موضوع: ๑۩ ๑ نماز شب , پروازی عاشقانه به سوی معبود ๑۩ ๑

๑۩ ๑ نماز شب , پروازی عاشقانه به سوی معبود ๑۩ ๑

نماز شب

نماز شب یکی از عبادت‌ها و نمازهای پرفضیلتی است که در آیه‌ها و روایت‌ها سفارش زیادی به آن شده است‌. نماز در دل شب و به هنگام سحر و فرو نشستن غوغای زندگی مادی‌، حالت توجه و نشاط خاصی به انسان می‌دهد که بی نظیر است‌.

به همین دلیل دوستان خدا همیشه آخر شب را برای راز و نیاز انتخاب می‌کنند;

"وَ بِالاْ سْحَارِ هُم‌ْ یَسْتَغْفِرُون‌َ "(ذاریات‌،18)

آری در این محیط آرام و دور از هر گونه ریا و تظاهر و خودنمایی و توأم با حضور قلب حالت توجهی به انسان دست می‌دهد که فوق‌العاده روح‌پرور و تکامل آفرین است‌; به همین جهت است که قرآن کریم‌، به نماز شب‌خوان وعده مقام محمود داده است‌;

"وَ مِن‌ الَّیْل‌ فَتَهَجَّدْ بِه‌ی نَافِلَه لَّکَ عَسَی أَن یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقَامًا مَّحْمُودًا ;(اسرأ،79)

و پاسی از شب را زنده بدار، تا برای تو ]به منزله‌[ نافله‌ای باشد، امید که پروردگارت تو را به مقامی ستوده برساند.

"(ر.ک‌: تفسیرنمونه‌، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 12، ص 227، دارالکتب الاسلامیة‌.)

ادامه ...
ayehayeentezar.com

کیفیت نماز شب‌
نماز شب 11 رکعت است که ابتدا 8رکعت نماز به صورت نماز دو رکعتی مانند نماز صبح‌; ولی به نیت نماز شب خوانده می‌شود. بعد دو رکعت به نیت نماز شفع‌، سپس یک رکعت نماز به نیت وتر خوانده می‌شود.
مجموع این یازده رکعت را به دو صورت مختصر و طولانی می‌توان خواند.

مختصر
در این روش‌، در یازده رکعت تنها به سوره حمد (بدون سوره‌) می‌توان بسنده کرد.

طولانی‌
در این شیوه در هر رکعت از هشت رکعت ابتدایی‌، ابتدا حمد، سپس یک سوره (سوره‌های متعددی مانند کافرون‌، توحید و... سفارش شده است‌.) می‌خوانیم‌; البته در برخی روایات حتی به خواندن ده بار سوره توحید سفارش شده است‌.
در دو رکعت نماز "شفع‌"، بهتر است در رکعت اول بعد از قرائت سورة حمد، سوره "فلق‌" خوانده شود و در رکعت دوم بعد از حمد سوره "ناس‌" را بخوانیم‌.
در یک رکعت "وتر" بعد از سورة حمد، بهتر است سه بار سورة توحید به تنهایی‌، یا سه بار سوره توحید به همراه فلق و ناس را بخوانیم و می‌توان تنها به یک سورة توحید بسنده کرد و دست‌ها را به قنوت بالا برد.

ادامه ..

قنوت‌

قنوت نماز وتر، یکی از مستحبات پر فضیلت است و سفارش شده است که آن را طولانی کنیم‌. در روایتی از پیامبر اکرم‌آمده است‌: "هر کس در دنیا قنوت نماز وترش طولانی‌تر باشد، در موقف قیامت راحت‌تر است‌.
"(عروة الوثقی‌، محمد کاظم طباطبایی‌، ج 1، ص 544و545، دارالتفسیر.)

در قنوت ابتدا در حق چهل مؤمن و یا به طور کلی برای مؤمنان دعا می‌کنیم مثلاً می‌گوئیم اللهم اغفر لفلان به جای گفتن "فلان‌" نام شخصی که می‌خواهد برایش دعا کند را می‌گویدو یا می گوییم :" یا اللهم اغفر للمؤمنین و المؤمنات‌"
سپس هفتاد مرتبه می‌گوییم‌: "استغفر الله ربی و اتوب الیه‌"
بعد هفت مرتبه می‌گوییم‌: "هذا مقام العائذ بک من النار"
سپس سیصد مرتبه می‌گوییم‌: "العفو"
و بعد از آن می‌گوییم‌: "رب‌ اغفرلی و ارحمنی و تب علی‌ انک انت التواب الغفور الرحیم‌"

بعد به رکوع و سپس به سجده رفته و تشهد و سلام می‌دهیم‌; البته دعاها و ذکرهای مستحبی فراوانی در میان اذکار نماز شب و رکعات آن وجود دارد که مستحب است‌.(برای آگاهی بیشتر ر.ک‌: مفاتیح الجنان‌، مرحوم شیخ عباس قمی‌، ص 217 ـ 244، حاشیه مفاتیح‌، انتشارات مطبوعات دینی‌، قم‌.)

وقت نافله شب از نصف شب است تا اذان صبح و بهتر است نزدیک اذان صبح خوانده شود.


در فضيلت نماز شب و آثار آن

و از حضرت صادق عليه السلام روايت است كه فرموده بود در وصيّت رسول خدا به على عليه السّلام : يا على وصيّت مى كنم تو را در باب نفس ‍ خودت به چند خصلت پس حفظ كن آنها را، بعد از آن فرمود: خداوندا يارى كن او را و ذكر فرمود جمله اى از خصلتها تا اينكه فرمود:

((وَ عَلَيْكَ بِصَلوةِ اللَّيْلِ وَ عَلَيْكَ بِصَلوةِ اللَّيْلِ وَ عَلَيْكَ بِصَلوةِ اللَّيْلِ وَ عَلَيْكَ بِصَلوةِ الزَّوالِ وَ عَلَيْكَ بِصَلوةِ الزَّوالِ وَ عَلَيْكَ بِصَلوةِ الزَّوالِ))

بر تو باد به نماز شب ، بر تو باد به نماز شب ، بر تو باد به نماز شب ، بر تو باد به نماز زوال و سه بار تكرار فرمود.
و ظاهر اين است كه حضرت اراده كردند به نماز شب سيزده ركعت را و به نماز زوال هشت ركعتى كه نافله زوال است

وقت نماز شب

وقت نماز شب از اول نيمه شب است تا طلوع صبح صادق .

توضيح : شب از ديدگاه شرع عبارت است از اول مغرب تا طلوع صبح صادق . بنا بر اين در ساعت 12 شب كه عبارت است از نيمه غروب تا طلوع آفتاب بيش از نيم ساعت از نيمه شب شرعى گذشته است .

- افضل آن است كه نماز شب به هنگام سحر خوانده شود و هنگام سحر عبارت است از يك سوم آخر شب و هر قدر به صبح نزديكتر باشد افضل خواهد بود.
- شخص مسافر مى تواند نماز شب را پيش از نيمه بخواند.

- جوانى كه مى ترسد بخواب بماند و نماز شب از او فوت شود مى تواند نماز شب را پيش از نيمه شب بخواند.

- همه كسانى كه براى خواندن نماز شب بعد از نيمه شب عذرى دارند مانند پيرمردان و يا كسى كه از سرد شدن هوا مى ترسد و يا از جنب شدن در خواب مى ترسد و مانند اينها مى توانند نماز شب را قبل از نيمه شب بخوانند.

امام صادق عليه السلام فرمود:
اگر بيم دارى كه پايان شب برنخيزى يا سرما و مشكل ديگرى مانع نماز شبت خواهد شد، نماز شب و ((وتر)) را در اوّل شب بخوان .

دست گلت درد نکنه .

خدا خیرت بده

مطالب جالب درباره قضای نماز شب :

- در مواردى كه تقديم نماز شب جايز است سزاوار است كه نيّت اداء نكند بلكه به نيّت (تعجيل ) و جلو انداختن بخواند.

- اگر نماز شب از كسى فوت شد مى تواند قضاى آن را در روز به جا بياورد.

((مفضّل )) مى گويد:
به امام صادق عليه السلام عرض كردم : فدايت شوم ؛ من گاهى به خواندن نماز شب موفّق نمى شوم ، آيا اجازه مى فرمائيد پس از خواندن نماز صبح پيش از آنكه آفتاب طلوع كند قضاى نماز شب را بخوانم ؟

فرمود: آرى ؛ امّا اهل خانه ات را از اين كار با خبر مكن زيرا آنان هم از تو ياد مى گيرند و اين كار را سنّت قرار مى دهند.

تذكّر: قضاى نماز شب را فضيلت بسيار است چنانچه در تفسير على بن ابراهيم از امام صادق عليه السلام روايت مى كند كه :

شخصى به آن حضرت عرض كرد: فدايت شوم چه بسا كه اتّفاق مى افتد كه يك ماه و دو ماه و سه ماه نماز شب از من فوت مى شود و من آن را به روز قضا مى كنم ، آيا اين كار جايز است ؟

فرمود: به خدا قسم اين كار مايه روشنى چشم تو است و اينجمله را سه بار تكرار كرد.

- قضاى نماز شب را بر تقديم آن يعنى پيش از نيمه شب خواندن رجحان دارد. بنابر اين اگر مى داند كه قضاى نماز شب از او فوت نخواهد شد قضا اولويت دارد.

تذكر: براى تشويق جوانان عزيز روايتى در مورد قضاى نماز شب نقل مى كنم :
اسحق بن عمار ضمن روايتى از امام صادق عليه السلام نقل مى كند كه ايشان از پدران بزرگوار و آنان از رسول خدا صلى اللّه عليهم اءجمعين نقل مى كند كه فرمود:

((ان اللّه يباهى بالعبد يقضى صلوة اللّيل بالنهار يقول ملائكتى عبدى يقضى ما لم افترضه عليه اشهدوا انى قد غفرت له )).
خداى تعالى با بنده اى كه نماز شب را در روز قضا بكند مباهات مى كند و مى فرمايد:
((اى فرشتگان من ، اين بنده من چيزى را كه به او واجب نكرده ام قضا مى كند گواه باشيد كه من او را آمرزيدم )).

نکته ای از آیت الحق حق شناس

آن شیطانی که مسئول نماز شب است از همه قوی‎تر است در وسوسه کردن. اما نسبت به مخلصین اسلحه‎اش کارگر نیست. مواظب آن شیطان باشید.

جوانى كه مى ترسد به خواب بماند اگر پيش از نيمه شب نماز شب را خواند و خوابيد و پيش از صبح بيدار شد لازم نيست نماز شب را دوباره بخواند.
- اگر مشغول نماز شب شد و صبح طلوع كرد اگر چهار ركعت از نماز شب را خوانده است كه صبح شد بقيه نماز شب را به طور مخفف و بدون مستحبات مى خواند و اگر هنوز چهار ركعت از نماز شب نخوانده صبح شد همان دو ركعتى را كه شروع كرده تمام مى كند و پس از آن دو ركعت نافله صبح را مى خواند و سپس دو ركعت نماز صبح واجب را مى خواند و پس از آن باقيمانده نماز شب را قضا مى كند و اگر اصلاً به نماز شب شروع نكرده صبح طلوع كرد دو ركعت نافله صبح را اوّل مى خواند و پس از آن نماز صبح را و پس از آن قضاى نماز شب را به جا مى آورد.

امشب آن نيست كه در خواب رود چشم نديم
خواب در روضه رضوان نكنند اهل نعيم

خاك را زنده كند تربيت باد بهار
سنگ باشد كه دلش زنده نگردد به نسيم

بوى پيراهن گم كرده خود مى شنوم
گر بگويم همه گويند ضلالى است قديم