موضوع: آیا جمله «لا اکراه فى الدین» دلیل آزادى و اختیارانسان در عمل نیست؟

لا اکراه فى الدین و آزادی



پرسش: آیا جمله «لا اکراه فى الدین» دلیل آزادى و اختیارانسان در عمل نیست؟
پاسخ: قرآنى که به کفّار مى ‏گوید: «هاتوا برهانکم» «۱»، طرفدار برهان است نه اجبار.
جمله‏ ى «لااکراه فى الدین» «۲» بیانگر آن است که ایمان قلبى با اجبار حاصل نمى ‏شود؛ بلکه با برهان و حکمت و موعظه و اخلاق و دیدن نتیجه کار، چنین ایمانى پیدا مى‏ شود؛ البته این بدان معنا نیست که هرکس در عمل بتواند هر منکرى را انجام دهد و بگوید من آزادم؛ زیرا در اسلام، نهى از منکر، جهاد، تعزیرات، حدود، دیات و قصاص براى برخورد با قانون شکنان و زشت سیرتان وجود دارد.
اگر رفتار زشت برخى از افراد سبب اذیت و آزار دیگران شد، مى‏ توان از قدرت و زور استفاده کرد؛ زور، خوب است؛ امّا ظلم، بد. اگر قدرت نباشد، افراد خودسر قانون‏شکن، جامعه را به فساد مى ‏کشند. «لو لادفع اللّه الناس بعضهم ببعض لفسدت الارض» «۳»
کوتاه سخن آنکه در ایمان قلبى، اکراه و اجبار راه ندارد و با زور، ایمان واقعى تحقق پیدا نمى ‏کند؛ ولى هر کجا از فردى به هر عنوانى کارى سرزد که سبب فتنه و فساد است باید جلوى آن را گرفت و این ربطى به ایمان قلبى ندارد.
به علاوه هرکس کارى را پذیرفت باید لوازم آن را هم بپذیرد.مثلًا شاگرد، حق ندارد سر کلاس با لباس شنا بیاید و یا بخوابد؛ زیرا ورود در کلاس باید همراه با پذیرفتن شرایط کلاس باشد.اگر کسى اسلام را پذیرفت، حق ندارد با استناد به آیه «لااکراه فى الدین» بگوید: من آزادى و اختیار دارم و مى‏توانم از دین برگشته و مرتد شوم و کسى حق ندارد با من کارى داشته باشد! زیرا این ارتداد، سبب ایجاد تشنّج و هرج و مرج و تردید در دیگران مى ‏شود.
__________________________________________________
(۱). انبیاء، ۲۴
(۲). بقره، ۲۵۶
(۳). بقره، ۲۵۱
منبع:پرسش و پاسخهاى قرآنى(ج‏۱)-استاد قرائتی، ص: ۱۱۵
seyedsobhan.ir