موضوع: نبض سلیقه زنان و دختران ایرانی در دست طراحان غربی!

امید طراحان برای ارائه الگوهای ایرانی_اسلامی با یأس روبروست

نبض سلیقه زنان و دختران ایرانی در دست طراحان غربی!

ژورنال مدهای خارجی به خوبی جای خود را در میان زنان و دختران جامعه‌مان بازکرد و زیر سایه غفلت مسئولین و خانواده‌ها، شتاب تندی به خود گرفت و باعث شد دختران ما همرنگ کشورهای غربی شوند.

امسال با این اوضاع اقتصادی تصمیمی برای خریدن لباس ندارم ولی بر طبق عادت همیشگی نگاهی به بازار پر رنگ و لعاب مانتو و روسری می‌اندازم. شلوغی و ازدحام جمعیت تا حدی است که اجازه ورود به فروشگاه‌ها و مغازه‌ها به تو داده نمی‌شود و صف‌های طولانی اتاق پرو، انتخاب را برای خریداران سخت‌تر می‌کند.



سبز رنگ سال است…
با نگاه به رنگ مانتوها به خوبی متوجه می‌شوی که رنگ سال سبز است و نکته قابل توجه اینکه بسیاری از جوانان ترجیح می‌دهند حتما این رنگ را انتخاب کنند و فروشندگان تعداد بیشتری مانتو با این رنگ را تولید کرده‌اند. در میان این همه خریدار، هنوز هم هستند کسانی که رنگ مشکی و سورمه‌ای و قهوه‌ای را برای خرید مانتو به سایر رنگ‌ها ترجیح می‌دهند. از مدل مانتو ها تعجب می‌کنم، برخی از آن‌ها تنها یک دکمه دارند و بعضی دیگر آنقدر تنگ و کوتاه است که بعید می‌دانی کسی آن‌ها را بپوشد و بر عکس تصور تو، این مدل مانتوها طرفداران بیشتری را به خود اختصاص داده است.
به گفته یکی از فروشندگان؛ مانتوهایی با مدل‌های خاص مشتریان بیشتری دارد و در نتیجه فروش بیشتری را نیز به همراه خواهد داشت، به همین خاطر ما از این مدل‌ها تعداد بیشتری تولید کرده و خریداران را ترغیب می‌کنیم تا آن را امتحان کنند.
با او به سراغ یکی از مانتوهای پر فروش رفتیم که البته به نظر من حتی بعد از تعاریف فروشنده نیز چنگی به دل نمی‌زد؛ یقه بسیار بازی دارد و دو طرف آن تنها با یک دکمه به هم وصل می‌شود، قسمت پایینی مانتو حالت هفت و هشت است و البته طول آستین‌هایش تا نوک آرنج ادامه دارد، جالب تر اینکه فروشنده تاکید می‌کند که اگر این مانتو را با ساپورت بپوشی جذاب‌تر می‌شود.
با تعجب از فروشنده می‌پرسم کجا می‌شود مانتویی پیدا کرد که ظاهری مناسب و ساده‌تر داشته باشد و او که انگار از این سئوال من خوشش نیامده می‌گوید: خانم همه مانتوهای این فروشگاه طرح‌های مناسب دارد و اگر شما این مدل‌ها را نمی‌پسندید مشکل از سلیقه شماست نه تولیدات ما.
فروشگاه‌های دیگر هفت‌تیر هم تفاوت چندانی با این مانتو فروشی معروف ندارد و مرا دوباره به یاد لحظات سخت تصمیم‌گیری خرید لباس می‌اندازد که خداروشکر امسال قیمت‌های نجومی مانتو، شلوار، کفش، کیف و روسری من را از این امر خطیر معاف کرد.
فارغ از همه این حرف‌ها باید گفت که خوشمان بیاید یا نه، لباس آدم‌های شهر و کشورمان هرسال رنگ جدیدی به خود می‌گیرد، یکسال صورتی می‌شود، سال بعد سورمه‌ای، پارسال نارنجی و اینطور که فروشنده‌ها می‌گویند امسال نیز سبز زمردی.

چه کسی رنگ سال را مد می‌کند؟
هرسال موسسه مُد Pantone از میان طراحان و برندهای معتبر لباس جهان برای انتخاب رنگی که قرار است طی سال آینده همه‌گیر شود نظرسنجی می‌کند. امسال بزرگان مُد جهان روی رنگ «سبز زمرّدی» توافق کردند.
لیتریک ایزمن مدیر اجرایی موسسه ی Pantone در این‌باره انتخاب این رنگ می‌گوید:” سبز یکی از فراوان‌ترین رنگ‌ها در طبیعت است. چشم انسان بیش از هر رنگ دیگری تونالیته‌های رنگ سبز را در طیف رنگی می‌بیند”.
وی ادامه می‌دهد: :این رنگ دارای تاریخچه‌ی بسیار طولانی است، در بسیاری از دوره‌ها بصورت نمادین بیانگر حس شفافیت، زندگی دوباره و تازه‌شدن بوده، چیزی که در دنیای پیچیده امروز شاید نکته بسیار مهمی است. این رنگ می‌تواند نقش مهمی در گرایشات معماری داخلی – دکوراسیون منزل و مد ایفا کند”.
مدیر اجرایی pantone در همین‌باره گفته است که این انتخاب یک انتخاب سلیقه‌ای نیست، ما به نوعی روح زمانه را درمی‌یابیم و به همه خواسته‌های دور و برمان نگاه می‌کنیم.
وی همچنین در این‌باره افزوده است که مشتری نقشی اساسی در احیای اقتصاد دارد.
هرچند برگزیدن رنگ سال توسط مؤسسه پنتون، تأثیر بسیار بالایی در تعیین رنگ پوشاک و وسایل دکوراسیون خانگی در کشور های غربی می‌گذارد، اما این بدین معنا نیست که رنگ‌های دیگر مورد بی‌توجهی طراحان و تولیدکنندگان قرار می‌گیرد، بلکه بر پایه نیاز مشتری این رنگ، رنگ غالب در طراحی و تولید در چنین صنایعی می‌شود.
شایان ذکر است pantone تولیدکننده تجهیزات حرفه‌ایی برای طراحان گرافیک عکاسان و طراحان دکوراسیون و چاپ پارچه و … میباشد از جمله میتوان به کاتالوگ‌های رنگ و دستگاه‌های کپچر رنگ و یا کالیبره‌کننده‌های مانیتور و پرینتر اشاره کرد. (منبع : پندار و شبکه طراحان گرافیک ایران)

مد گرایی زنان جامعه خوب است یا بد؟
توجه زیاد زنان به مد و مدگرایی چند سالیست که از سوی تولیدکنندگان پوشاک مورد استقبال قرار گرفته است و ردپای تغییر نگاه‌های زنان از سنتی به مدرن به خوبی در بازارهای امروز مشخص است. برای روشن‌شدن بهتر موضوع از برخی زنان علت انتخاب لباس زنگ سال را جویا می‌شویم.
میترا دختر ۲۲ ساله‌ای است که به گفته خودش برای خرید لباس مورد نظرش چند روز وقت صرف می‌کند و حتما باید لباسی انتخاب کند که جلب‌توجه نماید و البته خاص باشد.
او می‌گوید: همیشه ترجیح می‌دهم لباسهایم به رنگ سال باشد و امسال وقتی از طریق ماهواره فهمیدم رنگ سال سبزه خیلی خوشحال شدم چون عاشق این رنگ هستم.
ندا که دختر تقریبا سه‌ساله ای به همراه دارد به سرعت مانتوهای انتخاب کرده را عوض می‌کند و دخترش در این ازدحام جمعیت اتاق پرو متحیر مانده است و گاهی گریه می‌کند. از مدل مانتوهایی که انتخاب کرده می‌توان پی برد که قیمت برایش اصلا مهم نیست.
خودش را در آیینه قدی نگاه می‌کند و می‌گوید: خانم به نظرت این مانتو بهم می‌یاد و من که چاره‌ای جز تایید ندارم، سری به علامت مثبت تکان می‌دهم و از او می‌پرسم، چرا رنگ سبز را انتخاب کردی؟ بادمجونیش قشنگتره ها!
و پاسخ می‌دهد: آخه سبز رنگ ساله مگه شما نمی‌دونی؟ من همیشه باید به مد سال لباس بخرم تا کسی فکر نکنه چیزی از مد نمی‌دونم.
در گوشه‌ای دیگری از اتاق پرو _ که البته به ابتکار صاحب فروشگاه برای خودش به سالنی تبدیل شده_ دو دختر جوان در حال تعویض مانتوهای انتخاب شده هستند. هر دو رنگ سبز را انتخاب کرده‌اند و مشغول صحبت با یکدیگرند.
“راستی سپیده شنیدی میگن رنگ موی سال قرمزه، وقت گرفتم واسه نوزدهم برم آرایشگاه موهامو قرمز کنم.” و دیگری که انگار از این حرف دوستش خوشش نیامد، گفت: “آخه پرستو رنگ قرمز خوب نیست، مگه حتما باید موهاتم مثل مدل‌های خارجی کنی، همینکه لباسامون به رنگ سال باشه کافیه کلی اعتماد به نفس پیدا می‌کنی”
همانطور که می‌بینید ژورنال مدهای خارجی به خوبی جای خود را در میان زنان و دختران جامعه‌مان بازکرد و زیر سایه غفلت مسئولین و خانواده‌ها، شتاب تندی به خود گرفت و دختران ما را همرنگ کشورهای غربی کرد و گویا دیگر این نحوه آرایش و پوشش در میان تعدادی از دختران و پسران عادی شده و انگار در نظر دارند به رقابت با نمونه‌های غربی برخیزند.
برای فهم بهتر این موضوع نمی‌خواهد زمان زیادی را صرف کنید، فقط کافی است یک روز به پوشش بعضی از افراد دقت کنید، آن وقت با انواع و اقسام چهره‌ها و لباس‌های متفاوت برخورد خواهید کرد. یکی شلوارهای تنگی که تا دیروز آنقدر گشاد بود را برای پوشش انتخاب می‌کند و دیگری به شکل‌های عجیب مانتوهایی که هیچ شباهتی به مانتو ندارند روی می‌آورد و از سوی دیگر آرایش‌های غلیظ و مدل‌های عجیب و غریب مو بر فراگیر شدن این موضوع صحه می‌گذارد.
تاریخچه ورود مد به ایران
نحوه ورود مد به ایران به سال ۱۳۲۱ برمی‌گردد؛ زمانی که فردی به نام زینت جهانشاه همراه همسرش از سوئیس به ایران برگشت، درست یک سال بعد بود که این خانم خیاط‌خانه‌ای را در خیابان امیریه راه‌اندازی کرد و با همراهی پنج کارگر، هر آنچه در سفرها و اقامتش در فرنگ آموخته بود، به خانم‌های اشرافی عرضه کرد. جهانشاه برای این که مشتریان علاوه بر آشنایی با طرز کار او، برای نخستین‌بار مجموعه لباس و مد را بشناسند، خیاط خانه خود را با یک نمایش مد لباس افتتاح کرد.
او در خیاط‌خانه خود در تهران، طرح‌های خود را که مجموعه‌ای از ایده‌هایش بود در معرض فروش خریداران گذارد. همچنین از آنجا که فضای خیاط‌خانه کاملا زنانه بود، مانکن‌های زن از میان دوستان و آشنایان برای نمایش لباس‌ها برگزیده شدند و به نوعی تبدیل به نخسین برند غیررسمی ایران در تولید پوشش منحصر به فرد شد. (منبع: خبرگزاری مهر)
کلید مقابله با مد غربی در دست تولیدکنندگان ایرانی
در کنار همه این حرف‌ها چند سالیست که مد ایرانی_اسلامی برای مقابله با مد غربی مطرح می‌شود و به اعتقاد علی صبوری طراح لباس و پوشاک برای خروج از این وضعیت باید مد وطنی را جایگزین مد غیر وطنی کرد و با تنوع رنگ و شادابی در نوع لباس‌هایی که تولید می‌شود الگویی مناسب را برای افرادی که به سمت این پدیده گرایش دارند ایجاد کرد، اما متاسفانه این الگو سال‌ها است که مورد بی‌مهری تولیدکنندگان ایرانی قرار گرفته است.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز با راه‌اندازی بنیاد ملی مد و لباس ایرانی نوآوری در پوشش زنان را به بحثی بحث داغ تبدیل کرد ولی همانطور که وضعیت پوشش زنان نشان می‌دهد این پروژه با شکست مواجه شد.
چرا پس از سال ها مد و لباس ایرانی ساماندهی نمی شود؟
زمستان سال ۸۵ بود که نمایندگان مجلس هفتم برای رسیدگی به این موضوع، قانون ساماندهی مد و لباس را تصویب کردند و با ابلاغ آن به دولت سیاست‌های اجرایی آن در وزارت ارشاد تدوین شد.
بر اساس این طرح تمامی دستگاه‌های دولتی موظفند با اختصاص بودجه‌ای خاص نسبت به ترغیب تقاضا برای پارچه و لباس ایرانی اقدام کنند و وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی و علوم نیز موظف شده‌اند از تحقیقات و پژوهش‌ها در این زمینه‌ حمایت کنند. ولی قانونی که تصور می‌رفت از یکسو از هجمه پوشاک غربی و شکل نامتعارف بکاهد و هم رخوت و مردگی را از لباس‌های رایج زنان محو کند. از آن زمان تا کنون نه ‌تنها تغییری در وضعیت پوشاک و الگوهای لباس ایرانیان صورت نگرفته؛ بلکه امید طراحان را برای ارائه الگوهای نو با یأس روبرو کرده است و هر ساله در نمایشگاه مد و لباس فجر چیزی جز تکرار و الگوبرداری از لباس‌های ترکیه‌ای و استفاده از رنگ‌های تیره نمی‌بینیم و جالب‌تر اینکه این مانتوها یا به بازار عرضه نمی‌شوند و یا در صورت عرضه مورد استقبال زنان جامعه قرار نمی‌گیرد.
مشکل از کجاست؟
محمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این خصوص می‌گوید: ما نمی‌خواهیم بخشنامه صادر کنیم که مردم به طور تحمیلی لباس‌هایی را که علاقه ندارند، بپوشند؛ از این‌رو باید طرح‌هایی آماده شود که مطابق با سلیقه مردم باشد تا موردپسند آنها قرار گیرد.
وی ادامه می‌دهد: مجلس، ساماندهی مد و لباس را بر عهده وزارت فرهنگ قرار داده است تا بر این اساس، لباس‌های ایرانی و اسلامی طراحی شود ولی این موضوع که فقط به طراحی بپردازیم و تولید نداشته باشیم، فایده‌ای ندارد و مدل‌هایی که طراحی می‌شوند باید به تولید انبوه برسند تا مردم از آنها استفاده کنند.
مد با دستورالعمل و قانون ساماندهی نمی شود
در حقیقت مسئله اصلی به تصریح وزیر ارشاد بحث پذیرش مد از سوی جامعه است، همان موضوعی که همواره از سوی مسئولین نادیده گرفته شده است. آن‌ها فراموش کرده‌اند مد با دستورالعمل و قانون ساماندهی نمی‌شود بلکه باید برای حل این مسئله مدی مطابق سلیقه آحاد جامعه تولید شود در حالی که مدهای فعلی نه از سوی زنان چادری پذیرفته می‌شود و نه از سوی دخترانی که حجابشان با نقص‌هایی روبروست.
فردا فرصتی دیگر است…
فارغ از تمام صحبت‌های اشاره‌شده باید گفت جشنواره مد و لباس فجر در سال جاری از ۱۳م تا ۲۳ اسفند ماه کار خود را آغاز می‌کند و قرار است برخی از آثار عرضه شده در این نمایشگاه، طرح‌های برگزیده نمایشگاه مد و مانتو آبان ماه تالار وحدت تهران باشد که به تولید انبوه رسیده‌اند. فردا فرصتی دوباره است تا مدهای اسلامی_ ایرانی در معرض دید عموم قرار گیرند و قضاوت‌ها در این خصوص به بعد از برپایی نمایشگاه سپرده می‌شود ولی امیدواریم در سال آینده طرح‌های قابل دفاعی از سوی بنیاد مد و لباس ایرانی ارائه شود تا زنان ایرانی به جای استفاده از ژورنال‌های غربی، مدهای ایرانی را بپسندند و استفاده کنند.


پایگاه خبری تحلیلی زنان‌پرس ـ عطیه فرحزادی