پيامبران مدفون درايران
پيامبران مدفون درايرانبر طبق اسناد و مدارك و همچنين بر اساس اعتقادات مردمي، مقبره بسياري از پيامبران در ايران قرار دارد. بعضي از اين آرامگاهها داراي سند معتبر هستند و برخي ديگر تنها در اعتقادات و فولكلور مردمي ريشه دارند.
ايران در طول تاريخ، گاهي چنان كشور امني به حساب مي‌آمده كه مهاجران بسياري را به خود پذيرفته است. گروهي از اين مهاجران پيامبراني بوده‌اند كه ايران را براي زندگي در نظر گرفته‌اند.
در دوران هخامشي‌ها سيل كساني كه در اسارت بختنصر بوده‌اند به ايران سرازير شدند كه در آن ميان پيامبران و بزرگان زيادي ديده مي‌شوند.
در زير اطلاعات پيامبراني كه در ايران مدفون هستند يا احتمال مي‌رود كه مقبره آنها در ايران باشد ، آمده است:
سيم و لام
طبق اعتقادات مردم سمنان و همچنين طبق مفاد كتيبه موجود، دو نفر از فرزندان نوح به نام‌هاي سام‌النبي و لام النبي در محلي در نزيكي سمنان دفن شده‌اند.
بقعه پيغمبران سمنان در 18 كيلومتري شمال شرقي سمنان بر فراز كوه مرتفعي قرار دارد. براي رسيدن به اين بقعه هم از روستاي "درجزين" در نزديكي سنگسر و هم از جاده اصلي سمنان به دامغان (پليس‌راه) مي‌توان انتخاب مسير كرد. اين جاده خاكي و سنگلاخ است.
خالد نبي
اسم كامل اين پيامبر، خالد بن سنان عبسي است. ايشان شريعت حضرت عيسي را تبليغ مي‌كردند.
نسب وي به حضرت اسماعيل فرزند ابراهيم (ع) مي‌رسد و يكي از پيامبراني است كه به بعثت حضرت محمد (ص) بشارت داده و در دوران فترت مي‌زيسته است. دوره فترت به فاصله بين بعثت حضرت عيسي تا بعثت حضرت محمد بن عبدالله اطلاق مي‌شود.
قبر خالد نبي در منطقه جرجان و بربلندي كوهي به نام كوه خدا قرار دارد.
آدرس آرامگاه: استان گلستان – شهرستان كلاله – به سمت "قره قوزي سفلي" و "يلي بدراق" – 38 كيلومتري جاده خاكي تا آرامگاه خالد نبي
يوشع
بر طبق نظر برخي از تاريخ‌نويسان حضرت يوشع توسط كوروش از اسارت بختنصر نجات يافت و به ايران آمد.
حضرت يوشع در گورستان تاريخي تخت فولاد اصفهان كه قدمتش به پيش از اسلام مي‌رسد و در خيابان امام سجاد قرار دارد، مدفون است.
محوطه‌‌اي كه يوشع نبي در آن دفن است به لسان الارض معروف است.
لسان الارض مكاني است كه مي‌گويند هنگام عبور امام حسن‌مجتبي(ع) زمين با امام سخن گفت و آمدن دشمن را به اطلاع آن حضرت رساند.
شعياي نبي
يكي از پيامبران بني‌اسرائيل است كه نسبتش به حضرت يعقوب مي‌رسد. محل سكونت ايشان در بيت‌المقدس بوده و قبل از حضرت زكريا به رسالت مبعوث شدند.
آرامگاه شعياي نبي، جنب امامزاده اسماعيل در حاشيه خيابان هاتف اصفهاني قرار دارد. بر جانب شمالي مرقد شعياي نبي، كتيبه‌اي به خط نستعليق از دوره شاه سلطان حسين صفوي موجود است كه نخستين مسجد بزرگ ساخته شده در اصفهان را مسجد شعيا معرفي مي‌كند و نيز حكايت دارد از اينكه مسجد مزبور را ابوالعباس مفتي در دوره خلافت علي بن ابي‌طالب(ع) بنا كرده و آلب ارسلان آن را تعمير كرده است.
حيقوق
هم با تلفظ حيقوق و هم با تلفظ حبقوق وجود دارد.
حيقوق به معني "در بغل كشيده شده" است. حيقوق اين نام را بدان جهت يافت كه در طفوليت به علت مريضي از دنيا رفت و حضرت الياس(ع) او را در بغل گرفت و دعا كرد و از خداوند حيات و زندگي وي را طلب كرد و او زنده شد.
حيقوق نبي يكي از پيامبران بني اسرائيل و نگهبان معبد سليمان در اورشليم بوده و نامش در عهد عتيق آمده است.
حيقوق نبي پس از شعيا نبي به رسالت مبعوث شد.
وي سال‌هاي درازي در اسارت بختنصر بود و پس از فتح بابل به دست كوروش به همراه دانيال نبي به ايران آمد. او در همدان اقامت گزيد و پس از فوت در تويسركان مدفون شد.
بقعه حيقوق نبي در جنوب غربي شهر تويسركان واقع شده است.
حجي
وي در دوران سلطنت داريوش كبير مي‌زيسته است. در تورات نام آن حضرت "حكي" آمده و به معناي "مسرور" است.
اين پيامبر هم زمان با مردخاي بوده است.
مقبره اين پيامبر در همدان در نزديكي ميدان امام خميني، داخل بازار در راسته پيغمبر و داخل مسجد پيغمبر قرار دارد.
مردخاي
مردخاي يكي از بزرگان و يا به قولي يكي از انبياي بني‌اسرائيل است كه در زمان خشايارشاه مي‌زيسته است و نسبش به حضرت يعقوب مي‌رسد.
مردخاي نقش زيادي در جلوگيري از قتل عام يهوديان در زمان خشايارشا ايفا كرد و به همين دليل نزد يهوديان از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است.
آرامگاه مردخاي و برادر زاده‌اش در همدان در نزديكي ميدان امام خميني و در خيابان شريعتي واقع است.
قيدار
حضرت قيدار جد سي‌ام حضرت محمد(ص) است.
در تاريخ يعقوبي آمده است: حضرت اسماعيل دوازده پسر داشت كه بزرگترين آنها حضرت قيدار بود و پس از وفات حضرت اسماعيل، قيدار نبي مردم را به توحيد دعوت مي‌كند.
قيدار به معناي سياه‌پوست است.
مرقد آن حضرت در شهرستان خدابنده (قيدار) از استان زنجان قرار دارد.
سلام، سلوم، سهولي، القيا
به نظر اين پيامبران همزمان با اصحاب كهف مي‌زيسته‌‌اند. زمان مرگشان با يكديگر متفاوت بوده ولي يارانشان بعد از دفن اولين پيامبر در اين مكان، بقيه را هم در كنار او دفن كردند.
مرقد اين چهار نبي در خيابان پيغمبريه قزوين قرار دارد.
اشموئيل
اين پيامبر هم زمان با طالوت و در ارتباط با داستان داوود و جالوت است.
حدود 50 كيلومتري شهر ساوه و در جاده بوئين زهرا مقبره‌اي وجود دارد كه به گفته اهالي و برخي مدارك، مرقد مطهر يكي از پيامبران بزرگ الهي به نام حضرت اشموئيل است. مسير مرقد در جاده‌اي كوهستاني در 9 كيلومتري روستاي ورده قرار دارد.
سنگ نبشته‌اي در آنجا هست كه مبين حضور ناصرالدين شاه و همراهانش است.
دانيال نبي
از انبياي بزرگ الهي است. وي از نسل حضرت داوود و بعثت پيامبر اسلام را پيشگويي كرده است.
لفظ دانيال در زبان عبري به معناي "خدا حاكم من است " به شمار مي‌رود.
دانيال نبي همزمان با كوروش كبير و داريوش اول بوده است.
او از جمله كساني بود كه به دست بختنصر اسير و در بابل زنداني شده بودند.
كوروش
آرامگاهي كه در دشت مرغاب(پاسارگاد) مدت‌هاي مديدي به نام مقبره مادر سليمان شناخته مي‌شد، اكنون به عنوان آرامگاه كوروش كبير مورد قبول عامه مردم و بسياري از كارشناسان است.
اين آرامگاه همان وقتي هم كه به نام مقبره مادر سليمان شناخته مي‌شد، مورد احترام و پرستش مردم محلي بود و اكنون هم مورد توجه ايرانيان و جهانيان است.
كتابي به نام كوروش كبير(ذوالقرنين) نوشته ابوالكلام آزاد موجود است كه در اين كتاب قراين بسياري آورده شده كه كوروش را همان ذوالقرنين قرآن معرفي مي‌كند.
نظرياتي كه در اين كتاب آورده شده نظر بسياري از علماي اسلامي نظير علامه طباطبايي را به خود معطوف كرده است تا جايي كه ايشان مي نويسند:"...كلام ابوالكلام، هرچند بعضي اطرافش خالي از اعتراضاتي نيست، لكن از هر گفتار ديگري، انطباقش با آيات قرآني روشن‌تر و قابل قبول‌تر است."
از طرف ديگر ، كاملا روشن است كه اسم كوروش بارها به عوان ناجي در عهد عتيق آورده شده است.
به اين ترتيب شايد كوروش همان ذوالقرنين قرآن باشد. آرامگاه كوروش كبير در استان فارس، راه اصلي اصفهان به شيراز در منطقه‌اي به نام پاسارگاد قرار دارد.
آرامگاه باباولي (قادر مبر)
در دهكده باباولي ديلمان، بنايي است كه به آرامگاه قادر پيغمبر شهرت دارد . مطلب زيادي در مورد اين آرامگاه و شخصيت مدفون در آن نمي‌دانيم.
باحزقيل
در نزديكي مسجد جامع دزفول بنايي كوچك و ساده قرار دارد كه به بقعه باحزقيل، پدر دانيال نبي منسوب است.مطلب بيشتري در اين مورد در دست نيست.
ارمياي نبي
در مقاله‌اي در روزنامه جمهوري اسلامي مورخ 15/9/79 از مدفن پيامبري به نام ارمياي نبي در شمال خرمشهر ياد شده است.
ارمياي نبي در زمان سلطنت يهوياقيم و صدقيا از پادشاهان يهود به رسالت مبعوث شدند.
روبين
روزنامه جمهوري اسلامي در مقاله‌اي تحت عنوان "غربت شگفت‌انگيز انبياي سرزمين ما" به قلم آقاي فرقاني‌پور در تاريخ 19/9/79 از مدفن پيامبري در ميامي (در راه مشهد) به نام روبين ياد مي‌كند.
به نوشته لغت نامه دهخدا، روبين يكي از دوازده پسر يعقوب(ع) است.
جرجيس
در كتاب "فرهنگ آبادي‌ها و مكان‌هاي مذهبي كشور" از مدفن جرجيس پيامبر در شهر شوشتر ذكري به ميان آمده است.
در جنوب غربي شوشتر روستايي به نام جرجيس است كه در جوار آن بقعه اي به نام نبي‌جرجيس وجود دارد.
در اطراف اين بقعه بقاع ديگري نظير روبين، حزقيل، شعيب، شمعون، اسحاق، ادريس و مردخاي وجود دارد.
درستي مدفن جرجيس پيغمبر در اين مكان محل ترديد است و به احتمال زياد مقبره ايشان در موصل عراق است.
روبيل
مرحوم سيدعبدالله جزائري يكي از علماي شوشتر (متوفي 1173 ه.ق) در فصل نهم تذكره شوشتر مي‌گويد: مقامات بسياري از انبيا بني اسرائيل در حوالي شوشتر و دزفول يعني نزديك رودخانه دزفول معروف هستند مانند: اسحاق، شمعون، يعقوب، لاوي، جرجيس و روبيل.
در كتاب الغدير آمده كه قبر روبيل پسر حضرت يعقوب در مصر است.
يونس
در كتاب "فرهنگ آبادي‌ها و مكان‌هاي مذهبي كشور" از مدفن يونس پيغمبر در گناباد ذكري به ميان آماده است كه صحت آن مورد ترديد است.
آرامگاه يونس پيغمبر در موصل عراق است.
يعقوب
در كتاب "فرهنگ آبادي‌ها و مكان‌هاي مذهبي كشور" از وجود مدفن يعقوب پيامبر در گرگان نام برده شده كه اطلاعات صحيحي در اين مورد وجود ندارد.
در الغدير آمده است: حضرت يعقوب در مصر رحلت كرد و به شام برده شد.
آرامگاه پيامبران ديگر صحت و درستي اين آرامگاهها تاييد نشده است:
ابراهيم خليل در سوسنگرد
اسحاق و اسماعيل در جاده دزفول به هفت تپه
ايوب پيامبر در دهكده بندبن لكناي تنكابن
صالح پيامبر در شوشتر
منابع:
1. شرح احوال حضرت خالد نبي – عبدالرحمن آخوند تنگلي طانا
ترجمه : موسي جرجاني
چاپ و نشر : موسسه فرهنگي انتشاراتي مختوم قلي فراغي – گرگان 1385
2. پيامبران سرزمين ما – عباس صالح مدرسه اي – قم – در راه حق – 1380
3. پژوهشي در زندگي پيامبران در ايران – ولي الله‌فوزي تويسركاني – دفترا نتشارات اسلامي –
4. بناهاي آرامگاهي – پژوهشگاه فرهنگي و هنر اسلامي
5. آرامگاه در گستره فرهنگ ايراني – دكتر مهدي غروي – سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي
6.كوروش كبير(والقرنين)ـ تاليف مولانا ابوالكلام آزاد ـ ترجمه باستاني پاريزي ـ تهران ـ
نشر علم ـ 1380
پاسخ با نقل قول
نوشته اصلی توسط محبّ الزهراء
