سرچشمه ترک همه گناهان چیست؟
از رسول خدا صلیاللهعلیهوآله نقل شده است که فرمود: دیشب مردی را در خواب دیدم که نزد من آمد و گفت: بر خیز! من برخاستم و دو نفر را دیدم؛ یکی ایستاده و میله آهنین در گوشه دهان آن که نشسته است، فرو میکند و آن قدر فشار میدهد تا به میان دو شانهاش برسد. سپس بیرون آورده و در گوشه دیگر دهانش فرو میکند و این گوشه را نیز مانند آن گوشه پاره میکند. از کسی که مرا حرکت داده بود، پرسیدم که چرا این مرد را عذاب میکنند؟ گفت: این مرد دروغگوست و تا روز قیامت در قبر، این گونه او را شکنجه میکنند.«1»
دروغ قبیح ترین و بدترین گناهان و خبیثترین و زشتترین عیبهاست خدای سبحان میفرماید: دروغ را کسانی میسازند که ایمان ندارند.«2»
دروغ از منظر اسلام یک امر حرام به شمار میآید.
از بدترین انواع دروغ، شهادت دروغ و قسم دروغ و خلف وعده است.
مردی به حضور حضرت رسول خدا صلیاللهعلیهوآله شرفیاب شد و از کار اهل جهنم پرسید. پیغمبر فرمود: دروغ گفتن ... اگر اهل جهنم راستگو و با حقیقت بودند، به آتش جهنم نمیسوختند. دروغگو پرده خود را میدرد و از حق دور و به گناهان بسیار آلوده میشود و کسی که چنین شد، آتش خشم خدای در انتظار او خواهد بود.«3»
دروغ و دروغگو از مهمترین عوامل افزایش نابهنجاری و گناه در شخص و جامعه به حساب میآید چرا که وقتی شخصی برای رسیدن به مقصدش دروغ میگوید دیگر یاد میگیرد که با دروغ کارش را پیش ببرد و تبدیل به یک شخص دروغگو در جامعه میشود و این در حالی است که اگر این شخص در یک جامعه سالم باشد این کار او یک ضد ارزش به حساب میآیدو در اجتماعی که او زندگی میکند دروغگویی او منجر به سلب اعتماد عمومی از وی میشود و سایر افراد در روابطشان با این شخص دروغگو نمیتوانند در هیچ زمینهای اعتماد کنند و به باور و یقین برسند چرا که اصل دروغ فریب دادن است در این زمینه داستان زیبا و دلنشین چوپان دروغگو را همه به یاد داریم. رسول خدا صلیاللهعلیهوآله در خطبهاش فرمود: از بزرگترین گناهان زبان، دروغگویی است.«4»
مردی خدمت پیامبر صلیاللهعلیهوآله رسید، عرض کرد نماز نمیخوانم و عمل منافی عفت انجام میدهم، دروغ هم میگویم! کدام را اول ترک گویم؟! پیامبر صلیاللهعلیهوآله فرمود: دروغ را، و در محضر پیامبر صلیاللهعلیهوآله تعهد کرد که هرگز دروغ نگوید، هنگامی که خارج شد، وسوسههای شیطانی برای عمل منافی عفت در دل او پیدا شد، اما بلافاصله فکر کرد که اگر فردا پیامبر صلیاللهعلیهوآله از او در این باره سوال کند، اگر بگوید چنین عملی را مرتکب نشده دروغ است و اگر راست بگوید حد بر او جاری میشود، و همین گونه در رابطه با سایر کارهای خلاف، این فکر و ترک دروغ، سرچشمه ترک همه گناهان او گردید.«5»
دروغ در جامعه نشان دهنده اختلال در نظام خانواده و نظام اجتماع است و این امر به خوبی بیان میکند که خانواده و جامعه نتوانسته الگو سازی مناسبی برای افراد جامعه داشته باشد تا به امر دروغ متوسل نشوند. شایان ذکر است که دروغ در یک جامعه ناسالم رواج پیدا میکند و باعث عقب ماندگی و آسیب های شخصیتی و اجتماعی میشود و مهمترین این آسیب ها سلب اعتماد عمومی است.
پی نوشت :
1. منتهى، ج 1، ص 328
2. سوره نحل، آیه 105
3. پاداش ها و کیفر ها، ص 284
4. بحارالانوار، جلد 21، ص 211
5. تفسیر نمونه، جلد 11، ص 413
meraj14.ir