سیستم موقعیت یاب kopiye-25 برای تعیین اهداف زمینی و انتخاب موشک های هوا به زمین در باندامواج الکترومغناطیسی طرح ریزی شده است و براي درگیریهای هوایی وانتخاب موشک های هوا به هوا از حالت نقشه خوانی هوایی استفاده میشود. سوخوی 39 با داشتن مهمات، قابلیت تیک-آف و لندینگ در باند های فرود غیر هموار ( یا نا آماده ) مثلا در کوهستانها تا ارتفاع 3000 متر از سطح دریا را داراست. يك باند 1200 متري براي تيك-آف هواپيما کافیست . به اين ترتيب سوخوی 39 می به طور غیر مترقبه به دشمن هجوم آورد.
سوخوی 39 از ارزانترین هواپیماهای ضربتی از نوع خودش است. به علاوه تعمير و نگهداري و پرواز با آن نياز به مهارت بالايي ندارد.. سوخوی 39 حتي می تواند به جای نفت سفید از سوخت دیزل هم استفاده کند. خلبانان با هر درجه ایی از مهارت می توانند با آن پرواز کنند. در نهایت سازندگان این هواپیما به جهت كاربري آسان آن طی مدت خدمت پيش بيني شده30 ساله به خود مي بالند به گونه اي كه تعمیرات و سرویس موتوریش در همان پایگاهی که مستقر است قابل انجام می باشد و دیگر نیاز به حمل ونقل هوایی آن نیست . یک گروه از جنگنده های سوخوی 39 در صورت مسلح شدن به موشک های هوا به هوای کلاس میانی می توانند در درگیری های موشکی با جنگنده های مدرن با موفقیت بجنگند به ويژه اگر سوخو های 39، موشک های جدید RVE-DEرا به کار ببرند. در اين صورت اين هواپيماها مي توانند براي محافظت در مقابل جنگنده هاي دشمن، اتكاي بيشتري به خود داشته باشند و با آسودگي خاطر بيشتر به اهداف خود هجوم برند.




مشخصات جنگنده سوخوی 39
خدمه:1 نفر
سال ورود به خدمت:1996
طول:21.9 متر
طول باله ها:14.7 متر
ارتفاع:5.9 متر
وزن نرمال:17 تن
ماکزیمم وزن برای تیک اف: 21.5 تن
موتور :2 عدد موتور
با کشش 9000 کیلو گرم2*4500 (بیش از 18000 پوند)
سقف ارتفاع:16کیلو متر
ماکزیمم سرعت:950 کیلو متر در ساعت در ارتفاع بالا
برد پروازی:1000 کیلومتر
مهمات
1 عدد توپ 30 میلیمتر،توانایی حمل موشک های هوا به هوای آر-60/ آر-73 و موشک های هوا به زمین
KH-23/25/29/31/35/58
توانایی حمل 16 موشک ضد تانک وییخر و دیگر موشک ها. همچنین توانایی حمل 3 تن

ملقب بهs.37 گلدن ايگل جنگنده اي با بال پيشگرا كه توسط شركت سخوي براي رقابت در برنامه ي جنگنده نسل پنجم روسيه طراحي گرديد البته با اقبال كمي براي ورود به خدمت مواجه است كه علت آن قيمت زياد مواد مركب بال هاي آن است
و اما پيشينه، در واقع مي توان گفت ايده بال هاي پيشگرا در اصل از ايده ي هواپيماي x.29 شركت گرومن گرفته شده كه يكي از موفق ترين ها در اين ضمينه است

فوايد بال هاي پيشگرا:
مهمترين فايده ي بال هاي پيشگرا در سرعتهاي فرو صوت و در ارتفاع پايين است كه بال هاي پيشگرا پايداري بيشتر و بسيار بهتري دارند اما در سرعت هاي فرا صوت اين كارايي اهميت خود را از دست مي دهد واين جاست كه بال هاي پسگرا بهتر نقش ايفا ميكنند براي جبران اين مشكل در s.37 بال هاي آن را كاملا از مواد گران قيمت مركب كه به تازگي در صنعت هواپيما استفاده ي چشمگيري پيدا كرده استفاده شده و اما ساير موارد به شرح زير است:

بيشينه سرعت :2,500km/h

سلاح ها:R-77, R-77PD, R-73, K-74
X-29T, X-29L, X-59M, X-31P, X-31A, KAB-500, KAB-1500

موتور: دو دستگاه AL-37FU(گونه اي ازموتور SU-37 )
[برای مشاهده لینک ها باید عضو انجمن ها باشید . ]